Tíminn - 16.01.1957, Qupperneq 6

6
T í MIN N, miðvikudaginn 16. janúar 1957«

Ötgefandi: Framsótaaarflokkurimi,
Eitstjórar: Hautur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Sfcrifstofur f Edduhúsi viB Lindargötu.
Bimar: 81300. 81301, 81302 (ritst]. cg blaBamana),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
~~-----------------------------~------------------
i Tæknihjálp Sameinuðu þjóðanna
ALLIR stjórnmálaflokk-
ar hafa það á stefnuskrá
sinni að vinna að bættri af-
komu alþýðu. Hinsvegar
greinir þá á um leiðir til að
ná því marki. Um eitt atriði
virðast þeir þó allir sammála:
Aukin framleiðsla er hin
nauðsynlega undirstaða raun
hæfra kjarabóta. Þessvegna
er nú í flestum löndum unn-
ið kappsamlega að aukningu
framleiðslunnar. Það atriði,
sem megináherzla er lögð á
í því sambandi, er aukin
tækni. Með því er átt við það,
að menn hagnýti sér nýjar
aðferðir eða ný tæki til að
a.uka framleiðsluna.
Þær þjóðir, sem lengst eru
komnar í því að hagnýta sér
tæknina, búa við mesta og
almennasta velmegun.
ÞEGAR Sameinuðu þjóð-
irnar voru stofnaðar, var
þeim ekki sízt ætlað það verk
efni, að vinna að bættum
kjörum þeirra þjóða, sem lak
ast eru settar efnahagslega.
Þetta verkefni hafa þær
reynt að rækja með margvís-
legum hætti. Einn merkasti
þátturinn í þessari starfsemi
þeirra er tæknihjálpin.
Á Allsherjarþingi S.þ. 1949
var fyrst komið fastri skip-
an á þessa starfsemi, þegar
samþykkt vgr áætlun fyrir
svonefnt „expanded program
of technical assistance". —
Með því var komið föstu skipu
lagi á tæknilega aðstoð Sam
einuðu þjóðanna sjálfra og
hinna sérstöku stofnanna,
eins og matvæla- og land-
búnaðarstofnunarinnar (FA
O) Heilbrigðisstofnunarinnar
(WHO) Menningarstofnunar
innar (UNESCO), Flug-
málastofnunarinnar (ICAO)
og svo framvegis, svo að
eðlilegt samhengi yrði í störf
um þeirra að þessu leyti. Ríki
þau, sem taka þátt í S.þ. eða
einstökum stofnunum þess,
leggja fram framlög af fús-
um vilja til tæknistarfsem-
innar, og námu þau framlög
nær 30 millj. dollara á síðast-
iiðnu ári. Þessu fé er svo
skipt milli S.þ. og einstakra
sérstofnana þess. Sérstofnan
irnar leggja svo einnig fram
fé í þessu skyni.
STARFSEMI tæknihjálp
ar S.þ. er tvíþætt. Annar þátt
urinn er sá, að útvega þátt-
tökuríkjunum sérfróða menn,
sem geta veitt leiðbeiningar
um bættar vinnuaðferðir,
annast vissar rannsóknir
o.s.frv. Hinn þátturinn er sá,
að veita mönnum frá löndum,
þar sem skortur er á sérfræð-
ingum, námsstyrki til að afla
sér þeirra sérþekkingar, sem
talin er viðkomandi landi
nauðsynleg.
Það gefur nokkra hugmynd
um, hve víðtæk tækniþjón-
usta S.þ. er, að á tímabilinu
1. júlí 1950 til 1. júlí 1955 voru
um 6000 sérfræðingar sendir
á vegum hennar til 85 landa
og veittir um 7000 styrkir til
námsmanna frá 98 löndum
og nýlendum. Auk þess voru
þaldin námskeið i ýmsum
löndum, þar sem mönnum
var veitt ýmis tæknileg leið-
sögn.
íSLENDINGAR hafa not
ið nokkurs góðs af tækniþj ón
ustu S.þ., þar sem nokkrir
sérfræðingar á vegum henn-
ar hafa komið hingað til
lands. Verulegar líkur eru þó
til þess, að meiri not muni
þó vera hægt að hafa af þess
ari starfsemi. Það er því á-
reiðanlega rétt ráðið, að ung
um og efnilegum verkfræð-
ingi hefur nú verið falið að
kynna sér þessa starfsemi
S.þ. til hlítar og skrifa um
það álitsgerð til viðkomandi
stjórnarvalda, jafnframt því,
sem hann mætir sem full-
trúi íslands á allsherjarþingi
S.þ., þar sem bæði tæknimál-
in eru rædd og mál, sem eru
í nánum tengslum við þau.
Þátttaka í þinginu er þann-
ig góð undirstaða til að afla
nánari vitneskju um þessi
efni.
MORGUNBLAÐIÐ hef-
ur áreiðanlega ekki valið sér
gott hlutskipti með því að
gagnrýna þessa ráðstöfun.
Það gerir og ekki hlut þess
betri, að gagnrýni þess virð-
ist fyrst og fremst sprottin
af hatri til forsætisráðherra,
því að sonur hans á hér hlut
að máli. Vita þó allir kunn-
ugir, að hann er sakir hæfi-
leika og menntunar mjög
fær um að rækja það starf,
sem hér um ræðir. Pólitískt
ofstæki hefur hér afvegaleitt
þá Mbl.-menn, eins og svo
oft áður.
Árás Mbl. mun ekki gera
forsætisráðherra né syni
hans neitt tjón. Hún má ekki
heldur verða til þess, að fs-
lendingar vanræki að kynna
sér tækniþjónustu S.þ. og
reyni að hafa af henni eins
mikil not og hægt er. Fram-
tíð íslenzku þjóðarinnar bygg
ist á því, að hún láti ekki
ganga úr greipum sér nein
tækifæri til að hagnýta sér
tækni og reynslu þeirra, sem
lengst eru komnir.
BiSilsfarir Sjálfsíæðisflokksins
FYRIR NOKKRUM dög-
um birtist forustugrein í
Morgunblaðinu, þar sem skor
að var á öll lýðræðissinnuð
öfl að ganga í samfylkingu
gegn kommúnistum.
Þetta sýnir, að „stefnan“
er ekki lengi að breytast á
.ihaldsheimilinu. Það eru
nefnilega ekki nema réttir
þrír mánuðir síðan, að Sjálf
stæðisflokkurinn biðlaði á-
kaft til kommúnista á Al-
þingi, og reyndi að fá þá til
liðs við sig um að ógilda upp-
bótarþingsæti Alþýðuflokks-
ins, þvert ofan í ákvæði
stjórnarskrárinnar og kosn-
ingalaganna. Jafnframt lét
hann svo skína í það, að hann
ERLENT YFIRLIT:
'
Ný viðhorf í málefnum Evrópu
AthyglisverS ummæli Adenausrs, Kennans og Humphreys
AÖENAUER
fer einnig vaxandi í Bandaríkjun-
um.
í seinustu viku kvaddi utanríkis-
nefnd öldungadeildarinnar ýmsa
merka menn á fund sinn til þess
að fá álit þeirra á tillögum Eisen-
howers varðandi Arabalöndin.
Meðal þeirra, sem nefndin kallaði
á fund sinn, var George Kennan,
sem talinn er einn glöggasti sér-
fræðingur Bandaríkjanna um rúss-
nesk málefni. Hann notaði þar
tækifærið til að skýra frá þeirri
skoðun sinni, að Bandaríkin ættu
að taka upp nýja stefnu varðandi
afstöðuna til Sovétríkjanna og Ev-
rópu. þau ættu að gera 'tillögu urn
að Bandaríkin og Sovétríkin
drægju herafla sinn í Evrópu
burtu að mestu eða öllu leyti. Slíkt
kynni að skapa aðstöðu íil sam-
komulags um sameiningu Þýzka-
lands, en henni ætti að fylgja ör-
yggissáttmáli, sem öll Evrópuríkin
væru aðilar að. Ef Rússar höfnuðu
þessari tillögu, væru þeir komnir
í varnarstöðu í kalda stríðinu í
stað þess, að vesturveldin eru
það nú.
NOKKRU EFTIR að Kennan
hafði lýst þessari skoðun sinni,
birti Hubert Humphrey öldunga-
deildarmaður frá Minnesota, sem
er einn helzti leiðtogi frjálslyndra
demokrata, hliðstæða yfirlýsingu.
Hann skoraði þar á Eisenhowet
að taka til vandlegrar íhugunar að
kveðja bandaríska herinn frá
Vestur-Þýzkalandi, þar sem slíkt
skref gæti mjög orðið til þess að
greiða fyrir sameiningu Þýzka-
lands og stuðla að frelsun lepp-
ríkjanna. Humphrey sagði enn-
fremur, að hann teldi ólíklegt að
nokkurt samkomulag gæti náðst
um afvopnunarmálin, nema fyrst
yrði stigið skref í þá átt að auka
bilið milli rússneskra og amerískra
herja í Evrópu.
Humphrey á sæti í utanríkis-
málanefnd öldungadeildarinnar og
er þar formaður undirnefndar
þeirrar, sem fjallar um afvopnun-
armál. Hann á einnig sæti í sendi-
nefnd Bandaríkjanna á þingi Sam-
einuðu þjóðanna. Hann er maður,
sem er mjög í vaxandi áliti meðal
flokksbræðra, sinna, og er einn
þeirra, sem talinn er koma mjög
til greina sem forsetaefni eða vara-
forsetaefni demokrata í næstu for-
setakosningum.
MARGT FLEIRA mætti nefna,
sem sýnir það og sannar, að bæði
austan hafs og vestan vex nú
! þeirri stefnu fylgi, að vesturveldin
i taki upp nýja stefnu í sameining-
! armálum Þýzkalands og Evrópu.
'Undanfarið hafa þau lagt ein-
' hliða áherzlu á eflingu Atlantshafs
bandalagsins sem mótvægi gegn
Rússum. Slíkt hefir vafalaust ver-
ið nauðsynlegt, en það getur hins
vegar aldrei orðið framtíðarlausn-
j in. Með því er ekki aðeins Þýzka-
| landi haldið tvískiptu, heldur einn
| ig Evrópu, en hvorutveggja fylgir
viðvarandi stríðshætta. Atlants-
hafsbandalagið er því bráðabirgða-
| úrræði, en ekki framtíðarúrræði.
j Framtíðarstefnan er eitt Þýzka-
; land og ein Evrópa. Til þess að ná
; því marki, þarf að opna nýjar leið-
| ir jafnframt því sem Atlantshafs-
bandalaginu er viðhaldið um sinn.
Til þess að ekki halli á vesturveld-
in í kalda stríðinu, þurfa þau að
hafa frumkvæði í þessum efnum,
en ekki að skipa sér í varnarstöðu,
eins og verið hefir undanfarið.
X
FRAMTÍÐ Atlantshafsbandalags-
ins getur mjög oltið á því, að for-
vígismenn vesturveldanna geri sér
(Framhald á 8. síðu.)
‘BAÐsromti
Á ÞINGI Sameinuðu þjóðanna í|
fyrradag birti aðalfulltrúi Banda-!
ríkjanna nýjar tillögur Bandaríkja !
stjórnar í afvopnunarmálunum.;
Margt er nýtt í þessum tillögum,
en það þó sennilega merkilegast,
að lagt er til að banna allar til-
raunir með vetnissprengjur, ef
fullkomið eftirlit fæst með því,
að slíku banni verði fylgt. Hér er
um að ræða mjög svipaða tillögu
og þá, sem Adlai Stevenson varp-
aði fram í kosningabaráttunni á
síðastl. sumri, en þá var illa tekið
af republikönum. Það hefir hins
vegar orðið eitt fyrsta verk stjórn-
ar þeirra eftir kosningasigurinn,
að gera þessa tillögu Stevensons
að tiUögu sinni á alþjóðlegum vett-
vangi.
Hinar nýju afvopnunartillögur
Bandaríkjastjórnar hafa vakið
mikla athygli, en þó hefir vakið
stórum meiri athygli tillaga varð-
andi afvopnunarmálin, er Adenau-
er, kanslari Vestur-Þýzkalands,
varpaði fram á blaðamannafundi
síðastl. föstudag. Adenauer lýsti
sig þar fylgjandi banni á vetnis-
sprengjum sem fyrsta skrefi til að
ná samkomulagi um afvopnunar-
málin. Af ummælum Adenauers
var ekki annað ráðið en hann væri
fylgjandi slíku banni, þótt ekki
kæmist strax á samkomulag um
eftirlit með því. Þar skilur á
milli tillagna hans og Bandaríkja-
stjórnar, sem jafnan hefir gert
strangt eftirlit að skilyrði fyrir
banninu. Þessi ummæli Adenau-
ers hafa því vakið heimsathygli,
því að hingað til hefir Adenauer
verið talinn sá evrópiskur þjóðar-
leiðtogi, er stæði fastast með
stjórn Bandaríkjanna á alþjóðleg-
um vettvangi.
Á SAMA blaðamannafundi lét
Adenauer svo ummælt, að hann
áliti það vænlegt til að draga úr
spennu í alþjóðamálum, ef sam-
komulag næðist um afvopnað hlut-
laust belti í Evrópu. Áður hefir
Adenauer gefið til kynna, að hann
gæti hugsað sér fleiri leiðir til að
vinna að sameiningu Þýzkalands
en þá að efla Atlantshafsbandalag-
ið og fá Rússa þannig smám sam-
an til undanhalds. Áður fyrr hefir
Adenauer hins vegar talið þetta
einu leiðina. í umræddum ummæl-
um Adenauers koma því fram al-
veg ný sjónarmið, sem hann hefir
lýst sig andvígan áður, en telur
nú geta komið til greina vegna
breyttrar sjónarmiða.
Þessi breytta afstaða Adenauers
er glögg sönnun þess, að viðhorf
manna í Vestur-Evrópu er mjög
að breytast til þess, hvernig haga
beri stefnunni í alþjóðamálum
á næstu árum. Sú krafa fer vax-
andi, að nýjar leiðir séu reyndar
til að komast úr þeirri sjálfheldu,
sem alþjóðamálin eru nú í. I Vest-
ur-Þýzkalandi fara fram þingkosn-
ingar á næsta hausti og er ekki
ósennilegt, að Adcnauer telji rétt
vegna þeirra að koma til móts við
þetta sjónarmið. Svo mjög fer
fylgi þess vaxandi meðal Þjóð-
verja.
EN ÞAÐ er ekki aðeins austan
hafsins, sem þetta sjónarmið á
vaxandi fylgi að fagna. Fylgi þess
væri reiðubúin til áframhald-
andi samstarfs við kommún-
ista um víðtækar breytingar
á kjördæmaskipuninni.
ÞANNIG biðla íhaldsfor
ingjarnir nú einn daginn til
kommúnista, en hinn daginn
er boðið upp á samfylkingu
gegn þeim! Stefnan er með
öðrum orðum enginn, heldur
aöeins hugsað um að komast
með einhverjum hætti í valda
stólana aftur.
Slíkur hringlandaháttur er
meira en nægjanlegur til þess
að Sjálfstæðisfl. mun koma
hryggbrotinn úr sérhverri
biöilsför.
Kákið í umferðamálunum.
S. P. SKRIFAR blaðinu m. a.
á þessa leið: „Blöðin skrifa ann-
að slagið nýjar tilskipanir varð-
andi umferðamál. Síðast að það
eigi að banna bílaslöður annars
vegar við einar 3 götur. Sér eru
nú hver stórræðin. í þessi mál
vantar frá bæjaryfirvaldanna
hendi alla skerpu. Þetta er dútl
en ekki myndarlegt átak. Og þó
dylst víst engum að þörf er á
miklu átaki til að greiða úr vand
ræðaástandi og vinna að slysa-
vörnum. Margt má vissulega
gera til úrbóta. Tökum til dæm
is bílastöðurnar á götunum. Þar
standa alls konar bílar nætur-
langt, þar á meðal vörubílar með
pallhornið ógnandi út í götuna,
ljóslaust og stundum svo nærri
horni, að sérstaka aðgæzlu þarf
til að aka ekki á. Þessar vörubíla
stöður hafa valdið slysum og
eiga áreiðanlega eftir að valda
slysum ef ekki verður að gert.
Þarf hver vörubíll að standa
næturlangt við útidyratröppur
eigandans eða garðshlið hans?
Slíkt fyrirkomulag er auðvitað
fjarstæða. Þessir bílar eiga að
hafa ákveðið stöðupláss í hverju
hverfi. Bæjaryfirvöldin eiga að
útvega það og skylda eigendur
að hafa bila sína þar.“
Bílastöður og húsagarðar.
ENN SEGIR: „Fólksbílarnir
eiga heldur ekki að standa á
götunum eins og nú er. Ef far-
ið cr um bæinn og athugað,
hvernig bílastöðunum er háttað
og hvernig lóðum og görðum ein
staklinga, sést óðara, að mikill
fjöldi húseigenda gæti sem bezt
tekið bílana inn á lóðina. Það
kostar að vísu dálitið víðast hvar
en ætti að vera kvöð á húsunum.
Með samræmdu átaki mætti
flytja mörg hundruð bíla af göt-
unni inn í húsagarðana, og koma
um leið í veg fyrir þrengsli og
slysahættu. Umferðamálin verða
ekki bætti með smádútli eins og
umferðanefndin er að fást við,
heldur með stórátaki. í því eiga
húseigendur og bíleigendur að
taka virkan þátt, t. d. eins og
hér er stungið upp á.“
t ( {-. • ' ' ' ‘ 1 *’í|
Góð tillaga.
EG VIL taka undir tillögur
S. P. Þær eru góðar. Það er al-
veg hárrétt, að kákið kemur
ekki því til leiðar, sem þarf. —
Meira skal til. Tillagan um sér-
stök stæði fyrir vörubíla í bæj-
arhverfunum til að losna við
hættulega stöðu þeirra á götum
í skammdeginu, og kvöð á hús-
eigendur að hirða bílana af göt-
unni, er góð og athyglisverð. —
Auðvitað væri æskilegast að
menn hefðu bílskúra fyrir bíla
sína. Hér þarf að finna aðferð
til að byggja bílskúra án þess
að þeir kosti eins mikið og lúxus
villa fyrir sti-íð. Meðan venjuleg-
ur bílskúr kostar eins mikið og
bíllinn, er ekki von á góðu. En.
milljónaverðmæti grotna niður í
særokinu og uppgufuninni frá
hinum stórfurðulega saltburði
bæjaryfirvaldanna á göturnar.
Þar er höfð í frammi skemmdar
starfsemi á eignum manna og er
langlundargeð bíleigenda höfuð-
staðarins mikið. —Finnur.
iíSlrú