Neytendablaðið - 01.11.2009, Blaðsíða 23

Varasöm efni í plastskóm
Dönsk rannsókn, sem birt var fyrr á árinu í ritinu European
Journal of Clinical Nutrition, leiddi í ljós að unnin matvæli eru
ábyrg fyrir stærstum hluta saltneyslunnar. Í rannsókninni kom
í ljós að bæði karlar og konur í Danmörku borðuðu of mikið
salt. Meðalneysla karla á dag var 10,3 g og
kvenna 7,1 g, sem er mun hærra en þau 5
g sem Alþjóðaheilbrigðisstofnunin mælir
með.
Saltið kemur að langstærstum hluta úr
unnum matvælum, þ.e. mat sem keyptur
er tilbúinn úti í búð, s.s brauð, kex, kökur,
morgunkorn, kjötmeti, tilbúnir réttir,
ostar og snakk. Það dugar því skammt að
hvetja fólk til draga úr notkun salts við
matreiðsluna heima. Ef takast á að draga
úr saltneyslu þarf matvælaiðnaðurinn að
bregðast við og breyta framleiðsluháttum.
Bretland í fararbroddi
Í Bretlandi var farið í átak fyrir nokkrum
árum til að draga úr saltneyslu. Neytendur
eru nú betur meðvitaðir en áður um þau heilsufarsvandamál sem
of mikil saltneysla hefur í för með sér og framleiðendur hafa jafnt
og þétt minnkað salt í vörum sínum. Saltneysla í Bretlandi dróst
saman um 10% frá árinu 2001 til 2008, sem gera um 20.000 tonn
af salti á ári. Á sama tíma fór meðalneyslan úr 9,5 g á dag í 8,6 g.
Sérfræðingar telja að þessi árangur hafi bjargað mannslífum og
sé gríðarlega mikilvægt skref í átt að bættri lýðheilsu. Nú hafa
yfirvöld sett ný og metnaðarfull markmið sem miða að því að
meðalneyslan verði komin í 6 g á dag árið 2012. Á það má benda
að Íslendingar borða að meðaltali 9 g á dag.
Saltsamtök verjast
Það kemur kannski ekki á óvart að talsmaður saltsamtakanna
í Bretlandi, Peter Sheratt, lét hafa eftir sér í viðtali við BBC
að það hefði aldrei verið sannað að salt yki hættuna á háum
blóðþrýstingi né að minni saltneysla lækkaði blóðþrýsting hjá
öllum. Þvert á móti væru vaxandi líkur á að einstaka hópar, svo
sem eldra fólk, þungaðar konur og fólk sem svitnar mikið, gætu
farið illa út úr því að fylgja þessum ráðleggingum. Flestum
sérfræðingum ber þó saman um að það sé til mikils að vinna
að minnka saltneysluna.
Of mikið salt í matnum
Matreiðslunni heima fyrir ekki um að kenna
Nokkuð hefur verið fjallað um svokölluð þalöt, en það eru varasöm
efni sem notuð eru sem mýkingarefni í plast og má þannig m.a.
finna í ýmsum gerðum plastskóa sem eru vinsælir nú um stundir.
Sumar tegundir þalata hafa hormónaraskandi áhrif og hafa verið
bannaðar eða takmarkaðar í leikföngum. Danska Neytendablaðið
Tænk kannaði níu tegundir af skóm og komst að því að fjórar þeirra
innhéldu þalöt. Bestu útkomuna fengu skór frá verslunarkeðjunni
Bilka, en þeir voru bæði ódýrir og lausir við þalöt, og Crocs-skór
sem voru fyrstu plastskórnir sem slógu í gegn.
skoða þarf sérstaklega.“ Viktor segir Matvælastofnun nú kortleggja
umfang og eðli þessara vara og að niðurstaðna og hugsanlegra
viðbragða sé að vænta á næstu vikum.

Orkuskot bönnuð í Ástralíu?
Það er víðar en á Íslandi sem orkuskotin hafa náð að lauma sér í
hillur verslana undir því yfirskini að vera fæðubótarefni. Í Ástralíu
hafa menn áhyggjur af orkuskotum sem innihalda margfalt leyfilegt
magn koffíns. Í fjölmennasta ríki Ástralíu, Nýja Suður-Wales, er
hámark leyfilegs koffíns í drykkjum 320mg í lítra. Seljendur hafa
þó fundið leið til að selja margfalt sterkari drykki með því að flokka
orkuskotin sem fæðubótarefni en þá falla þau ekki undir matvæla-
löggjöfina. Unnið er í því að færa orkuskotin af lista yfir fæðu-
bótarefni og yfir í matvælaflokkinn.
Athugull starfsmaður
Neytendablaðinu barst til eyrna að starfsmaður í verslun 10-11 hefði
spurt 12 ára gamlan dreng um aldur þegar hann hugðist kaupa sér
orkudrykk. Starfsfólki ber í sjálfu sér engin skylda til hafa eftirlit
með því hvort börn kaupi slíka drykki þótt vissulega megi halda því
fram að verslun beri ákveðna ábyrgð ákveði hún að selja vörur sem
ekki eru ætlaðar börnum. Í þessu tilfelli kom starfsmaðurinn í veg
fyrir að drengurinn gæti svalað þorstanum með orkudrykk og voru
foreldrarnir ánægðir með það enda hefðu kaupin ekki farið fram
með þeirra leyfi.
 NEYTENDABLA‹I‹ 4. TBL. 2009