Skírnir - 01.01.1963, Blaðsíða 29
Skírnir
Handritastofnun Islands
25
veldara var að fá fé, ef samflot var haft milli handritamáls-
ins og þess átaks, sem þyrfti að gera.
Næsti þáttur þessa máls er ræða, sem prófessor Þórhallur
Vilmundarson flutti 1. des. 1960, en var síðan prentuð í Les-
bók Morgunblaðsins og einnig fjölrituð. Próf. Þórhallur sting-
ur upp á, að 17. júní 1961, á 150 ára afmæli Jóns Sigurðs-
sonar og hálfrar aldar afmæli Háskólans sé komið á fót vís-
indastofnun í íslenzkum fræðum, sem beri nafn Jóns Sigurðs-
sonar. Prófessor Þórhallur hefur til hliðsjónar og að því er
virðist fyrirmyndar Det Arnamagnæanske Institut í Kaup-
mannahöfn. Þetta erindi var rösklega samið og flutt, sýndi
það mikinn stórhug og vakti mikla athygli.
Umræður í blöðum fylgdu í kjölfar þessa erindis. Blaða-
maður, sem sýnilega var ekki kunnugur þessum efnum, minnt-
ist á þau, en móti honum skrifaði prófessor Halldór Halldórs-
son nokkur orð. Spunnust af þessu hlaðaskrif, sem vöktu
sömuleiðis athygli.
Nú var kominn sá tími, að nýtt gerðist í málinu. Samninga-
umleitanir, síðan samningaviðræður, stóðu yfir milli danskra
og íslenzkra stjórnarvalda. Þegar þær viðræður voru komn-
ar á það stig, að líkur væru til, að viðunandi niðurstaða
mundi á þeim fást í handritamálinu, hófst Heimspekideild
handa og skipaði nefnd til að gera tillögur um stofnun í ís-
lenzkum fræðum; þetta var 17. janúar 1961. I nefndina voru
kosnir prófessorarnir Guðni Jónsson, Halldór Halldórsson og
Einar Ól. Sveinsson. Sömdu þeir tillögur, sem síðan urðu uppi-
staðan í samþykkt Heimspekideildar, síðan í tillögum Háskóla-
ráðs og loks í frumvarpi stjórnarinnar á Alþingi 1961, en
að sjálfsögðu voru breytingar gerðar af öllum þeim aðiljum.
Nefndin samdi ekki tillögur sínar í frumvarpsformi og lagði
hún áherzlu á festu um meginatriði, en sveigjanleik um fyrir-
komulagsatriði.
Ekki er tími hér að rekja þær breytingar, sem gerðar hafa
verið frá upphaflegum tillögum, enda varla ástæða til. Að-
eins örfárra atriða skal getið.
Frá upphafi hefur verið talið eðlilegt, að landsbókavörður,
þjóðskjalavörður og þjóðminjavörður ættu sæti í stjórn stofn-