Eimreiðin - 01.07.1929, Blaðsíða 84
eimreiðin
Grasaferðir.
Síðan að landið var bygt, höfum
vér Islendingar notað fjallagrös til
matar, og mun sá siður hafa fluzt með
landnámsmönnum hingað, því á land-
námsöld er getið um grasaferðir.
I Fljótsdælu er sagt um Ölvið á
Oddsstöðum, að »hann bjó ferð sína
upp Fljótsdalshérað til grasa, alt fram
að jöklum*.
Hvað notkun þeirra hefur verið
almenn er ekki hægt að segja, þvi
þeirra er fremur óvíða getið í fornum
sögum, máldögum eða jarðabréfum.
En líkur eru til þess, að þau hafi
jafnan verið notuð eitthvað, sér í lagi á Norður- og Austur-
landi, því þar munu þau vaxa einna mest.
Þó er í nokkrum fornum skjölum getið um fjallagrös sem
hlunnindi eða ítök. Þannig á Marðarnúpur 1369 hrísrif oS
grasalestur fyrir Öxlum. Árskógarkirkja á 1394 grasalestur
og hvannaskurð í Fögruhlíð, og bærinn Efri-Núpar í Núpsdal
á 1448 hvannskurð og grasalestur fram á Önundarfitjar.
Sést af þessu, að fjallagrös hafa verið notuð og grasatekja
talin til hlunninda. Og í Búalögum er grasavætt metin á 12 álnir.
Þegar kemur fram á 18. öld, fer meira að bera á notkun
fjallagrasa, og ýmsir beztu menn aldarinnar hvetja bændur
mjög til að nota þau sem mest.
Hinir stórhuguðu ágætismenn Eggert Ólafsson, Bjöm
prófastur Halldórsson og Skúli Magnússon rita allir um fjalla-
grös og halda fram kostum þeirra til manneldis.
Segir Eggert, að aðaltegundir fjallagrasa séu þrjár, »þaU
almennilegu: stóru-rauðfætlingar, klóungurinn og kræðan4-
Telur hann, að þau þurfi þrjú ár til að vaxa. Segir hann að
þá, um miðju 18. öld, kosti tunna (um 8 lpd.) af góðum ve