Iðjuþjálfinn - 01.12.2001, Blaðsíða 16

hennar. Hins vegar að kanna með póst-
sendum spurningalistum hvort iðju-
þjálfar á þessum stofnunum sinntu eftir-
fylgd og ef svo væri hvernig henni væri
háttað og hver afstaða þeirra til eftir-
fylgdar væri. Þýði könnunarinnar sam-
anstóð af iðjuþjálfum á öldrunar- og
endurhæfingarstofnunum, samtals 39
iðjuþjálfar en svör bárust frá 28 innan
tímamarka. Rannsóknaraðferðin var
megindleg, lýsandi könnun framkvæmd
með spurningalista sem hannaður var í
þessum tilgangi. Helstu niðurstöður voru
að eftirfylgd hefur verið veitt í nágranna-
löndunum og skilað sér m.a. í aukinni
færni við iðju og lægri kostnaði sam-
félagsins. Á íslandi sinntu 75% iðjuþjálfa
á öldrunar- og endurhæfingarsviðum
eftirfylgd en hún var lítt skipulögð. Mest
var unnið með hjálpartæki og voru sím-
hringingar algengasta forrnið. Nær engar
mælingar á árangri eftirfylgdar hafa
verið gerðar. Langflestum fannst mjög
mikilvægt að sinna eftirfylgd og iðju-
þjálfar á öldrunar- og endurhæfingar-
stofnunum töldu mikilvægt að efla starf
stéttarinnar innan heilsugæslu. I Ijósi
niðurstaðna telja rannsakendur brýnt að
eftirfylgd sé hluti af skipulagi öldrunar-
og endurhæfingarstofnana og að fleiri
iðjuþjálfar taki til starfa innan heilsu-
gæslunnar. Það gefur tækifæri til frekari
íhlutunar eftir útskrift frá öldrunar- og
endurhæfingarstofnunum og eykur að-
gengi almennings að iðjuþjálfun. Þar til
fleiri slík störf verða til hvílir ábyrgð
eftirfylgdar á þeim sem starfa á
stofnununum.
Skólahúsgögn og
grunnskólanemendur
-Rannsókn á hvernig skólahúsgögn
henta grunnskólanemendum á Norður-
landi eystra.
Höfundar: Jónína Sigurðardóttir og Krist-
björg Rán Valgarðsdóttir
Leiðbeinandi: Kristjana Fenger
Lykilhugtök: skólahúsgögn, grunnskólanem-
endur, vinnuaðstaða og líkamsbeiting.
Góð vinnuaðstaða er öllum mikilvæg,
ekki síst nemendum grunnskólanna sem
eru á viðkvæmu vaxtarskeiði. Til að hún
sé góð þurfa skólahúsgögn, borð og
stólar að vera auðstillanleg og nemendur
þurfa að kunna að stilla þau eftir þörfum.
Kennslustundum hefur fjölgað og nem-
endur eyða því meiri tíma sitjandi við
vinnu sína og fyrir framan tölvu- og
sjónvarpsskjái. 1 aðalnámsskrá grunn-
skólanna stendur að nemendur eigi að fá
þjálfun í undirstöðuatriðum almennrar
líkamsbeitingar. Verkir frá stoðkerfi á
meðal grunnskólabarna eru staðreynd og
talið er að þeir stafi að hluta til af slæmri
setstöðu. Tilgangur rannsóknarinnar var
tvíþættur; að kanna hvernig skólahús-
gögn í grunnskólum á Norðurlandi
eystra henti nemendum og athuga hvort
þörf sé á að ráða heilbrigðisstarfsmann
með sérþekkingu á vinnuvistfræði, svo
sem iðjuþjálfa, til starfa innan grunnskól-
anna. Gögnum var safnað kerfisbundið
með magnbundnum aðferðum þar sem
gátlisti var hafður til hliðsjónar við
mælingar á nemendum og húsgögnum.
Gátlistinn var hannaður af rannsakend-
um og byggist á Lífaflfræðilíkaninu. Lag-
skipt úrtak var valið úr þýði grunnskóla
á Norðurlandi eystra sem höfðu fyrsta,
sjötta og tíunda bekk með fleiri en tíu
nemendur í hverjum bekk. Rannsóknin
náði til 173 nemenda í þremur skólum.
Samtals voru 161 nemendur mældir
(93%). Lýsandi tölfræði var notuð s.s.
tíðnitöflur og prósentureikningur. Niður-
stöður sýndu að skólahúsgögn grunn-
skólanemenda á Norðurlandi eystra upp-
fylltu ekki kröfur urn stillanleika þannig
að koma mætti til móts við hæðarmun
nemenda. Tæplega 90% skólahúsgagn-
anna voru óstillanleg en hæðarmunur í
árgangi var allt að 39 cm. Setstaða
nemenda uppfyllti ekki hugmyndir um
hreyfanleika í setstöðu og vann því gegn
heilbrigði og úthaldi nemenda. Enginn
grunnskólanemandi sat við borð og stól
sem stilltur var að hans þörfum. Þessi
vitneskja ætti að nýtast öllum þeim sem
annt er urn börnin í landinu til að bregð-
ast við og koma í veg fyrir ótímabæra
heilsuskerðingu þeirra. Það er brýnt að
hafa fagfólk sem iðjuþjálfa með í ráðum
við val á skólahúsgögnum og í kennslu
og ráðgjöf varðandi góða líkamsstöðu.
Tæknin skiptir máli -
tölvunotkun í iðjuþjálfun
Höfundar: Elísa Arnars Ólafsdóttir,
Ólafur Örn Torfason
Leiðbeinandi: Guðrún Árnadóttir.
Lykilhugtök; iðjupjálfun, tölvur, tækjabúnað-
urog hugbúnaður.
Mikilvægt er að iðjuþjálfar fylgist með
þróun tækja- og hugbúnaðar í starfi sínu.
Tilgangur þessa verkefnis var tvíþættur.
Annars vegar að taka saman heimildir
um hvernig iðjuþjálfar nýta sér tölvur í
starfi sínu og er þar byggt á erlendum
heimildum. Hins vegar var hannaður
spurningalisti í þeim tilgangi að gera lýs-
andi rannsókn á því hvaða tækja- og
hugbúnað íslenskir iðjuþjálfar nota í
starfi sínu og hvernig þeir nota hann.
Þýði rannsóknarinnar voru allir skráðir
félagar í Iðjuþjálfafélagi Islands. Sendir
voru 101 spurningalisti og svöruðu 60
iðjuþjálfar honurn sem gerir 59,4% svör-
un. Helstu niðurstöður voru þær að al-
gengasti búnaðurinn sem iðjuþjálfar not-
uðu í starfi sínu voru tölvur, veraldar-
vefurinn, tölvupóstur og ljósritunarvél.
Minnsta notkunin var á diktafón/upp-
tökutækjum, fjarfundabúnaði og stafræn-
um myndavélum. I Ijós kom að tölvu-
notkun iðjuþjálfa var 92% við skráningu
og skýrslugerð, 72% í íhlutun, 65% við
endurmenntun og símenntun, 60% við
mat og endurmat, 53% við kennslu og
fræðslu og 43% notuðu tölvu við önnur
verkefni og störf. Meirihluti þátttakenda
eða 82% töldu að þeir gætu nýtt sér
tækja- og hugbúnað meira í starfi.
Myndbandsupptökuvél, tölva og stafræn
myndavél voru oftast nefnd. Einnig taldi
meirihluti iðjuþjálfa eða 81% þeirra að
aukin notkun á tækja- og hugbúnaði
hefði áhrif á gæði þjónustunnar. Rann-
sakendur telja að í Ijósi niðurstaðna sé
áhugi meðal iðjuþjálfa fyrir að nota
tækja- og hugbúnað meira í starfi. Þörf er
á rannsóknum sem sýna fram á árangur
þess að nota slíkan búnað í starfi iðju-
þjálfa. Einnig þarf að koma til aukin
fræðsla fyrir iðjuþjálfa og iðjuþjálfanema
á því hvernig nota megi tækja- og
hugbúnað í starfi.
±6 IÐJUÞJÁLFINN 1/2001