Menntamál - 01.06.1950, Blaðsíða 47

MENNTAMÁL
109
af því, sem hann hefur misst, en lélegi nemandinn hefur
engan. Veikindaf jarverur eru að því leyti bagalegri en aðr-
ar fjarverur, að börnin eru venjulega ónóg sér langan eða
skamman tíma eftir veikindin, þó að þau séu farin að sækja
skólann. Þýðingarmikið atriði er hið sálræna ásigkomu-
lag barnsins. Hinn mikli munur heyrnar- og sjónar-skynj-
unarinnar, sem ekki er neitt háður gáfnafari þess, getur
einnig orsakað mikinn mun. Vel gáfað barn, sem hefur
vanþroskaða heyrn eða sjón, getur staðið langt að
baki treggáfuðu barni, sem hefur þessi skyn vel þroskuð.
Þessum börnum getur orðið nær ógerlegt að kenna lestur
nema með hreyfiskynjun. Þessi misþroski skynfæranna
getur valdið því að miklu leyti að 7 ára barn standi ekki
framar 3—4 ára barni. Það er talið almennt, að 7% barna
þjáist af þessum sökum. Greint barn þroskast fljótar en
treggáfað, bilið milli þroska slíkra barna eykst því með
aldrinum. Afkastamunur barnanna fer því vaxandi. Við
vitum öll, hve sorglegur árangurinn verður, ef við reynum
að kenna börnum það, sem er þeim langt um megn, og aftur
á móti hve létt þeim reynist að læra það, sem þau hafa öðl-
azt nógan þroska til að læra. Það er því þýðingarlaust að
pína nemanda til þess að fylgjast með þeim hóp, sem er
langt um duglegri en hann sjálfur.
Mörg börn hafa ekki náð þeim þroska, sem lestrarnám-
ið krefst af þeim, þótt þau hafi gáfur til. Þau geta ekki gef-
ið sig óskipt að starfinu, eru á sífelldu flökti, sífellt leitandi
að því, sem skeður, og vita oft miklu betur um, hvernig
bekkjarsystkini þeirra vinna heldur en jafnvel kennarinn.
Þessi börn hafa ekki náð þeim þroska og áhuga, sem þarf
til þess að gefa sig starfinu á vald, þó að stuttan tíma sé
og nám þeirra hlýtur að verða í molum. Þau eru oft óþolin-
móð að bíða þess, sem næst skeður, og sést alveg yfir að
vinna það, sem bíður þeirra. Það er staðreynd, að eiginleik-
ar eins og iðni, ástundun og þrautseigja eru atriði, sem
geta haft úrslitaþýðingu við lestrarnámið.