Samvinnan - 01.08.1957, Blaðsíða 23

að máli. Hinum dæmda manni var því
tilkynnt að bón hans væri veitt, og með
hvaða skilyrði. Leonidas gerði Angelo
boð að finna sig.
Angelo var ekki í herbergi sínu þegar
skólabræður hans komu til að flytja
honum skilaboðin og fylgja honum til
meistarans. Hryggð þeirra hafði angrað
hann, þar sem honum fannst tilveran
þessa stundina vera fullkomin í fegurð
og samstillingu og lífið ótakmörkuð
náð. Hann hafði því einangrað sig frá
skólabræðrum sínum vegna andúðar á
viðhorfi þeirra, meðan þeir höfðu látið
hann afskiptalausan af meðaumkun og
nærgætni. Hann hafði farið burtu úr
borginni og ferðast langa leið fótgang-
andi til hallar hertogans af Mianda til
þess að skoða nýuppgrafið líkneski af
guðinum Dionysusi. Sjálfur hafði hann
ekki gert sér grein fyrir því, að hann
var að leita til þessa stórfenglega lista-
verks eftir staðfestingu á sannfæringu
sinni um fegurð tilverunnar. Hann hafði
ekki frétt um dóminn yfir meistaranum.
Vinir Angelos þurftu að bíða hans
lengi í kompunni sem hann bjó í uppi
undir þaki. Þegar hann loks kom inn úr
dyrunum þustu þeir að honum sem einn
maður til þess að tilkynna honum þann
dapurlega heiður, sem beið hans.
Svo lítinn skilning hafði þessi dálætis
lærisveinn meistarans á eðli og alvöru
þeirra hörmunga sem dunið höfðu yfir
Leonidas og þá alla, að félagar hans
þurftu að endurtaka fréttir sínar áður
en honum varð ljóst að Leonidas var í
lífshættu. Þá stóð hann sem steingerf-
ingur nokkra stund, unz hann spurði,
líkt og svefngengill sem er að vakna, um
dómsúrskurðinn og hina komandi af-
töku, og félagar hans svöruðu honum
með tárin í augunum. Þegar þeir sögðu
honum á ný frá tilboðinu sem Leonidasi
hafði verið gert og skilaboðum hans til
unga mannsins, var sem hann vaknaði
til fulls. Hann hvessti á þá augun og
spurði hvers vegna þeir hefðu ekki sagt
honum þetta strax. Svo sleit hann sig
af þeim án frekari orða og þaut til dyra.
En á þröskuldinum staðnæmdist hann,
gripinn af hátíðleik stundarinnar. Hann
hafði ferðast fótgangandi langa leið og
sofið undir berum himni. Föt hans voru
rykug og önnur ermin á treyjunni hans
var rifin. Hann greip nýju skikkjuna
sína af snaganum sem hún hékk á og
kastaði henni yfir herðar sér.
Fangaverðimir biðu hans og leiddu
hann inn í klefa hins dauðadæmda
manns. Hann fleygði sér grátandi í faðm
meistarans.
Leonidas Allori var rólegur, og til þess
að fá hinn unga mann til að gleyma líð-
andi stund fór hann að tala við hann
um fegurð himinsins og dýrð stjam-
anna, en það hafði svo oft verið um-
ræðuefni þeirra, og Leonidas þá miðlað
lærisveininum af fróleik sínum um him-
intunglin. Innan stundar hafði meistar-
anum tekizt að lyfta hug hans þangað.
Þeir voru sem horfnir til æðri og á-
hyggjulausra heima.
Það var ekki fyrr en kennarinn sá að
tárin vom þornuð á andliti lærisveins-
ins að hann hvarf aftur til jarðarinnar.
Hann spurði Angelo hvort hann væri
fús til að dvelja nóttina í klefanum í
sinn stað. „Þú veizt það, faðir“, sagði
Angelo, „að fyrir þig vil ég fúslega
deyja“.
„Ég þakka þér, sonur minn“, sagði
Leonidas, „fyrir að veita mér tólf stund-
ir sem munu verða mér óumræðilega
mikilvægar“.
„Já“, hélt hann áfram“, ég trúi á
ódauðleik sálarinnar, og ef til vill er hið
eilífa líf andans hinn eini sanni raun-
veruleiki. Ég veit það ekki — ennþá.
Ég fæ að vita það á morgun. En ég spyr:
er þessi áþreifanlegi heimur umhverfis
okkur — þessar fjórar höfuðskepnur:
jörð, vatn, loft og eldur — ekki raun-
veraleiki líka? Og er ekki líkami minn
— mergfylld beinin, hið sífljótandi blóð
og hin dásamlegu skilningarvit — hluti
af hinum guðdómlega sannleika? Menn
telja mig gamlan mann, en ég er bóndi
og af bændum kominn og jörðin hefur
verið ströng og gjöful fóstra. Vöðvar
mínir og afltaugar em styrkari nú en
þegar ég var unglingur, hár mitt jafn-
þykkt og þá og sjón minni hefur í engu
farið aftur. Allt þetta læt ég nú eftir en
andi minn heldur áfram á nýjar leiðir.
Þá tekur jörðin við mínum heiðarlega
líkama í sinn heiðarlega faðm og gerir
hann eitt með sjálfri sér. Nú langar mig
til að standa augliti til auglitis við nátt-
úruna einu sinni enn, að ég megi færa
henni þessa gjöf í fullri meðvitund eins
og í alarlvegu samtali milli tveggja vina.
Með morgundeginum mun ég snúa mér
frá hinu jarðneska og ganga til móts við
hið óþekkta. En í kvöld geng ég úti sem
frjáls maður í frjálsum heimi meðal
hluta sem ég þekki. Ég mun athuga hinn
litauðuga leik birtunnar um sólarlagið
og síðan hreinleika tunglsljóssins og hin-
ar öldnu fylkingar stjamanna. Ég mun
hlusta á söng rennandi vatns og bragða
ferskleika þess, anda að mér sætum og
beizkum ilmi frá grasi og trjám í myrkr-
inu og finna jarðveginn og steinana und-
ir iljum mér. Hvílík nótt, sem bíður
mín! — Öllum þessum gjöfum mun ég
safna að brjósti mínu og skila þeim aft-
ur í djúpri samúð og þakklæti“.
„Faðir“, sagði Angelo, „höfuðskepn-
urnar hljóta að elska þig, því að gjafir
þeirra allra hefur þú varðveitt“.
„Ég trúi því, sonur minn“, svaraði
meistarinn. „Síðan ég var drengur úti í
sveit hef ég ætíð trúað því að guð birtist
í sköpunarverki sínu og að hann elskaði
mig“.
„Ég get ekki skýrt það fyrir þér —
því tíminn gerist naumur — hvernig eða
eftir hvaða leiðum ég hef öðlazt fullan
skilning á óendanlegri trúfesti guðs við
mig, eða hvemig ég hef komizt að þeirri
niðurstöðu að trúfestin sé hinn æðsti
guðdómlegi þáttur í stjórn tilverunnar.
Ég veit að í hjarta mínu hef ég ætíð
verið trúr þessari jörð og jarðnesku lífi.
Ég hef beðið um frelsi í nótt til þess að
láta jörðina og lífið vita að sjálfur skiln-
aður okkar er staðfesting á trúnaðar-
heiti. Á morgun fullnægi ég svo trún-
aðarheiti mínu við dauðann og hið
ókomna“.
Leonidas hafði talað hægt, og nú hafði
hann hlé á máli sínu og brosti. „Ég verð
að biðja fyrirgefningar á því að hafa
talað svona mikið, en í heila viku hef
ég ekki talað við nokkurn sem ég ann“.
Eftir stundarþögn hóf hann mál sitt
á ný, og rödd hans og svipur voru með
djúpum alvörublæ. „Þér, sonur minn,
þakka ég fyrir trúfesti þína við mig
gegnum mörg hamingjusöm ár, — og í
kvöld. Vertu mér ætíð trúr. Ég hef hugs-
að mikið um þig þessa daga innan þess-
ara veggja og ég hef þráð að hitta þig
aftur — ekki sjálfs mín vegna, heldur
til þess að segja þér nokkuð. Já, ég hafði
margt að segja þér, en ég verð að vera
fáorður. Aðeins þessa bið ég þig, af
innstu hjartans rót: varðveittu ætíð í
hug og hjarta hið gullvæga lögmál hlut-
fallanna og gleymdu ekki hinum gullna
hluta".
(Framh.)
Hann er áhugaljóamyndari, en hefur ekkert
myrkraherhergi tíl að framkaUa myndir í.
SAMVINNAN 23