Skírnir - 01.01.1963, Blaðsíða 130

118
Stefán Guðnason
Skírnir
Afli var misjafn í þessum fjarðferðum, eins og oft vill
verða í veiðiferðum, en komið gat það fyrir, að bátur kæmi
vel hlaðirm að landi úr slíkri veiðiför.
Ég hef haft spurnir af því, að síðar hafi Homfirðingar far-
ið að veiða fjarðfisk í net, reknet. 1 þau gátu þeir náð fiski,
sem ekki flaut upp, heldur synti inn í fjörðinn á venjulegan
hátt án þess að láta sjá sig á yfirborðinu eða í vatnsskorp-
unni. Lögðu þeir netin að sögn utarlega í firðinum og létu
þau reka laus með aðfallinu, komu í humátt á eftir í bátum
sínum og drógu svo netin með hinum ánetjaða fiski, er þeim
þótti nóg hafa rekið eða tími kominn til að draga. Jafnframt
munu þeir svo hafa krækt fisk með áðurnefndum hætti, ef
hann bauðst, t. d. meðan beðið var eftir rekinu.
Á fjórða tug aldarinnar mun hafa verið farið að nota opna
vélbáta, svonefndar trillur, í fjarðferðum og við þennan
veiðiskap.
Hvað veldur?
Eins og áður er að vikið, var talið, að þorskurinn hlypi í
fjörðinn á eftir loðnunni. Hvort það er aðalorsök eða hvort
straumar eiga þar einhvern þátt í, skal ósagt látið. Hitt er
þó enn meir á huldu, hvers vegna fiskurinn flýtur upp með
þessum undarlega hætti.
Ýmsar getgátur og skoðanir vom uppi austur þar um or-
sakir þessa, en þó einkum tvær: að straumhraðinn gerði fisk-
inn ringlaðan eða að hann fengi sand í tálknin. Fiskurinn
tók að fljóta upp lifandi, meðan straumur var, og mest, með-
an fallið var harðast. Um leið og fallið datt niður, gat allur
fískur horfið úr vatnsskorpunni og þess þá engin merki sézt,
að hlaup hefði verið. í einhverju sambandi við strauminn
virtist því þetta einkennilega fyrirbrigði vera, hvort sem
straumhraðinn einn olli eða að straumurinn rótaði upp og bar
með sér sand, sem nóg er af til beggja hliða og í botninum
og sem síðan settist í tálkn fisksins, nema hvort tveggja hafi
verið. Þó að fiskur héldist fljótandi, eftir að straum lægði,
gat það, eins og áður er að vikið, stafað af því, að hann var
þá orðinn svo dasaður, að hann náði sér ekki á strik á ný.