Tíminn - 19.06.1960, Blaðsíða 7

T í MIN N, sunnndaginn 19. júní 1960.
SKRIFAÐ OG SKRAFAÐ
Stjórnarblöðin hætt að skrifa um rússneska togarann - Austurför Gylfa ómerkir skrif
þeirra - Olíumálið aftur orðið hálmstrá Mbl. - Eiga afbrot nokkurra kaupsýslumanna að
brennimerkja alla kaupsýslumannastéttina? - Sjálfstæðismenn í meirihluta - Uppalinn í
jarðvegi íhaldsins - Frjáls menning og rógskrif Mbl. - Þjóðin mun rísa gegn fátæktinni
Stjórnarblöðin eru nú hætt að
tala iun rússneska togarann, en í
stað þess hefur verið tilkynnt, að
• menntamálaráðherra sé að leggja
upp í reisu til Sovétríkjanna í
tooði rússneskra stjórnarvalda.
Slíikt boð hefði ráðherrann að
sjálfsögðu ekki þegið, ef hann
hefði álitið togaramálið eins sak-
nsemt og stórfellt njósnarmál og
stjórnarblöðin vildu vera láta. Það
hefði í mesta máta verið ósmekk-
legt af ráðherranum að þiggja boð
af Rússum, ef hann hefði litið
sömu augum á togaramálið og rit-
stjórar Mbl. og Alþýðublaðsins
hafa þótzt gera. Ef menntamála-
ráðherrann hefði ekki gert sér
grein fyrir þessu, hefðu hinir
ráðherrarnir átt að sjá það og
banna honum að fara, eins og
þeir bönnuðu honum og Þjóðleik-
húsráðinu að halda ballið í Þjóð-
leikhúsinu. Með austurför mennta-
málaráðherra ógildir ríkisstjórnin
öll hin gífuryrtu skrif stjórnar-
blaðanna um togaranjósnir Rússa.
Stjórnin verður ekki heldur
áfellzt fyrir það. Togaranjósna-
málið var „blásið upp“ til að
draga athygíina frá störfum hins
nýlokna, „athafnamikla“ þings og
áhrifum þeirra á kjör almennings
í landinu. Stjórnarblöðin vilja af
ski'ljanloguin ástæðum koma af
stað umræðum um allt annað og
reyna Þvi að „blása upp“ hvert
sýndarmálið eftir annað til þess
að draga athygli frá hinni óhæfu-
legu skerðingu á lífskjörum lág-
launafólks og millistétta, sem nú
er verið að framkvæma til hags-
muna fyrir þá f ámennu gróðastétt,
sem á að hreppa völdin og auðinn
í landinu, þegar stjórnarstefnan
er komin til fullrar framkvæmdar.
Frímerki og olía
Þótt togaranjósnarmálið sé þann
ig sprungin bóla, hafa stjórnar-
blöðin ekki gefizt upp við að
finna sér ný tilefni og ný mál til
þess að draga athygli frá stjórn-
ars-tefnunni og kjaraskerðingunni,
■sem hlýzt af henni. Alþýðublaðið
hefur uppgötvað 20 ára gamalt
frímerkja-mál og eyðir á það
stærsta fyrirsagnaletri sínu dag
eftir da-g og er sízt ástæða til að
amast við slíku, ef það getur glatt
ritstjórana í þeirri trú, að þetta
sé ákjósanleg leið til að fá fólk
til að gleyma kjaraskerðingunni.
Vafalitið þarf þó meira til þess,
að menn hætti að taka eftir verð-
hækkununum, og, að þeir, -sem
ekki er því betur launaðir, finni
ekki til þess, hvernig skórinn
kreppir nú að.
Ritótjórar Morgunblaðsins hafa
hlns vegar ekki haft fruml-eik
starfsbræðranna við Alþýðublaðið
til að uppgötva nýtt frímerkja-
tpál eða artnað þvíumlíkt. Þeir
hafa í staðinn byrjað gamla róg-
inn um samvinnuhreyfinguna og
forustumenn hennar í sambandi
við hið svonefnda olíumál, sem
enn er til rannsóknar. Svo ógeðs-
. leg sem þessi skrif voru fyrir sein-
ustu kosningar, eru þau þó enn
ferlegr! mi og óvandaðri. A skrif-
um Mhi. nú verður ckki annað
séð en að noia skuli oliumálið
til að liunpla alla samvinnuhreyf-
inguna s«un hre.ina glæpahreyf-
ingu oc f<wtisi**trwwn bennar upp
til hóp# wuAtkftafn verstu!
I'óta og fiárglccfTnmaniTa. 1
Mörg skip eru nú byrjuð á síldveiðum norðanlands, en önnur eru á leiðinni. Horfur eru á mikilli þátttöku i
veiöunum. Fyrsta síldin veiddist á miöunum nyrðra í fyrradag.
Nokkur dæmi
til glöggvunar
Til þess að varpa nokkru ljósi
y-fir þessa starfshætti M-bl., er
ekki úr vegi að bregða upp nokkr-
um dæ-mum til að sýna, hvernig
reka mætti áróður gegn kaup-
sýslumönnum og Sjálfstæðis-
flokknum, ef farið væri ef-tir for-
skrift Mbl. í olíumálinu.
Nýlega hefur allþekktur kaup-
sýslumaður farið af landi burt
vegna skuldamála, en er þó ekki
á meira flæðiskeri. -staddur en
svo, að erlend blöð hafa sagt
áberandi frá persónulegum inn-
kaupum hans, sem benda til þess
að han-n sé allt annað en aura-
laus. Væri rétt að dæma alla kaup-
sýslumannastéttina af þessúm
manni og dæma Sjálfstæðisflokk-
inn og -stefnu hans eftir þessu at-
viki einu?
Fyrir fáum misserum sönnuðust
stórfelld gjaldeyrissvik og falsan-
ir á mann, sem of-t hafði verið
kosningastjóri Sjálfstæðisflokks-
ins. Át-ti að dæma alla kaupsý.slu-
menn glæpamenn og Sjálfstæðis-
flokkinn glæpaflokk vegna af-
brota þessa manns?
Fyrir nokkru-m misserum sönn-
uðust einnig gjaldeyrissvik og
bókh-aldsfalsanir á umsvifami-kla
útgerðarm-enn í einu kauptúni í
Vestfjarðakjördæmi. Átti að
dæma alla útgerðarmenn söku-
dólga vegna afbrota þessara manna
og Sjálfstæðisflokkinn afbrota-
mannaflokk vegna þess, að um-
ræddir menn höfðu verið forustu-
menn hans í viðkomandi kaup-
túni?
Nýlega sannaðist mikill stuldur
á bæjargjaldkerann í Vestmanna-
eyjum. Átti að álykta af því, að
yfirmaður hans, bæjarstjórinn,
væri sam-sekur honuni og einnig
öll bæjarstjórnin, sem á ekki síð-1
ur að fylgjast með rekstri bæjar-j
félags en stjórn hlutafélags með
rekstri þess?
Þannig má halda áfram að rekja
dæmin, því að af nógu er að taka.'
Þetta nægir hins vegar til að sýna, ^
hvernig það myndi líta út, ef fylgt'
væri því fordæmi, er Mbl. gefur,
þegar það reynir að nota olíumál-|
ið svonefnda til að svívirða alla'
-samvinnuhreyfinguna og forvígis-í
menn hennar og seilist jafnvel svoj
langt að tengja það við Fram-
sóknarflokkinn.
|
Hvað er upplýst
í olíumálinu?
Hið rétta í þessu máli er vitan-
lega það, að afbrotamenn geta
skotið upp kolli undir öllum
rekstrarformum, í ein-karekstri,
samvinnurekstri og ríkisrekstri.
Slíkt er hins vegar enginn dómur
um kerfið sjálf-t eða viðkomandi
■stéttir. Staðreynd er það einnig.j
að íslenzka samvinnuhreyfingin
hefur verið mjög lánsöm með það,!
að mjög lítið hefur borið á slí-k-j
um mönnum innan vettvan-gs j
hennar, enda jafnan tekið strangt j
á slíku, þegar það hefur orðið
uppvíst. Af þessum ástæðum vek-
ur það líka sérstaka athy-gli, þegar
uppvíst verður um einhver brot
hjá starfsmönnum hennar.
í hinu .svonefnda olíumáli hefur
enn ekki annað orðið uppvíst en
það, að maður, er hófst til mikilla
trúnaðarstarfa hjá stóru fyrir-
tæki, sem er í tengslum við sam-
vinnuhreyfinguna, hefur gert sig
sekan um mjög alvarleg og stór-
felld afbrot. Ekki hefur hins veg-
ar komið neitt fram um það, að
menn, sem eru starfandi hjá sam-
vinnuhreyfingunni, hafi verið í
minnsta vitorði með honum eða
ihaft einhverja vitneskju um af-
brot hans. Það hafði líka alveg
farið fram hjá hinum Iöggilta end-
urskoðanda, sem fylgjast átti með
reikningum fyrirtækisins. Þrátt
f'yrir -það, þótt enn sé ekki annað
uppvíst, hikar Mbl. ekki við að
skrifa þetta afbrot á reikning
samvinnuhreyfingarinnar og að
stimpla forustumenn hennar og
forráðamenn sem afbrotamenn.
Slíikt er sem betur fer einatakt
met í ábyrgðarlausri og .sorafullri
blaðamennsku.
Athyglisverð stað-
reynd
f ölluin skrifum Mbl. um olíu-
málið er gengið fram hjá einni
staðreynd, sem almenningur hlýt-
ur þó að telja athyglisverða. Fyrir-
tæki það, sem umrætt afbrot hef-
ur orðið hjá, er eitt af hinum fáu
fyrirtækjum, sem samvinnuihreyf-
ingin starfrækir í samstarfi við
fésýslumenn, og meirihlutinn í
•stjórn þess er skipaður fylgis-
mönnum Sjálfstæðisflokksins og
íhaldsstefnunnar. Hinn fyrrv. for-
stjóri, sem afbrotið framdi, er
alinn upp í farvegi sjálfstæðis-
stefnunnar eða m. ö. o. eins og
sóttur inn í sjálfar herbúðir íhalds
ins. Það er vissulega athy-glisvert
og umihugsunarvert, að stærsta
afbrotið, sem hefur verið framið
hjá fyrirtæki, sem er tengt sam-
vinnuhreyfin-gunni, skuli gerast
hjá fyrirtæki, þar sem stjórn og
vali helzta trúnaðarmannsins er
háttað, eins og að framan segir.
Með því, sem hér er sa-gt, er
ekki verið að drótta neinu að
þeim Sjálfstæðismönnum, er sitja
í stjórn umrædds fyrirtækis, enda
er áreiðanlegt, að þeir hafa ekki
vitað neitt um misferli hins brot-
lega manns, þótt af ummælum Mbl.
megi ráða, að öll stjórn fyrirtækis-
ins ihljóti að vera samsek honum.
Frjáls menning
Frá því hefur verið sagt í blaða-
og útvarpsfréttum, að helztu ráða-
menn Morgunblaðsins, Bjarni
Benediktsson og Eyjólfur K. Jóns-
son, séu nú staddir úti í Berlín og
sæki þar fund alþjóðlegs félags-
skapar, er kallast Frjáls menning,
og má nokkuð ráða af því nafni
han-s, hvaða hlutverki honum er
ætlað. Það er ekki úr vegi í sam-
bandi við þessa utanför þeirra
Bjarna og Eyjólfs að benda þei-m
á, að fát-t eða ekkert hefur orðið
frjálsri mennin-gu að meira fóta-
kefli en óvandaður og skefjalaus
áróður á borð við þann, se-m Mbl.
rekur í sambandi við olíumálið
svonefnda. Það var með slíkum
áróðri um forystumenn verkalýðs-
samtaka, samvinnusamtaka og um-
bótaflokka, er Hitler tókst að
brjóta hina frjálsu mennin-gu
Þýzkalands á bak aftur og valda
öllu því mikla böli, se-m af því
hlauzt. Áróður Mbl. í olíumálinu
er eins og tekinn upp úr þýzku
nazista-blöðunum fyrir 25—30 ár-
um. Ef þeir Bjarni og Eyjólfur
vilja sýna það í verki, að áhugi
þeirra fyrir frjálsri menningu er
eitthvað meira en yfirskinið eitt,
ættu þeir að byrja á því að láta
Mbl. hæta slíkum ofstækisáróðri
og það viðhefur í olíumálinu. Slík-
ii' starfshættir geta ekki orðið til
annars en að vekja vantrú á
frjálsri menriin-gu og að skapa al-
gert virðingarley-si fyrir henni.
Hin nýja rangláta
tekjuskipting
Fyrir áróðursmenn ríkisstjórnar-
innar er vissulega bezt, að þeir
geri sér það Ijóst, að sú efnahags
stefna, sem ríkisstjórnin beitir sér
fyrir, verður ekki falin með nein-
um reykbombum, æsiskrifum eða
öðrum undanbrögðum. Áhrif þeirr
ar stefnu eru nefnilega slík, að
þau dyljast ekki neinum þeim, er
tilheyra láglaunafólki eða milli-
stétt. Takmark þessarar stefnu er
að koma yfirráðum og auðmagni í
hendur tiltölulega fárra „sterkra"
einstaklin-ga, en slíkt leiðir af sér
aukna fátækt og efnalegt ósjálf-
stæði alls fjöldans, því að tekjurn-
ar, sem þjóðin hefur til skipta,
aukast ekki neitt við/ þetta, nema
síður sé, þar .sem með þessu er
lamað framtak fjölmargra
einstaklinga. Áhrif hinnar nýju,
ranglátu tekjuskiptingar, sem rik-
isstjórnin er að framkvæma með
efnahagsstefnu sinni. er þegar
farin að segja til sín á þúsundum
heimila um land allt og er þegar
búin að stöðva fyrirhugaðar fram-
kvæmdir margra efnalítilla nianna.
Þó er þetta aðeins byrjunin. Ef
þessu heldur áfram, mun tími al-
mennrar fátæktar hefjast aftur á
íslandi meðan fáir einstaklingar
safna óhemjulegum auði. Ríkis-
stjórnin óttast eðlilega að almenn
ingur rísi gegn slíkri öfugþróun
og því er reynt að gera allt, sem
hægt er, til að draga athygli frá
henni. En það mun vissulega ekk:
takast. Þjóðin mun ekki leyfa. að
(Framh. á bls 15.)