Dagblaðið Vísir - DV - 19.06.2008, Blaðsíða 22

Sæll, Geir forsætisráðherra.
Sem ég var að hlaða sjálfan mig
þjóðarstolti og þjóðrækni fyrir há-
degi þjóðhátíðardaginn 17. júní
kveikti ég á gufunni, Rás 1. Á öldum
ljósvakans barst rödd þín þar sem
þú hvattir okkur borgarana til þess
að bregðast við gríðarlegri hækkun
á eldsneytisverði með því að draga
úr notkun. Draga úr neyslunni, velja
ódýrari samgöngur og gera yfirleitt
allt sem gæti dregið úr olíu- og bens-
ínnotkun.
Um tíma hélt ég að ég væri að
hlusta á Steingrím J. Sigfússon, for-
mann Vinstri grænna, flytja enn eina
eldmessuna um bruðlið og hernað-
inn gegn náttúrunni.
Nýja forystan
Svo datt mér í hug að þú hefðir
verið að rifja upp varnaðarorð rúss-
neska olíubarónsins Mikhails Khod-
orkovskys, sem ritaði grein í tímaritið
Economist í upphafi árs 2007. Eins og
þú veist heldur Pútín honum í fang-
elsi í Síberíu vegna þess að hann var
einn af þessum óþekku ólígörkum
sem gripu gæsina í tíð Jeltsíns en
vildu ekki þýðast vald og áform Pút-
íns. Eins og þú veist var árum saman
reynt að koma íslenskum ólígörkum
bak við lás og slá en yfirvöld voru ekki
komin eins langt í skóla leynimakks-
ins og valdbeitingarinnar og Pútín til
þess að það gæti heppnast. Svo höf-
um við bara Kvíabryggju hér á landi
en enga Síberíu til þess að geyma
sakamenn og á því er mikill munur.
Khodorkovsky sagði í Econom-
ist að jafnvel þótt voldugustu þjóðir
veraldar hæfu aðgerðir á öllum svið-
um til þess að afla nýrra orkugjafa
og orkan yrði nýtt betur í iðnaði og
á heimilum en nú er gert mætti ekki
gleyma því að hagkerfi þróunarland-
anna mundu halda áfram að vaxa og
stækka og verða æ frekari á orkulind-
ir jarðar. Það mundi ekki stýra góðri
lukku fyrir hin útvöldu Vesturlönd.
Khodorkovsky taldi farsælast að
halla sér að nýrri forystu í heimsmark-
aðskerfinu. Forystu sem væri reiðu-
búin að falla frá neyslu- og sóunar-
hugarfari en rækta þess í stað lífsgildi
sem snúa að huglægum verðmætum
og nautnum, en í því felst mikill orku-
sparnaður.
Khodorkovsky sagði að mann-
skepnan væri í eðli sínu íhaldssöm og
hefði ríka þörf til þess að slá svo rót-
tækum ákvörðunum á frest. En það er
ekki hægt. Stefnan hefur verið tekin
og nú er ekki aftur snúið segir fanginn
í Síberíu.
Þetta veist þú, Geir, og ert sam-
mála Khodorkovsky. Þess vegna segir
þú okkur að hugleiða málið og spara
olíu og bensín.
Seldu ráðherrabílana
Ég hef borið tilmæli þín undir
nokkra vini mína. Þeir, eins og ég,
segjast vera reiðubúnir að verða við
óskum þínum ef ríkisstjórnin gengur
á undan með góðu fordæmi.
Í fyrsta lagi verður þú að tala við
ráðherra þína og láta þá selja alla
ráðherrabílana. Fyrir þá fást kannski
70 milljónir króna, en hver þeirra
hefur líklega kostað 6 til 7 milljón-
ir króna. Árlegur rekstrarkostnað-
ur þeirra er sjálfsagt um 10 milljón-
ir króna þannig að þarna liggja um
80 milljónir króna af skattfé borgar-
anna. Í öðru lagi verður þú að segja
upp að minnsta kosti ellefu ráð-
herrabílstjórum og telja ráðherrana
á að aka sjálfir á milli staða. Við það
sparar þú skattborgurunum 40 millj-
óna króna útgjöld á heilu ári. Ég segi
ellefu vegna þess að ég veit ekki hvort
Jóhanna Sigurðardóttir hefur einka-
bílstjóra til að keyra Honduna sem
hún lét kaupa fyrir andvirði Land-
krúsers félagsmálaráðuneytisins en
þá lúxuskerru lét hún víst selja þegar
hún tók við embætti.
Í þriðja lagi verður þú að útvega
12 sparneytna bíla sem ganga fyrir
annarri orku en bensíni og olíu. Bíl-
unum getur þú fækkað með því að
fækka ráðherrum en við það sparast
ógrynni fjár.
Með þessu móti gæfir þú og rík-
isstjórn þín afar gott fordæmi sem
tekið yrði eftir um allan heim því allt
mannkynið þekkir vandann. Þú mátt
vera viss um að allir heimsins þjóð-
arleiðtogar vildu þessa Lilju kveðið
hafa þegar upp verður staðið.
Hugsaðu þér að geta sagt við sjálf-
an þig eftir tæp þrjú ár, þegar annar
hver bíll verður ekki lengur knúinn
bensíni og olíu hér á landi: „Þetta
er að mestu leyti mér að þakka og
besta verkið sem ég vann í ríkisstjórn
minni sem nú bíður örlaga sinna í
þingkosningunum framundan.“
fimmtudagur 19. júní 200822 Umræða DV
Útgáfufélag: Dagblaðið-Vísir útgáfufélag ehf.
Stjórnarformaður: Hreinn loftsson
framkVæmDaStjóri: Elín ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón trausti reynisson, jontrausti@dv.is
og reynir traustason, rt@dv.is
fulltrÚi ritStjóra:
janus Sigurjónsson, janus@dv.is
fréttaStjóri:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur Helgason, asi@birtingur.is
DrEifingarStjóri:
jóhannes Bachmann, joib@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnúmer: 512 7000, ritstjórn: 512 7010,
áskriftarsími: 512 7080, auglýsingar: 512 70 40.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
Geir yrði heimsfræGur
Jón TrausTi reynisson riTsTJóri skrifar. Svo virðist sem flest vandamál komi utan frá í augum Geirs og fæst á hans ábyrgð.
Alheimsvandi Geirs
Leiðari
Geir H. Haarde sagði orðrétt í þjóðhátíðarræðu á Austur-velli 17. júní: „Ég hvet almenning til að skoða vandlega allar færar leiðir í þessum efnum. Þjóðin verður að breyta neyslumynstri sínu og framlag hvers og eins skiptir máli,
bæði fyrir viðkomandi einstakling en einnig heildina.“
Geir skorar á þjóðina að breyta venjum sínum í átt til sparnaðar
á eldsneyti, en tekur sjálfur upp þá nýjung að fljúga hvert á land
sem er í einkaflugvél til að spara sér tíma. Í apríl síðastliðnum birt-
ist frétt í DV um ferðatilhögun forsætisráðherra á landi. Þar greindi
frá því að Geir lét einkabílstjóra sinn skutla sér liðlega 300 metra
leið frá Stjórnarráðinu að Hafnarhúsinu í miðbænum, 680 metra
ökuleið. Hann fór á margmilljóna króna bensínháki, sem er í flokki
þeirra eyðslumestu sem völ er á. Það tekur skemmri tíma að ganga
þessa leið.
Í þjóðhátíðarræðunni veitti Geir okkur innsýn í athyglisverða
heimssýn sína. Hann talaði um utanaðkomandi aðstæður, sem
yllu efnahagsþrengingum hér, og hinn „nýja alheimsvanda“. Hann
notar orðið alheimsvandi til að tryggja að engum detti í hug að
krefjast þess af honum að hann leysi vandann. Hann leysir ekki al-
heimsvandann.
Veruleikinn er annar. Efnahagsvandræði Íslendinga nú eru fyrst og
fremst vegna hruns krónunnar. Hún veldur hækkandi verði á mat-
vælum og öllu öðru innfluttu og hún hækkar lán okkar í gegnum
verðbólgu. Í öllum alheimsvandanum falla ekki allir gjaldmiðlar,
heldur fyrst og fremst íslenska krónan. Evran sem kostaði 90 krón-
ur í fyrra kostar nú 127 krónur. Það er ekki alheimsvandi. Það er
Íslandsvandi.
Svo virðist sem flest vandamál komi utan frá í augum Geirs og fæst
á hans ábyrgð. Hann leggur krók á leið sína til að fullvissa okkur
um að ábyrgðin og vandinn komi utan frá. Það er ósköp mannlegt
viðbragð. Ef honum tekst að fullvissa okkur um það, nær hann um
leið að fullvissa okkur um að hann geti ekki gert neitt í vandanum
og beri ekki ábyrgð á honum. Í kjölfarið bendir hann á okkur og
segir okkur að stunda vistvænan akstur.
Geir var ekki kosinn til þess að segja okkur hvað við eigum að gera.
Hann var kosinn til að gera það sem við viljum að hann geri. En í
staðinn hegðar hann sér ýmist eins og ölvaður maður á AA-fundi
eða syndaselur í predikunarstól.
Við ættum hins vegar ekki að tileinka okkur hugarfar Geirs. Við
ættum ekki að kenna honum um þetta. Þetta er í raun okkur að
kenna. Náttúruverndarsinnaði umhverfisráðherrann okkar flýgur
um á einkaþotu, lætur skjóta ísbirni og fórnar höndum andspænis
nýjum álverum. Og forsætisráðherrann flýgur um á einkaþotum
og kallar menn dóna fyrir að spyrja hann út í efnahagsvandann.
Það er kominn tími til að við gerum meiri kröfur til stjórnmála-
mannanna okkar.
DómstóLL götunnar
Hvernig finnst þér ríkisstjórnin Hafa staðið sig?
„mér finnst hún hafa staðið sig mjög
vel, ég lifði þá sem var á undan og
þessi er betri. Þess vegna er ég
ánægður með hana þótt ég sé ekki
íhaldsmaður.“
Finnur Björnsson,
80 ára aflagður flugvirki
„illa, því mér finnst hún ekki gera neitt
og ekki hlusta á fólkið.“
Sigurveig Guðmundsdóttir,
78 ára eftirlaunaþegi
„mér finnst hún hafa staðið sig illa því
hún stendur sig hvorki í peningamál-
um né á öðrum sviðum.“
Sigurður Björnsson,
57 ára verktaki
„er stórt er spurt er oft fátt um svör.
Hún hefur staðið sig vel að mörgu leyti
en það er líka margt sem þarf að laga.“
Ásgeir Magnússon,
83 ára eftirlaunaþegi
sanDkorn
n Annar ísbjörn sumarsins þótti
svo hættulegur þegar hann flúði
undan bílum í átt til sjávar að
nauðsyn-
legt þótti að
drepa hann,
kannski áður
en hann
næði að ógna
möguleg-
um sund-
mönnum
eða koma á
land og hremma baðstrandargesti
á Skaga. Þórunn Sveinbjarnar-
dóttir umhverfisráðherra situr eftir
í súpunni, enda hafði lítið verið
brugðist við eftir fyrri ísbjarnar-
heimsóknina. Hún gerði sjálfri sér
bjarnargreiða með því að mæta á
svæðið á einkaþotu, á sama tíma
og Geir Haarde forsætisráðherra
hvatti til eldsneytissparnaðar og
minnkun gróðurhúsalofttegunda
í hátíðarræðu. Þórunn verst nú á
öllum vígstöðvum.
n Meira að segja samflokksmaður
Þórunnar Sveinbjarnardóttur,
iðnaðarráðherrann Össur Skarp-
héðinsson, setur fram undirliggj-
andi gagnrýni á ísbjarnardrápið,
enda átti hann stóran þátt í því að
friða ísbirni sem umhverfisráð-
herra á sín-
um tíma. Og
samfylking-
armálgagnið
Herðubreið
ræðst á Þór-
unni og Fagra
Ísland undir
fyrirsögninni
Magra Ísland.
Orðið á götunni segir að hún víki
líklegast fyrir Gunnari Svavars-
syni þegar Sturla Böðvarsson
stígur úr stóli forseta Alþingis á
næsta ári. Á móti er spurt hvers
vegna er varaformaðurinn Ágúst
Ólafur Ágústsson ekki ráðherra?
n Þórarinn Eldjárn hefur verið
sæmdur titlinum borgarlistamað-
ur Reykjavíkur. Þetta var í annað
skiptið sem Þórarni var tilkynnt að
honum hefði hlotnast þessi heiður.
Í fyrra var haft samband við hann
eftir tilkynninguna og honum sagt
að hann yrði
ekki borg-
arlistamað-
ur þrátt fyrir
allt. Skipun
hefði kom-
ið að ofan
og úr orðið
að Ragnar
Bjarnason
söngvari hreppti hnossið.
n Fram kom í sandkorni á mánu-
dag að komið hefði verið upp
peningarauf í kaffivél í mötuneyti
húsnæðis 365 við Lyngháls. Téð
kaffivél er á vegum mötuneyt-
is sem er í sjálfstæðum rekstri og
er raufin á þess vegum. Ástæða
raufarinnar er sú að 365 hefur fram
að þessu borgað fyrir kaffibaunir
sem óskyldir aðilar nýta. Stærstur
hluti starfsmanna 365 verður ekki
af nýmöluðu baunakaffi, þrátt fyrir
raufina á Lynghálsi. Í höfuðstöðv-
um fyrirtækisins í Skaftahlíð má
nefnilega finna baunavélar sem
mala sem aldrei fyrr, ósnertar af
baunateljurum.
JóhaNN
haukSSoN
blaðamaður skrifar
„Ég hef borið tilmæli þín
undir nokkra vini mína.
Þeir, eins og ég, segjast vera
reiðubúnir að verða við
óskum þínum ef ríkisstjórn-
in gengur á undan með
góðu fordæmi.“