Eimreiðin - 01.05.1965, Blaðsíða 20

124
EIMREIÐIN
tökum Stephans á íslandi og gjöí'um, er honum voru gefnar.
Ljóðakverið Heimleiðis hefst á Kveðjum Stephans, kvæði, er birzt
hafði í blaðinu Heimskringlu 24. maí 1917, þremur dögum eftir að
Stephan fór frá Winnipeg. Um þær mundir vofði ylir, að komið yrði
á almennri herskyldu í Kanada, og gátu þá böndin bori/.t að Steph-
ani, því að hermanns aldurinn var þá nýlega kominn upp í 65 ár.
Kvæðið lýsir vel viðhorfi Stephans til styrjaldarinnar og þátttöku ís-
lendinga vestra í henni, en er um leið varnarorð gegn hverjum þeim,
er kynni að deila á liann fyrir að fara í skemmitferð, þegar aðrir væru
óspart kvaddir til vígvallanna.
Seinasta erindi Kveðja er á þessa leið:
Flý ég ekki lósturjörð, þá illa komið er!
eftirsjá þó Iítil myndi þykja helzt í mér.
Koma skal ég ai'tur, hve óralangt sem fer,
ef ekki fyrr á dómsdegi að vitna einn með þér.
Stephan beið brottfarar nokkra daga í New York og bjó Jrá seinast
um borð í Gullfossi. I bréfi til Helgu 28. maí segir Stephan m. a. svo
frá dvölinni í New York: „Ég hefi . . fylgdarmann ísl., meðan ég er
hér, hvert sem ég vil um New York, sem Ólafur Johnson leggur mér
til. Hann heitir Tryggvi Jóakimsson, sonur Jóakims „snikkara" frá
Árbót í Fnjóskadal, bezti drengur, hefur verið 12 ár í New York og
Jrekkir hér allar götur og merkisstaði, liefir sýnt mér Broadway og
5th Avenue, auðkýfingastrætin í New York, og fleira. í gærkveldi
fór hann með mig út á Coney Island, kveldlystistað New York búa,
þar sem <"»11 glaðværð New York safnast saman og gengur af göflun-
um og allt heimsins „humbúgg" leikur og ginnir í álfahöllum raf-
ljósanna. „Þaðan komst Jró áður enginn óskemmdur nema ég,“ sagði
Gröndal um kaþólskuna. Við komum úr ferðinni, fram á skip, kl.
12 í nótt. Ég er á einlægum þönum, meira en ég vil, eins og t Winni-
peg, en þeir vilja ekki sleppa mér frá að sjá New York. Ég fór samt
á fætur kl. 6 í morgun til að skrila J»ér og nokkrum öðrum, J»ví ann-
ars var enginn friður.“
Meðan Stephan beið í New York, barst honum bréf frá vini sín-
um, Jóni Jónssyni frá Sleðbrjót, er þá bjó á Siglunesi við Manitoba-
vatn. Höfðu bréfaskipti tekizt með J»eim Stephani árið 1913, en Jreir
aldrei hitzt augliti til auglitis. í bréfinu segir Jón svo:
„Ég kem því aðeins til að kveðja }»ig og óska J»ér fararheilla af
heilum hug. Það gleður mig svo ósegjanlega, að Jxi fer heim, þín