Helgafell - 01.07.1943, Page 37

ÞORSTEINN JÓSEPSSON:
Góð ljósmynd
Ljósmyndagerð hefur fleygt fram
síðustu áratugina, ekki aSeins hér á
landi, heldur um víSa veröld. ÞaS er
fyrst og fremst tæknin, sem hér hefur
valdiS straumhvöríum, ekki sízt stór-
um aukiS næmi og gæSi filmanna.
Möguleikar til þess aS taka góSar ljós-
myndir eru því margfalt meiri nú en
fyrir 15—20 árum, svo aS ekki sé horft
lengra um öxl.
En hvaS sem þessu líSur, eru þeir
næsta fáir, sem góSar ljósmyndir taka,
í samanburSi viS allan þann mikla
fjölda, sem viS Ijósmyndatökur fæst.
Þessi staSreynd bendir til þess, aS ekki
sé nægilegt aS eiga Ijósmyndavél og
smella af, til þess aS taka góSa ljós-
mynd, enda er sú raunin á. ÞaS þarf
mann á bak viS vélina, og undir þeim
manni er þaS fyrst og fremst komiS,
hvaS úr myndinni verSur, miklu frem-
ur en gæSum vélarinnar, þótt hinu
gagnstæSa sé einatt haldiS fram.
Annars hygg ég, aS ekki sé til neinn
algildur mælikvarSi á þaS, sem kölluS
er ,,góS‘‘ ljósmynd, þótt hún lúti aS
visu ákveSnum lögmálum í flestum
tilfellum. Því fer himinfjarri, aS galla-
lausar myndir hljóti ávallt aS vera
..gó3ar‘\ Ég vil miklu fremur full-
yrða, aS þær séu þaS sjaldnar en hitt.
Meginþorri þeirra manna, sem viS
ljosmyndatökur fást, gera ekki aSrar
kröfur til Ijósmyndar en hún sé skýr
°g greinileg. Mér er nær aS halda,
aS 999 af hverjum 1000 Ijósmyndum,
sem teknar eru hér á landi, séu lé-
legar, og hin þúsundasta sjaldnast
góS, þótt hún kunni aS vera þolanleg.
Sjálfur teldi ég mér vel takast, ef mér
auSnaSist aS ná einni mynd á ári svo
góSri, aS ég gæti veriS ánægSur meS
hana.
En hvernig er þá ,,gó5“ ljósmynd ?
Góð ljósmynd verður fyrst og fremst
að vera gallalaus, en tæknigallar eru
miklu fleiri en óskýrleikinn einn. Hún
verður að sýna listræna hugkvæmni,
eigi aðeins í byggingu myndar, sam-
ræmi milli lína og flata, ljóss og
skugga, heldur og efnisvali. Hún verð-
ur að sýna gáfu eSa persónuleik ljós-
myndarans, engu síður en skáldrit,
tónsmíS eða málverk. GóS ljósmynd
verður að hafa , ,sál“; hún verður að
geta hrifið eða a. m. k. orkað á áhorf-
andann, alveg eins og hvert annað
listaverk. í myndinni verður að vera
efniviður, líf og samræmi. Myndin
verður því betri sem hún er fábrotnari
og einfaldari. Góð mynd á helzt að
vera þannig, að hún verði aðeins tek-
in einu sinni og aldrei framar. Þannig
eru í stuttu máli óhjákvæmilegustu
skilyrði fyrir ,,góðri“ ljósmynd. En séu
myndir gagnrýndar með þau í huga,
verða ekki svo ýkja margar éftir í
hópi hinna verulega góðu, einstæðu
mynda. Þetta sýnir jafnframt, að
,,skýru“ myndirnar eru naumast
áfangi og því síður aðalmarkmið Ijós-
myndagerðar.
Meginþorri fólks, sem fæst við ljós-
myndagerð í hjáverkum, lætur sér