Kirkjuritið - 01.06.1957, Page 42

280
KIRKJU'RITIÐ
sem sameinaði á undursamlegaoi hátt innri rósemi og ytra ofstæki, og fann
til Guðs í sömu andránni sem eyðandi elds og flæðandi ljóss. Vel má vera,
að handr.it þau, sem varðveizt hafa oss til handa, séu engir bókmennta-
gimsteinar. En þau eru þó samt sem áður vitnisburður þeirra mamna, sem
stóðu, eins og fyrirrennarinn mikli, í bergskorunni og sá Ijóma Drottins
líða framhjá sér.“
Bók þessi fæst í Bókaverzlun Snæbjamar Jónsscmar í Reykjavík.
G. Á.
Örlög á Litla-Hrauni
eftir Sigurð Heidal
(Útgefandi: IÐUNN 1957)
Ólafía Jóhannsdóttir skrifaði á sínum tírna bókina: Aumastir állra,
snilldarrit, sem fyrir ýmissa hluta sakir væri vert að gefa út að nýju. Þessi
bók Sigurðar Heiðdal er að sumu leyti hliðstæð henni, bók, sem hlýtui
að vekja menn til umhugsunar um mikil og sár vandamál. Höfundur seg-
ir þama sögur nokkurra fanga á Litla-Hrauni, en þar var hann forstöðu-
maður fyrstu tíu árin, sem hælið starfaði. Vart mun því neitað, að þessi
stofnun var merkileg nýjung á sínum tima og stórt spor í rétta átt, þótt
sumt hafi verið misráðið og annað mistekizt í því sambandi fyrr og síðar,
eins og vænta mátti. Hinir níu bókarþættir eru að sjálfsögðu bæði sann-
leikur og skáldskapur svo sem gerist um slíkar frásagnir. En höf. tekst
margt vel, m. a. að gera ljósa ætlun sína um markmið betrunarstofnana,
sem hann dýsir í lokaorðunum:
„Svo að fangelsin eru þá nokkurs konar hreinsunareldur eftir þinni kenn-
ingu og .... reynslu?"
„Já, það eiga þau að vera,“ svaraði Jón.
Eftir bókinni að dæma hefir tekizt allvel að ná þessari ætlun á Litla-
Hrauni, ef miðað er við allar aðstæður.
En fyrst og fremst leiðir bókin huga manns að orsökum þess, að menn
komast í kast við lögin og lenda í höndum réttvísinnar. Fæstir eru fæddir
með sterka afbrotahneigð. Oft virðist sem hrein tilviljun leiði menn afvega.
(Brotna rúðan) og breyskleikinn fæðir síðan af sér löstinn. Hitt er líka
ósjaldan, að menn hyggjast koma sér úr klípu með því að grípa til ör-
þrifaráða og trúa því ekki fyrr en eftir á, að með því eru þeir að brenna
brýrnar að baki sér. (Tveir lierramenn. Hreinsunareldur.) Stundum snýzt
vanmáttarkennd upp í afbrotamennsku. (Kálinn kvistur.) Lélegt uppeldi,
jafnvel blind móðurást getur spillt mönnum. (í leiðslu.)