Tíminn - 26.09.1959, Blaðsíða 7

T í MIN N , laugardaginn 26. september 1959.
%
[STARF HUSNÆÐIS-
ÍMÁLASTJÓRNAR
Þr jú þús. lánbeiðnir
— en ekkert fé handbært
Þó er of iítið byggt til viðhalds og eðli-
legrar aukningar vegna íbúaf jöldans
Árið 1955 var með lögum
frá Alþingi lagður grundvöll-
ur að Húsnæðismálastofnun
ríkisins, sem síðan hefur ann-
azt lánveitingar úr byggingar-
sjóði ríkisins og undirbúið
víðtæka að«toð við þá, sem
byggja vilja íbúðarhús í kaup-
stöðum og kauptúnum lands-
ins. 4 menn eru kosnir af Al-
þingi í stjórn stofnunannnar
til fjögurra ára í senn. en
framkvæmdastjóri skipaður
af ráðherra.
Stjórnina skipa nú þeir
Sigurður Sigmundsson, formaður,
Eggert Þorsteinsson, alþingismað-
ur, Ragnar Lárusson, fulltrúi,
Hannes Pálsson og fulltrúi Lands
ir því hvar á landinu byggt er,
hvort eigandi vinnur mikið að bygg
ingu sjálfur, o. s. frv.
Skattur ríkisins
Halldór Halldórsson hafði líka
reiknað út hve mikill hluti af bygg-
ingakostnaði eins húss rennur beint
til ríkisins, hve mikill hundraðs-
hluti fer í álagningu, söluskatt,
gjaldeyriskostnað o. fl. Af 110 fer-
metra íbúð í Reykjavík reyndust
fara 40 þúsund krónur í alls konar
innflutningsgjöld og 35 þúsund
krónur í söluskatt, sé byggingin
unnin í ákvæðisvinnu. Bentu stjórn
armenn á hvílíkt öfugstreymi það
væri, að um leið og ríkið felur
I-Iúsnæðismálastofnuninni að vinna
gegn kostnaði við byggingar, þá
geti svo farið, að allt það 70 þús.
króna lán, sem stofnunin veitir
hverjum einstaklingi, hverfi í
Parhús
r
Lii
3
;
i
u

Tvíbýlishús
'bankans, Haukur Vigfússon, hefur
ekki með úthlutun lána að gera,
en framkvæmdastjóri er Halldór
Halldórsson, arkitekt.
Stjórn Húsnæðismáfastpfnunar-
innar kvaddi blaðamenn. á sinn
fund í fyrradag og lýsti.fyrir ;þeim
nokkrum þáttum þeirrar þjónustu,
sem stofnunin veitir.'■■■•>,
Teiknistofa
>-5: .5
Skýrði framkvæmda.stjórinn' frá
því, að teiknistofu heíði vérié' kom
ið á fót og hefur hún undanfafin
ár unnið að því .að Jéra' feikningar
að ibúðarhúsum. Teiknls'tpfá í|nd-
búnaðarins hefur undánlqfin, 3Ö ár
aðstoðað bændur .við téikníngar. af
húsbyggingum, en þeim';: sé'm í
kaupstöðum og kauptúnum búa,
hefur ekki verið séð, .Jyrir hlið-
stæðri aðstoð. Algenigt heftr verið
á þeim stöðum, að- .ófrpðir menn
hafi rissað upp teikningap.pg.alloft.
sniðið þær eftir húsiim, sjjp. búið
var að byggja o.g .kannske .þegar
orðin úrelt, miðað.-v.ið kröfur nú-
itímans. Ekki hafa verið -gérðar
teikningar að hita-...og raflögnum
eða járnastyrkingum ýsteypii.. jess-
ara húsa. Afleiðinginiiefur æ.ði-oft
orðið sú, að menn þafa. jengiðÁak-
ari hús og óhaganíegri, en ö'roið
hefði fyrir sama jjárpiagn, ‘ Jþffði
verið byggt eftir góðri teiipiingu.
Nú hefur Húsnæðismáláftpfnun
látið gera margar húsátelknmgar,
einkum af einbýlis- og tvíbýlishús-
um og gefið út sýnishorn af þeim
í einu hefti, sem síðan verður ,sent
bygginganefndum úli um land. Þar
geta menn kynnt sér teikningarnar
og pantað einhverja þeirpa, ef-þeir
óska. Fær þá viðkomandi í hendur
fullkomnar vinnuteikningar, ekki
aðeins .af ytra og innra útiili húss-
ins, heldur ,og af .öiium ijögnum,
járnateikningu, teikningar af
hverjum skáp í öllu húsinu og full-
komna teikningu af -eldhúsinnrétt-
ingu. Þá getur og fylgt útreikning-
ur á efniskostnaði í allt , húsið,
þannig að menn haía ijó.sa hug-
mynd um hvaða fjármagn þarf til
þeirra innkaupa. Ekki íiefuii. y.erið
ráðizt í að reikna út 'vinnukýjim3®,
því að hann er all mLsmii§a.n|fj;fft-
gjöld til ríkisins.
En höldum okkur fyrst um sinn
að þeim framkvæmdum, er að
teikningunum lúta.
Smáhúsateikningar
Stofnunin hefur nýle.ga gert
samninga við Arkitektafélag ís-
lands, Verkfræðingafélag íslands
og Iðnfræðingafélag Íslands um
þátttöku í samkeppni um teikning-
ar að smáhúsum. Verða þær teikn-
ingar, sem viðurkenningu hljóta,
gefnar út í smáheftum, eins og
þegar hefur verið gert með teikn-
ingar frá teiknistofu stofnunarinn-
ar og verður áfram. Með því ætti
að nást sá bezti hugsanlegi árangur
og til þess að tryggja, að ekki verði
stöðnun i þeim teikningum, sem
á boðstólum verða, efna þessir að-
ilar lil samkeppni á þriggja ára
fresti og hver sú teikning, sem
stofnunin hefur haft á boðstólum
í fimm ár samíleytt, verður tekin
til rækilegi-ar endurskoðunar. Seld
ar verða teikningarnar vægu verði,
um .500 kr. hver.
Halldór Halldórsson sýndi blaða-
mönnum nokkrar teikningai-, sem.
stofnuninni hafa verið sendar með
lánbeiðnum, til samanburðar við
þær, sem Húsnæðismálastofnunin
býður nú. Svo sem við er að búast
•er þar á mikill munur. í öðru til-
fellinu er um að ræða ófullkomnar
teikningar óiærðra manna, að hinu
leytinu eru teikningar unnar af vön
um arkitektum. Er næstum óskilj-
•anlegt hve miklu getur munað á
hagnýtingu sama gólfflatar.
í teikningum Húsnæðismálastofn
unarinnar eru sem fyrr segir eink-
um einbýlis- og tvíbýlishús og flest
einbýlishúsin eru einlyft. Alls stað
ar er gert ráð fyrir borðkrók í eld-
húsi og stórum matarskáp, þar sem
geyma má þá matvöru, ,sem ekki
þarfnast sérstakrar kælingar. Ber
öllum saman um, sem til þekkja,
að slík tilhögun spari húsmæðrum
ótrúlega mörg spor.
Fjárhagshliðin
Jæja, þarna eru sem sagt á boð-
stólum húsateikningar, sem virðast
vera í bezta máta haganlegar og
vandaðar og þar með búið að stíga
stórt spor í þá átt, að aðstoða
me.nn til að hagnýta vel‘ þá fjár-
muni, sem þeir leggja í byggingar.
En svo er það þetta með pening-
ana!
Húsnæðismálastofnunin á að ann
ast lánveitingar úr Byggingasjóði
ríkisins, en tekjustofnar hans eru:
1. Vextir og afborganir af gömlu
smáíbúðalánunum.
2. 1% af tolltekjum.
3. 1% af tekjuskatti.
4. skyldusparnaður og
5. sala verðbréfa til banka og spari-
sjóða, en sá tékjustpfn hefur að
verulegu leyti brugðizt.
Það er allmikið í munni, að .stofn
unin skuli hafa umgengizt lánveit-
ingar að fjárhæð 215 milljónir
króna þessi fjögur ár, sem hún
hefur starfað, en það fé er langt
frá því að fullnægja aðkallandi
lánsþörf, ef koma á upp góðum
íbúðum yfir alla landsmenn. Og
nú er svo komið, að ef bygginga-
sjóður fær ekki lán, þá hefur hann
svo að segja ekkert fé til ráðstöf-
unar það sem eftir cr af þessu ári.
Ekkert fé —
3000 umsóknir
Þann 1. ágúst s. 1. lágu fyrir
nærri því þrjú þúsund lánbeiðnir!
Um viðbótarlán höfðu þá sótt
557, en af þeim höfðu 149 þegar
fengið 70 þúsund króna lán — hið
venjulega hámark. Til þess að all-
ur þessi hópur gæti fengið 70 þús.
margar íbúðir og talið er nauðsyn-
legt vegna íbúafjölda landsins. Það
þyrfti að byggja 12—13 hundruð
íbúðir á ári á öllu landinu en meðal
tal 10 síðustu ára varia yfir 1000 j
íbúðir á ári.
Það er ekki öfundsvert starf að
eiga að neita fólki um aðstoð, sem
nauðsynlega þarf hennar með, Það
er engin furða, þó að þeir menn,
sem sitja í stjórn Húsnæðismála-
stofnunarinnar kveði upp úr með
það allir sem einn, að nauðsyn beri
til að taka fastari tökum á bygg-
ingamálum, koma í veg fyrir að fé
sé sóað í milliliði eða illa byggð
hús. Þeir eiga sannarlega skilið
j.stuðning til þess verkefnis, sem
þeir óska að leysa: að fá fleiri og
betri íbúðir fyrir það fé, sem íer;
til húsbygginga.
! Húsnæðismálastofnunin hefur átt
frumkvæði að því að skipuð væri
nefnd ,af hálfu Reykjavíkurbæjar,
, Byggingarsjóðiverkamanna og trúa
i stofnuninni til að framkvæma at-
hugun á hagkvæmum byggingarað-
ferðum, svo sem því sem kallað er:
erlendis „element“-byggingar, þ. e.
vissir hlutar húsanna eru framieidd
ir í heilu lagi og settir saman með
stórvirkum vélum. Standa vonir til
að það reynist hagkvæmt í þéltbýli,
en naumast í strjálbýli, þar sem
mikinn vélakost þarf til slikra bygg
inga. j
Allir þekkja af eigin raun þá
staðreynd, að húsnæðið er einn
A víðavaigi
Höftin og Mbl.
Morgunblaðið birtir í gær for-
ystugrein, þar sem ráðizt er liarÆ-
lega gegn viðskiptaliöftunum.
Margt, sem segir þar um liöftin,
er laukrétt. Hins vegar er það
fjarri öilu sanni, þegar bla.Vá
fer að lýsa Sjálfstæðisflokknum
sem eiuhverjum sérstökum and-
stæðingi haftanna. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur staðið að ölluip
þeim höftum, sem nú eru í giúlt
hér, og ekki bent á. néinar leiðiir
til að komast fram hjá þeim, um-
fram aðra flokka. í fjölmörgam
tilfellum hefur flokkurinn líka
sýnt, að hann unir höftunum síð-
ur en svo illa, þegar hann fær
sjálfur aðstöðu til að beita þeim.
Þvert á móti hefur enginn flokk-
ur reynt að beita þeim eins í hag
útvaldra gæðinga sinna og ein-
mitt Sjálfstæðisflokkurinn.
Sannleikurinn er sá, að hijftin
verða óhjákvæmileg í éinu eða
öðru formi að óbreyttu fjárinálá-
ástandi. Sjálfstaýíisfl. hef«-
uf’ ekki bent á neinar lciðir tit
þess að lireyta fjármálaástandinu
á þann veg, að haftanna verðf
minni þörf en verið hefur vim
skeið. Hins vegar liefur hanu
verið mcð tillögur um að breyti
fyrirkomulagi haftanna á þann
veg að færa þau meira í lieiidur
bankanna en nú er. Ekkérí mæl-
ir með því, að það fyrirkomulag.
yrði réttlátara en það,- sem ;iiá
er búið við, þótt gallað sé. Þverí
á móti yrði þá enn betur hægt uð
koma við melri klíkuskap og
lilynna að vissum gæðingum. Af
því iná bezt ráða, að framkvæmd
liaftanna myndi síður en sV,a
verða réttlátari, ef Sjálfstæðis-
flokkurinn fengi að ráða, svo að
ekki sé fastara að orði kveðið.
Útsvarsfríðindi þau, sem.niður-
jöfnunarnefnd Reykjavíkur hef«
ur veitt forystumönnum Sjálf-i
stæðisflokksins, er lítil' vísbeíiá-
ing þess, hvcrnig liöftumnn yrði
yfirleitt beitt, ef Sjálfsiæðis-
flokkurinn fengi meiru ráðe um
framkvæmd þeirra.
Einbýlishús
hver, þyrfti 12,3 millj. Og óaf-
greiddar umsóknir frá mönnum,
sem fullnægja öllum skilyrSum til
lántöku eru 631 og handa þeim
þyrfti 44 milljónir. Þar að auki
liafa borizt umsóknir um lán út á
321 íbúð, sem ekki eru enn fok-
heldar, en verða það á þessu ári.
Og samt eru ekki byggðar eins
dýrasti liðurinn í framfærslukostn-
aði og því er full þörf á að unnið
sé af kostgæfni til þess að finna
leiðir til að lækka byggingarkostn-
að. Er vonandi, að starf Húsnæðis-
málastofnunarinnar verði þar
heilladrjúgt.
Sigríður Thorlacíus.
Ný kennslubók í stafsetningu
Stafsetning — Ritreglur og æf-
ingar — svo nefnist ný kennslu-
bók, er Ríkisútgáfa námsbóka
hefur nýleg? gefið út. Höfundar
eru Árni Þórðarson skólastjóri og
Gunnar Guðmundsson yfirkennari.
Bók þessi er gerð fyrir barnaskól-
ana, en væntanlega verður hún
einnig eitthvað notuð handa þeim
nemendum unglingaskóla, er
skammt eru komnir áleiðis í staf-
setningarnámi. Reglur hvers staf-
setningaratríðis eru vel sundur-
greindar, stuttar og hnitmiðaðar.
Þeim fylgja síðan æfingar, mis-
munandi margar eftir þyngd og
mikilvægi reglunnar.
Alls eru í bókinni 122 æfingar,
auk prófverkefna, er notuð hafa
verið sem landspróf við barna-
og fullnaðarpróf síðan 1943, og
einkunnastiga. Nokkrum endur
sögnum er dreift milli æfinganna.
Þá eru í kverinu 100 ritgerðar-
efni. (
Halldór Pétursson listmálari j
hefur teiknað mynd á kápu og!
tvær aðrar skreytingar í lesmáli.:
Prenlun annaðist Víkingsprent1
h.f.
Vísitalan óbreytt
Kauplagsnefnd hefur reiknað
vísitölu framfærslukostnaðar í
Reykjavík 1. september 1959, og
reyndist hún vera 100 stig eða ó-
breytt frá grunntölu vísitölunnar
1. marz 1959. |
Hagstofa íslands, 2.. sept. 1959.
Hvað segði Óskar?
ÞAÐ MÆTTI hugsa Is&rj áV
Félag ísl. rafvirkja ætti £ • aúp-
deilu, atvinnurekendur ív íiuSíl
að senija við það og ríkiss't i'rniu
notaði sér þá synjun til aS .vitja
lög um kaup rafvirkja. ,.ý\ pda
rafvirkjar una því vel? ívai
myndi t.d. formaður þess, ískpr
Hallgrímsson, segja, en hann c-r
jafnframt framkvæmdast Óri Ai-
þýðusambandsins og fyrs tl'' -sra-
niaður Alþýðuflokksins í .Læjar«
stjórn Reykjavíkur? FróöJtegt
væri, ef Alþýðublaðið vilpi: -A'ra
frá áliti Óskars á slíkri Irsúsétu-
ingu.
Þögn um Krísuvíkurbú e
ALÞÝÐUBLAÐIÐ heii.r \ na
ekki minnzt einu orði á irýsu-
víkurbúið, sem Emil Jóiis»*(P iét
Hafnarfjarðarbæ setja ue rit
nokkrum árum og liugðis , ýna
með því, að hægt væri atí fram-
leiða landbúnaðarafurði; rir
miklu ódýrara verð en oæíiuur
gerðu. Hvað veldur þessari i ögn
Alþýðublaðsins? Hví saii iar j>a®
ekki þá. fullyrðingu Emífe, að
bændur búi við ofgóð kjör. ieð
því að sýna það svart á Avííú
með því að segja frá , úskaþ
lians í Krýsuvík?
Deila stjórnarblaðanna
Stjórnarblöðin, Morguwúaðið
og Alþýðublaðið, eru nu vomin
í allharða deilu um landíii.naðar-
verðið. Alþýðublaðið segir, að sú
verðhækkun, sem gerðar iómur*
inn hefði komizt að rauu m, að
bændur ættu rétt á, myndi liiafa
orsakað .almenna kaupnækkun.
Mbl. mótmælir þessu og telúr að
þetta liefði engu átt aö raska
þeim „varnargarði", sem sí iórn-
arflokkarnir lvafa reist til unða-
birgða gegn verðbólgúnniý og
fólgin sé í auknum niðuvp.c'iðsl-
um. í þeirri súpu hefði t kkj iuiin-
að um 4—5 millj. kr. til vj ðí oiar.
Vissulega er það rétt hjá -ibl.