Nýtt Helgafell - 01.10.1956, Blaðsíða 17

BERNARD SHAW
111
fram í orðum hans við amerískan leikstjóra:
„Þér verðið að dekra við fólkið, en kúga
það ekki." Hann byrsti sig aldrei við leik-
ara, en vandaði um við menn einslega, og
ekki þegar aðrir voru viðstaddir. Hann var
kurteis og nærgætinn við alla, sviðsvörðinn
jafnt og sviðsstjórann, lóttadrenginn eigi
síður en ,,stjörnuna“. Og honum varð
aldrei á að ofreyna fólkið. Æfingar hans
byrjuðu kl. hálf-ellefu og stóðu til eitt og
ekki mínútu lengur.
Þó að Shaw væri eftirlátssamur við leik-
endur, var hann spar á hól. Stæðu þeir sig
vel, var það gott. Ef ekki, þá það. Ég
minnist þess einhverju sinni, að óg lók smá-
hlutverk í Vandrœði lœknisins (The Doc-
tor’s Dilemma); óg var umsjónarmaður
myndasýmngarinnar. Eftir lokaæfinguna
kom Shaw upp á svið með óteljandi at-
hugasemdir handa aðalleikurunum tveim-
ur, en afgreiddi mig strax með svofelldum
orðum: ,,Það er allt í lagi hjá yður.“ Að
öllum líkindum brá fynr sjálfsánægju í svip
mínum, því að hann bætti óðara við, ,,en
af þeirn vitneskju skuluð þér ekki draga þá
ályktun, að þór gætuð ekki verið betn.“
Ég kom til sjálfs mín, án þess að þurfa að
setja ofan.
K. K. þýddu
KVEÐJA.
(Leikgagnrýnandinn Shaw kveður lesendurí The Saturday Review, 21. nóv. 1898 og hættir
leikgagnrýni.)
Ég ligg hér hjálparvana og íatlaður,
negldur á öðrum fæti í gólfið eins og aligæs
frá Strasborg, svo að ekki sé harðar að orði
kveðið, og finn æ glöggvar ranglætið, sem
ég hef mátt þola. I hartnær fjögur ár, eða
öllu heldur síðan um nýár 1895, hefi ég verið
leikhúsþræll. Ég hefi verið í tjóðurbandi inn-
ctn míluhrings í fúlu sótlofti, miðdepils frá
Strand, eins og þegar geit er tjóðruð á ofur-
litlum bletti með rótnöguðu, troðnu grasi,
sem er hagasmán. 1 hverri viku heimtar leik-
húsið skammt sinn í rituðu máli; ég er einna
líkastur manni, sem slæst við vindmyllu; ég
*3eri ekki betur en staulcrst á fætur á milli
höggvanna, áður en næsta álma slær mig um
koll á nýjan leik. Ég spyr yður, hvort nokkuð
vit sé í því að ætlast til, að ég verji ævi
rciinni í þetta? Athugið bara, hvar ég stend.
Veitir fólk mér ótilkvatt nokkum lofstír fyrir
þann feikna dugnað og snilli, sem ég sólunda
fyrir ómaklega stofnun og heimskan lýð?
Ég held síður; hálfur dagur minn fer í að
segja fólki, hvað ég sé snjall. Á Englandi er
aldrei nóg að gera vel. Englendingar vita ekki,
hvað þeir eiga að halda, nema að þeir séu
þjálfaðir árum saman með kappi og þraut-
seigju í réttri, viðeigandi skoðun. 1 tíu ár
hefi ég verið að berja inn í fólkið með mestu
elju og kostgæfni, að sögur fari af, að ég sé
óviðjafnanlega fyndinn maður, gáfaður og
snjall. Þetta er orðinn almannarómur á Eng-
landi, og því fá engin máttarvöld haggað.
Þó að ég verði hrumur og elliær, þó að ég
fari að skrifa rugl og þynna allt í þynnra,
þó að hinir fluggáfuðu og frumlegu ungu
cmdans menn næstu kynslóðar geri mig að
skotmarki sínu og syndasel, þá mun ekki
falla á orðstír minn; hann stendur ramm-
gerður eins og álit Shakespeares og er reist-
ur á óbilgjörnum grunni afsláttarlausra
endurtekninga. Því miður hefur ekki verið
þrautalaust að koma sér þessu áliti upp,