Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Page 51

Hnífar í íslenskum kumlum
□ Konur
□ Karlar
□ Ókyngreint
greiningu út frá sverði einu saman.
Draga má þá ályktun að þrátt fyrir að
ekki hafi fundist sverð í kvenkynskumli
á íslandi. em fundin sverð svo fáað hæpið
er að útiloka að sverð hafí verið lögð með
konurn (sjá þó umfjöllun hér fyrir ofan
um kumlið frá Mjóadal í Norðurárdals-
hreppi).
Hnífar:
Fundist hafa linífar í 53 kumlum á Islandi.
Þar af hafa 28 þeirra verið með vissu
greind sem kuml karla. Þrettán hnífarhafa
fundist í kvenkynskumlum (Kristján
Eldjám, 2000. bls. 350-351). Það skekkir
myndina örlítið, eins og fram kemur hér
á undan. að í heild hafa fundist 100 ömgg
karlk\Tiskuml en aðeins 65 kvenk\-nskuml.
Hlutfallslegur rnunur er þvi minni á milli
kynja en fjöldatölur gefa til kynna. Hnífar
hafa fúndist í 28% karlkynskumla en 20%
kvenkynskumla. Þetta á að sjálfsögðu
einnig við urn aðra gripaflokka.
Hnífar hafa því verið ein algengasta
tegund haugfjár hér á landi, enda um
nauðsynlegt áhald til daglegrar notkunar
aö ræða bæði fyrir karia sem konur. Hvort
hnífar hafa þjónað öðmm tilgangi skal
ekki fullyrt hér en vel má geta sér til um
að þeir hafí nýst sem vopn, þó ekki væri
nema í neyð.
Sörvistölur:
Það lítur út fyrir að sörvistölur (perlur)
hafi verið eitt algengasta skart fólks á
víkingaöld hérlendis. Bæði kariar og konur
bám þær en konur yfírleitt fleiri í einu.
Þó eru dæmi um karlkynskuml með
nokkurn fjölda sörvistalna (Kristján
Eldjám, 2000, bls. 385-386). Elín Ósk
Hreiðarsdóttir hefur kornist að þeirri
niðurstöðu að hlutfall perlufunda sé
næstum jafnt í karlkyns- og kvenkyns-
kumlum þar sem greining á beinum hefúr
farið ffam (Elín Ósk Hreiðarsdóttir, 2005,
bls. 181).
Hvergi kemur fram á gmnnsýningu
Þjóðminjasafnsins að sörvistölur hafi
fundist í karikynskumlum. Þær eru sýndar
í þeim sýningarskápum þar sem fjallað er
um skart sem konur bám á þessum tíma.
Kambar:
A gmnnsýningu Þjóðminjasafnsins em
kambar ,,kvenmannsmegin” í salnum. Þeir
em vissulega mun algengari í kvenkvns-
kumlum en hafa þó fundist í karlkvns-
kumlum. Af þeirn 17 kumlum sem í vom
Hrafnkell Brimar
Hallmundsson og
Lísa Rut Björnsdóttir
Mynd 3
Hnífar hafa fundist í
28% karlkynskumla en
20% kvenkynskumla.
49