Tíminn - 03.06.1993, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 3. júní 1993
Tíminn 3
Verðlagseftirlit Dagsbrúnar tekur til starfa á nýjan leik. Verðlækkun á
tilteknum kjöt- og mjólkurvörum:
Kaupmaðurinn
undir smásjána
Verölagseftiriit Verkamannafélagsins Dagsbrúnar er í þann veginn
að taka til starfa á nýjan leik, en það starfaöi með miklum ágætum
á gildistíma þjóðarsáttarsamningsins frá ársbyrjun 1990 til hausts
1991. Viðbúið er að fleiri stéttarfélög fylgi fordæmi Dagsbrúnar og
fylgist meö verðlagi í sínum heimabyggðum.
Þá skora Neytendasamtökin á al-
menning að fylgjast vel með verð-
lagi og láta vita ef vart verður við
verðlagshækkanir sem koma
spánskt fyrir sjónir.
Leifur Guðjónsson, starfsmaður
verðlagseftirlitsins, segir að eftirlit-
ið sé hugsað sem þjónusta fyrir fé-
lagsmenn Dagsbrúnar og til að
fylgjast með því hvort verðlækkan-
ir á kjöt- og mjólkurvörum skili sér
til neytenda en ekki í vasa milliliða
og óprúttinna kaupmanna. Leifur
sagði að ef það kæmi í ljós að ein-
hver brögð væru á því að verðlækk-
unin skilaði sér ekki til neytenda
hjá einhverjum kaupmanni - versl-
un, yrði upplýsingum þar að lút-
andi komið á framfæri við fjölmiðla
og neytendur.
f fyrradag lækkuðu nokkrar teg-
undir búvara í verði um 3,7%-8,5%
vegna aukinna niðurgreiðslna úr
ríkissjóði fram til áramóta, sem
ákveðnar voru í tengslum við gerð
kjarasamninga. Þessar niður-
greiðslur lækka virðisaukaskatt á
heildsölustigi úr 24,5% í 14% á
rjóma, skyri, osti, eggjum, svfna-
kjöti, kjúklingakjöti og nautakjöti.
Hins vegar varð engin verðbreyting
á mjólk, grænmeti, smjöri, hross-
kjöti og kindakjöti.
Neytendur á höfuðborgarsvæðinu
og næsta nágrenni hafa trúlega
þegar orðið varir við verðlækkun-
ina á þessum vörum en viðbúið er
að landsbyggðarfólk þurfi að bíða í
einhverja daga áður en vörur á nýja
verðinu koma í hillur verslana. Það
þarf þó ekki að vera einhlítt
-grii
Lelfur Guöjónsson, starfsmaöur verðlagseftlrtlts Dagsbrúnar, hvetur al-
menning til að fylgjast vel með öllum verðbreytlngum og láta fyrir alla munl
vita af vart veröur vlö verðlagshækkanlr. „Það er ekkl lengur hægt að fóðra
verölagshækkanlr með þvi að launakostnaður hafi aukist, svo miklö er
víst.“ Tímamynd Aml BJama
Hart deilt á stjórn
Sólheima í Grímsnesi
Mikil ólga ríkir meðal starfsmanna meðferðarheimilisins að Sól-
heimum i Grímsnesi vegna brottvikningu núverandi forstöðu-
manns og endurkomu þess sem áður skipaði stöðuna. Þá er dreg-
in í efa núverandi stefna framkvæmdastjómar varðandi framtíð
staðarins sem miðar m.a. að því að allir fatlaðir einstaklingar eigi
aö búa í séríbúð.
„Það má segja að styrrinn kristallist
f embættisskiptum á þessum tveimur
mönnum," segir einn starfsmanna og
bendir á að stjóm Sólheima hlusti
ekki á skoðanir starfsmanna.
í ályktun starfsmannafélagsins er
harmað að Sveini Kjartanssyni, for-
stöðumanni Sólheima, skuli hafa ver-
ið vikið úr starfi. Sagt er að hann hafi
verið framúrskarandi vel liðinn af öll-
um, bæði starfsfólki og heimilisfólki
og því við bætt að í raun sé óskiljan-
legt hvers vegna til uppsagnar þurfti
að koma.
Þá er átalin sú ákvörðun fram-
kvæmdastjómar að ráða Haildór Júlí-
usson, fyrrverandi forstöðumann, í
nýtt starf framkvæmdastjóra...“í þau 7
ár sem hann var forstöðumaður ríkti
aldrei starfsfriður á Sólheimum.." seg-
ir og í ályktuninni. „Fólk er hrætt um
að missa vinnuna sfna tjái það sig of
mikið," segir fyrmefndur starfsmaður
sem ekki vill koma fram undir nafni
og áréttar að starfsmenn vilji þess
vegna sem minnst láta frá sér fara um
þetta mál. „Halldór Júlíusson er hins
vegar frægur fyrir það að benda á
hvem þann sem opnar munninn og
reka hann,“ bætir starfsmaðurinn við.
Þá er dregin í efa stefna fram-
kvæmdastjómar varðandi framtíð
staðarins en hún mun m.a. fela í sér
að allir fatlaðir einstaklingar muni
búa í séríbúð og verða ráðnir til starfa
á vinnustöðum Sólheima. Starfsmenn
krefjast þess að lagt verði faglegt mat á
þjónustuþörf heimilisfólksins í stað
þess að framkvæmdastjóm sjái ei-
nhliða um matið þar sem faglega
þekkingu skorti. Starfsmaðurinn segir
að Sveinn Kjartansson hafi reynt að
standa í vegi fyrir því að hagsmunir
heimilisfólks yrðu bomir fyrir borð
þegar draga eigi úr þjónustu. Þar vitn-
ar hann til hugmynda stjómarinnar
Hvalavinafélagið kærir kaupmann fyrir hrefnuveiðar. Kaupmaður seg-
ist lítið skilja í því:
„Búið að vera
mitt lifibrauð"
Hvalavinafélag fslands hefur lagt fram kæru á hendur Þorvaldi
Baldurssyni, kaupmanni á Akureyri, fyrir að veiða hrefnu og selja
hrefnukjöt f verslun sinni Sælandi. Félagið vísar í viðtal sem tekið
var við Þorvald í fréttum Ríkissjónvarpsins 28. maí s.l. þar sem
Þorvaldur lýsti því yfir að hann hefði veitt hrefnu. Þá kom fram í
sömu frétt að hrefnukjöt hefði verið í boði í verslun hans.
í kæm Hvalavinafélagsins er full- tug fyrirspuma erlendis frá um
yrt að nýtt hvalkjöt, oftast hrefnu-
kjöt, sé haft til sölu víðast hvar um
landið án þess að yfirvöld aðhafist
nokkuð. „Það er líka óþolandi að
ekki sé bara hvalkjöt víða til sölu um
landið heldur séu lögbrotin svo óá-
talin af hálfu yfirvalda að kaupmenn
á borð við þennan Þorvald Baldvins-
son í Sælandi hf. geti komið í út-
breiddasta fjölmiðil landsins og
raupað af því framan í alla þjóðina
að þeir hafi drepið hinar ýmsu
hvalategundir, þar á meðal hrefnuna
sem er alfriðuð," segir í kæmnni.
Hvalavinir segjast hafa fengið yfir
sannleiksgildi frétta og orðróms um
hrefnuveiðar.
Líkt og í sjónvarpsviðtalinu vildi
Þorvaldur í samtali við Tímann ekki
staðfesta að hann hefði selt hrefnu-
kjöt. Nokkrir viðskiptavinir Sælands
hafa hins vegar staðfest að þar hafi
þeir keypt hrefnu.
Þorvaldur segir að miðinn úr versl-
un hans, sem merktur er hrefnu-
kjöti, sé eina vísbendingin sem
menn fái um að hrefria hafi þar ver-
ið til sölu. Meira vill hann ekki um
það segja, annað en það að hann
teldi ekki óleyfilegt að selja hrefnu
sem vill lækka kostnað með nýjum
skipulagsbreytingum. „Okkur finnst
óeðlilegt að minnka þjónustuna með
því að dreifa einstaklingunum í fleiri
hús. Við sjáum ekki annað en það sé
meira verk að hugsa um vistmenn í
mörgum húsum en fáurn," segir
starfsmaðurinn og telur að það bjóði
heim hættu á félagslegum erfiðleik-
um vistmanna sem margir hverjir hafi
búið í sambýli allt sitt líf. -HÞ
Fjalla ekki
um mál starfs-
manna
„Ég óska ekki eftir því að fjalla um
málefni einstakra starfsmanna,“
var það eina sem Pétur Sveinbjam-
arson, formaður stjómar Sólheima
í Grímsnesi, vildi láta hafa eftir sér
um Sólheimadeiluna í gær en vísaði
í fréttatilkynningu stjómarinnar
þar sem fram kemur að öllu starfs-
fólki var sagt upp störfum frá og
með 1. júní til að greiða fyrir skipu-
Iagsbreytingum.
Samkvæmt því verða allir vistmenn
á Sólheimum ráðnir til starfa á
vinnustöðum Sólheima. Sérstök
þjónustumiðstöð á að annast mál-
efrii þeirra en vinnustaði á að byggja
upp sem sjálfstæð fyrirtæki. -HE
ef hann fengi hana.
í viðtalinu í Ríkissjónvarpinu við-
urkenndi Þorvaldur að hafa veitt
hnísur og höfrunga sem hann hefði
á boðstólum í búð sinni og játar því
jafriframt að hann hafi skotið
hrefnu, sem sé litlum vandkvæðum
bundið að hans sögn.
„Ég er búinn að stunda sjó í um 30
ár og þetta er búið að vera mitt lifi-
brauð. Ég er alinn upp á þessu kjöti
ásamt fuglakjöti. Ég veit ekki hvað
menn eru að gera veður út af þessu
núna,“ segir Þorvaldur í samtali við
Tímann.
- Þannig að þú ert hvergi banginn?
„Nei, ég er það ekki. Við erum
veiðimannaþjóðfélag og höfum lifað
á þessu alla tíð,“ segir Þorvaldur.
„Ég verð bara að taka afleiðingunum
afþví."
GS,
Salome Þorkelsdóttir, forseti Alþingis, segist telja
að stjórnin hefði mátt kanna hvort stjórnarand-
staðan hefði verið til viðræðu um að afgreiða á
stuttum tíma á Alþingi lög vegna kjarasamninga:
Ekki rætt við Sal-
ome um bráða-
birgðalögin
Ríkisstjórnin haföi ekkert samráö við Salome Þorkelsdóttur,
forseta Alþingis, þegar bráðabirgðalögin um efnahagsað-
gerðir vegna kjarasamninga voru sett. Salome segist telja að
það hefði mátt kanna hvort stjómarandstaðan hefði verið tii
viðræðu um að Ijúka afgreiðslu málsins á Alþingi á stuttum
tíma. Það mun ekki hafa verið gert.
„Mér hefði ekki fundist það úr
vegi að það hefði verið leitað álits
á því hjá stjómarandstöðunni
hvort hún væri tilbúin til þess að
koma til stutts fundar í svo sem
eins og tvo daga og afgreiða mál-
ið þannig," sagði Salome.
Salome sagðist telja að auðvelt
hefði verið að afgreiða Iögin á Al-
þingi á innan við tveimur dögum
ef vilji hefði verið fyrir hendi hjá
þingmönnum. Salome sagðist
gera ráð fyrir að það hafi verið
mat ríkisstjómarinnar að það
tæki of Iangan tíma að afgreiða
lögin með því að kalla Alþingi
saman. Reynslan sýndi að þing-
menn vilji oft ræða svona mál
meira en tími gæfist til. Salome
sagði að eftir sem áður hefði rík-
isstjómin mátt kanna þennan
möguleika.
Eitt af markmiðum nýju þing-
skaparlaganna sem samþykkt
vom fyrir rúmum tveimur ámm,
var að draga úr útgáfu bráða-
birgðalaga. Við undirbúning lag-
anna vom uppi raddir um að af-
nema algerlega rétt ríkisstjóma
til að setja bráðabirgðalög, en
horfið var frá því. Þessi í stað var
ákveðið að þing starfaði allt árið
og gæti þannig komið saman
með Iitlum fyrirvara og afgreitt
mikilvæg mál sem upp koma.
Salome sagði að það væri ríkis-
stjómarinnar að meta það hverju
sinni hvort hún teldi ástæðu til
þess að kalla þing saman.
Salome sagði erfitt að meta það
hvort breytingin á þingskapar-
lögunum hefði leitt til þess að
minna er gefið út af bráðabirgða-
lögum en annars hefði orðið.
Reynslan af nýju lögunum sé það
stutt. -EÓ