Tíminn - 26.09.1959, Blaðsíða 5

9F í MI N N , laugardaginn 26. scptembcr 1959.
Minning: Vilborg Kristjánsdóttir,
Stóra-Sandfelli, Skriðdal
er horfin af sjónarsviðinu ein af
hinum eldri merkiskonum 20. ald-
arinnar, sem mikil eftirsjá er að,
þó lögmál lífsins sætti oss við það,
að hinar öldnu bjarkir falli. —
Þessi sveit á henni mikið að
þakka fvrir áratuga starf.
Heimili hennar hefur altaf verið
fallegt og sveitinni til sóma.
Minning hennar mun lengi lifa,
þó hún sjálf sé horfin. —
Þorvaldsstöðum, 20. ágúst 1959.
Friðrik Jónsson.
Attræður: Jón Marteinsson
frá Fossi í Hrútafirði
3. síðan
Laugardaginn 15. þ. m. var til
grafar borin að viðstöddu miklu
fjölmenni, Vilborg Kristjánsdóttir I
fyrrum húsfreyja á Stóra-Sandfelli;
í Skriðdal.
Jarðsett var í fallegum heima-
grafreit á Stóra-Sandfelli í skjóli
vinalegra birkitfjáa, er þar hafaj
verið gróðursett.
Sóknarpresturinn séra Pétur
Magnússon í Vallanesi, flutti hús-
Ecveðju og jarðsöng.
Vilborg var elzta kona sveilar-
irnar, fædd að G-rðTar.gerði á Völl-
tim, næsta bæ við Stóra-Sandfell,
5 niaí 1869, og þv'í nokkrum mán-
viðum bétur en níræð.
Ilún var alla ævi heilsuhraust,
en .síðasta áratuginn, hafði sjón-
fnni svo og öðrum líkamskröftum
farið mjög hnignandi, svo að segja
mátti, að hún væri orðin eins og
ekuggi af sjálfri sér.
Vilborg var af traustum og góð-
um bændaættum af Héraði.
Foreldrar hennar voru sæmdar-
hjónin Björg Jónsdóttir frá Vík-
jngsstöðum á Völlum og Kristján
Jónsson frá Litla-Sandf elli í Skrið-
dal.
— Börn þeirra, er til aldurs kom
ust, auk Vilborgar, voru:
Jón, Áðalborg og Kristbjörg,
fyrrum húsfrevja á Litla-Sandfelli,
sem nú er ein á lífi þessara syst-
kina, 87 ára gömul og dvelst nú
hjá dóttur sinni Gróu Jónsdóttur
og tengdasyni Snæbirni Jónssyni
að Geitdal.
Öll vóru þessi systkini framúr-
skarandi myndarieg.
Mikil að vallarsýn og yfirbragði,
greind, verkhög svo að a£ bar og
svo prúðmannleg í fasi og fram-
komú, að :sérstaka athygli vöktu,
ihvar sem þau fóru.
Foreldrar Vilborgar voru fátæk
að sögn, svo sem hlutskipti flests
bændafólks var, á því límabili,
þar isém á éitt lagðist, illt árférði
áratugum saman og áþján erlendr-
ar verzlunar.
En ef dæma ætti heimilið í Gróf-
argerði eftir þessum systkinum,
verður hlutur þess góður.
Vilborg ólst upp heima í Grófar-
gerði, með foreldrum sínum og
sy.stkinum til 15 ára aldurs, að móð-
ir hennar andaðist. Fór hún þá að
Eyrarteigi tíl móðursystur sinnar
Guðlaugar Jónsdóttur og Jóns ívars
sonar, er þar bjuggu þá, og þaðan
értir noklau- ár að Þorvaldsstöðum,
til Benedikts Eyjólfssonar hi-épp-
stjóra og konu hans Vilborgar
Jónsdótur, og þar gifti hún sig árið
1896 Guðna Björnssyni frá Sióra-
Sandfelli.
til neinna árekstra, þó efnahagur-
inn væri þröngur.
Á Stóra-Sandfelli er dásamlega
fallegt. Þaðan er víðsýnt yfir hérað
og skógur að túni heim.
Þar óskuðu þau að búa sér og
sínum varanlegan samastað.
Guðni Björnsson var framúr-
skarandi vandvirkur maður, og
lagði gjörva hönd á tré og járn,
og Vilborg hin mesta húsmóðir,
síglöð og uppörvandi, stórmyndar
leg til allra verka, jafnt í prjóni og
útsaum sem hinum grófari, enda
bar heimili þeirra jafnan merki
hagleiks.og þrifnaðar, bæði úti og
inni.
Þau voru gestrisin og veitul, og
höfðu yndi af því, að gera gott og
rétta hjálparhönd, þar sem því varð
við komið, án endurgjalds. —
Eftir 47 ára farsælt hjónaband
missti Vilborg mann sinn árið
1944.
Þeim hafði orðið 5 barna auðið.
Björn og Kristján, bændur á Stóra-
Sandfelli, Benedikt bóndi í Ás-
garði, Haraldur bóndi á Eyjólfs-
stöðum og Sigrún húsfreyja í Arn-
kellsgerði.
Vilborg var umhyg.gjusöm og góð
móðir barna sinna, og vildi fyrir
þau öllu fórna. Þau sýndu henni
aftur á móti einstakt ástríki og
nærgætni í allri umgengni.
Alllöngu áður en Guðni lézt
höfðu bræðurnir Björn og Kristján
tekið við búi á Stóra-Sandfelíi, og
mikill skriður komizt á allar fram
kvæmdir þar, enda lögðust syst-
kinin öll á eitt með að bæta og
prýða þessa jörð, sem nú er fyrir
löngu orðin í tölu beztu jarða á
Héraði, bæði að ræktun og húsa-
kosti, fyrir samstillt átök þessarar
fjölskyldu allrar.
inn á honum að staðaldri, har r,
stamar lítillega og virðist ófram-
færinn og feiminn.
Mikilvægar upplýsingar
Scott Crossfield er af hjarta
lítillátur og hefur ekki stór crð
um starf sitt. Iiann segir að þuð
sé aðeins fólgið í undirbúningi
þess sem korna skal. Bob White
eigi að taka að sér hina eiginlegu
ferð út í himinnhvolfið. X-15 nær
Áttræður er í dag Jón Marteins-
son, fyrr bóndi á Fossi í Hrútafirði.
Á þeim merku tímamótum ævi sinn
ar mun hann þó vart fást til að
sinna veizlufagnaði, en frennir
kjósa að gæta skyldustarfa uppi á
Holtavörðuheiði. Hefir hann í 12
siunur verið vörður við fjárgirðing-
una þar og ekki slegið slöku við.
Jón er fæddur á Reykjum í
Hrútafirði. Foreldrar hans voru
Marteinn Jónsson, er síðar fór til
Vesturheims, og Anna Sigríður Jó-
hannesdóttir, Jónassonar í Litlu-
Ávík á Slröndum, Jónssonai*, er
ættaður var úr Saurbæ í Dalasýslu.
Móðir Önnu var Sigríður Guð-
mundsdóttir frá Tannstöðum, Guð-
mundssonar. Marteinn, faðir Jóns
var úr Haukadal í Dalasýslu. Var
hann fimmti maður í karllegg frá
Agli Sturlaugssyni, er bjó á Giila-
stöðum í Laxárdal 1703. Móðir
Marteins var Kristin Jónsdóttir
aldiei ut fj-rir gufuhvolfið. Hun i^óndg á Hömrum og Vatni í Hauka
kemst ekki nema að jaðri þess. dal> Bjarnasonar (Latínu-Bjarna)
á Knerri í Breiðuvík, Jónssonar'.
En kona Jóns á Vatni _og móðir
Kristínar var Margrét Arnadóttir
frá Hömrum í Haukadal, Teitsson-
En hún veitir mönnum óborgan-
legar upplýsingar um þau atriði
sem þeir þurfa að vita áður en
unnt verður að senda mannfólk í
gerfitunglum út í geiminn. Eftir1 ar. Var Margrét á Vatni hrútfirzk
reynsluflugið munu menn hafa I j móðurætt, dóttir Guðrúnar Sig-
öðlast vitneskju um það hvernig mundsdóttur frá Melum, Jónsson- „ , „ , ,. ,
viðbrögðin verða í hinni ofsalegu ar s.st, Jónssonar, er fyrstur bjó íc.n3 u ,bugað gíaðlyndi hemn-J of .
.................• - á Melum þeirra ættmanna, Auðun's *“*'*>* Efhr að þau hjou ieti ,
sonar. Má með sanni segja, þegar af buskap dvaldi Signður
litið er yfir ætt Jóns Marteinsson-
ar, að þar blasi við mikill frænd-
bjuggu þar í nær 30 ár. Öll þes;
ár átti Sigríður við þungbæra van"'.,'
heilsu að stríða. Snemma á búska,
arárum varð að taka af henni an:i
an fótinn og þumalfingur hæg'r "
handar, vegna berkla, en eftir sei.
áður gekk hún að störfum, );éga. '
af bráði. Margar voru legur íienn ‘
ar í sjúkrahúsum, en engar ;• aún:;' '
hæð og enn fremur hvort efni það
sem eldflaugin verður smíðuð úr,
þoli hinn ofsalega hita.
Karlmannaföt
Unglingaföt, flestar stærðir.
NQTAÐ OG NÝTT
Vesturgöíu 16
G ú Tn m í s t i m p I a r
Smáprentun
fjölmennur í Dölum, Strandasýslu
og Húnaþingi, en hefur
dreifzt víðs vegar um land. Er í
þeim fylkingum alhnargt nafn-
kunnra manna, þótt hér verði eigi
rakið.___ ___ .
Jón ólst upp hjá Sigríði ömmu
iSinni o.g manni hennar, Pétri Sig-
urðssyni. Bjuggu þau framan af á
Reykjum, en síðar í Óspaksstaða-
seli og á Fossi. Naut hann hjá þeim
góðu hjónum umhyggju og ástríkis
eins og hjá beztu foreldrum. Varð
.-Hýcrfisgffújr50 ♦ ’R-ejrkiaýjfc
10615
vík hjá börnum sínum við géða;'
hag. Hún lézt 10. júlí 1952, tæp
, Iega 68 ára að aldri. Þeim bjénuir
varð ellefu barna auðið. Þrj.
síðan Þeirra dóu í æsku og elzti sonuv
inn, Pétur, dó nokkru síðar e: ,
móðir hans og lét eftir sig xon.v
og ung börn. En á lífi eru þéss"
sjö, öll búsett í Reykjavik’ o^
grennd: Björn iðnverkamaðuí'
Gunnlaugm', Valdimar og Síefá’;
veggfóðrarar, Karólína og Sessljs
húsfreyjur og Ólafur verzlunármáo
ur. -
Það er ,auðsætt af framanrituðu
að miklar starfsbyrðar hafa hvíl'
á Jóni Marteinssyni um ævina og
sárir harmar og áhyggjur að hon-
Má ætla, að ýmsir
í sporum hans eða
Á ÞOrvaldsstöðum dvöldu þau til
ársins 1901, að þau fluttu að Stóra-
Sandfelli á part úr jörðinni, sem
var erfðahluti Guðna, og þar hefur
Vilborg átt heima síðan og lengst
af gegnt þar húsmóðurstörfum, þar
til' nú fyrir tæpum áratug, að
tengdadóttir hennar Sigurborg
Guðnadóttir, kona Kristjáns, tók
þar við hússtjórn.
Þau Guðni og Vilborg settu bú
sitt saman af litlum efnum, en
þeim farnaðist vel. Þó aldrei gætu
þau talizt rík, mikið frekar fátæk,
enda jarðnæðið lítið lengi vel.
En svo heiðarleg og ábyggileg
í öllum vlðskiptum, að aldrei kom
Vilborg Kristjánsdóttir var fríð
sýnum og yfirlætislaus í fram-
komu.
Há og beinvaxin og svaraði sér
vel, á meðan ellin beygði hana
ekki.
Svipurinn rólegur, bjartur og
•glaðlegur og mátti segja að þar
spegluðust ríkjandi þættir í skap-
gerð hennar, sem sumpart munu
hafa verið meðfæddir eiginleikar,
en sem að nokkru áttu þó rætur í
trú hennar og lífsskoðun, sem var
í senn einföld og heilsteypt.
Hún ber einlæga virðingu fjrrir
guðsorði og góðum siðum, svo varla
mátti hún heyra blótsyrði í kring-
um sig, — enda var heimilisbragur
alluf í Stóra-Sandfelli hinn feg-
ursti.
Hún trúði á handleiðslu æðri
máftar og guðlega forsjón, og kveið
því engu hvað sem að höndum bar,
en tók því með hógværð og jafn-
aðargeði.
Hins vegar gladdist hún innilega
þegar vel gekk, bæði fyrir hennar
nánustu og öðrum út í frá, því öll-
um gat hún unnt hins bezta hlut-
skiptis.
Aldrei heyrðist hún hallmæla
nokkrum manni, eða leggja öðrum
misjafnt til, og tók þó eigi ósjald-
an þátt í isamræðum manna, er
gesti bar að garði, en ef henni
fannst hallað á einhvern, varð hún
oft fyrst til að taka svari hans.
Hún var vinföst og trygglynd.
Svo trygglynd, að ég held að hún
hafi ekki getað slitið þau vináttu-
bönd, sem einu sinni höfðu orðið
til.
— Með Vilborgu í Stóra-Sandfelli

hann snemma þrekmikill og ósér-
hlífinn við dagleg störf, en jafn- um steðjað.
framt bókhneigður og sat sig ekki hefðu bugazt
úr færi um að afla 'sér þess fróð- að minnsta kosti beðið varanlegt
leiks, er fátæklegur bókakostur tjón á andlegu þreki sínu og bjan-
mátti veita. Sannaðist og hér, að’ sýni. En Jónivar ekki þannig fariðv
lengi býr að fyrstu gerð. Starfs- Hann gekk með atorku að bústörf
maður ótrauður hefur Jón verið um heima fyrir, en leitaði einnir
alla ævi, en að öðrum þræði bók-; atvinnu utan heimilis eftir þvi sem
vísi og hvers konar fróðteikur . kostur var á og ástæður leyfðu. Ef);
hugðarefni hans. j ir að elztu börnin voru komin nokk
. , ! uð til aldurs, var hann í mörg ár
Hinn 2. nóv. 1909 kvæntist Jon urn vertíðir og fram á vor við störí!
Hitalagnir Og vatnslagnir Sigríði Björnsdóttur frá Ospaks- j Keflavík og færði með því snóti
Pípulagnir
oe hvers konar brevtinsar stöðum- Gunnlaugssonar. Var hún drjúga björg j bú sltt. Það hefur
og viðhald. Er til viðtals á «
Klapparstig 27, 1. hæö. hvílík hetja hún reyndist í alveg að ég ætl3j enga stund misst jjónar
óvenjulega erfiðri lífsbaráttu. Þau á hinum björtu hliðum lífsins.
«::««I««««:«:*:«::«:««t«««li:«) hjón hófu búskap á Fossi 1912 og hversu mjog sem syrt hefur í álinn.
v%W.V.^V.V.V.V.V.V.V.V.V.".V.V.V.V.V.W.’.V.5W Áhugaéfni hafa og alltaf ver>ð nor
fyrir hendi, ekki aðeins þau, er lutu
að einkahag hans sjálfs og íjöl-
skyldu hans, heldur hafa emnig
sjálfstæðis- og framfaramál þjóðar
vorrar átt rík ítök í huga haiís, o;:
enn fylgist hann með í þeini efn*
fyrir yður, um af lífi og sál. Hin síðari ár heí-
ur hann einnig notað stopular næö
isstundir til þess að sinna fræða--
störfum. Lítið eitt af því hefur
• verið prentað,--en mest er geymi,
í' fórum hans. . v
Prentverk h.f.
Annast hvers konar smáprentun
smekklega og fljótlega.
Símið — sendið — eða skrifið.
PRENTVERK H.F.
Klapparstíg 40. — Sími 19443.
W.V’.V.V.V.V.V.V.V.’.V.V.V.V.V.’.V.V.V.V.V.V.W.W
Vel hefur Jón unað gæzlusíar
-óe-
Atvinna
Fjölskyldumaður óskar eftir atvinnu úti á landi.
Hefur meira vélstjórapróf og meira bifreiða-
ihu á Holtavöi'ðuheiði, og má þa
merkilegt kallast, að hann sku'.:
treysta sér til að gegna því- enr,
einbúi á heiði, áttræður að aldr:.
En bót er í máli, að um Iloltavörð .i
heiði er fjölfarið að sumarlagf. Þf-:’
er líf og hreyfing, og á það vei
við Jón. Gamlir vinir nema staðar
til þess að heilsa honum og rnargia
stjórapróf. Husnæði þarf að fylgja. Tilboð merkt eru svo hugulsamir að færa hor,-
„Ut á land" sendist blaðinu fyrir 10. októbeiv
<AV.WAW.VV.WAV.1AWAV,VAV.WWJVJVAVJW
20 og 30 lítra fyrirliggjandi.
EGGERT KRISTJÁNSSON & CO
Sími 11400
WWWVWWWirt
um nýjustu dagblöðin. í norðr’;
blasir við heimabyggð hans. Og
næðisstundum, inni í skýlinu viö
þjóðveginn, unir hinn bjarísýr.j
öldungur við yl fornra mihhinga
og nýrra og finnst þá einskis' ver.-j
, vant.
Fyrir mína hönd og fjölniíjgr
annarra vina flyt ég Jóni Martéin- ■
syni innilegar þakkir fyrir hugljúf
kynni á liðnum árum og bið þess,
að hann megi enn um langa íí !
njóta hreysti sinnar og lífsgleði.
Jón Guðnáson. j