Tíminn - 17.02.1989, Page 14

-14 Tíminn
Föstudagur 17. febrúar 1989
Gissur Pétursson
Egill H. Gíslason
Helgi Pétursson
Arnar Bjarnason
Hrólfur Ölvisson
Samband ungra framsóknarmanna og Kjördæmissambönd
Framsóknarflokksins hafa ákveðið að fara á stað með
Félagsmálaskóla þar sem boðið verður uppá eftirfarandi
námskeið:
A. Grunnnámskeið í félagsmálum:
Efni: Fundarsköp og ræðumennska, tillögugerð, stefnumál
Framsóknarflokksins o.fl.
Tímalengd: 8 klst.
Leiðbeinendur verða: Gissur Pétursson, Egill HeiðarGísla-
son, Finnur Ingólfsson, Arnar Bjarnason og Hrólfur Ölvisson.
Stefnt er að því að halda námskeiðiö í febrúar og mars á
eftirtöldum stöðum ef næg þátttaka fæst: Reykjavík, Keflavík,
Selfoss, Vestmannaeyjar, Höfn, Egilsstöðum, Akureyri, Sauð-
árkróki, ísafirði, Ólafsvík og Akranesi.
B. Fjölmiðlanámskeið:
Efni: Framkoma í sjónvarpi og útvarp. Undirstöðuatriði í
frétta- og greinaskrifum. Áhrif fjölmiðla.
Tímalengd: 16 klst.
Leiðbeinandi: Helgi Pétursson, fréttamaður. Stefnt er að því
að halda námskeið í Reykjavík og á Akureyri.
Þeir aðilar sem hafa áhuga á þessum námskeiðum eru hvattir
til að hafa samband við eftirtalda aðila:
Reykjavík: Skrifstofa Framsóknarflokksins, s. 91-24480
Reykjanes: Ágúst B. Karlsson, sími 91-52907
Vesturland: Bjarni Guðmundsson, sími 70068
Vestfirðir: Sigurður Viggósson, sími 94-1389
Norðurland vestra: Bogi Sigurbjörnsson, sími 95-71527
Norðurland eystra: Snorri Finnlaugsson, sími 96-61645
Austurland: Ólafur Sigurðsson, sími 97-81760
Suðurland: Guðmundur Búason, sími 98-23837
Samband ungra framsóknarmanna
Kjördæmissambönd Framsóknarflokksins
Félagsmála-
námskeið
Grunnnámskeið í fundarsköpum, ræðumennsku og eflingu sjálfs-
trausts hefst þriðjudaginn 21. febrúar kl. 20.00 að Nóatúni 21.
Kennarar: Ragnheiður Sveinbjörnsdóttir
Ásdís Óskarsdóttir
Getum enn bætt við örfáum þátttakendum
Upplýsingar í síma 24480.
Stjórn LFK

Ragnheiöur
Áfram Forum
Landssamband framsóknarkvenna og kvenfélagasamband íslands
halda sameiginlegan fund um störf kvenna í dreifbýli að Hallveigar-
stöðum 16. febr. n.k. kl. 20.
Fundur þessi er einn í fundaröð með efni frá Nordisk Forum s.l. sumar.
Dagskrá:
1. Myndband frá Nordisk Forum.
2. Bjarney Bjarnadóttir rifjar upp efni frá LFK á Forum.
3. Ulla Magnusson flytur erindi sem nefnist: Konur hver er markaéur-
inn íyrir okkur?
4. Litskyggnur frá KÍ um konur og smáfyrirtæki sem sýnt var á Foruw.
Kaffiveitingar.
Allir velkomnur og konur sem fóru til Noregs meé LFK sérst«Ééag>
hvattar til að mæta með gesti.
Stjórn LFK
Harðnandi sam-
keppni lyfjagerða
Árleg sala lyfjaiðnaðar í heimi
öllum er sögð vera kringum $ 100
milljarðar. Af iðnaði að vera er
hann þannig ekki mjög stórvaxinn,
en hann hefur þótt arðvænlegur.
(Arður lyfjagerða hefur á undan-
förnum árum numið um 15% af
framlögðu fé). í álinn syrtir þó fyrir
ýmsar lyfjagerðir, því að samkeppni
innan iðnaðarins fer harðnandi.
Til skamms tíma fylgdi sala helstu
lyfjagerða nokkurn veginn á eftir
heildarsölu iðnaðarins og hafa 30
stærstu lyfjagerðir heinrs verið nær
hinar sömu um langt árabil, þótt
stærðarröð þeirra hafi breyst. Engin
þeirra hcfur haft meira en 4% alls
lyfjamarkaðarins.
En nú eru lyfjagerðir farnar að
þröngva sér inn á markaðssvið
hverra annarra. Á markaði hjarta-
lyfja takast fjórar lyfjagerðir á: Gen-
entech, Beecham, Wellcome og
Hoechst. Sakir þessa eru lyfjagerðir
líka farnar að rugla saman reitum
sínum. f Danmörku hefur Novo
nýlega sameinast Nordisk. Hvor
tveggja hefur meira en helming
tekna sinna af insulíni. Hyggjast þær
nú bjóða í Eli Lilly, stærsta framleið-
anda insulíns. f Bandaríkjunum í
janúar 1988 bauð Hoffmann-La
Roche í Sterling, en það hreppti þó
Eastman Kodak fyrir $ 5,1 milljarð.
Fram á síðustu ár gat þó naumast
samruna í lyfjaiðnaði.
Þá gera lyfjagerðir líka með sér
bandalag. Varð hið fyrsta þeirra
1981 á milli Glaxo og Hoffmann-La
Roche. Sumar lyfjagerðir hafa tekið
upp beina samvinnu við rannsóknar-
stofur eða háskóla. Þannig hefur
bandaríska lyfjagerðin Squibb ný-
lega lagt háskólanum í Oxford til
$ 20 milljónir til rannsókna á nýjum
lyfjum.
Til þessa hefur að nokkru dregið
sakir þess, að einkaleyfi veita nú
nýjum lyfjum skemur vernd en áður.
Fyrr á árum seldust lyf oft vel
allmörg ár, að einkaleyfinu útrunnu
en það er liðin tíð. Nú eru ný lyf
yfirleitt arðvænleg í um það bil 5 ár.
f ofanálag tekur það lyfjagerðir
lengur en áður að fá samþykki
lyfjaeftirlits fyrir nýjum lyfjunr.
Snemma á sjöunda áratugnum tók
það Imperial Chemical Industries 31
mánuð að fá viðurkenningu á Inder-
Merck (1) 4,2
Hoechst 3,5
Glaxo 3,4
Ciba-Geigy 3,2
Bayer 3,0
American Home Product 2,9
Takeda 2,7
Sandoz 2,7
EliLilly 2,4
Abbott 2,3
al, hjartalyfi sínu. Frá 1977 tók það
hins vegar ICI 108 mánuði að fá
viðurkenningu á Tenormin, skyldu
lyfi. En frá 1980 hefur fjöldi árlegra
beiðna um viðurkenningu á lyfjum
tvöfaldast í Bretlandi.
Þegar hefur vegur eftirlíkinga
(generics) hækkað. í Bandaríkjun-
um áskilur Medicare stjórnvöldum
að endurgreiða keypt lyf á verði
eftirlíkinga (nema læknar hafi bein-
línis fyrirskipað önnur kaup). Af
þessum sökum varð Wellcome að
lækka stórlega verð á AZT, lyfi gegn
alnæmi, og Boehringer-Ingelheim á
TPA, hjartalyfi. Á hinn bóginn hef-
ur rannsóknarkostnaður lyfjagerða
hækkað um 80% á síðustu undan-
förnum 7 árum að talið er.
%afheildar- Rannsóknarkostn.
sölu fyrirtækis sem % afsölu
(2) (3)
83,5 11,2
17,1 15,5
100,0 11,2
30,0 10,6
14,3 22,5
58,2 4,9
62,6 6,2
45,3 14,1
65,4 12,8
53,2 8,2
Stígandi.
Tíu stærstu lyfjafyrirtækin 1987-1988
Sala lyfja
Smilljarðar
lllllllllllll FISKELDI ^ ^ - '
Að tryggja laxeldi
Hinn öri vöxtur laxeldis hin seinni
ár og framhald þess á næstu árum
veldur ýmsum laxeldismönnum
áhyggjum. Sumir telja hættu á of-
framleiðslu í greininni, að markað-
urinn muni ekki taka við afurðum.
Til þess að glöggva sig á stöðunni og
leita leiða til þess að koma í veg fyrir
þetta, verður haldin fyrsta alþjóð-
lega ráðstefnan LAXINN ’89 í
Monte Carlo í Monaco dagana 4.-6.
febrúar næstkomandi.
Þarna er ætlunin að spegla alla
hluti laxeldisins, framleiðslu, mark-
aðssetningu og sölu afurða. Reynt
verður að glöggva sig á framtíðar-
horfum í greininni, að hverju skuli
stefna, eftir því sem ritið „Seafood
International" skýrir frá. Á ráðstefn-
unni munu flytja erindi 15 þekktir
sérfræðingar á breiðu sviði laxeldis-
málanna,en þeirerufrá lOþjóðum.
Bent hefur verið á, að allt fram að
því að laxeldi hófst og þróaðist hratt
í Noregi, Skotlandi, Irlandi og núna
í Kanada og Chile, hafi framboð á
laxi fyrst og fremst verið algengt á
markaði í löndum við Norður-
Kyrrahaf, en sjaldgæf og dýr vara
hjá þjóðunum við Norður-Atlants-
haf.
Á Kyrrahafi hafa árlega veiðst um
700-800 þúsund lestir af samnefndri
laxategund. En laxeldið hefur gjör-
breytt myndinni á framboði af Átl-
antshafslaxi. Talið er að eldisfram-
leiðsla á Atlantshafslaxi hafi verið
um 120 þúsund lestir á árinu 1988,
þar af eru Noregur með 80 þúsund
Íestir, en Skotland 20 þúsund lestir.
Gert er ráð fyrir að laxeldið muni ná
200 þúsund lestum á ári um 1990, en
muni verða um 300 þús. á ári um
næstu aldamót.
Mönnum sýnist því brýn nauðsyn
bera til að skoða hlutina vel og
kanna alla möguleika sem bjóðast til
að auka á fjölbreytni í úrvinnslu
framlciðslunnar og hvernig skuli
brcfðatl vid breytingum á laxamark-
aði, tii ad tryggja vöxt og viðgang
laackti*im rucstu árin.
Fiskeldi á Nýfundnalandi
Fróðlegt er að grennslast fyrir um
laxeldi á Nýfundnalandi, sem er eyja
eins og fsland. Þetta land hefur
stundum verið nefnt sem víti til að
varast fyrir íslendinga, en Ný-
fundnaland missti sína sjálfstæðu
tilveru á sínum tíma og varð hluti af
Kanada.
Á meðan að laxeldi hefur náð
öruggri fótfestu og er í örum vexti á
norðausturströnd Kanada, er fisk-
eldi á Nýfundnalandi á algeru
bernskuskeiði, segir írinn Bill
Jordan, sem kynnti sér veiðimál í
Kanada og Nýfundnalandi á s.l. ári
og greinir frá ferð sinni í „Progress
Report“, sem gefið er út af Atlantic
Salmon Trust, sem aðsetur hefur í
Skotlandi.
Ástæður þessa liggja fyrst og
fremst í þeim erfiðleikum sem við er
að etja á svæðinu. Hinn kaldi Labra-
dorstraumur, sem leikur um Ný-
fundnaland, veldur því að yfirborð
sjávar frýs að vetrinum við mestan
hluta landsins og gerir kvíaeldi yfir-
leitt ókleift nema við sérstakar kring-
umstæður þar sem skilyrði eru hag-
stæðari.
Við D’Espoirflóa við suðurströnd
Nýfundnalands er eini staðurinn þar
sem fiskeldi er stundað í atvinnu-
skyni, enda íslaust og auk þess unnt
að nota kælivatn frá orkuverum,
sem er 12 stiga heitt að jafnaði árið
um kring. Eigi að síður hafa orðið
erfiðleikar þarna með sjókvíaeldi
vegna breytileika í veðurfarslegu
tilliti.
Til að leita leiða til lausnar ísvanda
að vetrinum vinnur tilraunaeldisstöð
við St. Maríuflóa á vegum Fiski-
málastjórnar Nýfundnalands að því
að þróa upp færa leið í þessu efni.
Byggður hefur verið gríðarstór
vetrartankur ásamt ofni sem kyntur
er með viði. Umhverfis eru átta
eldishólf, sem eru klædd að utan
með timbri. Sjórinn er hitaður upp í
tanknum og fer síðan í hólfin. Byrj-
un þessa starfs lofar góðu, en stefnt
er að fjárhagslega hagstæðri útkomu
í þessum rekstri.
Vegna þessarar erfiðu stöðu í
laxeldismálum á Nýfundnalandi,
hefur athygli manna beinst að öðrum
tegundum vatnafisks, eins og
bleikju, sem verið er að gera tilraun-
ir með í eldi. Auk þess er verið að
gera tilraunir með sjávarfiska, eins
og víða annars staðar.
Verð á laxaseiðum
í Noregi
Seiðaframleiðendur og matfiska-
framleiðendur í Noregi hafa komið
sér saman um leiðbeinandi verðlag á
laxaseiðum á þessu ári til matfiska-
stöðvanna. Samkomulag varð um
eftirfarandi verð á seiðum í 1. flokki:
Gönguseiði:
25-30 gramma þyngd 65 krónur
30-40 - - 72 -
40-50 - - 82 -
50-60 - - 89 -
60-70 - - 96 -
Til glöggvunar má geta þess að
lengd laxaseiðanna er á bilinu 12 til
18 sm. Annar flokkur seiða er 3-6
krónum lægri en fyrrgreint verð.
Ákveðið var að verð á laxi yfir 70
grömmum væri samkomulagsatriði
milli seljanda og kaupanda. Þá muni
verð á fyrrgreindum seiðaflokkum
lækka um 10% frá og með 15. júní
næstkomandi og 1. ágúst n.k. fellur
fyrrgreint samkomulag um verð úr
gildi og eftir það er verðlagning
samkomulagsatriði milli einstakra
aðila.
Verð á sláturlaxi
Þá hefur sölufélag fiskeldisins í
Noregi gefið út skrá um lágmarks-
verð á sláturlaxi, sem gildi tók 9.
janúar s.l. Gæðafiskur, pakkaður í
ís, og tilbúinn til sendingar á næsta
afgreiðslustað:
Lax, minni en 1 kíló að þyngd
óslægður 193 krónur hvert kíló.
Fiskur 1 til 2 kíló 241 króna kílóið,
lax 2-3 kíló 263 krónur kílóið, 4 kíló
og þar yfir 282 krónur hvert kíló.
eh.