Tíminn - 14.08.1959, Qupperneq 5

Tf MXíí N, föstudaginn 14. ígúst 1959.
Ræða Álberts Morski sendiberra við
Góðtemplarareglan á Islandi 75 ára _ ^ku toíífagartm.r
Þ. 10. janúar síðast liðýin átti
Góðtemplarareglan á íslandi 75
ára afmæli, og var þeim tíma-
inóta í sögu þess menningar- og
mannbóta-félagsskapar minnzt að
verðugu með virðulegum hátíða-
fcöldum. Einnig gaf Stórstúka ís-
lands öt afmælisrit. sem Indriði
Indriðason nthöfundur tók saman,
cn hann 'hefur um margra ára
skeið átt sæt; í framkvæmdancfnd
Stórstúkunnar. Þótt naumur tími
vaeri til steínu, og ýmsir aðrir
örðugleikar við að glima, kom
ritið út í tæka tíð fvrir afmælið.
Er jþar 'bæði rúmsins vegna og
£f öðrum ástæðum ekki um sögu
Eeglunnar ao ræða en eigi að
síður -er har hreint ekki lítinn
fróðleik aS finna um stefnu henn-
ar og þróun bindindisstárfsenunn
ar innan Keglunnar og utaB. í
cftirmála sinum gerir Indriði
Indriðason meðal annars svofellda
grein fyrir tilhögun ntsins- „Hér
cr ekfei tan að ræða minningarrit
í venjulegum skilningi Fremur
jná þetta skoðast sem tilraun til
fræðslu um það máltfni, er var
Ikveikurinn að stofnun Reglunnar
í öndverðu, og hlýtur að verða
sá logl er viðheldur áhugaeldi
beirra, er af fórnfýsi og bróður-
jpeli hafa unnið göfugt starf fyrir
vanþakkláta samtíð, o? mu
halda því áíram meðan ekk; fæst
%iðunandi lausn þessara mála.“
í upphafskafla ritsins ræðir höf
undur um réttindi og skyldur ein
staklingsins og hittir vel í mark.
Falla honum þannig orð; „Þegar
litið er á áfengisvandamáiin og
lausn þeirra nú í dag, er augljóst,
að höfuðorsök þess, hve erfitt er
að fá nokkra þá lausn í bví máli
er viðunandi sé, er sú, að almenn
ingur hefur ekki gert sér grein
fyrir að þeita sé samféiagsmál,
sem þjóðinm í heild. beri að leysa
til sem almennastrar farsældar
fyrir allan landslýð"
Óhætt mun mega fullyrða það,
eð sambærilegs skilningsskorts á
þessum miklu þjóðfélagslegu
vandamálum gætir viða um lönd
Utan íslands, og að íræðsluþörfin
í þeim •efnum sé að sama skapi
aðkallandi. Tekur það til stórþjóð-
enna eigi síður en hinna sinærri.
Höfundur fjallar síðan um á-
fengismálin i eftirfarandi köflum
rifsins: „Hvað er Alþjóðaregla
góðtemplaraV", „Áfengisneyzla
fyrr og síðar“, „Grundvöljur al-
bindindishreyfingarinnar“, „Al-
bindindishrayfingunni vex fyígi“,
, Stofnun Góðtemplai areglunnar“,
„Stofnun stórstúkunnar“, „Bann-
lagabaráttan hafin“, „Spánarund-
anþágan samþykkt“, „Reglan sem
félagsmálaskóli“ „Þýðing Reglunn
ar í nútíma þjóðfélagi“ og „Það,
sém koma skal.“
Þessi kaflaskipting ber því
vitni, að niourröðun efnisins er
hin skipulegasta, og ritið læsilegt
að sama skapi, þótt höfundur hafi
af fyrrgreindum ástæðum, orðið
að stikla á stóru, að láta sér
nægja að draga fram megindrætti;
en hann hefur ágæt'a yfirsýn yfir
efnið, samhliða glöggri innsýn, og
hefur því tekizt mæta vel að segja
harla mikið í stuttu máli.
Auk hins sögulega fróðleiks
hefr ritið að geyma upþlýsingar
um Góðtemplararegluna á íslandi
í dag, stúkuafjölda og félugatal og
helztu sórgreinar starfseminnar og
ýmsar deildir hcnnar. Er sú
slarfsemi harla fjölþætt og mií
Góðtemplarareglan íslenzka hefur
rtt og á enn í sínum hópi ágætu
liði á að skipa; en það er marg
sagt, og verður ekki á móti mælt
með rökum, að félagsheildir sem
(instaklingar þekkjast af vinum
sínum og velunnurum. Reglan hef-
ur þá einnig átt víðtæku og mikil
vægu hlutverki að gegna í ís-
lenzku þjóðlífi, og svo er enn.
Fftirfarandi ummæli .Indriða Ind-
riðasonar eru í engu orðum auk-
in:
,-Hér að framan hefur verið
minnzt á nokkuð af hinum sýni-
legu og áþreifanlegu störfum Góð-
templarareglunnar, en hitt er þó
að ætlun minni miklu merkiiegri
þáttur í félagsljfi og uppeldisáhrif
um Reglunnar, sem hvorki verður
með * orðum lýst né tölum talið.
Því er þannig varið með allan
siðbótarfélagsskap, að hin ósýni-
legu áhrif hans verða ekki vegin
cða mæld til neinnar hlítar, og
oftast litið framhjá þeim að veru-
legu leyti ai samtiðmni,
Sá félagsþroski er skapazt hef-
ur af tilveru Góðtemplarareghtnn-
«r hér á landi, siðast liðna sjö,
átta áratugi er vissulega mikils-
verður. Þau dagsverk er segja rná
að hún hafi lagt þjóðarbúmu til,
beint og óbf'int, með hjálpsemi
og viðreisn íjölda einstaklinga og
viðhaldandi reglusemi þúsunda
manna, verða aldrci tali í eða
reiknuð til verðs.“
Góðtemplararegiunni íslenzku
ber því heilhuga þök-k á þessum
merku tímamótum í sögu henn-
ar, 75 ára afmælinu, íyrir mikils-
verð og maiurbætandi störf henn-
ar í þágu íslenzku þjóðarinnar;
cg ég veit, að ég tala-iyrir munn
ivesturáslenzkra Góðtempl'ara og
margra ammrra velunnara bind-
'ndismálanna i hópi íslendinga
\ estan hafs, er ég rétti Góðtempl-
arareglunni heima á ættjörðinrii
liönd./til þa>rka yfir hafið og bið
benni ríkulegrar blessunar um
mörg ókomin ár.
Benedikt S. Bjarklirid, núver-
andi sfórtempiar lýkur gagnorð-
cni formálá sínum að afinælisrit-
inu með bví að minna á sígildar
ijóðlínur Regluskáldsins góða,
Guömundar Magnússonar, sem cg
vil einnig gera að lokaorðum þess-
árar umsagnar minna'r:
„Sé merkið hreint, sem hátt
og djarft þú ber, .
snýr hindrun sérhver aftur
sem mætir þér.“
Richard Beck.
Sektir fyrir brot á verðlagsákvæðum
Dómsmálaráðuneytið hefur
himi 23. fyrra mánaðar úr-
skurðað að framkvæmd á á-
kvæðum 2. mgr. 16. gr. laga
nr. 35/1950, um opinbera
birtingu verðlagsdóma skuli
vera i höndum verðlagsstjóra.
ur ágóði kr. 1.313,75 gerður upp-
tækur til ríkissjóðs.
5. Laugarnesbakarí, Laugarnes-
vegi 52. Fyrir of liátt verð á vín-
arbrauðum. Sekt kr. 1.000,00, auk
sakarkostnaðar kr. 1000,00.
6. Verzlumn Guðrún, Rauðarár-
stíg 1. ‘Fvrir of hátt verð á feven-
kápuiu. Sekt kr. 800,00. Ólöglegur
ágóði kr. 794,50, gerður upptækur
lil ríkissjóðs.
(Framhald á 8. siðu).
Á sýnlngu þeirri, scm nú verð
ur opnuð, er iiirval graíliistai--
mynda eftir um þag bil þrjátíu nú-
lifondi listamenn í Póllandi. Ail-
ar myndirnar, sem hér eru, voru
gerðar á árunum 1956—1958 og
veður því að gera ráð fyrir, að
þær gefi til kynna meginstrauma í
pólskri graflist um þessar mund
ir.
Á sýninguna vantar verk nokk
urra kunnra pólskra listmálara,
sem fást við teikningu og aðrar
greinar graflistar, svo sem t. d.
Krilisiewics og Kobsdej, sem þekkt
ir eru víðai um lönd. Ekki eru þar
heldur bókamyndir eða kápumynd
ir, fremur en götuauglýsingamynd
ir, — þetta hvort tveggja myndi
krefjast sérstakrar uppsetningar.
Þessar takmarkanir eru skiljanleg
ar.
Sýning þessi, sem Tarið hefur til
all margra landa, meðal annarrai
Sviss og Frakklands, þar sem húri
vakti mikla athygli og hlaut hinair
beztu viðtökur, kemur nú fyrir
sjónir íslendinga sem þverskurð
armynd pólskrar samtíma-graflist
í skiptiun fyrii- hana verður inn
an skamms haldin sýning íslenzrr
ar HÚtímamyndlistar í Varsjá og
Kraov, tveimur helztu menning
armiðstöðvum Póllands.
Maitjið á isý'ningunm "’l heild
og á verkum einsUikra listá-
manna eftirlæt ég sérfræðingun-
um, sem eru mér miklu dómbær
ari um þá hluti, en langar til
þess, meg leyfi yðar, virðulegu
gestir, að víkja nokkru nánar að
einu atriði, sem mér virðist þess
vert að lögð sé á það áherzla vi/
þetta tækifæri. Eg á þar vií
memiingarleg samskipti þjóða
Það er augljóst mál, að engin
þjóð í víðri veröld, stór eða smá,
væri fær um að fulinægja öllum
efnislegum þörfum sínum ár.
skiptai á vörum og þjónustu vil
aðrai' þjóðir.
Sama máli gegnir um mennin:
arlífið, sem myndi harla takmar
að og lítilfj örlegt, ef því væri ekki
svo varið, að við geturn öll eigr.
azt hlutdeild í hugrænum og lisi-
rænum afrekum annarra þjóða o.
frjóustu anda þeirra. Við gerum
okkiu- ljósa þá hlutlægu og hur
Iægu erfiðleika, sem eru á skip:
um vara og hugmynda í heiminum.
En meðan við gerum okkur einr.
ig grein fy-rir nauðsyn slíkra san
skipta — sakir efnislegra or
menningarlegra framfaira, —
mun okkur reynast stórum auT
veldara að vinna bug á hindrur.
um þeirn, sem fyrir verða. Því
þar sem upplýstur vilji er fyrir
hendi, þaa- er einnig vegur -yfir.
Það -eru svo margs konar vör-
ur, þjónusta og menningarleg ver 5
mæt'i, sem svonefnt austur pg
vestur yfirleitt og þjóðir okkar sc-r
staklega hefðu hag af að skiptais:
á.
Við skulum vona að sýningarnar
tvær, sem fara milli Póllands og
íslaaids á þessu ári, verði aðeíns
eitt skref í þá réttu átt.
VAV/^V.V.V.V.ViV.'.V/.V.V.V.V.V.’.V.V.V.’.V.V.’i
Útboö
Mygginn bónd) tryggtr
dráttarvél »ina
öll í bindindis- og menningarátt-
ina í anda mannbætcndi og göfg-
andi stefnu Alþjóðaregivt góð-
templara. Er það sérstaklega á-
r.ægjlegt til frásagnar og spáir
góðu um framtíðina, að undan-
farið hafa allmargar ungmenna-
stúkur verið stofnaðar á íslandi,
cg mynduðu þær nýlega með sér
sambandsfélagið „íslenzkir ung-
íemplarar.“
Ritið er einkar snoturt að frá-
gangi og prýt't ágætum myndum
frumstofnencia Reglunnar á ís-
dandi og annarra lielztu forgöngu-
manna hennar, meðal þeirra stór-
femplaranna allra. Er það fríð
fyllring og þjóðkunn, og sannar
það, sem' löngu er alkunnúgt,.'að
Samkvæmí framansögðu skulu
b.ér með birtar fyrirliggjandi. af-
greiðslur veiðlagsdóms ReyKjavik-
vr á verðlagskærum á tímabilinu
september 1957 tii maí 1959;
1. Eftirtaldir aðilar hafa á tima-
bilinu hlótið sektir sem hér segir
fyrir brot á gildandi verðiags-
ákvæðum:
1. Steyþustöðin h.f. Fyrir of hátt
verð á sementi: Sekt kr. 10.000.00.
2. Verzlúnin Ninon, Ban-kastræti
7. Fyrir of hátt verð á kvenkáp-
um: Sekt kr, 3.000,00. Ólöglegur
égóði kr. 3.091,50 gerður upptæk-
ur til ríkissjóðs.
3. Fiskverzlun Sigurbjörns Ás-
björnssonar, Langholtsvegi 158.
Fyrir o£ hátt verð á fiski: Sekt
kr. 3.000,00.
4. Skóbúð Austurbæjar, Lauga-
vegi 100. Fyrir of hátt verð á
skóm. Sekt kr. 1.200,00. Glögleg-
VAV.V.V.V.V.V.V.V.V.’.V.V.V.V.V.V.V.W.VV.’.V.V.V
HESTAMANNAFÉLAGIÐ HÖRÐUR:
Kappreiðar
Hinar árlegu kappreiSar Harðar verSa n.k sunnu
dag á skeiðvelli félagsins við Amarhamar á Kjál-
arnesi, og hefjast kl. 2,30.
Góðhestasýning og spennandi keppnt.
Veitingar á staSnum. —
Þetta eru síðustu kappreiðar sumarsins.
Fjölmennið.
Stjórn Harðar
.WAV.’.V.’.V.V.V.VV.V.’.V.V.V.V.V.WVAWAWW
Tilboð óskast í hitalagnir í hús Slysavarnafélags
íslands á Grandagarði. Teikningar ásamt útboðs-
lýsingu verða afhentar í Teiknistofu Gísla HaT-
dórssonar, Tómasarhaga 31, gegn 500 króna skila-
tryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað föstudaginn 21.
ágúst kl. 11 fyrir hádegi.
V.W.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.’.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.Ví
Gillette
PILTAR,
EFÞlÐEfGIOUNNUSTUNA
t>Á Á ÉG HRINGANA >
Það freyðir nægilega
þó litið sé tekið. Það er
í gæðaflokki með Bláu
GiJlette Blöðunum og Gillette
rakvélunum. Það er framleitt
til að fullkomna raksturinn. Það
Reynið eina túpu í dag. ]
freyðir fljótt og vel og inniheldur
dið nýja K34 bakteríuéyðandi efni.
sem einnig varðveitir mýkt
húðarinnar
Gillette „Brushless** krem, einnig fáanlegt
Hefldsölubirgðir: Globus hJ., Hverfisgötu 50. sími 17148,
WVbV.VWAMAVW.%W.'AW.V.W.’AVVJV.VVV%VVVVW