Tíminn - 18.05.1961, Blaðsíða 11

j*tMI;NSf,, fimmtpdaginn 18. mai 1961.
11
Þegar Leikfélag Reykjavík-
ur velur sér framkvstjóra
er ekki nóg að athuga hæfi-
leika hans, dugnað og reynslu.
Þessir eiginleikar eru að vísu
bráðnauðsynlegir í starfinu,
en hins verður einnig að gæta
hvort framkvæmdastjórinn
kemst fyrir inn á kontórnum
sínum.
Guðmundur Pálsson uppfyllir
næstum því öll skilyrði sem nauð-
synleg eru framkvæmdastjóra Leik
félagsins.
Getur opnað peninga-
skápinn
Hann er að vísu ívið langur,
þannig að hann getur ekki staðið
uppréttur á kontórnum nema sums
staðar. En það bætir hann upp
með mjódd sinni og sveigjanleik
þannig að hann rúmast sæmilega
í hanabjálkakompunni í Iðnó og
getar meira að segja opnað pen-
ingaskápinn án þess að reka aftur-
hlutann út á ganginn. Skrifstofa
framkvæmdastjórans er sumsé
ekki nema 2,5 m. á lengd ( ef
lengd skyldi kalla) og 1,5 á breidd.
Þó ekki sé kontóiinn meiri um
sig hefur byggingarmeisturunum
fundizt nauðsynlegt að hafa súlu
eina mikla í miðri skonsunni til
frekara öryggis. Það fór nefnilega
að hrikta óþægilega í gólfbitunum
eftir að peningaskápurinn var
fluttar upp.
Svo reis Guðmundur
upp....
Þegar í Ijós kom að auk Guð-
mundar mundi vera pláss fyrir
meðalblaðamann í skonsunni,
brugðum við á það i'áð að heim-
sækja stjórann og spyrja hann um
rekstur Leikfélagsins.
— Það er að ýmsu leyti gott að
vera hér uppi, sagði Guðmundur,
rukkararnir gefast fljótlega upp á
því að kleifa upp þessa þröngu og
bröttu stiga, þeim sem tekst að
klöngrast alla leið eru venjulega
orðnir hógværðin sjálf þegar upp
er komið. Það er líka kostur að
geta notið útivistar um leið og
maður teygir úr sér.
Svo reis Guðmundur upp frá
skrifborðinu og höfuðið á honum
hvarf okkur sjónum út um þak-
gluggann. Innan stundar fær hann
sér sæti á ný og birtist okkur þá
aftur. Skrifborðið er sögufræg og
víðreist mubla, hefur farið um
land allt sem skrifborð forstjórans
í Deleríum búbónis.
Jólatré og bingó
— Hvað er Leikfélagið búið að
leika lengi í Iðnó?
— Félagið verður 65 ára næsta
vetur, svarar Guðmundur, og hefur
leikið allan þann tíma í Iðnó. Við-
fangsefnin eru orðin á þriðja
hupdrað.
— Hvað hefur þú verið lengi
í starfinu?
— Fjögur ár.
— Starfsemin fjörug?
— Það geta leikhúsgestir dæmt
um manna bezt. Hitt vitum við
betur að hún verður erfiðari með
hverju ári. Við eigum ekki sjálfir
húsnæðið, erum aðeins leigjendur.
Borgum ákveðið gjald fyrir hverja
leiksýningu, en fáum að æfa frítt.
Starfsemin hefur færzt mikið í
aukana, þannig að sýningum hefur
fjölgað mjög síðustu árin. Þess
vegna er orðið erfiðara um vik að
athafna sig, þrátt fyrir ágæta sam-
vinnu við huseigendur. Það eru
ekki aðeins leiksýningar í húsinu,
heldur alls konar fundir, spila-
kvöld, bingó, jólatré og árshá-
tíðir. Við verðum að sitja á hakan-
um með æfingar.
í fastri vinnu annars
staðar
— Að öðru leyti?
— Starfsemin er orðin miklu dýr
ari. Áður fyrr voru nær öll verkin
unnin endurgjaldslaust, leikarar
VIÐ
LIFUM
EKKI
A
TÓMUM
ÁHUGA
TIL
LENGDAR
{.......................................................................
■v.vwwww/' wtyyMf* n?
og félagsmenn sinntu þessu í tóm-
stundum sínum. Þetta var amatör-
leikhús. Nú er það orðið hálfgild-
ings atvinnuleikhús. Leikarar fá
smávegis kaup og annað starfs-
fólk. Leiktjöld og búninga verðum
við að borga fullu verði og sama
er að segja um aðra þjónustu. Það
eru aðeins leikararnir sem vinna
fyrir launum sem eru langt undir
því sem réttmætt væri. Afleiðing-
in verður sú að þeir verða allir
að vera í fastri vinnu annars stað-
ar. Og auðvitað bitnar það á leik-
listinni, þeir hafa lítinn tíma af-
ð æfa, verða að leika
eftir vinnudag annars
segir Guðmundur Pálsson
framkvæmdastjóri Leikfé-
lags Reykjavíkur í viðtali
um rekstur og starfsemi
félagsins.
Guðmundur Pálsson framkvæmdastjóri Leikfélags Reykjavíkur getur ekkl
staðið uppréitur á kontórnum sínum nema sums staðar ....
lögu til
þreyttir
staðar.
250 krónur eftir tíu ár
— Hvað fær leikari í kaup?
— Fyrsta árið fær hann 150
krónur fyrir hvert sýningarkvöld,
svarar Guðmundur Pálsson, það
hækkar um 10 krónur árlega ogi
eftir áratug fær hann 250 krónurj
fyrir kvöldið. Lög félagsins mæla
svo fyrir að leikaralaunin
aldrei verða hærri. Það mundi
lítið þýða að fara niður í Verka-
mannaskýii og leita að leikara þar
upp á svona býti. — Og við borg-
um ekkert fyrir æfingar. Segjum
til dæmis að tveir mánuðir fari í
að æfa leikrit, sem svo er sýnt
9 eða 10 sinnum. Eg er hræddur
um að leikarinn yrði að segja sig
til sveitar, ef hann fær ekki aðra
vinnu. Þeir vinna á skrifstofum,
afgreiða í búðum, vinna í bönk-
um og því um líkt.
80 þús. aS setja upp
leikrit
— Hvað fá leikarar í Þjóðleik-
i húsinu?
! — Þeir eru yfirleitt á föstui
Ikaupi. Sumir eru á lausum samn-l
ingum og þeir fá að minnsta kosti
300—400 kr. fyrir sýningarkvöldið
og 50 krónur fyrir æfingar.
— Og hvað kostar að setja upp
leikrit?
! — Það er ákaflega misjafnt, fer
auðvitað eftir tölu leikenda, hversu
oft er skipt um svið og þar fram
| eftir götunum. En það kostar
j aldrei undir 80 þúsund krónum að
I setja upp leikrit með fjórum eða
fimm hlutverkum og sama leik-
... en þegar hann teygir úr sér, verSur hann aS reka höfuðið upp um þakgluggann og andar að sér fersku lofti
um lelð, líkt og selurinn þegar hann stingur nefinu upp um vökina á ísnum. (Ljósm.: TÍMINN, GE.)
í ríkiskassann jafnharðan,
skemmtanaskatt og söluskatt.
— Þið borgið skemmtanaskatt?
— Já, og helmingurinn af hon-
;íum rennur í fjárhirzlur Þjóðleik-
hússins. Það finnst okkur nokkuð
hart.
— Svo gyltan sýgur grísinn?
— Okkur finnst það lágmarks-
krafa að skemmtanaskatturinn sé
felldur niður. Og yfirleitt finnst
okkur bæjaryfirvöldin mættu veita
okkur meiri eftirtekt.
ílsmínkið í kjallaranum, og vatnið
úr tjörninni flæddi óhindrað inn.
En þrátt fyrir allt hefur verið
starfað af fjöri, við lifum ekki á
öðiu en áhuganum, annars væri
allt farið út um þúfur fyrir löngu.
— Þó er svo komið að þetta geng-
ur ekki lengur, við verðum að
fá sómasamlegt leikhús og betri
aðstöðu til að vinna okkar verk,
hingað til höfum við lifað á því
að enginn fær neitt fyrir vinnu
sína. Það gengur ekki til lengdar,
þrátt fyrir eldlegan áhuga.
Nýtt leikhús
Eigiði ekki að fá nýtt
leik-
í bí-
með
sviðinu í öllum þáttum. Aðalkostn j hús?
! aðurinn er við leiktj öldin ogj — Það hefur lengi verið
smíði þeirra, búningana, þýðingar- gerð. Okkur var afhent lóð
laun, höfundarlaun, leikstjórn og pomp og prakt á 60 áia afmælinu.
fjölda margt annað. síðan hefur lítið gerzt. En
q ,. . . ■ . , ,, gmala leikhúsið í Iðnó er orðið
Rikisstyrkurinn fer allur afar lélegt til síns brúks> enda
til rikisins komið til ára sinna. Þó hafa farið
— Fáiði engan opinberan styrk? ýmsar endurbætur fram á því síð-
— Jú, við fáum 100 þúsund frá ustu árin, sæti í áhorfendasal hafa
Reykjavíkurbæ, það nægir fyrir verið gerð upp og aðstaða leikara
uppsetningu á einu leikriti. Svo að tjaldabaki stórlega bætt. Maður
fáum við annað eins frá hinu ís- heyrir eldri leikarana tala um
lenzka ríki. En það fer allt aftur gamla daga þegar rotturnar átu
Fjölbreytni
— Og stefna leikhússins?
— Við sýnum það nýjasta og
márkverðasta sem er að gerast í
leikhúsbókmenntunum, ekki sízt
hlustum við eftir íslenzkum leik-
ritahöfundum. Við höfum yfirleitt
leitazt við að sýna góð leikhús-
verk, gömul og ný og reynum að
hafa leikritavalið sem fjölbreyti-
legast. Við höfum leikið Shake-
speare og Samuel Beckett, Hol-
berg og Ionesco. Og það ' lætur
nærri að við höfum sýnt eitt ís-
lenzkt leikrit á hverju leiká’ri.
Leikskóli
— Og þið rekið leikskóla?
— Já, byrjuðum á því í fyrra.
Nú eiu 15 nemendur í skólanum,
kvenfólk í miklum meirihluta.
Gísli Halldórsson veitir skólanum
forstöðu og auk hans kenna þar
Helgi Skúlason, Bryndís Schram,
Ingibjörg Stephensen og fleiri.
Skólinn hefur fengið húsnæði í
Breiðfirðingabúð. Við vonumst
eftir því að skólinn verði Leikfé-
laginu mikil stoð og stytta í fram-
tíðinni.
Nú urðum við að sleppa Guð-
mundi lausum, hann þurfti að fara
á leikæfingu og var orðinn of
seinn. Því auk framkvæmdastjóra-
starfans er hann einn helzti leik-
ari LR eins og öllum er kunnugt
og gegnir ennfremur gjaldkera-
embætti í stjórn félagsins. For-
maður stjórnarinnar er Þorsteinn
Ö. Stephensen en ritari. Helgi
Skúlason. í húsbygginganefnd
eiga sæti Þorsteinn og Brynjólfur
Jóhannesson og Björn Thors, og
Leikfélagið hefur ekki fleiri nefnd
ir á sínum snæru^