Dagblaðið Vísir - DV - 19.06.2008, Blaðsíða 8

fimmtudagur 19. júní 20088 Fréttir DV
Það hallar á konur í stjórnunar-
stöðum fyrirtækja. Færri konur
en karlar sitja á þingi. Hefðbund-
in kvennastörf eru verr launuð en
karlastörf, og konur fá jafnvel lægri
laun en karlar sem vinna þeim við
hlið.
Sumir halda því fram að þetta
sé allt konunum sjálfum að kenna.
Viðmælendur DV eru þó ekki
þeirrar skoðunar og benda á
að ekki sé
hægt að
skella skuldinni vegna misréttis á
þá sem fyrir misréttinu verða.
Tugþúsundir kvenna söfnuðust
saman í miðbæ Reykjavíkur fyrir
þremur árum til að minnast þess að
þrjátíu ár voru liðin frá kvennafrí-
deginum 24. október 1975 og krefj-
ast launajafnréttis kynjanna. Í kjölfar
kvennaársins 1975 var gerð könnun
á launamun kynjanna sem sýndi
að konur í þéttbýli fengu að með-
altali 45 prósent af launum karla.
Nú, rúmum þremur áratugum síðar,
hafa konur innan við sjötíu prósent
af launum karla. Með þessu áfram-
haldi verða íslenskar konur með
sömu laun og karlar árið 2070.
Samkvæmt könnun
Capac-
ent frá 2006 var kynbundinn launa-
munur 15,7 prósent. Þá er búið að taka
tillit til allra áhrifaþátta og eftir stend-
ur að karlar eru með rúmlega fimmt-
án prósentum hærri laun en konur af
því að þeir eru karlar.
Engum af þeim fjórum konum sem
DV ræddi við telur að jafnrétti kynj-
anna sé náð á Íslandi. Þar ber launa-
misréttið hæst.
Kynbundið ofbeldi gegn konum er
önnur birtingarmynd íslensks raun-
veruleika og klámvæðingin teygir sig
inn í sífellt fleiri kima samfélagsins.
IngIbjörg Sólrún gíSla-
dóttIr, utanríkISráð-
herra og formaður
SamfylkIngarInnar
konur hafa aðra sýn
„Möguleikar kvenna til starfs-
frama eru aðrir en karla. Hlutur
kvenna er rýr í stjórnum fyrir-
tækja. Konur eru ennþá talsvert
færri en karlar, bæði á Alþingi
og í ríkisstjórn,“ segir Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, utanrikisráð-
herra og formaður Samfylking-
arinnar.
Hún telur það skipta máli að
konur séu í áhrifastöðum í þjóðfé-
laginu til jafns við karla. „Ein kona
á stangli hér og þar breytir ekki
miklu nema sem fyrirmynd. Það
þarf ákveðinn fjölda kvenna til að
það fari að skipta máli,“ segir hún og
þykir miður að þeim fjölda sé ekki
náð hér á landi. „Konur og karlar
hafa mismunandi sýn og reynslu.
Það verður of mikil einsýni í
stjórnun samfélagsins ef konur
sitja þar ekki við sama borð og
karlar.“
Að mati Ingibjargar Sól-
rúnar hefur formlegu jafn-
rétti kynjanna verið náð á
Íslandi en þó vantar upp á
að það náist í raun. Hún
segir jafnréttisbaráttuna
ekki aðeins til góða fyr-
ir konur heldur einnig karla. „Jafn-
rétti eykur svigrúm og frelsi karla til
að lifa á eigin forsendum í stað þess
að vera niðurnjörvaðir í ákveðnum
hlutverkum. Jöfn réttindi kynjanna
og jöfn tækifæri skapa réttlátara
og lýðræðislegra samfélag, sem er
betra samfélag.“
Ingibjörg Sólrún segir jafnrétt-
isbaráttuna vera áherslumál í ut-
anríkismálum. „Þó enn vanti upp á
jafnrétti kynjanna hér á landi þá er
himinn og haf sem skilur að konur
og karla í mörgum okkar samstarfs-
landa, sérstaklega í þróunarríkj-
unum. Þar höfum við heilmiklu að
miðla, ekki síst því sem lýtur að pól-
itískri stöðu kvenna og stöðu þeirra í
efnahagsmálum.“
Í dag undirritar Ingibjörg Sól-
rún og forsvarsmenn Háskóla Ís-
lands viljayfirlýsingu um að koma
þar á jafnréttisskóla. Hann gæti haft
svipaða stöðu og jarðhitaskóli Sam-
einuðu þjóðanna sem hér er starf-
ræktur, sem og sjávarútvegsskól-
inn. „Þetta er beinlínis hugsað til
að hjálpa konum að vinna að mark-
miðum sínum.“ Jarðhitaskólinn
hefur boðið erlendum nemendum
hingað til að læra og hið sama gæti
jafnréttisskólinn gert.
gyða margrét PéturS-
dóttIr, doktorSnemI í
kynjafræðI
líkaminn gengur kaupum
og sölum
„Markaðssetning á kvenlíkam-
anum er ein birtingarmynd klám-
væðingarinnar. Þar er líkaminn
aðskilinn frá sálinni, og líkaminn
gengur kaupum og sölum,“ segir
Gyða Margrét Pétursdóttir, doktors-
nemi í kynjafræðum. Hún segir því
fjarri að jafnrétti kynjanna sé náð og
helst megi greina það í kynbundnu
ofbeldi sem konur verða fyrir sem
og launamuni kynjanna.
„Kynbundið ofbeldi er mæli-
kvarði á ástand jafnréttismála í
hverju landi fyrir sig. Tíðni þess er
meiri hér en annars staðar á Norð-
urlöndum,“ segir Gyða og því ljóst að
við stöndum verr að vígi en frænd-
þjóðir okkar.
Gyða vill að karlmenn taki virk-
ari þátt í jafnréttisbaráttu kynj-
anna. „Þeir eru oft fljótir að hlaupa
í vörn, fara í fórnarlambshlutverk-
ið og segja: Við höfum það heldur
ekkert gott.“ Að hennar mati væri
göfugmannlegra af þeim að gang-
ast við forréttindum sínum. Hvað
varðar launamisréttið gætu þeir
þannig komið að baráttunni með
því að taka þátt í þeirri umræðu á
opinberum vettvangi. „Staða karla
á vinnumarkaði er mun sterkari en
kvenna. Kannski skiptir minnstu að
konur ræði launin sín á milli. Karl-
ar og konur þurfa að ræða saman
um laun. Aðeins þannig geta konur
gert sér grein fyrir hver viðmiðin eru
þegar þær sækja um launahækkun.“
auður eIr VIlhjálmS-
dóttIr PreStur
umönnun illa metin
„Launamunur kynjanna er stað-
reynd sem við verðum að breyta,“
segir Auður Eir Vilhjálmsdóttir
prestur. „Á meðan vinnuafl kvenna
er verðlagt á ólíkan máta er jafnrétti
kynjanna ekki náð,“ segir hún og lýs-
ir eftir aðgerðum ríkisstjórnarinnar
í þessum efnum. Auður bendir á að
í stjórnarsáttmálanum segi að þetta
sé eitt af verkefnunum en hún hef-
ur ekki séð þær hugmyndir í verki.
„Nú er lag. Samningar eru lausir og
kvennastéttir órólegar, samanber
hjúkrunarfræðinga. Þess má geta að
norska ríkisstjórnin ákvað nýverið
erla hlynSdóttIr
blaðamaður skrifar: erla@dv.is
LANGT Í JAFNRÉTTI KYNJANNA
„Ein kona á stangli
hér og þar breytir ekki
miklu“
Í dag er einn helsti hátíðisdagur íslenskrar
jafnréttisbaráttu en 93 ár eru síðan konur fengu
kosningarrétt. Af þessu tilefni leitaði DV til
nokkurra kvenna og spurði hvort jafnrétti kynj-
anna væri náð. Engin þeirra telur að svo sé.
karlmenn í vörn gyða margrét
Pétursdóttir vill að karlar hætti að
fara í vörn þegar jafnréttismál ber
á góma og taki virkan þátt í
baráttunni.
kvennastörf minna metin auður
Eir Vilhjálmsdóttir segir að kvenna-
störf séu ekki metin að verðleikum
og að fyrir umönnun eigi að greiða
mun meira en raun ber vitni.