Tíminn - 26.09.1959, Blaðsíða 6

6
T í MI N N, laugardaginn 26. september 1959.
L
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINB
Ritstjóri og ábm.: Þórarinn Þórarin»»9»
Skrifstofur í Edduhúsinu viö XJndargíí*
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 1830» •«
18 306 (skrifst., ritstjórnin og blaBamenai
Auglýsingasími 19 523. - Afgreiöslan 12 S3
Prentsm. Edda hl. Simi eftir kl. 18: 1» 643
Hver getur treyst flokki, sem gefur
margar mismunandi yfirlýsingar
í einu og sama málinu?
OFT hefur Sjálfstæðis-
flokukrinn leikið tveimur
skjöldum og haft tvær tung
ur í mörgum málum, en sjald
an eða aldrei hefur það þó
komið betur í ljós en nú í
sambandi við setningu bráða
birgðalaganna um lögbind
inguna á kaupi bænda.
Það er nú upplýst af for-
sætisráðherra, að lög þessi
voru sett í fullu samráði við
Sjálfstæðisflokkinn og með
samþykki hans. Forsætisráö
herra segir, að hann hafi lát
ið forystumenn Sjálfstæðis-
flokksins vita, að stjórnin
myndi segja af sér og eng-
in bráðabirgðalög gefa út,
nema fyrir lægi, að hún
nyti áfram stuðnings Sjálf
stæðisflokksins. Svar Sjálf-
stæðisflokksins var, að hún
nyti þessa stuönings áfram
og gaf 'stjórnin þá bráða-
birgðalögin út. Sjálfstæðis
flokkurinn hafði það því al
veg í hendi sér að hindra út-
gáfu bráðabirgðalaganna.
Með því að lýsa áfram stuðn
ingi við ríkisstjórnina, gerði
hapn henni ekki aðeins mögu
legt að gefa bráðabirgðalögin
út, heldur tók raunverulega
á sig aðalábyrgð á útgáfu
þeirra.
Sjálfstæðisflokkurinn ber
þannig höfuðábyrgð á setn-
ingu bráðabirgðalaganna.
í FRAMHALDI af þessu var
að sj álfsögðu ekki annað eðli
legt og heiðarlegt en að
Sjálfstæðisflokkurinn kann-
aðist við þetta verk sitt. Slíku
er hins vegar síður en svo
að heilsa. Strax eftir að
bráðabirgðalögin voru gefin
út, lét Sjálfstæðisflokkurinn
birta yfirlýsingu, þar sem
hann lýsti lögin ranglát og
lofaði að stuðla að því, að
bændur fengju fjárbætur
vegna þeirra, en þó ekki fyrr
en eftir kosningar. Ekki kom
það þó fram í þessari yfirlýs-
ingu, að flokkurinn myndi
veröa á móti lögunum á þingi
eða m. ö. o. hann væri lög
bindingunni fylgjandi, þótt
hann vildi veita bændum
fjárbætur fyrir hana. Eftir
að flokkurinn fann hina
sterku andstöðu bænda gegn
lögunum, breytti hann enn
um afstöðu. Hann birti nýja
yfirlýsingu, þar sem hann
lýsti yfir því, að hann myndi
á Alþingi verða mótfallinn
lögunum í heild.
Þannig er Sjálfstæðisflokk
urinn búinn að hafa þrjú
mismunandi viðhorf til þessa
máls:
Fyrsta afstaðan er sú, að
flokkurinn endurnýjar stuðn
ing sinn við ríkisstjórnina,
gerir henni þannig mögulegt
að gefa lögin út og tekur með
því aðalábyrgð á útgáfu
þeirra.
Önnur afstaðan er sú, aö
flokkurinn birtir yfirlýsingu,
sem ekki verður skilinn öðru
en þannig, að hann muni
fylgja lögunum á þingi, en
beita sér fyrir því, að bænd
ur fá einhverjar bætur fyrir
réttindamissirinn.
Þriðja afstaðan er sú, aö
flokkurinn birtir yfirlýsingu,
þar sem hann lýsir yfir
því, að hann muni greiða at-
kvæði gegn lögunum á A1
þingi og hafa þau með því
misst það meirihlutafylgi á
þingi, er stjórnin taldi sig
hafa við útgáfu þeirra.
ÞESSI hringlandaháttur
Sjálfstæðisflokksins er nú
orðinn þannig, aö enginn get
ur sagt með vissu, hvað flokk
urinn raunverulega vill eða
ætlar að gera í þessu máli.
Hér rekur sig eitt á annars
horn. Óbreyttir flokksmenn
hans eru líka bæði undrandi
og reiðir og geta með engu
móti skýrt þetta háttalag
flokksforustunnar.
Það er vissulega ekki úr
vegi, að menn leggi þá spurn
ingu fyrir sig og svari henni
við kjörborðið: Geta menn
treyst flokki, sem hagar sér
á þennan veg? Er hægt að
treysta flokki, sem þannig er
ber að því að gefa margar
mismunandi yfirlýsingar í
einu og sama málinu? Svarið
getur sannarlega ekki orðiö
jákvætt hjá þeim, sem vilja
hafa einhverja áþreifanlega
vitneskju um afstöðu þess
flokks, er þeir ætla að veita
brautargengi.
Sameiginlegt hagsmunamál
NÝJU bráðabirgðalögin
um afurðaverðið eru skaðleg
ust fyrir bændur, fyrir þá
sök, að þau taka af þeim
rétt, sem þeir hafa notið um
tólf ára skeið, aö þeim skuli
tryggt sama kaup og öðrum
hliðstæðum stéttum, annað
hvort með samkomulagi við
neytendur eða með sérstök-
um gerðardómi.
Bráðabírgðalögin eru þann
ig hliðstæð því, að samninga
rétturinn sé tekin af verka-
lýðsfélögunum, ef atvinnurek
enudr vilja ekki semja, og lög
sett um kaupgjald félags-
manna þeirra.
Það er því sameiginlegt
mál bænda og launþega, að
bráðabirgðalögunum verði
hrundið og ekki skapað for-
dæmi, sem getur reynzt vinnu
stéttnnum hið háskasamleg-
asta síðar meir.
Waíter Lippmann skrifar um alþjóðamál
i*MAiii»iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiis2ici»a»aiiii»iiij
3
Án tryggs eftirlits verða þaer ekki framkvæmanlegar
ÞAÐ var erfitt að fylgjast
| með ræðu þeirri, sem Krustjoff
| flutti á Allsherjarþinginu og
| hún er heldur ekki auðveld af
j lestrar. En ef ég hef skilið
| hann rétt, þá hefur hann ekki
1 stungið upp á einni heldur
| tveimur leiðum til afvopnunar.
Önnur er um „almenna og
= algjöra afvopnun". Þessu á að
= koma í fering með gagnkvæmu
i samkomulagi í þremur áföng-
i um á fjórum árum, og að þessu
| fjögra ára tímabili loknu á að
| vera búið að eyðileggja öll
| vopn nema létt vopn, afnema
| herskyldu og tilraunir í hern-
| aðarmarkmiði, leysa upp her
| foringjaráð og svo frv. Seinni
I tillagan felur í sér uppástung-
E ur um „takmarkaða afvopnun".
i Það virðist all augljóst, að
I Krustjoff ætlast lil að Alls-
I herjarþingið fjalli um fyrri til-
: löguna, þ.e. algjöra afvopnun,
| en á fundunum með forsetan
I um í Camp David og á þeim
1 fundum, sem eftir munu fylgja
| mun hann ætla að velja seinni
| tillöguna, sem samningsgrund-
I völl.
| AUK þess mátti í ræðu hans
| finna l.iósa skýringu á afstöðu
| hans til krafna Vesturveldanna
1 um tryggt eftirlit. Þeta kom ber
| lega fram, enda þótt Krustjoff
I forðaðist að vera opinskár um
1 þctta atriði. Sannleikurinn er
| sá, að meðan stórveldin halda
| vígbúnaðarkapphlaupi sínu á-
| fram, er launingin mjög mikil
| væg í hernaðarlegu tilliti fyri,.
| Sovétríkin. Ráðstjórnarríkin
| eru lokað þjóðfélag og þess
I vegna er unnt að baía meiri
I leynd yfir hernaðarfram-
| kvæmdum og fyrirætlunum en
I í Bandaríkjunum, sem eru opið
| þjóðfélag. Ef alþjóðlegu eftir-
I liti yrði komið á myndu Sovét
I ríkin því tapa þeim aðstöðu-
= mun, isem þau óneitanlega hafa
| nú. Með tryggu eftirliti myndu
= Vesturveldin komast að hinum
| raunverulega hernaðarmætti
| Sovétríkjanna, en það er þeim
1 ókleift við ríkjandi aðstæður.
ÞAÐ mátti skilja það á
i Krustjoff, að aðeins þegar al-
| gjör afvopnur væri komin á
n iiiiiiiniiiii iii iii 111111111111 in iii iiiiiiiim n ii iiiiiiiiiiiiiiin
og fyrr ekki, væri það óhætt
fyrir Sovéírikin að birta hern
aðarlegar upplýsingar. Aðcins
með því að stórveldin sam-
þykktu, að leggja niður vopn
sín á fjórum árum, myndu
Sovétríkin fallast á eftirlit. En
ef vígbúnaðarkapphlaupið á að
halda áfram, jafnvel þó með
einhverjum takmörkunum
væri, þá myndu Sovétríkin
ekki leyfa nokkurt eftirlit, því
við það myndu þeir tapa þeim
aðstöðumun, sem launungin
gefur þeim.
Krustjoff er það vel ljóst, að
án tryggra samninga um frið
og afvopnun, myndu Vestur-
veldin ekki samþykja fyrri tii
löguna um algjöra afvopnun.
Kurstjoff gerir sér fulla grein
fyrir því, að Bandaríkjamenn
munu halda til streitu, að full-
komnu eftirliti verði komið á
til ag fylgjast með, að hinni
takmörkuðu afvopnun verði
fylgt af báðum aðilum. Hvern
ig ætlar Krustjoff að samlaga
þetta sannfæringu sinni um að
alþjóðlegt eftirlit yrði aðeins
njósnakerfi fyrir Vesturveld-
in?
í TELLÖGUM Krustjoffs um
takmarkaða afvopnun er hvergi
minnzt á eftirlit, nema þar
sem hann ræðir um „óvænta
árás“. í hinum fimm tillögum
Krustjoffs um takmarkaða af-
vopnun eru tvær hinar fyrstu
llllllllllllllllllllllllfllllllllll*ttil>Ai>aMMI«ilaftl«llllllllkll
athyglisverðastar og vænlegast =
ar til að geta orðig samnings 1
grundvöllur. í fyrri til'lögunni E
er lagt til að hlutlaust svæði i
verði komið upp og eftirliti i
komið þar á. Allir erlendar her i
sveitir yrðu kvaddar brott frá |
þessu svæði, sem myndi liggja |
um Vestur-Evrópu. Þessari hug |
mynd hefur áður skotið upp |
hjá Vesturveldunum. Ekki er |
vonlaust, að samkomulag gæti |
náðst um slikt hlutlaust belti, |
en það yrði ekki um neina af- =
vopnun að ræða og slíkt belti =
veitir enga tryggingu, þegar |
tekig er tillit til nútíma her- |
búnaðar. 1
Seinni tillagan er afbrigði áf |
tillögu Rapaski um bann við 1
kjarnavopnum í Þýzkalandj, |
Póllandi og Tékkóslóvakíu. Það |
er hörð andstaða gegn þessari §
tillögu, en þó er ekki loku skot i
ið fyrir að samkomulag gæti |
náðst um þetta atriði.
Þriðja tillagan er um heim |
köllun alls erlends herliðs frá =
Evrópu og fækkun erlendra her |
stöðva í öðrum ríkjum. Vestur |
veldin munu ekki draga herlið |
sitt frá Evrópu meðan rikjandi i
ástand helzt. En ef Krustjoff §
vill ræða hugmyndina við for- i
setann, þá getur Eisenhower |
skýrt frá þvi, á hvern veg á- |
standið í Evrópu þurfi að breyt |
ast áður en svo geti orðið. |
FJÓRÐA tillagan er um =
griðasáttmála milli Atlantshafs §
bandálagsins og Varsjárbanda 1
lagsins. Það er ekki sjágnlegt, |
hvaða tilgangi slíkur sáttmáli |
myndi þjóna, og hann myndi |
verða harla lítils virði.
Fimmta tillagan virðist sett |
frarn til að reyna áð vekja á- i
huga Eisenhowers. Hún fjallar |
um „samkomualg til að koma jj
í veg fyrir óvænta árás“. Þessi =
tillaga er dauð og dofin, því |
slíkt samkomulag krefst víð- |
tæks eftirlits og slíku efirliti |
hafna Rússar algjörlega.
Þegar allt kemur til alls eru |
aðeins tvær af tillögunum væn- |
legar til samkomulags. í fyrsta |
lagi: Heimköllun erlendra |
herja frá Mið-Evrópu og í öðru §
lagi: Bann á kjarnavopnum á |
þessu svæði.
Frekleg kúgun og réttarskerð-
ing gagnvart einni stétt
„Bændafélag Þingeyinga
mótmælir harðlega bráða-
birgðalögum ríkisstjórnarinn-
ar frá 18. sept. s.l. um verð
landbúnaðarafurða, sem ský-
lausu broti á lögum um fram-
leiðsluráð landbúnaðarins.
Telur Bændafélagið mjög
alvarlegt fyrir alla þjóðina, að
nokkur ríkisstjórn geti leyft
sér að fremja svo freklega
ikúgun og réttindaskerðingu
gagnvart einni stétt. Það tel-
ur að núverandi ríkisstjórn
hafi alveg sérstaklega, hvað
eftir annað, sýnt bændastétt-
inni óréttlæti og lítilsvirð-
ingu, fyrst með launaskerð-
ingu á s.l. vetri, framar öðr-
um stéttum. Síðar með svik-
um um leiðréttingu, og nú síð
ast með því að ógilda með
bráðabirgðalögum Lög um
framleiðsluráð, er staðið hafa
óumdeild í meira en tug ára,
sem sáttagrundvöllur milli
stétta.
Þetta afnám á réttindum
bændastéttarinnar virðist
vera rökhugsað framhald
þeirrar stefnu og réttinda-
skerðingar sveitanna, sem
hófst með kjördæmabvlting-
unni, og vera gert í skjóli
hennar.
Bændafélag Þingeyinga
skorar því á bændur landsins
og félagssamtök þeirra, að
hefja nú þegar mótmæli gegn
]fjgb;rotum þessum, og rétt-
indaráni og standa allir sam-
an í þeirri baráttu sem fram
undan er.
Sfjórn Bændafélags
Þingeyinga"
Skemmtun Fram
sóknarflokksins
í Hónaveri
Skemmtun Framsóknarflokksins
í A-Hún. var haldin í Húnaveri á
laugardaginn var. Form. Fram-
sóknarfélagsins í sýslunni, <1110111.
Jóna-sson bóndi í Ási, setti samkom
una og stjórnaði henni. Ræður
fluttu alþingismennirnir Björn
Pálsson, Skúli Guðmundsson og
Ólafur Jóhannesson. Var þeim
vel fagnað af áheyrendum. Jóhann
Konráðsson og Jóhann Ögmunds-
son sungu einsöng og tvísöng, við
undirleik Árna Ingimundar og
töframaður sýndi listir sínar. —
Hængur Þorsteinsson lék einleik
á píanó. Þessum ágætu listamönn-
um var öllum vel tekið. Mikið fjöl
menni var á samkomunni og
áhugi fyrir ag gera hlut Fram-
sóknarflokksins sem mestan í
kosningunum í haust. SH.