Pressan - 11.04.1991, Side 16

16
FIMMTUDAGUR PRESSAN 11.APRIL1991
Þuríður Izzat:
S.ÞÓR
„Kerfið var á inófi mér og ég á méti kerfinu"
„Það er bagalegt að
vakna upp við vondan
draum og komast ekki
greiðlega út úr honum.
Mannorð manns breytist
ekki eins og smellt sé
fingri. Maður gerir mistðk
á lífsleiðinni or verður að
fá að bæta fyrir þau. Ég er
hvorki betri né verri en
aðrir, en vil einungis fá að
lifa í friði,“ segir Þuríður
Sævarsdóttir Izzat, hús-
móðir á Hverfisgðtu 86.
Hún er goðsögn í lifanda
lífi, aðeins þrítug að aldri.
Stundum kölluð „Indjáninn",
vegna útlitsins sem rekja má
til föðurættarinnar í Hava-
hóaættbálknum í Bandaríkj-
unum og móðurinnar sem er
Inúíti. I vinahópi er hún
gjarnan kölluð Systa. „Jú,
það er rétt, sumir þykjast
hafa glöggt auga fyrir kyn-
þætti mínum,“ segir hún,
spurð um kynþáttafordóma á
íslandi. Hún þarf ekkert að
segja meira og vill það heldur
ekki.
ÖRLAGARÍK ÁTOK
VIÐ „MALAGAFANGANN"
Þrisvar sinnum hefur heim-
ili hennar komist í sviðsljósið,
í öll skipti vegna vafasamra
mála, nú síðast vegna frétta
um víggirt dópgreni í risinu á
Hverfisgötu 86.
Húsið varð fyrst myndefni
blaðanna eftir að Þuríður
hafði lent í átökum við aöra
goðsagnapersónu, Stefán Al-
marsson, Malagafangann
svokallaða. Þessi átök áttu
eftir að draga dilk á eftir sér.
Stefán hlaut ákverka og dóm-
stólarnir töldu athæfið refsi-
vert. Hún var dæmd í 18
mánaða fangelsi, sem varð
að alls tveggja ára vist á
Skólavörðustíg 9.
Allt frá því hún tók út sinn
dóm, um áramót 1987/88,
segist hún hafa mátt þola
skilningsleysi og fordóma.
„Ég tel að ég þurfi ekki að
sanna eitt eða neitt fyrir nein-
um öðrum en sjálfri mér,"
segir hún, „Ég hef tekið út
minn dóm og vil alls ekki
draga upp neina glansmynd
af sjálfri mér, tel einungis að
allir eigi að njóta sakleysis
uns sekt þeirra hefur verið
sönnuð."
LÖGREGLAN SKELLTI Á
Fyrir einu og hálfu ári brá
hún á það ráð að girða með
rimlum fyrir gluggana sem
snúa að bakgarðinum. Hún
var m.a. að verjast hugsan-
legum ágangi fólks sem átti
erindi í risíbúðina fyrir ofan
hana, en í PRESSUNNI í síð-
ustu viku var því lýst hvernig
fíkniefnasalarsem leigt hafa í
risinu hafa brynjað sig gegn
lögreglunni.
„Þegar kastaranum var
beitt þurfti ég að hafa teppi
hérna fyrir. Það var dagur hjá
mér á nóttunni, enda geturðu
ímyndað þér hvernig það var
þegar fleiri hundruð manns
voru að banka á þessa járn-
hurð þarna úti. Stundum svaf
ég ekki dúr,“ segir hún og
bendir út um gluggann á járn-
girtu hurðina og kastarann
sem gín yfir.
— Þú hefur væntanlega
kallað á lögregluna?
„Yfirleitt lagði ég ekki í
það, enda vildi ég sem minnst
af þessu vita. Þo ég sé þekkt
andlit hef ég aldrei selt fíkni-
efni. í þau fáu skipti sem
rannsóknarlögreglan hefur
komið hingað, líklega síðast
'88, voru þeir að spyrja um
þetta fólk í risinu. Smám sam-
an skildu þeir að hér hjá mér
var ekkert um að vera. En
þegar fólk hefur vaðið um og
brotist hér inn hef ég jafnvel
ekki notið skilnings lögregl-
unnar, það hefur komið fyrir
að hún hafi skellt á mig.“
í BARÁTTU VIÐ
GOÐSÖGNINA
— Þú bara girtir þig af?
„Já, ég sé ekkert að því
þótt ég hafi rimla fyrir glugg-
um þegar ástandið er svona.
Það er ekkert langt síðan ég
fór snemma morguns til Jón-
asar kaupmanns hérna á
horninu, þá ekkert búin að
sofa, og impraði á þessu við
hann. Þá hafði allt nötrað og
skolfið hér í húsinu í nokkra
daga. Jónas benti mér á að
taka myndir og fleira, en ég
legg ekki í neitt slíkt. Það er
meira en að segja það, þegar
dópsalar eiga í hlut... Ég
reyni að fara eftir lögum og
reglum og það má ekki
gleyma að það er ekki bara
ég sem fæ að kenna á þessu,
heldur líka dóttir mín.“
Pétur vinur Þuríðar grípur
inn í samtalið og segir að aug-
ljóslega hafi íbúarnir í risinu
notað Þuríði sem skjöld. „Án
þess að vera spurð hefur hún
verið notuð sem skjaldmey."
Þegar PRESSAN forvitnað-
ist um íbúana á Hverfisgötu
86 vegna greinarinnar sem
birtist i blaðinu í síðustu viku
voru ótrúlega margir sem
könnuðust við Systu. „Ind-
jáninn?". „Þessi sem stakk
Malagafangann?"
„Við dvölina á Skólavörðu-
stíg 9 hófust samskipti mín
við alls konar lýð, sem ég hef
þurft að sitja uppi með hvort
sem mér líkar betur eða verr,“
segir hún. „Þetta er fólk sem
þykir ég eitthvað spennandi
og telur sig hafa eitthvað
hingað að sækja. Það er hæg-
ara .sagt en gert að koma
svona brjáluðu fólki í skilning
um að það eigi ekkert erindi
hingað. Þó ég hafi verið að
verja líf mitt og gert þessi
mistök á sínum tíma í ofsa-
hræðslu og sjálfsvörn, þá tel
ég mig verið búna að gjalda
fyrir þau.“
LÍTIL GREY -
ENGIR GLÆPAMENN
Á meðan Þuríður sat inni
kynntist hún krökkum sem
fetað höfðu ógæfubraut.
Margir þessara krakka hafa
leitað á náðir hennar síðar.
„Mörg þeirra hafa í engin
önnur hús að venda. Mér
finnst ég geta skilið þau svo
vel. Frá 10 ára aldri þurfti ég
sjálf að alast upp á stofnunum
og stofufangelsum. Ég hef
leyft þeim að vera hérna, án
þess að vera með einhverja
stjórnsemi. Þetta eru lítil
grey, sem eiga ekkert skylt
við glæpamenn.
Eitt sinn kom hingað rann-
sóknarlögreglumaður á með-
an hér dvöldu um skeið ung
stúlka og drengur. Það fylgdi
þessum krökkum svolítil
óregla, en lögreglumaðurinn
hafði skilning á málinu og
spurði hvort ég treysti mér til
að líta til með krökkunum á
meðan strákurinn biði eftir
því komast í afvötnun. Mér
fannst það alveg sjálfsagt, en
auðvitað setti ég pressu á
strákinn, því þetta er mitt
heimili og hér á fólk ekki að
setjast að.“
— Hvað á að gera við þessa
unglinga?
„Unglingsárin geta verið
misjafnlega erfið, en sem beÞ
ur fer þroskast menn og full-
orðnast."
FEGURÐIN í ÞVÍ SEM
AÐUR VAR SVO LJÓTT
— Ertu beisk?
„Jú, stundum er ég það, en
mér finnst ég vera á réttri leið
og er ánægð á meðan."
— Hvenær hófst þín
ógæfa?
„Þegar ég var þriggja ára.“
— Hvað gerðist?
„Ég var sett á lyf, valíum og
fenegan, og var á þeim til átta
ára aldurs."
— Hvers vegna varst þú
sett á þessi lyf?
„Ég veit það ekki, en lík-
lega má rekja það til heimilis-
aðstæðna."
— En unglingsárin?
„Þá datt ég út af vegabréfi
fósturömmu minnar og lenti í
hrakningum. Kerfið var á
móti mér og ég á móti kerf-
inu. Sextán ára gömul fór ég
af unglingaheimilinu og þá
hófst nýtt tímabil."
— Hvar stendurðu núna?
„Mér finnst gaman að vera
til og upplifa fegurðina í
hversdagsleikanum. Og sjá
fegurðina í því sem mér
fannst áður svo ljótt."
— Ertu þá jákvæðari en þú
varst sem unglingur?
„Já. Ég lít allt öðruvísi á til-
veruna. Og ég er enn að læra
og þroskast — sem betur fer.
Annars hefði ég ekkert ann-
að á jörðinni að gera," segir
Þuríður Izzat húsmóðir á
Hverfisgötunni.
Krístján Þorvaldsson