Tíminn - 28.09.1957, Blaðsíða 5

EÍMINN, laugardaginn 28. september 1957.
Orðið er frjálst
Sveinn Sveinsson. Selfossi
Efra-Sogs deilan
Eítir að flutningadeilunni að
Efra-Sogi var lokið vonuðu flestir,
að þáð leiðindamál væri þar með
úr sögunni í bili að minnsta kosti.
En því miður fór það á aðra leið.
í Morgunblaðinu hinn 17. sept. s. 1.
birtist grein eftir Friðleif í. Frið-
leifsson, formann Vörubílstjórafél.
Þróttar í Reykjavík, þar sem ráð-
izt er að Vörubílstjórafél. Mjölni
í Árnessýslu og félagsmönnum
þess af svo fáheyrðri ósvífni og
ósannindum, að slíkt hefir ekki áð-
ur þekkst. Vegna þeirra, sem ekki
eru málum þessum nægilega kunn-
ir, er ekki hægt annað en gera dá-
litla athugasemd við grein Frið-
leifs og leiðrétta hinar fáránlegu
villur hans, og einnig bera svæsn-
ustu ósannindin til baka.
FRIÐLEIFUR heldur því fram,
þrátt fyrir fyrri yfirlýsingar beggja
felaganna, Mjölnis og Þróttar, að
deilan haíi staðið á milli nefndra
felaga. Þetta hlýtur maðurinn að
vita að er algerlega rangt, deilan
var aðein-s milli VBF Mjölnis og
verktakanna við Efra-Sog, þó að
forustumenn Þróttar blönduðu fé-
lagi sínu inn í deiluna á hinn
óþokkaiegasta hátt. Og einmitt
vegna þess að Þróttur var ekki
néinn aðili að deilu þessari, veröur
það liverjum heilsteyptum verka-
lýðssinna undrunarefni, hvernig
forustumenn Þróttar höguðu sér
meðan á deilunni stóð. Hefðu ver-
ið þar að verki heiðarlegir verka-
menn og verkalýðssinnar, eins og
margir Þróttarbílstjórarnir eru,
sem betur fer, þá hefðu verktak-
arnir átt erfiðara með að beita
Þrótti fyrir sig eins og þægum og
viljugum hundum til að reyna að
brjóta verkfall Mjölnis við verk-
takana á bak aftur. Það var aldrei
nema eðlilegt, að verktökunum
þætti gott að gela fengið Þróttar-
menn til að' vinna fyrir sig skít-
verkin, að reyna að brjóta verkfall-
ið, og eftir því sem komið hefir
fram, hefir Friðleifsdeildin í
Þrótti verið óðfús til þess.
Ég skal taka það fram strax, að
Mjölnismenn gerðu eina skyssu
þegar í upphafi deilunnar, og það
var að taka í mál að eiga nokki’ar
viðræður við Þrótt um þcssi mál.
Það voru verktakarnir, sem Mjöln-
ir var í deilu við en ekki Þróttur,
sem þess vegna gat ekki talizt þar
samningsaðili á nokkurn hátt.
Samningur verktakanna við Þrótt
var Mjölni óviðkomandi hvað Þrótt
snerti, og full ástæða væri til að
athuga lögfræðilega hversu sá
samningur væri haldgóður.
ÞÁ ERU það flutningar að aust-
an til Reykjavíkur, sem Friðleifur
minnist á. Um vikur og sandflutn-
ingana frá Eyrarbakka til Reykja-
víkur er það eitt að segja, að þeir
eru Mjölni algerlega óviðkomandi.
Það eru nokkrir menn þar á staðn-
um, sem kaupa efnið þar, flytja
það tjl Reykjavíkur og selja það
þar á eigin reikning, án þess að
það komi Mjölni við. Kjötflutning-
arnir frá Selfossi til Reykjavíkur
eru ekki á vegum Sláturfélags Suð-
urlands. Samningurinn um þá flutn
inga er gerður milli Mjölnis og
deildarstjóra Sláturfélagsins, sem
allir eru búsettir í Árnessýslu. Er
það því öllum ljóst, að þar kemur
engin skiptivinna til greina, frekar
en við hafnarvinnuna í Reykjavík.
Svo er að minnast á verkfallið.
Þar segir Friðleifur svo:
„Verkfallið framkvæmdu svo
Mjölnismenn þannig að loka brú
og þjóðvegi fyrir Þróttarbílum.. “
Fram að því að ég las þessa klausu
hafði ég haldið, að formaður Þrótt-
ar skildi íslenzku, en verð nú að
efast mjög um að svo sé. Það ætti
flestum að vera í minni ennþá yfir-
lýsing sú, er vegamálastjóri birti,
þess efnis, að umrædd brú væri
ekki á þjóðvegi, þar sem að vegur-
inn að henni væri einkavegur.
Þessi fullyrðing Friðleifs er vægast
sagt ákaflega leiðinleg, því að hún
bendir á svo magnaöa ósanninda-
ást, að slíkt framferði getur ekki
verið samboðið formanni vörubíl-
stjórafélags á landinu. Líku máli
gegnir um frásögn Friðleifs varð-
andi ýturnar. Það eina rétta í því
sambandi mun vera það, að fyrri
ýtan hafi verið talin 9 tonn, en
seinni ydan var af sömu gerð og
sú fyrri. Einnig heldur hann því
fram, að báðar ýturnar hafi verið
á vegum Ræktunarsambands Ár-
nesinga. Það er mjög auðvelt verk
að upplýsa Friðleif um það, að
ekkert slíkt fyrirtæki er til í Ár-
nessýslu. Það er ekkert heildar-
samband til í sýslunni, en aftur á
móti er þar til Ræktunarsamband
Flóa og Skeiða, Ræktunarsamband
Stokkseyrar og Eyrarbakka, Rækt-
unarsambandið Ketilbjörn í Gríms-
nesi og Biskupstungum og einnig
Ræktunarsamböndin í Hreppum og
Ölfusi. Eins og flest annað í grein
Friðleifs sýnir þetta hans takmarka
lausa hirðuleysi í að umgangast
sannleikann. Það virðist skipta
manninn ákaílega litlu máli, hvort
hann segir rétt eða rangt frá, en
áhugamál hans vera það eitt, að
ausa sem mestum óhróðri , yfir
starfsbræður sína, vörubílstjórana
í Mjölni.
ÞÁ ER ÞAÐ næturherferð
Þróttarmanna austur að Efra-Sogi.
Það er efalaust rétt hjá Friðleifi,
að hann hafi ekki séð vín á nokkr-
um Þróttarmanni, þar sem að þeir
voru að fremja verkfallsbrot sitt
austur við Sog, en liann hélt sig
heima í Reykjavík, en hefði vind-
áttin verið hagstæðari, hefði hann
máske getað fundið lyktina af sum-
um þessara vina sinna. Að ekki
gerðust voveiflegir atburðir við
Sogið þessa nótt þarf Friðleifur
ekki að þakka slagsmálaliðinu, sem
austur kom. Þar voru fleiri saman-
komnir en aðeins Þróttarmenn, og
dálítið erfitt að gera sér.í hugar-
lund, hvaða erindi sumir þeirra
manna áttu austur annað en berja
á Árnesingum, ef hægt væri að
koma því við. En sem betur fór
var stilling Mjölnismanna svo mik-
il, að þeir létu árásarliðið fara
óáreitt í gegn, án þess að þeir
hreyfðu. hönd eða fót til varnar
sér.
Um hinn rangláta úrskurð stjórn
ar L.V. í deilunni segir Friðleifur
meðal annars: „Þessum sleggju-1
dómi er ekki skellt fram með til- ]
vísun til vinnuskiptareglna L.V.
.. . . “ Þar erum við sammála, því
að hefðu vinnuskiptareglurnar ver-
ið látnar ráða, er hætt við að hlut-
ur Mjölnis hefði orðið stærri en
raun varð á. En hvernig væri það
að taka upp nýjar vinnuskiptaregl-
ur? Þegar vörur eru settar á land
á beim stað, þar sem þarf að flytja
þær aí einu félagssvæði á annað,
þá ráði ekin vegalengd á hverju
félagssvæði vinnuskiptahlutfallinu
milli viðkomandi félaga. Dæmi: Nú
er ekið 5 km. á einu félagssvæðinu,
en 60 km. á öðru, og skiptist þá
aksturinn þannig, að það félagið,
sem á 5 km. vegalengdina fái eitt
tonn á móti 12 hjá hinu, sem á 60
km. Réttlátari vinnuskipting er
ekki íil.
ÞVÍ MIÐUR hefi ég ekki félaga-
skrá Mjölnis nú í augnablikinu,
en ég er henni þó það kunnugur,
að ég get fullyrt, að í engum
hreppi sýslunnar eru 10 bændur
skráðir félagsmenn. Þeir eru flest-
ir á Skeiðunum, 6 að tölu, og má
það merkiiegt heita, að í þessari
fullyrðingu Friðleifs er þó 60%
Úrslit Haustmótsins: KR-Valur í dag
Haustmóti meistaraflokks verð
ur haldið áfram í dag og leika
K.R. og Valur kl. 16,00 á Mela-
vellinum. Verður það þriðji leik-
ur þessara félaga í sumar, í
Reykjavíkurmótinu sigraði Valur
með 2—0 en í 1. deildarkeppn-
inni skildu þau jöfn með 0—0,
og er nú röðin komin að K.R. að
sigra.
Þannig fór milli félaganna í
þremur leikjum á síðasta ári, sig-
ur, jafntefli og tap. Oftast hafa
þessi félög elt saman grátt silfur
á vellinum og barist harðri bar-
áttu. Þótt þau berjist ekki um sig-
urlaunin að þessu sinni, má gera
ráð fyrir hörðum og tvísýnum
leik. Staðan í mótinu er nú:
(
sannleikur. Annars tel ég það eng-
um manni til lasts, þó að hann
nenni að vinna eitthvað flcira en
að aka bíl, og atvinna bílstjóranna
hér austan fjalls er ekki svo jöfn
eða mikil, að þeir geti allir lifað
góðu lífi á henni eingöngu. Og
einmitt þess vegna verða margir
. bílstjórar hér í sýslunni að stunda
búskap eða einhverja aðra vinnu
1 með akstrinum, alveg eins og þeg-
ar atvinnubílstjórar í Reykjavík
hafa farið til sjós til að afla tekna
handa heimilum sínum. Ég tel þá
menn alveg eins góða félaga eins
og hverja aðra, og met þá menn
að meiri fyrir dugnaðinn.
Selfossi, 23. sept. 1957.
Sv. Sveinsson.
Fram
K. R.
Valur
Þróttur
Víkingur
3 3 0 0 10-1 6
3 2 0 1 18-5 4
3 2 0 1 11-4 4
3 1 0 2 9-18 2
4 0 0 4 2-22 0
Á sunnudag leika siðan Fram og
Þróttur og verður það úrslitaleik-
ur mótsins. Fer leikurinn fram kl.
14 á Melavelli. Enda þótt allt getí.
gerzt á knattspyrnuvelli, eru þó
mestar líkur til að Fram fari með
sigur af hólmi í þessu móti, en
Fram sigraði í Haustmóti m. fl. s.
1. ár.
í 2. flokki leika Valur og Þrótt-
ur á laugardag kl. 14 á Háskóla-
vellinum, og KR og Víkingur á
sunnudag á sama velli kl. 14. KR
hefir þegar unnið, hlotið 6 stig,
én Fram 4, Valur og Þróttur 3 og
Víkingur 0 stig.
í 2. flokki B eiga Fram og KR
erfitt með að gera út um Ilaust-
mótið og Reykjavíkurmótið. Úrslit'
in í Haustmótinu verða haldin á
laugardag á lláskólavellinum kl.
15,15.
í 3. flokki A fara úrslitaleikirnir
fram á Háskólavellinum á sunr.ud.
kl. 9,30. Leika þá KR. — Þróttur
og síðan Valur — Fram. í 3. fl. B
leika fram og Valur á Valsvellin-
um á sunnudag kl. 9,30.
í Reykjavíkurmóti 4. fl. A leika
KR og Víkingur á laugardag kl.
16,30 á Háskólavellinum, en eftir
úrslitaleikinn í meistaraflokki á
sunnudag leika úrvalslið úr Aust-
urbænum og Vesturbænum í 4. fl.
á Melavellinum.
Stórmót Taflfélags Reykjavíkur
ÞEGAR ÞETTA er ritað, hafa
verið tefldar átta umferðir í mót-
inu. Keppnin er nú hörkuspenn-
andi og tvísýn, enda aðeins 3 um-
ferðir til loka og vinningsmunur
á 6 efstu mönnum mjög lítill. Far-
ið getur svo, að 2 eða jafnvel 3
lendi saman í efsta sæti, en þó
skal engu spáð hér um það. Flest-
ar skákirnar í móti þessu hafa ver-
ið tefldar af mikilli hörku og lítið
gefið eftir, enda bera hin fjöl-
mörgu jafntefli það með sér. Eitt
áþreifanlegasta dæmi þessa er
sk’ák þeirra Ingvars Ásmundssonar
og Stahlbergs úr 6. umferð. Hún (
fór tvisvar í bið og virtist Ingvar.
í bæði skiptin ramba ó barmi glöt
unar, en ávallt var meira hald í
stöðu hans en ætla mátti í fyrstu
og fór svo að lokum, að stórmeist-
arinn varð að sætta sig við jafn-
tefli, þrátt fyrir þá geisilegu vinnu
sem hann lagði í skákina. Fyrir
gamans sakir ætla ég að birta síð-
asta hluta hennarhér, enda er hún
alveg einstök í sinni röð. Þær
skemmtilegustu og ótrúlegustu
flækjur, sem gefur að líta í henni
sýna Ijóslega, hversu óþrjótandi
möguleika manntaflið hefir yfir að
búa. Á því byggjast vinsældir þess
fyrst og fremst.
iH WM. 9/.
§§ ¥M
Wí '9
ym 'fmm vm
úmíí » ' ý///Á
¥M
m, m
fÉH & §§| H1
Ifi jÉKÉ
Wm. wM & mM WM.
«il
m m ** »
lli WA 'WM 9/
wm ¥w. mk',
| pp g|p s* i
mw/.
Staðan, eins og skákin fór í bið
í seinna skiptið.
Ingvar á peði minna, en hann á
tromp á hendi, þar sem a-peðið
er, enda verður það bjargvættur
hans, þegar fram í sækir.
Ingvar lék nú í biðleik 1. Ke2,
sem er sennilega ekki bezti leikur-
inn, en hefir það hins vegar til
síns ágætis að vera óvæntur. Stáhl-
berg bjóst fastlega við leiknum 1.
a4, sem hann taldi valda svörtum
mestum erfiðleikum. Hann hafði
því ekki athugað 1. Ke2 leikinn
sem skyldi.
1. Ke2-Rg5, 2. Kd3-c4f (Hér er
Stáhlberg heldur bráður á sér.
Hann fær að vísu tvö samstæð frí-
peð, en djöfulleg vélabrögð and-
stæðingsins gera vinningsvonir
hans að engu. Hann átti að leika
2. -Rf3, 3. Ba5 (Ekki 3. Rg2-Rxelt,
4. Rxel-Bc7, 5. Ke3-Ba5 og svartur
vinnur örugglega). 3. -Rh4! 4. Bel-
g2, 5. Bf2-Bg3! Á þessum leik vinn
ur svartur skákina, því að nú neyð
ist -hvitur til að leika kóngi sínum
frá miðborðinu. 6. Ke2-Bh2, 7.
Rxg2-Rxg2, 8. Bxc5-Rf4|, 9. Ivf3.
Væri kóngurinn nú ó d3, gæti
hann farið á c4 og stutt að framrás
a-peðs síns. 9. -Rd3, 10. Bb6-Rb2
Og vinnur.) 3. Kxc4 (Ekki 3. Rxc4
-g2, 4. Bf2-Rh3 og vinnur auðveld-
lega). 3. -iRxe4 4. a4 (Nú hefir a-
peðið sigurgöngu sína). 4. -f5, 5.
Kd3!-Rg5, (5. -Rc5f leiðir aðeins
til jafnteflis. 6. Ke2-Rxa4, 7. Kf3-
f4, 8. Rfl-Rb6, 9. Rxg3.) 6. a5-Rf3
(Stáhlberg uppgötvar nú á síðasta
augnabliki, að. áællun hans 6. -f4,
7. a6-Bb8 strandar ó hinum ótrú-
lega leik, 8. Bc3!. T. d. 8. -fxe3, 9.
Bd4 og skákin er jafntefli!) 7. Bc3
(Öruggari jafnteflisleið virðist 7.
Rg2-Rxelt, 8. Rxel-KdS, 9. Ke3- og
hvítur heldur auðveldlega jafn-
tcfli. Síðasti leikur Ingvars þving-
RITSTJÖRI: FRIÐRIK ÖLAFSSON
ar einnig fram jafntefli, en sú leið
er hins Vegar langsóttari og hættu-
meiri.) 7. -BxB 8. KxB-f4, 9. Rg2-
Ke5 (Svartur virðist nú hafa kom-
ið ár sinni vel fyrir borð, cn hvít-
ur hefir enn ekki sagt sitt síðasta
orð)., 10. a6-Rd4, 11. Rh4! (Eini
björgunarleikurinn. Allir aðrir
leikir mundu leiða til taps t. d. 11.
Rxl4-Kxf4, 12. Kxd4-g2 og svarta
drottningin kemur upp með skák)
11. -Rc6 (Nú á hvítur um tvær
jafnteflisleiðir að velja. Sú fyrri er
fólgin í því að „blokkera“ svörtu
peðin með kóngnum, hin seinni,
sem hann og velur, að koma upp
teóretískri jafnteflisstöðu, þar sem
svartur hefir drottningu á móti
peði hvíts.) 12. Kc4 (Hin leiðin
var 12. Kd3-Rb4f, 13. Ke2-Rxb4,
14. Kf3 og svartur nær ekki að
valda peð sín með riddaranum) 12.
-Ke4, 13. Kc5-Ra7, 14. Kb6-g2 (14.
-Rc8t, 15. Kc7 breytir engu og 14.
-f3 mundi hvítur svara með 15.
Rxf3 með sömu lokum og í skák-
inni.) 15. Rxg2-f3, 16. Re3 (Hvítur
verður að l'áta riddarann af hendi,
ella mundi hann tapa skákinni!)
16. -Kxe3, 17. Kxa7-f2, 18. Kb8-fl
—D 19. a7 og hér sömdu keppend-
ur um jafntefli. Svartur getur
nefnilega ekki hindrað, að hvlta
peðið verði að drottningu, nema
með þvi að patta hvíta kónginn t.
d. 19. -Db5t 20. Ka8-DcSt 21. Kb8
-Db6, 22. Ka8 og kóngurinn stend-
ur ávallt í patti, þegar hann stend-
ur í vegi fyrir peði sínu. Nú sjá-
um við jafnframt þýðingu þess, að
hvítur lét riddara sinn af hendi.
Hefði hann í 16. leik sínum lcikið
Kxa7 og síðan leyft svörtum að
koma upp drottningú með -Í2, 17.
Kb8-fl=D hefði hann tapað skák-
inni.
Endatöfl sem þessi eru ákjósan-
leg æfing fyrir unga og upprenn-
andi skákmenn, enda sá þáttur
skákarinnar, sem byggist á reynslu.
Véíar reyndar í nýju
frystihúsi á Seyðisf.
Á Seyðisfirgði er nú verið að
reyna vélar hins nýja fiskiðju-
vers, sem undanfarin ár hefir
verið þar í smíðum. Eru það
einkum frystivélarnar, sem nú
er verið að reyna, en þær eru
að mestu fluttar inn frá Þýzka-
landi og vel til þeirra vandað.
Hafa Þjóðvcrjar haft umsjón með
nákvæmri uppsetningu vélanna.
Þegar þeim áfanga verður náð
í atvinnumálum Seyðfirðinga, að
frystihús hins nýja fiskiðjuvers
getur tekið til starfa, skapast
á Seyðisfirði í fyrsta sinn full-
komin aðstaða til nútímanýting
ar sjávarafla.
Ær gekk úti tvo
vetur
FOSSHÓLI í gær. — Gangnamenn
austan Skjálfandafljóts fundu í
göngunum útigengna á, sem Ilall-
dór bóndi í Garði í Mývatnss.veit
átti. Virðist hún hafa gengið úti
tvo vetur og var mjög feit, svo
að hún mátti heita óræk. Var
liún á fremstu grösum ein sér og
virtist helzt kjósa einfarir. Gátu
þeir ekki rekið hana til byggða.
Ærin var lamblaus og hefur verið
geld í tvö ár. Þykir ekki ómögu-
legt að hér sé um að ræða kind þá
sem gekk úr tvöföldu reifi í Jökul
dal vestan fljótsins í sumar, en
ferðafólk fann það reifi framan
við venjulegar kindaslóðir. Síðan
hafi ærin farið yfir fljótið frammi
við jökul. SLV.