Morgunblaðið - 15.10.2012, Blaðsíða 21

UMRÆÐAN 21
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 15. OKTÓBER 2012
ÞRÍR FRAKKAR Baldursgötu 14, Reykjavík - Sími: 552 3939
Opið virka daga 11:30 - 14:30 og 18:00 - 22:00
Opið um helgar frá 18:00 - 23:00
frakkar@islandia.is - www.3frakkar.com
Í gamla bænum - rétt við hjarta miðborgarinnar
Þrír Frakkar
Café & Restaurant
Grilluð Ósalúra með ristuðu
grænmeti og
jógúrtsósu
Ríkisstjórn Íslands
er mönnuð ein-
staklingum sem vilja
mikla útþenslu rík-
isvaldsins. Leiðirnar að
aukinni útþenslu rík-
isvaldsins eru nokkrar,
en á Íslandi eru tvær al-
gengastar. Sú fyrri er
sú að tala fyrir nauðsyn
minnkandi ríkisvalds
eða aukins einka-
framtaks, lækka skatta örlítið en nóg
til að fita skattstofna, og eyða síðan
hverri einustu krónu af auknum
skatttekjum í útþenslu ríkisins (leið
Sjálfstæðisflokksins). Sú síðari er að
auka útgjöld ríkisins langt umfram
skattheimtu, safna skuldum, og beita
fyrir sig hallarekstri ríkissjóðs til að
réttlæta skattahækkanir, sem aftur
munu ekki duga fyrir enn auknum
ríkisútgjöldum (leið vinstriflokk-
anna).
Því miður fer lítið fyrir því að rík-
isvaldið á Íslandi sé minnkað, en það
er önnur saga. Breið pólitísk sam-
staða er um þann ásetning að stækka
ríkisvaldið, og þar með fyrir hækkun
skatta. Spurning er
bara: Hækkun skatta á
hvern?
Ferðaþjónustan varð
svo óheppin að lenda í
smásjá ríkisvaldsins að
þessu sinni. Áður höfðu
eldri borgarar og aðrir
sem áttu sparnað og
eignir lent undir öxi
skattheimtumannsins,
og þurfa nú að selja úr
búi sínu til að eiga fyrir
skattinum. Einnig
höfðu fyrirtækjaeigend-
ur þurft að taka á sig högg frá skatt-
hamrinum. Þá höfðu almennir laun-
þegar þurft að fá blóðsjúgandi
sprautu yfirvaldsins í handlegg sinn.
En núna er sem sagt komið að ferða-
þjónustunni.
Ferðaþjónustan bregst skiljanlega
illa við með því að kvarta og kveina,
halda ráðstefnur og fá útlenska sam-
starfsaðila til að tjá sig um málið, en
hvar var hún þegar skattar voru
hækkaðir á laun eða sparnað? Hvar
var ferðaþjónustan þegar gjaldeyr-
ishöftum var skellt á þá sem eiga eða
hafa tekjur í krónum? Hún þagði.
Hún var fegin að vera utan sviðsljóss-
ins. Núna er hins vegar komið að
henni, og núna á hún fáa vini. Ekkert
seður botnlausar fjárhirslur ríkisins,
og núna þegja allir aðrir og eru því
fegnastir að ríkisvaldið hefur fundið
sér fórnarlamb í ferðaþjónustunni og
lætur því aðra í friði. Í bili.
Þetta er auðvitað veik vörn hjá
skattgreiðendum. Samtakamátturinn
er enginn. Ríkisvaldið er fegið hinni
veiku andspyrnu, sem er bundin við
einn og einn hóp í einu – þann sem á
að kasta á skattheimtubálið hverju
sinni.
Ríkisvaldið ætlar að hækka skatta,
og ekkert fær það til að breyta þeim
áformum. Þetta vita allir. Núna finnst
mörgum vera komið að ferðaþjónust-
unni. Þar gengur jú svo „vel“.
Eftir Geir
Ágústsson »Ríkisvaldið ætlar að
hækka skatta, og
ekkert fær það til að
breyta þeim áformum.
Núna er komið að ferða-
þjónustunni, og því eru
allir aðrir fegnir.
Geir Ágústsson
Höfundur er verkfræðingur.
Komið að ferðaþjónustunni
Nokkur umræða hef-
ur verið að undanförnu
um framtíð ferðaþjón-
ustunnar.
Ferðaþjónusta mun
verða með stærstu at-
vinnugreinum landsins
ef rétt er á málum hald-
ið. Umræðan hefur
beinst að fjölgun ferða-
manna til landsins og
hvernig ætti að bregð-
ast við því.
Ég undirritaður hef ferðast um
Evrópu og séð hvernig er staðið að
uppbyggingu móttöku ferðamanna.
Mikil fjöldi hótela er í borgum sem
fólk sækir í, þó aðallega þeir sem
stunda viðskipti einhverskonar í
tengslum við frí. En það eru byggðar
miðstöðvar úti í náttúrunni þar sem
hægt að að gista í skemmri eða lengri
tíma. Þetta hafa verið kallaðar ferða-
mannamiðstöðvar.
Ég heyrði í janúar síðastliðnum
konu fra Lapplandi flytja erindi á
Hótel Nordica þar sem hún lýsti
hvernig ferðamannamiðstöðvar hefðu
verið byggðar upp þarna í norð-
urhjaranum með gistingu, þjónustu
og afþreyingu þar sem ferðamenn
njóta vetrarveðurs og kulda. Þarna
koma nú þegar þúsundir ferðamanna
á vetrum og skapa mikla atvinnu.
Ferðamenn í leyfi vilja vera úti í
náttúrunni i friðsælu umhverfi og þar
sem er fjölbreytt afþreying.
(Tourist Center.) Danir hafa verið
duglegir við að byggja svona staði.
Má þar nefna Lalandia I Rödby og
Billund. Í Billund er gistirúm fyrir
2500 manns. Fyrsta ferðamanna-
miðstöð heims var byggð i Danmörku
um 1850, Bakken.
Síðasta ár komu 26 milljónir ferða-
manna til Danmörku meðan komu
550 þúsund til Íslands. Ráð-
stefnugestir voru 990 þúsund en ekki
hef ég tölur um komu ráðstefnugesta
til Íslands.
Á Hawaí búa um 1,5 milljónir
manna en ferðamenn voru þar 7,5
milljónir 2010.
Eigandi Lalandia er að undirbúa
byggingu á álíka miðstöð með gist-
ingu fyrir 10.000 manns. Áætlaður
kostnaður er 4,5 milljarðar danskra
króna. Þessir staðir eru opnir allt árið
og hafa innan dyra fjölbreytta af-
þreyingu, svo sem heilsurækt, sund
og margs konar aðrar uppákomur
eins og tónleika, sýn-
ingar og margt fleira.
Árið 2011 heimsóttu
Lalandia Billund 1,5
milljónir manna. Einnig
er tilvalið að ferða-
mannamiðstövar úti í
náttúrunni verði staðir
fyrir ráðstefnur og ætti
að markaðssetja þá
þannig.
Fyrir nokkru síðan
var merkur maður með
fyrirlestur í Háskóla Ís-
lands um efnahagsmál.
Niðurstaða hans er að traustur efna-
hagur byggist á hugmyndum og er ég
honum hjartanlega sammála.
Á síðasta ári hóf ég að kynna bygg-
ingu ferðamannamiðstöðvar á Suður-
landi sem ég nefndi Aqua Islandia
and Eden Garden. Gerðar voru áætl-
anir i samstarfi við Atvinnuþróun-
arfélag Suðurlands. Og síðar fór ég í
viðræður við fjármálastofnanir. Í júní
síðastliðnum gekkst ég fyrir kynning-
arfundi að Brautarholti í Skeiða- og
Gnúpverjahreppi. Þar mættu um 20
manns.
Ég hef fært rök fyrir því að slík
fjárfesting sé nauðsyn til að forða
náttúruperlum okkar frá skemmdum,
því með því að stöðva ferðamanninn í
gististöðum er hægt að stjórna ásókn
i náttúruna svo að mikill troðningur
valdi ekki skemmdum. Svo ég tali nú
ekki um atvinnumöguleikana sem
fylgir svona framkvæmd því 50-100
manns fá atvinnu við svona þjónustu-
miðstöð.
Nýtísku ferðamiðstöð kostar pen-
inga ef vanda á allar aðstæður og
vandaðar byggingar. Það er hægt að
hafa skoðun á því hvað slíkar stöðvar
ættu að vera stórar, en ekki hef ég
minnstu áhyggjur af því að byggja
stórar ferðamannamiðstöðvar á Ís-
landi. Við getum náð í eitthvað af
þessum milljónum sem eru að koma
til Norðurlanda með öflugu markaðs-
starfi og að sýna glæsilega gisti
möguleika og afþreyingu með vatna-
garði og skálum með regnskóga-
gróðri. Umræðan á Íslandi um þessi
mál eru undarleg svo ekki sé meira
sagt. Það virðist vera að þetta eigi allt
að gerast sjálfkrafa án þess að neitt
sé framkvæmt og alla þróun eigi að
framkvæma í háskólunum af ein-
hverjum fræðimönnum sem ekki trúa
á markaðsstarf, og engra fjárfestinga
sé þörf, aðeins að ferðaþjónusta
bænda geti séð um þetta í framtíð-
inni.
Um möguleika á fjármögnun
ferðamannamiðstöðva er annað og
mikið mál og mun ég skrifa aðra
grein um reynslu mína í þeim málum.
Er stór fjárfesting í ferða-
þjónustu nauðsyn eða bruðl?
Eftir Árni Björn
Guðjónsson
» Greinin fjallar um
hvort reisa eigi
ferðamannamiðstöðvar
sem gætu tekið á móti
nokkrum fjölda ferða-
manna í gistingu.
Árni Björn
Guðjónsson
Höfundur er með meistarabréf
í húsgagnasmíði, er listmálari
og frumkvöðull.