Iðunn : nýr flokkur - 01.03.1927, Blaðsíða 91

iðunn
Ritsjá.
85
Ýmsa galla hefir þessi bók, svo sem flest önnur mannaverk:
Víösvegar um bókina eru þungir áfeilisdómar kveðnir upp yfir
þeim, sem andæft hafa nýjum kenningum. Er ætíð varhugavert að
dæma þá hart, sem verja trú og sannfæring sína. Víða eru leiðin-
iegar prédikanir um ágæti vísindanna og sigra mannsandans, vonzku
kirkjunnar manna og eymd og sult vísindamannanna. Mjög er fjöl-
Vrt um vegalengdir og stærðir, sem yfirstíga þó mannlegan skiln-
■ng. Stoða lítt mörg orð um þessháttar hluti. Sumt ber með sér
átakanlegan þýðingarsvip, eins og til dæmis þessi grein á bls. 92,
sem öll er háð þýzkum staðháttum, auk talsverðra galla á hugsun
°9 máli: „Hugsum oss hina fögru, feiknastóru jörð vora, er oss
finst vera, vera orðna að ofurlítilli baun; þá væri sólunni í réttu
hlutfalli við það að líkja við vænan hverfistein í svo sem 100 m.
fjarlægð. Hugsum oss enn fremur, að sólkerfi þetta væri einhvers-
staðar í Mið-Evrópu, t. d. í Berlínarborg. Hvar væri þá næsta,
langnæsta fastastjarnan? I Miinchen? Nei. I Róm? Onei, og er
hún þó 1500 km. frá Berlín. Hún væri í 25 þús. km. fjarlægð og
væri því einhversstaðar í Astraliu eða í nánd við suðurheimskautið".
Sumar skýrgreiningar eru ákaflega loðnar og margorðar, eins
og t. d. þessi lýsing á sporbaugnum á bls.. 53:
„Sporbaugur er sú tegund hringa nefnd, sem hefir tvo brenni-
depla á lengdaröxul sínum, en þeir eru til samans altaf jafn langt
frá hverjum punkti sporbaugsins, en mismunandi langt og þó báðir
lafn langt frá miðju eftir því, hversu mikil miðskekkja (excentrici-
•et) sporbaugsins er“.
Lengi mætti telja svo; en hins vegar er bókin öll rituð af djúpri
lotningu fyrir dásemdum sköpunarverksins og mikilleik þess. Gerir
höfundur sér í hvívetna far um að auðga og hefja anda lesenda
sinna. Ber því að þakka höfundi mikið verk og óeigingjarnt og
hvetja menn til að lesa bókina. Á. M.
lóhannes úr Kötlum: Bí bí og blaka.
Ljóðskáldum vorum hefir hlotnast nýr bekkjunautur. Maður
bessi er Jóhannes Ð. Jónasson kennari, sem tekið hefir sér rit-
höfundarnafnið Jóhannes úr Kötlum.
Það væri vel, ef fram kæmi ný skáld, sem með tíð og tíma
9®ti skipað öndvegið á skáldabekknum, þegar hinir öldruðu skáld-
Þulir vorir hníga í hadd jarðar. En ekki 'nafa þau andleg aðals-
^nerki verið sén á ungu skáldunum, að þeir væru hæfir til að