Tíminn - 15.05.1958, Blaðsíða 6

8
TÍHIINN, fimnitudaginn 35, maí 195Í.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(ritstjórn og blaðamenn)
Augtýsingasími 19 523. Afgreiðslan 12323
Prentsmiðjan Edda hf.
AfstaSa Sjálfstæðisflokksins
ti! efnahagsmálanna
ÞAÐ hefir farið eins og
vænta mátti, að forustumenn
og málsvarar Sjálfstæðis-
flokksins hafa risið öndverð-
ir gegn frumvarpi ríkisstjórn
arinnar um efnahagsmálin.
f blöðum þeirra í gær er hróp
að um „nýja verðbólguöld“,
„gífurlega skattahækkun",
„grímuklædda gengislækk-
un“ og þar fram eftir götun-
um. Þessar upphrópanir
voru svo endurteknar af full-
trúum þeirra á Alþingi í
g'ær.
Tilgangur Sjálfstæðis-
flokksins með þessum upp-
hrópunum er næsta aug-
ljós. Með slikum upphrópun-
um og áróðri á að fá menn
til að gleyma öllu öðru í
sambandi við þetta mál en
því, að álögur séu hækk-
aðar. Það á að koma almenn
ingi til þess að trúa því, að
álögurnar séu lagðar á af
ráðaleysi eða mannvonsku
valdhafanna.
ÓTRÚLEGT verður það
að teljast, að þessi áróður
Sjálfstæðismanna beri tilætl
aðan árangur. Allur sá fjöldi
manna, sem hugsar um mál
in, mun ekki láta sér nægja
.þessar upphrópanir einar,
heldur leitast við að gera sér
Ijóst, hvort slíkra eða hlið-
stæðra ráðstafana sé þörf
eða ekki. Þegar menn athuga
þetta, mun eftirfarandi
koma í ljós:
Þaö uppbóta- og vísitölu-
kerfi, sem núv. ríkisstjórn
•tók í arf frá ríkisstjórn Ól-
afs Thors, var búið að ganga
sér til húðar. Verulegur halli
var á útflutningssjóði og rík
issjóði á síðastl. ári og myndi
sá lialli hafa stóraukizt á
þessu ári, ef ekkert nýtt
hefði verið aðhafzt. Afleið-
ing þessa halla heföi óhjá-
kvæmilega orðið stöðvun út-
flutningsframleiðslunnar og
flestra annarra atvinnu-
greina í kjölfar þess. Þetta
myndi hafa leitt til almenns
atvinnuleysis í kaupstöðum
og kauptúnum og algerörar
neyðar. Yfir þjóðina hefði
skollið hin mesta kjaraskerð
ing, sem hægt er að hugsa
sér.
Af hálfu Sjálfstæðisflokks
ins hefir ekkert verið gert til
að mótmæla því, að þessi
.hefði orðið afleiðingin, ef
.fylgt heföi verið óbreyttu
uppbóta- og visitölukerfinu,
er ríkisstjórnin tók í arf frá
’stjórn Ólafs Thors.
ÞEGAR þessi niðurstaöa er
fengin, kemur röðin að öðru
höfuðatriði málsins: Hvaða
ráðstafanir var vænlegast og
réttast að gera til að afstýra
þeirri stórfelldustu kjara-
skerðingu, sem hér var yf-
irvofandi? Eru ráðstafanir
ríkisstjórnarinnar þær réttu
eða er völ á öðrum betri?
Fyrir Sjálfstæðisflokkinn
er ekki nægilegt að svara
þvl, að ráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar séu ekki hinar
réttu. Það er ekki nóg fyrir
hann. að kalla þær „upp-
gjöf“ og „ráðleysi". Hann
verður að sýna, að hann geti
staðið viö þessi stóru orð með
því að benda á aðrar leiðir
betri og færari. Hvaða leið
álítur hann t. d. betri til að
afstýra stöðvun framleiðsl-
unnar? Hvaða ráð telur hann
betra til að draga úr mis-
ræminu, sem var orðið milli
einstakra greina útflutnings
framleiðslunnai'? Hvernig
vill hann draga öðruvísi úr
þvi misræmi, sem var orðiö
milli einstakra erlendra
vara og orsakað hefir óeðli-
lega mikla gjaldeyriseyðslu?
Hvaða leiðir sér hann æski-
legri til að bæta hlut ýmissa
atvinnugreina í samkeppni
út á við, t. d. skipasmíða,
skipaviðgerða, siglinga ,flugs
o. s. frv.?
Meðan Sjálfstæðisflokkur-
inn svarar ekki þessum
spurningum skýrt og skorin
ort, situr vissulega sízt á
honum að tala um „uppgjöf“
og „ráðaleysi".
HINAR nýju efnahags-
ráðstafanir eru vissulega ný
sönnun þess, að uppbóta- og
vísitölukerfið, sem fylgt hef
ir verið að undanförnu, get
ur ekki leitt annað en út
í sífellt meiri og meiri ófæru.
Hinar gagnverkandi vísitölu-
hækkanir hafa það í för meö
sér að gera verður árlega nýj
ar ráðstafanir til að tryggja
rekstur framleiðslunnar og
oft er þetta gert með þeim
hætti, að það veldur mis-
ræmi, er hefnir sín síðar
meir. Kostur þeirra ráð-
stafana, sem gerðar eru nú,
er fólgin í því, að þær draga
úr mesta misræminu, sem
skapazt hefir milli einstakra
greina útflutningsins annars
vegar og einstakra innflutn-
ingsvara hinsvegar. Að því
leyti felst merkileg og varan
leg endurbót í hinu nýja yf-
irfærslu- og uppbótakerfi,
sem frv. stjórnarinnar fjall-
ar um.
Hitt er svo vert að gera sér
ljóst, að þessar ráðstafanir
munu ekki nægja til að
tryggja rekstur framleiðsl-
unnar til frambúðar, ef „vísi
töluhjólið“, sem nú verður
stöðvað um stund, fer af
stað aftur eða meiri grunn-
kaupshækkanir eiga sér stað
en gert er ráð fyrir í tillög*
um ríkisstjórnarinnar. Þá
mun svo fara, aö þjóðin fær
yfir sig nýjar álögur á næsta
ári, ef atvinnuvegirnir eiga
þá ekki að stöðvast.
FRAMLAG Sjálfstæðis-
flokksins til efnahagsmál-
anna er nú það, að hann reyn
ir að ófrægja sem mest efna
hagsráðstafanir stjórnarinn-
ar, þótt hann mótmæli ekki
nauösyn slíkra aðgerða og'
bendi ekki á nein betri ráð
sjálfur. Tilgangur hans er
bersýnilega sá aö æsa upp
kröfur og koma hjóli vísi-
tölunnar eða einhverju hlið
stæðu af stað aftur. Foringj
ar hans álíta bersýnilega að
þannig brjóti þeir sér helzt
Störf á vegum hins opinbera eða
við eigin fyrirtæki vinsælust
Hvers konar störfum mundi
fullorðið fólk mæla með
fyrir ungt fólk sem væri að
hefja starfsævi sína í heim-
inum nú á dögum? Mundi
það mæla með öruggum em-
bættum á vegum ríkisins,
stöðu við stórt eða lítið fyrir-
tæki eða félag, eða mundi
það álíta heillavænlegast
fyrir ungt fólk að hefjast
handa um sitt eigið fyrir-
tæki eða starf?
Þar sem allmikið hefir verið
deilt um þá stefnu að leggja sig
í hættu og tefla á tæpasta vað með
sjálfstæðum fyrirtækjum í seinni
tíð, hefir Alþjóðaskoðanakönnunin
lagt þessa spurningu fyrir fólk í
12 löndum:
„Ef þær væruð að láðleggja
ungu fólki, sem væri í þann
mund að hefja starfsævi sína
hvað af þessu munduð þér niæla
með: starf á vegunt stjórnariim-
ar, stöðu við stórt fyrirtæki,
stöðu við lítið fyrirtæki, eða
sjálfstæðan atvinnurekstur eða
fyrirtæki?“
Ríkjð er vinsæil
vinnuveitandi
Skoðanamismunurinn í hinum
ýmsu löndurn var afar athyglis-
verður. í næstum helmingi þeirra
landa þar sem skoðanakönnunin
er frarn var Vs til Vi á þeirri skoð-
un að vænlegast væri að vinna hjá
ríkinu. í Frakklandi og Belgíu hélt
nær því helntingur spurðra því
fram, að ríkið væri bezti vinnu-
veitandinn.
í nær öllum löndum voru menn
því fráhverfir, að fólk veldi sér að
lífstíðaratvinnu að vinna fyrir lítið
fyrirtæki. Sviþjóð var þó undan-
tekning — þar var meir en þriðj-
ungur fylgjandi því að starfa fyrir
lítið fyrirtæki. í Austurríki, Þýzka-
landi og Japan voru flestir á einu
máli um það, að affarasælast væri
að starfa fyrir stórt fyrirtæki.
Sjálfstæður atvinnurekstur
heillar marga
Enn virðist hugmyndin um sjálf-
stæðan alvinnurekstur eiga sterk
ítök í hugum margra í þessum
löndum. Töluverður minnihluti í
Skotíanakönnun í 12 löndum sýnir, a<$ menm eru
fráhveríir því atJ starfa vi<S lítil fyrirtæki
Þessir kjósa starf á veg-
um stjórnarinnar
Þessir kjósa sjálfstaeðan
atvinnurekstur
Frakkland ..... 45%
Belgia........... 29
Ítalía...........31
Noregur.......... 30
Þýzkaland......... 22
Austurríki . . . i . 22
Holiand.......... 15
Brasilía ...... 22
Japan............ 15
Brettand......... 11
Svíþjóð.......... 16
Mexíkó ...
Síarí 4 vefluín
’ »*iórn«rfnn#r
Undir 25— 45 eða Undir 25— 45 eða
25 44 eldri 25 44 eldrl
45% 54% 53% 29% 15% 19%
29 48 50 34 23 19
31 32 35 33 35 33
30 28 37 26 27 24
22 22 27 31 31 24
22 27 25 41 31 27
15 23 24 34 29 28
22’ 25 21 56 53 51
15 21 22 23 23 20
11 14 24 45 46 34
16 16 13 20 34 30
9 8 5 65 66 61
(|1|§|| SféiHtadtur #tvl«nor»k*twr
frakklano
18%
52%
48%
32% j
32%
BgtSÍA
22%
ITALÍA

%
NOREOUR
54%
19%
ORÉTLANK? ^
39%
SViÞJÓO
I

3t%
7%
MEXÍKÓ 65%
'BAÐsrorAri
hverju landi var því hlynntur, að
fólk fitjaði upp á sjálfstæðum at-
vinnurekstri og fyrirtækjum. í
Mexikó og Brazilíu var meirihluti
manna hlynntur sjálfstæðum at-
vinnuvegi. í þessum löndum þar
sem þjóðfélagsþróunin er enn í
fullum gangi, er gróðavænlegt að
hefja sinn eigin atvinnurekstur, og
þeir, sem lenda þar milli skers
og báru, þurfa engu að kvíða, því
þeim er bættur skaðinn ef hann
verður.
Hvernig skiptist skoðun manna
eftir aldri? Hallast unga fólkið að
því að starfskraftar þess og skipu-
lagsgáfur fái bezt að njóta sín hjá
stórum fyrirtækjum? Þó undarlegt
megi virðast, sikiptir aldursmunur
engu máli í slöðuvali manna víða
um heim. í 4 löndum, Austurríki,
Belgíu, Bretlandi og Frakklandi —
virðist unga fólkið mun ákafara að
hefja sinn sjálfstæða atvinnurekst-
ur en eldra fólkið. Og í.^þrem þess-
ara landa, Belgíu, Brétlandi og
Frakklandi hallast eldra fólkið
helzt að því, að bezt sé að vera
starfsmaður ríkisins.
leið til valda. Furðulegt má
vera, ef þeir reikna hér ekki
rangt. Flokkur, sem -hefir
þannig algerlega neikvæða
afstöðu til helzta vandamáls
þjóðarinnar, ætti vissulega
að firra sig trausti í stað
þess að auka það.
Nafnmerking sveitabýla. — Ólafur
Sigurðsson á Hellulandi í Skaga-
firði, sendir hér stutta grein um
málefni, sem er meira um vert
en í i'ljótu bi'agði virðist.
„Fyrir nokkrum árum sendi mér
vinur minn Kristján Jóngson,
bóndi í Fremstafelli í mnn,
spjald með bæjarnafninu tu' að
setja upp við heimreiðina aðs/báen-
um. Þá höfðu Kinnungar og Bárð-
dælir merkt marga sína bæi og
kannske fleiri sveitir norður þar.
Ég skrifaði Kristjáni þakkir
fyrir sendinguna og sagði að ég
hefði trú á því, að þetta nafn-
spjald hefði náttúru nokkra, hka
því, sem hringurinn Óðins
„Draupir", sem af drupu 8 hring-
ar jafnhöígir níundu hverja nótt.
Mér flaug nefnilega ráð í hug að
merkja ætti ílesta sveitabæi á
landinu, á auðveldan hátt, með
skemmtilegri samvinnu þannig:
Kaupfélögin legðu til nafnspjald
hvers bæjar á sínu viðskipta-
svæði. Bóndinn á viðkomandi bæ
legði til stöngina, búnaðarsani-
bandið á viðkomandi svæði sæi
um uppsetningu nafnspjaldanna.
Þau hafa hvort sem er tnenn í
sinni þjónustu, sem sífellt eru d
ferðalagi um sveitirnar.
Þessi tillaga. heíir verið samþykkt á
aðalfundur kaupfé(aganna þriggja
hér í Skaigafirði og einnig á aðal-
fundi Búnaðarsambandsins. Gerð
nafnsp.ialdanna hefir verið hugs-
uð þamiig: Hæfilega stórt spjald
fyrir bæjamafnið, er sniðið úr
olíusoðmim krossviði éða „Mas-
onit“, málað svart með haldgóðri
málningu, á það er svo málað
nafnið, h.vítt 8 cm háir stafir
gegnum blikkstafamót og síðan
lakkað rækilega yfir allt með
haidgóðu lakki. — Á stöngina,
sem verður að vera úr 114” járn-
röri ihelzt gaiv.), er skrúfað furu-
spjald með klemmu af sömu
stærð og nafnspjaldið 1” á jþykkt
og vel oíiuhorið. Á þetta tré-
spjaid er svo sjálft nafnspjaldið
skrúfað með koparnöglum. —
Fiest. kaupfélögin eiga sín eigin
trésmiðaverkstæði og gætu látið
smíða nafnspjöldin þar. Blikk-
stafamótin kosta mjög lítið.
Nokkrir bæn.diu.r hér nyrðra, hafa
látið logsjóða. nafn bæja sinna i
íallegar hliðgrindur úr járni, sem
(Eramhald á 3. síðu)