Tíminn - 18.01.1961, Blaðsíða 7

Tíminn - 18.01.1961, Blaðsíða 7
TÍMINN, miðvikudagiifn 18. janúar 1961. 7 M Gi R ErT' T I ■Rl Listlaunasjóður íslands ann- ist úthlutun listamannalauna Karl Kristjánsson hafSi í gær framsögu fyrir frumvarpi sínu um Listlaunasjóð íslands. Flutti Karl ítarlega ræðu og rakti m. a hin ýmsu form sem veriS hafa á úthlutun listamannalauna, en ætíð hef- ur verið stormasamt um út- hlutun þessa og eitt skipulag- ið af öðru gengið sér til húðar. Stjórnarfrumvarp um sama efhi hefur verið lagt fram á alþingi, en Karl taldi það of þungt í vöfum og það myndi ekki ná tilgangi sínum. Frum- varp Karls og greinargerð sú er frumvarpinu fylgir fer hér á eftir: 1. gr. Stofna skal sjóð, er nefn- ísi Listlaunasjóður fslands. Verk- efni sjóðsins eru: a. Að veita viðtöku fé, sem Al- þingi ákveður á fjárlögum, að var- iC skuli úr ríkissjóði til listlauna, og öðru því fé, sem honum kann að berast í sama skyni, svo sem gjafafé. b. Að greiða laun til listamanna ár hvert. c. Að ávaxta listlaunafé, sem Sjóðurinn skiptist í 4 sjálfstæðar deildir bíður úthlutunar, með því að geyma það ; banka. 2. gr. Á fjárlögum skal_ árlega veitt fé til Listlaunasjóðs íslands, eigi minni upphæð í held en 2 milljónir króna. Fjárveitingin skal sundurliðuð á fjárlögum, senv hér segir: a. Til skáida og rithöfunda. b. — myndlistarmanna. c. — tónlistarmanna. d. — leiklistarmanna. 3. gr. Launaflokkar skulu vera þrír. í fyrsta flokknum skulu vera menn, sem sjóðurinn greiðir ár- lega laun jöfn hálfum hámarks- launum í VII. launaflokki starfs- manna ríkisins.. f öðrum flokki skulu vera menn, er fá árlega laun, nema þeir hætti um 5 ára skeið eða lengur að stunda listi sína. Laun í þessum f. okki skulu vera eins og þriðjung- ui hámarksiauna í VII. launa fiokki starfsmanna ríkisins. í þriðja flokki skulu laun greidd mönnum í viðurkenningarskyni fvrir einstök unnin yerk eða vegna viðfangsefna, sem þeir hafa með höndum og ástæða þykir til að vetia þeim fjárhagslegan stuðning tii að fást við. Laun í þessum flokki eru ekki fyrirskipaðar upp- hæðir og ekki skylt að veita sama manni þau ár eftir ár. 4. gr. Útnluíun launa samkvæmt 3 gr. skulu hafa á hendi fjórar nefndir, sem úthluta hver fyrir sina listgrein. Úthlutunarnefnd skálda- og rithöfundarlauna skal þannig skipuð: Menntamálaráð kýs einn mann, og er hann formaður nefndarinn- ar Heimspekideild háskólans til- nefnir tvo menn og Rithöfunda- semband fslands tvo menn. Úthlutunarnefnd myndlistarlauna s-kal þannig skipuð: Menntamálaráð kýs einn mann og er hann formaður nefnd- arinnar. Félag islenzkra myndlist- aimanna tilnefnir einn mann og Listasafnsráð einn mann. Úthlutunarnefnd ténlistarlauna Menntamálaráð kýs einn mann, og er hann formaður nefndarinnar. ’Tónskáldafélag ís- Iands tilnefnir einn mann og sfjórn Tónlistar’skóla Reykjavíkur einn mann Úthlutunarnefnd leiklistarlauna Menntamálaráð kýs einn mann, og er hann formaður nefndarinnar Bandalag íslenzkra leikara tilnefn- ir einn mann og Félag íslenzkra leikdómenda einn mann. Jafnmargir varamenn skulu kosnir eða tilnefndir af sömu aðil um og aðalroenn. Menntamálaráðherra skal til- j kynna hlutaðeigendum hverju sinni, hvenær þeim ber að hafa Frumvarp Karls Kristjánssonar eiðvegir verði lagðir um landið lokið kosningu eða tilnefningu af sinni hálfu á manni eða mönnum í úthlutunarnefnd. Nú kýs eða tilnefnir ekki ein- hyer áðurnefndra aðila mann í nefnd, og sual þá menntamálaráð- herra skipa mann í nefndina í staðinn. Ekki skai kjósa eða skipa i nefnd mann, sem liklegt er að kunni að haía hagsmuna að gæta fyrir sig við úthlutun listlauna í þeirri listgrein, er nefndin á að úrhluta fyrir. Kjör í nefndir þessar gildir tii þriggja ára í senn, frá næstu ára- mótum að telja, áðui en kjörið' var. Úthlutunarnefndirnar fá þóknun fyrir störf sin. Hver deild sjóðsins (2 gr. a—d) greiðir sinni nefnd. Menntamálaráðherra ákveður þeknunina til hverrar nefndai hverju sinni. Úthlutunarnefndir skulu skila ti. hvers fjái’lagaþings sundurlið- aðri skýrslu um síðustu úthlutun sína og greinargerð um fjárþörf- ina í heild, ems og þær telja hana vera hver fyrir sína deild vegna næstu úthlutunar. 5. gr. Við fyrstu úthlutun list- launa, eftir að lög þessi öðlast giidi, skulu þeir listamenn, sem við síðustu úthlutun listamanna- launa voru ; hæsta flokki, vera settir í fyrsta launaflokk. Að öðru leyti er ekki heimilt að færa á ári fleiri en tvo í hópi (Framhald á 13. síðu.) Á víðavangi Þeir Karl Kristjánsson, Jó- hann Hafstein, Eggert G, Þor- steinsson og Björn Jónsson flytja tillögu til þingsályktun ar um reiðvegi. Tillagan er svohljóðandi: Alþingi ályktar, að ríkisstj. skuli fela vegamálastjóra að láta athuga, hvar nauðsyn krefur, að gerðir verði reið- vegir, og gera áætlun um kostnað við þá vegagerð á þeim leiðum, þar sem þörfin telst mest aðkallandi. Við at hugun þesa verði leitað álits Landssambands hestamanna- félaga. Jafnframt láti ríkisstjórnin undirbúa fyrir næsta reglu- legt Alþingi frumvarp til breytingá á vegalögunum, er geri ráð fyrir þessari vega- gerð. 1 í greinargerð með tillögunni sevir: Ársþing Landssamb. hesta- mannafélaga, sem haldið var á Akureyri dagana 5.—6. nóv. 1930, sambykkti eindregna '!"’k um, að Alþingi geri ráð- stafanir til — og lögleiði, að ’-onið verði á skípulev"' _eið vegagerð, fyrst og fremst með fram akbrautum, þar sem f jölfarnast er á hestum og vél kr’inum tækjum. Við, sem flytjum þessa þingsályktunartillögu, teljum ósk ársþingsins réttmæta. Það má furðulegt heita, að fyrir löngu skuli ekki hafa verið leitt í lög, að hið opin- bera skuli annast lagningu reiðvega meðfram fjölförn- ustu akvegum. Málið hefur áður komið fyr ir Alþingi. Árið 1941 flutti Jónas Jónsson, þáverandi þingmaður Suður-Þingeyinga, svohljóðandi tillögu til þings ályktunar í efri deild Alþing is: „Efri deild Alþingis ályktar að skora á ríkisstjórnina að láta gera rannsóknir og áætl un um, hve mikið mundi kosta að gera reiðvegi meðfram öll um helztu akbrautum lands- ins.“ Tillögunni var vel tekið og hún samþykkt með samhljóða atkvæðum nálega óbreytt. En af framkvæmdum, er að gagni komu, varð því miður ekki. Á þeim nálega tveim ára- tugum, sem liðnir eru, síðan þetta gerðist, hefur þörfin fyrir reiðvegum aukizt. Vél- knúnu tækjunum á akvegun- um hefur stórkostlega fjölg- að. Einnig hefur reiðhesta- eign aukizt á síðustu árum i kaupstöðum og sumum sveit um og iðkun útreiða auðvitað að sama skapi. Fleiri og fleiri hverfa að því að eiga gæðinga sér til andlegrar og líkam- legrar hollustu. Er hvort tveggja: að fólk hefur betri efni á því en fyrr að eiga skemmtihesta óg að risinn er áhugi á ný fyrir hestamennsk unni. Fólk, sem komið er af léttasta skeiði, finnur þar íþrótt við sitt hæfi, göfgandi og heilsusamlega. Æskan mætti snúa sér að þeirri tóm stundagleði líka. Hestar og vélknúin öku- tæki samrýmast ekki á veg- um. Veldur það oft og einatt farartálma og töfum. Af því stafar einnig slysahætta, sem ekki verður komið í veg fyrir, að alltaf verður fyrir hendi þegar akbrautin er eina leið in. Víða hagar þannig til, að vegaskurðir og girðingar með fram þjóðvegum fyrirbyggja að unnt sé að víkja hesti út af vegi, þótt nauðsyn krefji umferðarinnar vegna. Loks ber á þaö að líta, að hesturinn þolir illa hina grjótbornu akvegi. Hann þarf mjúkt undir fót, et hann á að geta neytt kosta sinna og enzt án þess að veiklast í föt um um aldur fram. Það fólk, sem leitar sé ynd is og heilsuverrdvr - í (Framhald á 13 síðu.) Gj’aldeyrisstafian og gleraugu Ólafs Er Ólafur Thors flutti ára mótaræðu sína um áramótin 1959—’60 sagði hann að ís- lendingar hefðu á 5 síðustu árum eytt 1050 milljónum króna umfram það sem þeir hefðu aflað. Þau voru dökk gleraugun, sem Ólafur skoð aði þessi mál í gegnum þá og ekkert tækifæri var Iát ið ónotáð til að upplýsa þjóð ina um, hve svart væri í ál- inn. Ólafur sá þá allt sem beinan halla. Hann taldi öll þau framkvæmdalán, sem tekin hefðu verið til arð- bærrar uppbyggingar í land inu sem byrði er væri að lcollsteypa þjóðinni. Meðal þeirra lána sem Ólafur taldi sem halla, voru lánin til Sementsverksmiðjunnar og Sogsvirkjunarinnar svo eitthvað sé nefnt. Allt var þetta eyðsla um efni fram í gegnur.i svörtu gleraugun hans Ólafs. — Þau voru býsna þægileg þessi svörtu gleraugu meðan verið var að undirbúa „viðreisnina“ og hið nýja þjóðfélag hinna gömlu góðu daga. Ný gleraugu Ólafur er nú hættur að nota svörtu gleraugun sín. Hann hefur brugðið u- nýj um gleraugum og nú sér hann allt í öðru Ijósi. Það hefur birt töluvert upp. í áramótaræðu sinni í útvarp ið um sl. áramót sagði ^ann að gjaldeyrisstaðan hefði batnað um 270 milljónir. Nú hafði Ólafur brugð'ð úpp nýjum gleraugum, viðreisn- argleraugunum. Og það var nú meira hvað veðrið var bjart og fallegt. Nú sá Ólaf- ur engin lán — ekki einu sinni hin gífurlegu eyðslu- lán, sem tekin hafa verið. Nú var öllu sleppt. Birtan var meira að segja orðin svo (Fr'amhald á 13. síðu.)

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.