Helgafell - 01.07.1943, Blaðsíða 7

HELQA FELL
TÍMARIT
UM BÓKMENNTIR OG ÖNNUR MENNINGARMÁL
II. ÁRGANGUR. JÚLÍ—ÁGÚST 1943
7.-8. HEFTI
UMHORF OG VIÐHORF
!
Bjóðum heim norskum og dönskum börnum!
HAGKVÆMNI Vissulega hefur venð
OGHJARTALAG hljoðara u“,samuð
vora og aðdaun en
efni standa til þær vikur, sem liðnar eru,
síðan liið vopnlausa smáríki Danmörk kaus
sér hetjulegt þjáningarhlutskipti Noregs
fram yfir stórþýzka fyrirmyndarvernd. En
þótt vér höfum stillt sýnilegri hrifningu
vorri og hluttekningu í hóf að þessu sinni,
af öllu meiri varúð en stundum áður, jafn-
vel þegar fjarskyldari þjóðir hafa átt í
hlut, getur slíkt naumast stafað af öðru en
yfirborðshógværð, sem ýmsum áhrifa-
mönnum hefur þótt hagkvæm af tíma-
bundnum landsmálaástæðum. Þó að lijarta-
lag vort hafi ekki verið látið uppi af ákjós-
anlegri djörfung til þessa, má fullyrða, að
þeir einstaklingar muni fáir hér á landi,
sem lietjuskapur, samhugur og siðferðis-
þrek Dana í liinni siðustu aflraun hefrn*
ekki hitað fyrir brjósti og jafnframt orðið
hvöt og kvöð til að skyggnast í eigin harm.
HVAÐ VAKTI Hér átti hlut að mali
FYRIR DÖNUM9 norr.cn smáþjóð, sem
áður hafði neyðzt til að
beygja sig fyrir ofbeldisárás án vopnavið-
náms, en virtist eiga þess kost síðan að
komast að mestu leyti hjá hinum geigvæn-
legustu örlögum hernuminna þjóða megin-
HELGAFELL 19«
landsins, — múgmorðum, fangelsúnum,
gíslatökum og allsherjarþjófnaði undir
járnhrammi þýzkrar Iögreglu og herstjórn-
ar. Að vísu liafði danska þjóðin sætt kúg-
un, en þó sloppið án stórfelldra pyndinga;
hún hafði búið við skort, en ekki hungurs-
neyð; hún hafði verið féflett, en ekki klæð-
um flett, enda reis hún gegn ofureflinu
algáð, en ekki örvílnuð, í fullri vitund þess,
hvað hennar biði. Svo öruggur reyndist
sá skilningur hennar á samábyrgð menn-
ingarinnar, að engin þjóð gæti orðið fylli-
lega hlutgeng meðal annarra frjálsra þjóða
að fengnum sigri, í augum þeirra né sjálfr-
ar sín, er ekki hefði lagt fram sinn fulla
skerf til frelsisbaráttunnar, og svo undan-
dráttarlaust birtist vilji liennar til að
halda óskertri sjálfsvirðingu sinni, að hún
hætti til þess lífi og limum, ásamt öllu
þvi, sem hún átti enn óskert af frelsi og
fjármunum.
Það væri því sízt undrunarefni, þótt
aðdáun vor á þjóð, sem leggur slíkt „ótil-
neydd“ í sölurnar á elleftu stundu, til þess
að bjarga sálu sinni, væri meiri en
hér hefur þótt henta að hafa í hámælum
um venzlaþjóð vora, Dani, að undanförnu,
og henta þykir nokkra næstu mánuði, ef
að líkum lætur, enda er fullvíst, að svo
18