Tíminn - 18.07.1959, Blaðsíða 2

TÍMINN, laugardaginn 18. júlí 1959.
Njálukenningar Barða
vekja athygli i Noregi
fý kjörbúð opnuð við
Laugarásveg um helgina
í húsinu nr. 1 við Laugarás-
veg er fyrirhugað að hafa
verzlanir af næstum öllu tagi.
Þetta er þó aðeins skammt á
veg komið, en s.l. laugardag
var þar ophuð ein hinna nýju
verzlana, Kjörbúðin Laugar-
is. Eigendur eru Hreinn Sum
arliðason og Sigþór J. Sig-
þórsson, báðir þaulvanir verzl
anarmenn, sem árum saman
hafa verið verzlunarmenn hjá
SæcimgarstöíSvar
Framiiald af 12. síðu)
aessu svæði eru nú sæddar um
þúsund kýr á ári. Sæðingarstöðin
á Hvanneyri var stofnuð árið 1949
og er hún starfrækt fyrir Borgar-
jarðar- og Mýrrtrsýslu. Þá er stöð
að Lágafelli í Mosfellssveit, sem
e starfrækt' fyrir Kjalarnesþing.
Hún var stofnuð. árið 1951. í
ayrjun janúar 1958 ví-It sæðingar
. töð komið á fót að Laugardælum
og er hún starfrækt fyrir Árnes-
sýslu og Rangárvallasýslu. Stöð
oessi er í mjög örum vexti, sem
sézt bezt á því, að stratc í fyrra
voru á þriðja þúsund kýr sæddar
:rá henni.
Djúpfrysting
Nú standa yfir tilraunir með
cljúpfryst sæði. Þannig geymLst
bað lengi, í stað þess, að áður
vrlr ekki hægt að geyma það nema
i fáa daga. Ef þessar tilraunir
'óera góðan árangur, þýð.a þær,
aukin þægindi og gera sæðið með
særilegra. Þess verður full þörf
;neð vaxandi notkun. Og það er
engin ástæða til að ætla annað
en þettai nýja fyrirkomulag ryðji
sér til rúms í stöðugt ríkari mæli.
Þróunin á helztu mjólkurfram-
I eiðslusvæðunum síðustu árin
bendir öll í þá átt.
Kiddabúð, en gerast nú sínir
eigin herrar.
Kjörbúðin Laugarás hefur á
boðstólum hvers konar nýlendu-
vörur, og er mjög vei búin á-
höidum, hefur meðal annars for-
kiinnar vandaðan kæliskáp fyrir
grænmeti o. þvíuml., en kæliskáp-
itr þessi 'eir algerlega íslenzik
smíði. Innrét'tingar aðrar erot frá
húsgagnaverzlun Hafnarfjarðar og
mjög smekklegar.
Góð lýsing er í búðinni, sem er
mjög snyrtileg og hlýleg. Eigend-
ur leggja áherzlu á, að þetta sé
kjörbúð, en þó er góð aðstaða
fyrir st-arfsfólkið til beinmar af-
greiðslii til þeirra, sem þess óska
Eru gjaldkeraboi-ðin smíðuð sér-
staklega með þetta í huga.
Rúmgóð bílastæði eru við verzl
irnma, og aðstaða öll hin bezta.
Krustjoíí
iFramhald af 12. síðu).
Skandinavíuskaginn yrði vopnað-
ttr kjarnavopnum.
Krustjoff endurtók á þessum
fundi Berlíuartillögur Ráðstjórn-
arinnar og fullyrti, að ekki væru
þau alþjóðadeilumál til, sem ekki
væri unnt að íeysa með samning-
um. Honum var tekið með fagn-
andi ópum og lófataki af lýðnum,
er hann sagði, að til væru þeir
stjórnmálamenn, ekki aðeins í
Bonn, sem vildu, að Wroclaw
fengi aftur hið þýzka heiti sitt,
Breslau, að Gdansk yrði Danzig
og Szczecin Stettin. „En við skul-
um láta þá vita, að þetta eru
pólskir bæir og verða það um
ókomna tíð. Við lítum á Oder-
Neisse-Iínuna sem sameiginleg
landamæri, er .skilja hinn kapítal-
istíska heim frá hinum sósíalist-
íska.
í 2. hefti norska sagnfræði-
tímaritsins Historisk Tids-
skrift, 1959, birtist löng um-
sögn eftir Halvdan Koht um
ritgerðasafn Barða Guðmunds
sonar, höfund Njálu, sem
Bókaútgéjfa Menningarsjóðs
gaf út í fyrra. Halvdan Koht,
sem eitt sinn var utanríkis-
ráðherra Noregs, er einn
kunnasti sagnfræðingur á
Norðurlöndum og hefur skrif-
að mikil rit bæði um pólitísk
; og bókmenntasöguleg efni.
| Hann er nú hálfníræður að
aldri, en virðist ennþá í góðu
fjöri, skrifar t.d. að staðaldri
ritdóma í IIistorLsk Tidsskrift.
Orð hans eru jafnan inikils
metin.
Uppistaðan í grein Kohts er lýs
ing á röksemdiun Barða Guð-
mundssonar fyrir því tvennu, að
Þorvarður Þórarinsson hafi ritað
Njálu og sagan spegli menn og
atburði Sturlungaald'ar. „Og óg
verð að skjóta þvi inn“, segir
Halvdan Koht, „að bókin er skrif-
vð af þvílíku fjöri, að hún er ó-
svikin skemmtilestur. Þao er ætíð
ánægjulegt, að fylgjast með jafn-
Ijósri röiksémdafærslu og ein-kenn-
ir þessa bók. Barði var sjálfur
hreinræktaður íslendingur, bæði
lærdómsmaður og baráttumaður,
og þess vegna gat hann lifað sig
djúpt inn í hinn forna tíma og
persóhur hans — þá sögu, sem
við lesum á blöðum Sturlungu.
Honum svipaöi að ýmsu leyti til
þess manns, er hann hefur bent
á sem höfund Njálu“.
Grein Halvdian, Kohts lýkur
þannig:
„Bójtín er röksemdafærsla
Barða Guðmundssonar fyrir skoð
unum hans, og þar verður að lesa
hana I samhengi. Vafalaust má
gera við hana athugasemdir af
ýmsu tagi, það liggur t.d. í aug-
um uppi, að margir hltiæ í Njálu
standa í engu sambandi við neins
'konar deilumál. En röksemdír
hans eru svo þungar, að það er
ekki auðvelt að skella skolleyrun
við þeim.“
Grein Kobts sýnir að honum
þykir bókin athygiisverð oé
sfcemmtileg, og hún er rituð ai
þekkingu á íslenzkum fornbók
menntum og rannsóknum ís-
lenzkra fræðimanna — hann vita
ar t.d. í athuganir Björns Sigíin
sonar mn Ljósvetningasögu. Greir
in mun víða vekia athygli á bó
Earða Guðmundssonar og kenn-
ingum hans.
Guðmundur í. Guð-
mundsson ráðh. 50 ára
Gunðmundur I. Guðmundsson
utanríkisráðherra, átti í gær fimm-
tugsafmæli.
Guðmundur er fæddur í Hafnar-
firði 17. júlí 1909, sonur Guðmund
ar Magnússonar skipstjóra og
Margrétafr Guðmundsdóttur konu
hans. Hann útskrifaðist úr
Menntaskólanum í Reykjavík 1930
og lauk lögfræðiprófi frá Háskóla
íslands 1934. Síðíin starfaði hann
í nokkur ár að málflutningi í
Reykjavík og varð hæstaréttarlög
maður árið 1939. Frá 1945 var
hann sýslumaður Gullbringu- og
kjósírsýslu og bæjarfógeti í
Ilafnarfirði, unz hann var skipað
ur utanríkisráðherra 24. júli 1956,
en því embætti hefur hann gegnt
isíðan. Hann ví!r kjörinn til Al-
þing'is árið 1942 og hefur átt sæti
þar síðan, að undanskildum ár-
unum 1949—1953. Lengst af síðan
1940 hefur hann átt sæti í mið-
■stjórn Alþýðuflokksins og er nú
varaformaður flokksins. Um 10
ára skeið vair hann formaður í
Byggingafélagi verkamanna í
Reykjavik og um hiið formaður
SjúkrasamliMgs Reykjavikur. Auk
þesis hefux hann gegtot fjölda
annarra trúnaðarstarfai.
Kon^ hans ér Rósa Ingólfsdóttir
skipstjóra í ReykjíJvík Lámssoonar
og konu hans, Vigdísar ÁÁrna-
dóttur. Eiga þau 5 syni.
Fjöldi vina og kunningja þeirra
hjóniv heimsóttu þau í gær í til-
efni af afmæli Guðmundar, en
auk þess barst honum mikill
fjöldi heillaóska.
Castro leggur niður
forsætisráðherratign
Líður vel
Á tíunda tímanum í gær-
kvöldi spurðist blaðið fyrir um
líðan Aðalsteins Bjarnasonar,
sem slasaðist fyrir þremur dög-
um austur á Rangárvöllum. Að-
alsteinn var þegar fluttur suður
til Reykjavíkur og lagður inn
á Landakotsspítalann, þar sem
j gert var að sárum lians. í gær-
! kvöldi leið honuin eftir atvik-
' um vel.
NTB—Havana 17. júlí. —
Blaðið Revolucion í Havana,
sem er málgagn hreyfingar
Fidel Castros, er kennir sig
við 26. júlí, tilkynnir í dag,
að Castro hafi ákveðði að
draga sig í hlé frá forsætisráð-
herrastörfum. Var sagt í frétí-
inni, að Castro myndi sjálfur
kungera þetta síðar sama dag.
í blaðinu segir, að alvarlegar
og réttmætar orsakir séu fyrir
þessari ákvörðun Castros. Einnig
segir, ífS Castro hafi ávallt verið
meðvitandi um sína miklu ábyrgð
og stefnufastur.
26. júlí
Castro, sem er 31 árs gamall,
varð forsætisráðherra á. Kúbu í
febrúar -síðastliðnum eftir alð upp
reisnarhreyfing hans hafði orðið
istjórn Batista að falli. Castro
gtif hreyfingu þessari nafn eftii-
deginum 26. júlí, en þann dag
skipulagði hann barátt'una gegn
Batista í skúr ejnum í borginni
Santiago. Fralmkvæmdastjóri verka
lýðssamtakanna á Kúbu skoraði á
alla verkamenn Uð halda áfram
störfum og láta ekki ginnast af
„óvinum byltingarinnar" til verk-
falla. Raiul Castro, bróðir forsætis
ráðherrans, ávarpaði þjóðina í út-
varp og skoraði á hana alð halda
róog reglu.
Saltað í
Grímsey
Grímsey 17. júli. — Hér er í dag
indælis veðui- og þeir eru að fá
síldina allt í kringum eyna, aðal-
iegci austan við. Margir bátar
fengu dávæn köist í morgun, og
ef blíðan helzt, er ekki að efa
aflann í nótt. Hér er nú daglega
verið að salta síld, en hvort tveggja
er, að lítill mannafli er á staðnum
og aðstaðan til söltunslr ekki mik
il. Þó hafa verið saltaðar hér unr
200 tunnur á dag nokkra/ síðustu
dagana. Margir bátar hafa komið
hingað til hafnax með smáslatta í
dag, og hefur ekki verið hægt að
afgreiða þá alla. G.J.
Fréttir M laDdsbyggöimii
>að er mikil blessuS heppni fyrir vegfarendur, aS markaðssaiinn skuii hafa regnhlífar yfir vörum þeim,
sem hann er að reyna að selja. Þar leitar fölkið skjóis, þegar hann rignlr hvað ákafast, og ef til vili má
jranga einhverju i það.
Ágætur þorskafli
í Grímsey
Ágætur þorskafli hefur verið
hér undílnfarið og stöðugt' róið. —
12 trillur róa héðan og leggja upp
aafla sinn. Auk þess eru margir
fleiri bátar frá Eyjafjarðclrhöfn-
um, sern hafa hér viðlegupláss,
en salta í sig sjálfir. Iieyskapur
hefur gengið vel í eyjunni undan
farið, G.J.
Uggandi yfir Jmrrkleysi
Hrunwmannahreppi, — Sláttur er
nú almennt hafinn í Hrúnamanna
hreppi, en mjög lít'ið hefur náðst
af heyjum ennþá. Bændur fara
nú að verða uggandi yfir þurrk-
leysinu, því grasspretta hefur ver
ið góð og taðan farin að vaxa úr
sér.
Ágæturfæraafli
Píitreksfirði í gær. — Héðan róa
35 trillubátar og dekkbátar á hand
færaveiðar, og er aflinn ágætur,
svo að yfrin atvinna er hér í
frystihúsinu. Næg atvinna/ er eiiín
ig í landi við önnur störf, m.á.
Verið að byggja nokkur ibúðar-
hús á staðnum. Tíðanfar hefui
Verið gott undanfyrið en nokkuð
kalt, enda er ís nærri landinu. —■
Sláttur er hafinn fyrir nokkru.