Þjóðmál - 01.09.2014, Síða 93

Þjóðmál - 01.09.2014, Síða 93
92 Þjóðmál haust 2014 Í NYT segir að ólíkir kraftar hafi verið að verki í aðdraganda efnahagshruns í Grikk- landi, Portúgal, á Kýpur, Írlandi og Spáni en þó hafi sérfræðingar dregið athygli að einum þætti sem sett hafi svip á fjármálalíf allra þessara landa: notalegt, eftirlitslítið bankakerfi sem lánaði milljarða evra með vafasömum tryggingum til fyrirtækja sem tengdust bönkunum og æðstu stjórnendum þeirra opinberlega eða leynilega . Margir þessara banka hafi síðan annaðhvort fallið eða þeir hafi verið teknir úr umferð frá því að fjármálakreppan varð í Evrópu árið 2010 . Í Portúgal og Grikklandi hafi lítil breyting orðið meðal stjórnenda helstu bankanna . Þetta hafi nú breyst í Portúgal eftir að Ricardo Espírito Santo Silva Salgado var tekinn höndum og lét af öllum störfum innan Espírito Santo . Að breyttu breytanda er margt líkt með ástand inu í Portúgal sumarið 2014 og hér var á haustmánuðum 2008 . Sá er þó mun- ur inn að hér voru gerðar ráðstafanir til að vernda almenning gegn kröfum lánar drottna hinna föllnu banka . Í Portúgal og annars staðar innan ESB hefur ábyrgðinni verið velt á skattgreiðendur . Spurning er hvort Stein grímur J . Sigfússon hafi komið þannig fram sem fjármálaráðherra gagnvart erlend - um kröfuhöfum í mars 2009 að hann hafi minnkað verndina sem fólst í neyðar lög- unum . Eitt er víst að hann leysti þjóðina hvorki úr klóm kröfuhafa né gjaldeyris hafta . Hin hörmulega ríkisstjórn sem sat frá 1 . febrúar 2009 til maí 2013 undir forsæti Jóhönnu Sigurðardóttur er ekki undir smásjá hrunmanna sem sækja fram á ritvöllinn heldur árin fyrir haustið 2008 . Þáttaskilin sem þá urðu hvíla enn á mörgum fjölmiðlamanninum eins og þau hafi gerst í gær . Í nýlegum útvarpsþætti um samfélagsmál ræddi Lísa Pálsdóttir, starfsmaður ríkisútvarpsins, við einhvern um „fyrir og eftir hrun“ eins og ekkert hefði gerst á þeim sex árum sem liðin eru frá því að bankarnir féllu . Á tíma mestu vinstristjórnar allra vinstristjórna gafst Steingrími J . tækifæri til að hrinda skattabreytingum sem hann hannaði 2006 í framkvæmd „af því að það varð hrun“, Jóhanna hrópaði á nýja stjórnarskrá „af því að það varð hrun“ auk þess sem Össur Skarphéðinsson lagði inn umsókn um ESB-aðild „af því að það varð hrun“ . Sjaldan hefur einn atburður í efnahagslífi þjóðarinnar verið misnotaður jafnrækilega til pólitískra óhæfuverka . Um þetta er þó ekki fjallað í hrun- bókmenntunum, að minnsta kosti ekki í bókunum tveimur sem hér eru til um- fjöllunar . * Ingi Freyr Vilhjálmsson, blaðamaður á DV, nefnir bók sína Hamskiptin – Þegar allt varð falt á Íslandi . Hann tekur sér fyrir hendur að ráðast á ríkisstjórnir Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks sem sátu frá 1995 til 2007 og telur að rekja megi allt hið illa sem Íslendingar hafi mátt þola til þeirra . „Ástæður bankahrunsins á Íslandi eru ekki náttúrulegar heldur manngerðar af meirihluta íslensku þjóðarinnar í gegnum þingkosningar og þátttöku í góðærinu,“ segir höfundur á bls . 254 . Hann skammar kjósendur fyrir að hafa lagt Framsóknarflokknum og Sjálf stæðis- flokknum lið við að grafa sjálfum sér og þjóð inni hina efnahagslegu gröf . Hann segir: „Til þess að Íslendingar læri af reynslu hrunsins og minni líkur verði á að þjóðin verði aftur að athlægi í augum umheimsins fyrir vanhæfni og heimsku, þurfa þeir að skammast sín . Þeir þurfa að skammast sín fyrir að hafa kosið yfir sig kerfishrun, skammast sín fyrir að hafa kosið yfir sig
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97

x

Þjóðmál

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.