Búnaðarrit - 01.01.1895, Blaðsíða 52
48
En til þcss að styðja að því, að góð húsaskipun
komist á, er ábyrgð á húsum nauðsynleg.
Á síðustu þingum hafa menn verið að ræða um
það, að koma á fót brunabótarsjóð fyrir helztu kaupstaði
landsins. Framsögumaður brunabótarmálsins í sumar,
þingmaður Borgfirðinga sjera Þórhallur Bjarnarson, leiddi
ljós rök að því, að Reykjavík hefði eigi grætt á því
fyrirkomulagi, sem nú er. Það þarf líklega eigi að
leiða hjer rök að því, hvílík nauðsyn það er fyrir oss
íslendinga að koma á stofn innlendum brunabótarsjóð
fyrir alt land. Að eins skal þess getið, að brunabótar-
sjóður er í raun rjettri samkonar sjóður og sparisjóður
og söfnunarsjóður, en allir mega nú skilja hvilíkt gagn
slíkir sjóðir vinna landsmönnum.
En hitt vildi eg biðja menn að athuga, og þá 'sjer-
staklega þá menn, sein um þetta mál eiga að fjalla,
hvort eigi væri rjett að taka alla bænda bæi, bæði við
sjó og í sveitum, í ábyrgð að hálfu lcyti eins og gert
var í fornöld. Bændum er það mikið tjón, að geta eigi
vátrygt bæi sína á hægan og kostnaðarlítinn hátt. Ymsir
dugnaðarmenn eru farnir að leggja mikinn kostnað í
að reisa sjer góða bæi, og þoim er það sjerstaklega mik-
ill óhagur, að geta eigi vátrygt hús sín nema með ærn-
um kostnaði. Hins vegar er það sterk hvöt fyrir menn
að fara gætilega með eld, ogvarast eldsvoða eptir sem
áður, ef bæirnir eru í ábyrgð einungis að hálfu leyti.
Skaði eigandans verður mestur eptir sem áður, enda
þótt hann standi eigi hjálparlaus uppi, og skaðinn verði
cigi nema hálfur við það sem nú er. Ef þetta kæmist
á, hefði það mikla þýðingu, því að bæirnir yrðu miklu
betri eign, er þeir væru hálfir í ábyrgð, og mönnum
veitti þá hægra að reisa góð húsakynni, því að þá mætti
nota þá til veðsetningar fyrir lánum.