Tíminn - 29.09.1960, Page 5

T í MIN N, fimmtudagmn 29. september 1960.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastjóri: Tómas Ároason. Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Kristjánsson. Fréttastjóri: Tómas Karlsson.
Auglýsingastj. Egill Bjamason. Skrifstofur
í Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305.
Auglýsiegasími: 19523. Afgreiðslusími:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
----------------------------------------------------/
Islenzk réttlætiskennd
Mótmælaundirskrifti*' meiri hluta kjósenda á Akranesi
gegn brottvikningu Daníels Ágúsíinussonar og krafa
þeirra um nýjar kosningar að öðrum kosti er alveg ein-
stakt fyrirbrigði hér á landi. Það mun óhætt að fullyrða,
að aldrei hafi það komið fyrir. að gerðum jaínmikils
meiri hluta bæjarstjórnar — sjö af níu — hafi verið
andmælt jafn eindregið af meirihluta kjósenda.
Eftir þessi viðbrögð kjósenda er alveg augljóst, að
þessir fulltrúar — sem eru mikill meirihluti: bæjarstjórn
— eru komnir í mikinn minnihluta meðai kjósenda í
bænum. Sést það bezt á því, að undir mótmæli þessi og
kröfu um nýjar kosningar skrifa hvorki meira né minna
en 61% af kosningaþátttökunni í síðustu bæjarstjórnar-
kosningum.
Það er alveg augljóst mál, að það er alls ekki sæm-
andi fyrir þá bæjarstjórn að sitja lengur, sem slíka kveðju
hefur fengið. Það er fulikomin lítilsvnðing á vilja kjós-
enda og öllum siðgæðis- og iýðræðisvenjum
Þetta ætti að geta orðið þeim holl lexía, sem halda að
þeir geti boðið borgurunum hvað sem er og ráðsmennsk-
ast að vild án þess að leita í nokkru álits þeirra — ekki
einu sinni eigin nánustu flokksmanna — jafnskjótt og
þeim hefur tekizt að fá fólk til að kjósa sig í trúnaðar-
stöðu. Þetta ætti að kenna þeim, að réttlætiskennd góðra
borgara er sterk og að umboð það, sem fólk fær fulltrú-
um sínum, er ekkert emkagagn þeirra, heldur krefst með-
ferð þess ábyrgðarkenndar, sanngirni og réttsýni. Við-
brögð Akurnesinga hafa alveg sérstaka þýðingu í því efni
að undirstrika þetta.
Framvinda þessa máls er mikill og góður vitnisburður
um borgarana á Akranes* og hlýtur að vekja öruggt traust
á glæsilega framtíð bæjar, þar sem réttlætiskenndin
ræður svo örugglega ríkjum og fólkið hefur manndóm til
þess að þjóna henni, hvað sem flokksböndum líður Við-
brögð Akurnesinga eins og þau koma fram í þessum
undirskriftum eru í senn stórmannieg og réttsýn Þeir
slá skjaldborg um rétt sinn og veiíerð og sóma bæjar
síns. Þeir láta réttlætiskennd ráða en lúta 1 engu tilskip-
unum fáráðra liðsodda eða flugumanna, sem taka sér
óheimilt vald til ósæmilegrar ráðsmennsku
Hér hefur ráðið íslenzk réttlætiskennd eins og hún
birtist bezt.
Þegið þið!
Ekki alls fyrir löngu bar svo við á fundi bæjarstjórnar
Reykjavíkur, er fram komu tillögur um að skora á ríkis-
stjórnina að hvika hvergi í landhelgismálinu, að borgar-
stjórinn hafði það til undanskots, að sífelldar ályktanir
í þessu máli gerðu aðeins illt verra og sköðuðu málstað
landsins. Menn héldu, að þetta væri aðeins vandræða-
fálm í nauðvörn.
En hver sem lesið hefur forystugrein Mbl í gær, sér
að íhaldið hyggst beita þeirri nauðvórn víðar Þar er ráð-
izt með fáryrðum að útvegsmönnum á Austfjörðum fyrir
það að lýsa yfir 1 ályktunum að starfsgrundvöllur útgerð-
arinnar hafi stórlega versnað og bær kallaðar „fárán-
iegar“ Jafnframt er haft í hótunum um að stimpla aðrar
ályktanir, sem kynnu að berast, á sama hátt. Það á að
kefla fólk og félög með því að hafa í einræðislegum og
dólgslegum hótunum gegn þeim, sem dirfist að segja álit
stit um landhelgismálið eða ráðstafanir ríkisstjórnarinnar.
Mun þetta vera í fyrsta sinn, sem ríkisstjórn og aðal-
málgagn hennar segir borgurum og félagssamtökum
þeirra hreint og beint aS þegja eins og hundum, ef þeir
dirfast aS gagnrýna ríkisstjórnina.

Kongó á glötunarbarmi
Skýrsla fulltrúa S.Þ. um ástandfó í hinu nýja ríki, þar sem 13,7 millj. man'na
búa gersneyddir úrrætium til menningarlífs og eiga drepsóttir yfir höft$i sér.
SÍÐAST LIÐINN mánudag
lögðu þeir Dag Hammarskjöld
og starfsmaður hans í Kongó-
málinu, Indverjinn Rajswahr
Dayal fram ýtarlega skýrslu á
þingi Sameinuðu þjóðanna um
ástandið í Kongó, hinu 11 vikna
gamla lýðveldi, og er þar sýnt
fram á með Ijósum dæmum og
rökum, að neyð og hrun vofir
yfir í Kongó, og þetta unga ríki
gengur beint fram á glötunar-
barminn, ef skjótlega verður
ekki brugðið við til þess að
veita því hjálp til þroska.
ÞAÐ ER INDVERJINN, sem
samið hefur þessa skýrslu, og
hann fer ekki dult með það, að
þarna eru 13,7 milljónir manna
á landssvæði, sem er fjóruin
sinnum stærra en Frakkland,
og þetta fólk er gersamlega
snautt af öllum ráðum og tækj-
um til þess að lifa á þann veg,
að kennt verði við menningu
þjóðfélagshætti og lífsþægindi
nútímans.
— Yfir þjóðinni vofa nú drep
sóttir af ýmsu tagi, svo og hita-
beltissjúkdómar, svo sem mal-
aría, og í landinu er nú svo
ástatt, að einungis 50 sjúkra-
hús af fjögur hundruð, sem þar
eru, er nægilegt lækna og hjúkr
unarlið og lænislyf. Samgöngu-
kerfi það, sem fyrir var í land-
inu, er gersamlega lamað síðan
átökin hófust í landinu snemma
í júlí. Það hefur þó s.mátt og
smátt færzt heldur’ í lag, en er
þó ákaflega frumstætt og sein-
fært.
17 me<S háskóla-
menntun
SKATTTEKJUR RÍKISINS
hafa dregizt mjög mikið saman,
segir enn fremur í skýrslunni,
og þess vegna hafa tekjur rík-
isins til rekstrar þess hvergi
nærri hrokkið til. Hið vanmátt-
uga opinbera fræðslukerfi, sem
fyrir var, er gersamlega fallið í
rústir. í öllu ríkinu eru taldir
aðeins 17 innfæddir Kongó-
menn með háskólamenntun, og
í þeiim hópi er' enginn einasti
verkfræðingur, húsameistari
eða kennari.
Landbúnaðurinn er svo lam-
aður, og blátt áfram hætt
rekstri svo margra búgarða, að
HAMMARSKJOLD
starfsmenn S.Þ. í Kongó hafa
ekkert yfu’lit um það enn, og
iðnaður og námugröftur svo að
segja stöðvað með öllu, og staf-
ar það fyist og fremst af brott-
för belgísxra t.æknimanna. At-
vinnuleysið er orðið geigvæn-
legt, og Ijöldi borgara líður
hungur. Vöruskorturinn er
geigvænlegur, svo að neyðin
sækir einnig heim þá, sem hafa
einhver fjárráð til vörukaupa.
Flóttamannastraumur-
inn
OFAN Á ALLT þetta bætast
svo hinir tíðu og blóðugu
árekstrar milli ættbálka lands-
ins, og þetta ásamt fjöldamorð-
unum í Bakwanga i Kasai-hér-
aði hefur valdið geysilegum
ilóttamannastraum úr ýmsum
landshlutum. Mun tala slíkra
flóttamanna vera um fjórðung-
ur milljór.ar, og þetta fólk á
engin úrræði nema hjálp Rauða
Krossins og Sameinuðu þjóð-
anna.
Samkvæmt skýrslunni hefur
hermönnum S.Þ. sem eru 16400
að tölu svo og tæknimönnum
þeim, sem Sameinuðu þjóðirnar
hafa_sent til Kongó tekizt að
halda gangandi hinum lífsnauð-
synlegasfa rekstri ríkisins og
þjónustustarfsemi við almenn-
ing, en það tekst ekki öllu
lengur nema til komi skjót og
öflug hjálp.
Indverski fulltrúinn, sem
tók við þegar Ralph Bunche
varð að hverfa á brott vegna
gagnrýni Lúmúmba. telur að
það muni taka að minnsta kosti
tvær kynslóðir Kongó-manna að
ná þeim áfanga, að landið verði
nokkurn veginn sjálfbirgt ríki.
Stéttarfélag barnakennara
i Reykjavík hélt fjölmennan
fund í Laugarnesskólanum 20.
sept. s. I. Fundurinn ályktaSi:
1. Fjölmennur fundur í S.B.
R., haldinn í Laugarnesskól-
anum 20. sept. 1960, telur
launakjör þau, er barnakenn
arar eiga við að búa, með
öllu óviðunandi og á þann
veg, að knýjandi nauðsyn sé
á endurskoðun þeirra. T. d.
eru byrjunarlaun barnakenn
ara ag loknu fjögurra ára
sérnámi við kennaraskóla kr.
46.206,20 á ári, eða kr. 8.481,16
lægri en ófaglærðs verka-
manns.
2. Fundurinn lítur mjög al
varlegum augum hinn mikla
skört sérmenntaðra kennara
Kjör kennara með
öllu oviðunandi
út. um byggðir landsins og
þau óheillavænlegu úrræði
fræðsluyfirvaldanna að ráða
í kennarastöðar réttindalausa
menn, sem engar sérstakar
menntunarkröfur eru gerðar
til og láta þá taka að sér störf
sem lögum samkvæmt er til
ætlazt, að aðeins kennarar
með full réttindi gegni. —
Meginorsök kennaraskortsins
er sú, að laun kennara eru
lítt samkeppnisfær við þau
laun, sem mönnum með hliö
stæða menntun bjóðast í
öðrum starfsgreinum.
3. í ljósi þessara staðreynda
skorar fundurinn á fræðslu-
málastjórnina að vinna að
lausn þessara mála með
bráðabirgðaúrræðum, unz end
urskoðun launalaga hefur
farig fram, eða opinberir
starfsmenn hafa fengið samn
ingsrétt um kjör sín.