Félagsbréf - 01.01.1956, Síða 21

FÉLAGSBRÉF
19
Nú var gefið merki um það, að dýrkun Stalins skuli lokið. Þar með
er veröldin einu föllnu falsgoði ríkari. En ýmsar spurningar vakna í
þessu sambandi: Hvaða menn eru þetta, sem liafa afhjúpað lygi Stalin-
dýrkunarinnar nú, að þrem árum liðnum frá dauða hans? Hafa þeir
ekki allir eins og vafningssprotar vafið sig upp við liinn sterka stofn
þessarar persónu og hlotið allan sinn frama af hans náð? Því aðeins
hafa þeir mátt komast til virðingar, því aðeins mátt halda vegtyllum,
völdum og lífi, að þeir hafa verið lionum þægir, ljúfir og auðsveipir
og hverjum öðrum reiðubúnari að hlýða skipunum hans og þá fús-
astir, þegar hann vildi það, sem verst var, því að þá reyndi mest á
dyggð þeirra.
Allt, sem þeir játa á Stalin, þeir Malenkoff, Krústjoff, Búlganin,
Mikojan, Vorosjiloff, það játa þeir á sjálfa sig, og sér í lagi eru þeir
sekir um nýjustu höfuðsyndina, persónudýrkun. En það kátgrátlega
í þessu er það, að þeir prettast einmitt um að játa eigin sakir og skella
öllum skuldum á Stalin dauðan. Það er ekki að undra, þótt einhvers
staðar sé spurt: Hvað er sannleikur? Krústjoff, sjálfur framkvæmda-
stjóri kommúnistaflokksins, enginn nýliði í flokknum, og öll hersingin,
öll stóra, glæsta fylkingin, sem hingað til hefur dyggilegast borið því
vitni og látið liina voldugu flokkskvörn mala og sáldra þeirri kenningu
út um allt, að Stalin væri óviðjafnanleg manneskja og öll velferð mann-
kynsins hvíldi í skauti hans, nú venda þeir öllu við, segja, að þeim
hinum sama margnefnda Stalin liafi verið stórlega mislagðar hendur og
að hann liafi unnið ólieyrileg glæpaverk. Munu ekki einhverjir spyrja
í Rússaveldi: Hvort lýgurðu nú eða laugstu áður? Það var sagt, að
óeirðir hefðu orðið í Grúsíu, átthögum Stalins og Beríu, til þess að
mótmæla þessum snarsnúningi. Óneitanlega hefði þaðveriðheilsumerki,
ef í Ijós liefði komið, að til er fólk í Rússlandi, sem ekki getur umsvifa-
laust kingt því, að það, sem var æðsti sannleikur í gær, sé liraklegasta
lygi í dag — að vitnisburði sömu manna, sömu óskeikulu flokksfor-
ingja.
VI.
Og hvað nær svo gagnrýnin langt? Oss hér að vestanverðu nægir ekki,
þótt potað sé í lík Stalins og liin falsaða gloría af mynd lians máð. Oss
þætti æskilegt, að blóðferill Lenins væri tekinn til endurnýjaðrar at-
hugunar. Gæti það ekki verið til viðmiðunar um endurmat á persónu
lians, að hann hóf Stalin til áhrifa og fékk honum lykilinn að al-
veldinu? Lenin á að hafa iðrað þessa, en um seinan. Sennilega liefði