Tíminn - 25.03.1956, Blaðsíða 7

1 í M I N N, sumnudaginn 25. marz 1956
Um alllangt skeið hefir verið
f éttilega bent á það, að erfitt vœri
fyrir íslen?,ka kiósendur að velja á
milli flokkanna við kosningar. Allt
Síðan að ihaldið missti meirihiuta
sinn 1927, hefir enginn einn flokk-
ur verið liklegur til ao fá meiri-
hluta, og aldrei fullvitað um stjórn
arsamvinnu milli flokkanna fyrir
fram, nema fyrir kosningarnar
1927 og 1934, þegar augljóst var,
að Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn myndu vinna sam-
an, ef þeir fengu meirihluta. Af
þessu hefir það leitt, að kjósendur
hafa sjaldnast vitað það fyrir kosn
ingar, hvaða stjórn þeir voru raun
verulega að styðja með því að
kjósa þennan eða hinn flökkinn. I
Með því að kjósa Sjálfstæðisílokk-j
inn, 'voru þeir t. d. ekki vissir um, j
hvort þeir væru fremur að stuðla í
að síjórnarsamstarfi viö kommún-j
ista (sbr. nýsköpunarstjórnina) i
eða Framsóknarflokkinn (sbr. sam ;
vinnuna síðan 1950) og þannig;
mætti rekja þetta áfram.
Það hefir vantað hreinar línur, I
svo að kjósendur gætu gert sér |
fulla grein fyrir því, hva'ð væri
raunverulega uni a'ð velja. Það,''
sem hefir vanta'ð, er a'ö fiokk-
arnir semdu um sainstarf sín á
milli fyrir kosningar og gæfu
kjósendum þannig aðstöðu til a'ð
taka aístöðu til þess í kosning-
unum, en semdu ekki um það eft
ir kosningarnar, þegar kjósand-
inn gat litlu eða engu um þessi
mál ráðið.
Það, sem hefir vantað til að
losna við glundroðann og óvissuna,
£r hefir einkennt íslenzkt sljóm-
málalif undanfarið og gert hefir
kjósendum erfitt að átta sig fyrir
kosningar, er m. ö. o. það, a'ð valið
stæði fyrst og fremst milli tvegg.ja
¦meginfylkinga, og kjósandinn gaéti
greitt atkvæði eftir því ivorri
þessari fylkingu hann treysti bet-
ur. Það hefir vantað valið milli
vinstri og hægri. .
Tvær aðalfylkingar
Samfylking Framsóknarflokksins
og Alþýðuflokkslns markar a'ö því
leyti, eins og mörgu fleiru, tíma-
mót í íslenzkum stjórnmálum, að
kjósendurnir fá nú tækifæri til
þess eins og í kosningunum 1927
og 1934 að velja á milli tveggja
meginfylkinga. Við kosningarnar
nú verða því línurnar miklu
hreinni og val kjósenda því au'ð-
veldara en það hefir verið um a.
m. 'k. tuttugu ára skeið.
Ef lit.its er á úrslit þiugkosning-
anna 1953, kemur þa'ð í ljós, a'ð
. Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðufiokkiirinn hafa fengið 29.
053 atkvæði samanlagt, en Sjálf-
stæðisílokkuriun 28.138 atkv.
Koinmúnistar fengu þá 12.422
atkv. og Þjóðvarnarmenn 4.667
atkvæði.
Þessar tölur sýna þa'ð eins glöggt
og ver'ða má, að með samfylkingu
Framsóknarflokksins og Alþýðu-
flokksins hafa skapast hér tvær
meginfylkingar. Lei'ðin til aö
skapa starfshæfan þingmeirihlute
er að efla aðra hvora þeirra. Hitt
er ekki til annars en að vi'öhalda
ringulreiðinni og glundroðanum að
kasta atkvæðum á annað hvorí
kommúnista eða Þjóovarnarmenn.
Samfylking Framsóknarflokksins
og Alþýðuflokksins gerir það þann
ig að verkum, að línurnar eru
orðnar miklu hreinni en áður.
Meginfylkingarnar eru orðnar
tvær, ihaldsfylkingin og umbóta-
fylkingin. Þeir, sem bá'ðum v.llja
hafna, hafa aðeins þriðja valið:
Að viðhalda glundroðanum og ring
ulreiðinni með því að kjósa ann-
aðhvort kommúnista eða Þjóðvörn.
Airæði braskaranna
er takmark SjálfstæSis-
Flokksins
Sjálfstæðisflokkurinn verður
önnur aðalfylkingin í næstu kosn-
ingum. Því er nauðsynlegt, að
menn geri sér þess vel grein, hverj
ir ráða honum og hvert takmark
hans raunverulega er.
Starfsemi Sjálfstæðisflokksins er
Línur stjórnmáianna skýrasí - Tvær rneginfylkingar - Sjálfstæð-
isflokkiífinn berst fyrir alræði hraskaranna - Trúin á „ffokk allra
stétta" 'ög trúin á Staíio, ern raunaleg dæmi um mátt blekking-
anna - Yerkefni samfylkingar Framsóknarflokksms og Alþýðii-
fíokksins"¦"- Stuðningur við koírmúnistaogÞjóðvarnarmemivið-
heldur glisiídroðaniim og styrkir íhaldið - Skylda umbótamanoa
Þrátf íyrir íregan af!a í verstöðvunum suðvestan land; að undanförnu er mikið um að vera í hraðfrystihús-
uunm. Þjá'ðarbúið á mikið undir, að þar sé vel unnið. — Myndin er úr vélasal nýtíiku hraðfrystihúss.
vissulega löngu búin að sanna það,
að hann er fyíst og fremst flokk-
ur fámennrar gróðaklíku í Reykja-
vík, þótt hamv hafi yfir sér gæru
,.allra stétta flokksins". Með
skefjalausum t áróðri, sem mik'd
peningaráð flokksforingjanna hafa.
gert honum kleift að halda uppi,
hefir honum tekist að blekkja sak-
laust fólk víoa um land tíl að álíta
hann allt annað en hann er. tað
eru því vissul.e.ga miklu fleiri, sem
hafa látið bltndast af rör.gum á-
róðri hérlendis á undanÍBrnum ár-
um, en þeir, sem hafa dýrkað Stal
in sem lýðræðishetju og mannvin.
Blekktngin um „allra stétta flokk-
inn" er vissujega u:n raargt ::k.>.ld
blckkingunni um Stai 'ai.
Ef Síálfstæðisflekkurinn fengi
völdin, mynda þeir, sem hafa
trúað á haiín sem „alira stétia
flokk", ver'ða fyrir sizt minna á-
falli en þeir, sem hafa trúati á
Stalin. — StjórnarfariS yrði þá
fyrst og fremst miðað við þa'ð að
treysta vökí eg auð þelrrar fá-
mennu klíku, Se:n ræður Sjálf-
stæðisílokknain. Þá yr'ði hér haid
ið líkt á májum og í ríkjum Stio-
ur-Ámeríku, þar sem stjórnar-
herrarnir fela æítingjum og vild-
arvinum helztu embætti þjóBfé-
lagsins, og beita síðan hvers kon-
ar ofríki til að halda í völdin.
Líti'ð dæmi nai það, sém koma
niyndi, er yal bankastjóra við
Landsbankann og Útvegsbank-
ann síðan Sjálfstæðisflokkurinn
íékk meirihluta í síjórn þessara
síofnana. Þar siíj'a nú tveir
tengdasynir og mágur rá'ðamcstu
ættarinnar í innsta hring Sjilf-
stæðisfiokksins. Ti! þess að missa
ekki vöidin, yrði ekki hikað viíi
að lagfæra kosningnlögiu fiokkn-
um í hag (sbr. steiktu gæsirnar).
fjarlægja 'andstæðingana mcð
fölskum forsendum (sbr. Klepps-
málið og Kóllumálið) og haldj
kröfum alþýðunnar niðri með Iög
regluvalíií (sbr. ræðu dómsmála-
ráðherrans um eflingu lögregí-
unnar í sambandi yiS lausn eftia-
hagsmúlasma).
Stjórn Sjálfstæðisflokksins myndi
m. ö. o. þýöa.alræ3i og,ofríki brask
araklíkunnar-, er þrengdi hag allr-
ar alþýðu til að auka auð sinn og
yfirráð. Þá -.myndi aftur búið að
landbúnaðinum á Hkan hátt og í
tíð nýsköpunarstjórnarinnar. Þá
myndi hallarbyggingar og önnur
fjáríesting hinna nýríku í höfuð-
staðnum, verða til að fullkomna
þann fólksflótta úr dreifbýlinu,
sem rýmkun fjárfestingareftirlits-
ins 1953 hefir magnað um allan
helming.
Máttur blekkinganna
Þeir menn eru alltof margir,
sem ekki vilja trúa því, að þessi
lýsing á Sjálfstæðisflokknum sé
rétt. Þeir standa • í þeirri trú, að
hann sé íhaldssamur kyrrstoðu
flokkur eins og brezki íhaldsflokk
urinn og hinn kristilegi flokkur
Adenauers.
Þessir inenn eru álíka blindaðir
og þeir, sem hafa trúa'ð á Staiin
sein I.ýðræðhheíju. Þeir gera sér
ckki greln fyrir því, að hver-gi
mótar hjá Sjálfstæðisflokknum
fyrir neinni sérstakri þjóðmála-
stefuu, eins og t. d. hjá íhalds-
flokkmium í Evrópu. Ilann getur
gengið lengra í yfirbo'ðum en
nokkur flokkur annar, beitt sér
fyrir strangari höftum en nokk-
urflokkur annar (sbr. fiskeinok-
uning) og yfirleitt brotið gcgn
öllu því, sem evrópskir íhalds-
flökkar telja stefnu sína. Tii
þessa liggur sú einfaída ástæða,
að forkólfar hans hafa enga
stefnu aðra en þá að viðhalda
með einhverjum hætti þeirri sér
réttindaaðsíö'ðu, sem þeir hafa
náð, og helzt að treysta hana og
auka. Sjálfstæðisflokkurinn er
því ekki íhalílsflokkur í evrópisk
um skilningi, heldur flokkur
pólitískra ævintýramanna og fjár
brallsmanEia, eins og afturhalds-
flokkarnir í Suður-Ameríku.
Því miður eru þeir enn svo
margir, sem eru blindaðir af áróðri
Sjálfstæðisflokksins, að hann mun
í haf a allsterka aðstöðu í næstu
! kosningum. Þó ber nú meira á því
' en oft áður, að þeir, sem áður hafa
i fylgt honum, eru að opna augun
' fyrir því, hvers konar flokkur
hann í raun og veru er.
| Samfylking Framsóknar-
flokksins 3tj Aiþýðuflokksins
Þá cr að víkja nokkrum orðum
| að hinni meginfylkingunni, sam-
fylkingu Framsóknarflokksins og
Alþýðuflokksins.
Flokkar þessir voru stofnaðir á
sínurn tíma til að vinna að bættum
kjörum hins vinnandi fólks í land-
inu. Framsóknarflokkurinn hefir
einkum beitt sér fyrir bættum
kjörum fólksins í sveitum og kaup
túnum, en Alþýðuflokkurinn fyrir
hagsmunum fólksins í hinum
stærri bæjum. Báðir flokkarnir
hafa lyft Grettistökum í barátt-
unni fyrir bættum kjörum alþýðu-
stéttenna. Verk þeirra hafa sýnt
og sannað, að alþýðustéttirnar
geta treyst þeim til að vinna vel
að bætlum hag þeirra.
Þessir flokkar hafa löngum átt
málefnalega samstöðu, en leiðir
þeirra samt skilið um alllanga hríð
af óeðlilegum ástæðum. Það hefir
átt sinn mikla þátt í því, að hér
hafa ekki verið fyrir hendi um all-
langt skeið nógu öflug samtök um-
bótamanna. Með samfylkingu og
samningum þessara flokka nú fyr-
ir kosningarnar, hefir verið bætt
úr þessu.
Mikilvæg verkefni bíða þessa
nýja bandalags, ef það fær meiri-
hluta í næstu kosningum, Það
þarf ví'ða að hreinsa til eftir að
sundrung vinsfri aflanna er búin
að tryggja stjórnarþátttöku Sjáif
stæðisflokksins um 17 ára skeið.
Það þarf að hreinsa til í bönk-
unum, fiskverzluninni og fisk-
vinnslunni. Það þarf aö koma
verzluninni í heilbrigt horf. Það
þarf að útrýma hvers konar ó-
eðiilegri milliliðastarfsemi. Það
þarf að skapa efnahagslífinu neil
brig'ðan starfsgrundvöll, svo að
atvinnuvegirnir geti eflzt, fram-
farirnar haidið áfram, atvinnan
verið nóg og lífskjörin batna'S.
Úg þetta verður ekki gert, nema
í nánu samstarfi við stéttasamtök
in í landinu. Það verður að
tryggja þáíítöku þeirra í lausn
málanna, þótt því fylgi, að jafn-
framt verði að tryggja þeim að-
stöðu til áhrifa á gang þeirra.
Það er alveg víst, að um allt
land verður þessari nýju samíylk-
ingu fagnað, því að hún gefur fyr-
irheit um, að hér verði mynduð
umbótastjórn og bægt frá þeim
glundroða, er hefir einkennt stjórn
málin um skeið. En því aðeins
verður henni þó tryggður sigur-
inn, að enginn sannur umbö'ja-
maður liggi á liði sínu, heldur
vinni einbeittlega að því, að meiri-
hlutanum verði náð.
Sprengiflokkarnir
Hér hefir áður verið sagt frá
því, að sundrung vinstri aflanna
á undanförnum árum, hafi átt meg
inþátt í því að efla áhrif Sjálf-
stæðisflokksins og tryggja honum
stjórnarþátttöku. Vonir Sjálfstæð-
ismanna um völd og áhrif í fram-
tíðinni, eru enn bundnar við þetta.
Þeir vita vel, að fylgi þeirra mun
ekki aukast, nema síður sé. ASal-
von þeirra nú er að sundrungar-
flokkarnir, kommúnistaflokkurinn
og Þjóðvarnarflokkurinn, nái það
mörgum atkvæðum, að samfylk-
ingu Framsóknarflokksins og Al-
þýðuflokksins takist ekki að fá
meirihlutann.
Trú Sjálfstæðismanna á sundr-
ungarflokkana hefir enn styrkzt
við það, að kommúnistar hafa
tryggt þátttöku Sjáifstæðismanna
í ríkisstjórninni fram yfir kosn-
ingar með því að neita kosninga-
stjórn Framsóknarflokksins og
Alþýðuflokksins um hlutleysi.
Það sýnir vissulega, að kommún-
istar munu einnig reyna að
tryggja stjórnarþátttöku Sjálf-
stæðihflokksins eftir kosningar.
ef þeir fá nokkurt bolmagn til
þess. Kjósendurnir' verða því
að svipta kcmmúnista aðstöðunui
til að geta ráðið nokkru um þessi
mál eftir kosningarnar.
Hver sá vinstri sinnaður kjós-
andi, sem í næstu kosningum, kast
ar atkvæði sínu á kommúnista eða
Þjóðvarnarmenn, er raunverulega
með því að viðhalda þeim glund-
roða og sundrung vinstri aflanna,
sem hefir lamað íslenzkt stjórn-
málalíf um alltof langt skeið. Það
gat frekar verið afsakanlegt, að
menn köstuðu aíkvæðum sínum á
þessa fiokka, meðan ekki var um
ncitt heilsteypt samstarf vinstri
manna að ræða og lítil von var
um að komast út úr glundroðan-
um, en eftir að samfylking Fram-
sóknarflokksins og Alþýðuflokks-
ins er komin til sögunnar, horfir
þeíta allí öðru vísi við. Þá er það
bein þjónusta við bæði íhaldið og
glundroðann, að kjósa sprengi-
flokkana.
Þetta er staðreynd, sem hver
sannur vinstri sinnaður maður
verður að gera scr ljósa.
Skylda umbótamanna
Allir þeir, sem vilja losna við
glundroðann úr íslenzkum stjórn-
málum og ekki vilja gefa bröskurun
um alræði, eiga í næstu kosning-
um að fylkja íiði um samfylkingii
Framsóknarflokksins og Alþýðu-
flokksins. Með því eina móti, verð-
ur tryggð hér frjálslynd umbóta-
stjórn á komandi árum.
|
Það er því ekki aðesns skylda
fylgismanna Framsóknarflokks-
ins og Alþýðufiokksins að veita
þessari samfylkingu liðveizlu,
heldur alira þeirra frjálslyndra
og umbótasinnaðra manna, sem
eru fyrir hcndi, hafa fylgt öðr-
um flokkum.
undir öðrum skilyrðum en nú
Þess sjást líka mörg merkin, að
þessi nýja samfylking muni hljóta
fylgi langt út fyrir raðir þeirra,
sem áður hafa fylgt þessum tveim-
ur flokkum, og þó mun þetta koma
enn betur á daginn, þegar það hef-
ir skýrst betur, hve stórfelldum
breytingum og umbótum hún mun
valda á allri skipan og framvindu
íslenzkra stjórnmála.
Deila Gunnlaugs Péturssonar
og stjórnar S. H.
Á þessum stað hér í blaðinu,
var nýlega skýrt frá því, að Gunn-
laugur Pétursson, sölustjóri Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna í
New York, hefði sagt starfi
sínu lausu vegna ágreinings við
stjórn fyrirtækisins hér heima, en
hún hefðí gegn ráðum hans tekið'
ákvarðanir, er hefðu dregið stór-
lega úr sölu íslenzks fisks vestan
hafs. Stjórnin birti svargrein við
þessu í Mbl. og taldi þessa frá-
sögu alveg tilhæfulausa.
Gunnlaugur hefir í tilefni a£
þessu skrifað grein í Mbl., þar
sem hann staðfestir frásögn Tím-
ans og gefur óbeint til kynna, aS
vegna afskipta stjórnar Sölumið-
stöðvarinnar hafi fisksala íslend-
inga vestan hafs minnkað um helm
ing í Bandaríkjunum á síðastl.
ári, og það, sem verra er, að keppi
nautar okkar hafi þess vegna unn-
(Framhald á 8. <>íðu.)