Tíminn - 26.07.1961, Blaðsíða 3

TÍMINN, miSvikudaginn 26. júli 1961.
3
Búizt við óeirðum
í Suður-Ródesíu
í dag fer þar fram þjótJaratkvæcSagreiísIa
um nýtt stjórnarskrárfrumvarp, sem svartir
menn hafa andúÖ á. — Hafa þeldökkir bo'S-
a$ allsherjarverkfall í mótmælaskyni.
Hér sést allur skozki hópurinn, aS undanteknum 4 stúlkum, sem seint heimtust úr bænum. Séra Ólafur Skúla-
son er líka með á myndinni. Stendur hann lengst til hægri, en Ronald Bearsley lengst til vinstri.
Lífsglaðir Skotar
í siálfboðavinnu
NTB-Salisbury, 25. júlí.
Forystumenn afríkanska
lýðveldisflokksins (NDP) í
Suður-Ródesíu hafa hvatt alla
svarta menn í landinu til þess
að leggja niður vinnu og halda
sig heima á morgun, þegar
þjóðaratkvæðagreiðslan um
nýja stjórnarskrá fyrir landið
fer fram.
í áskorunarskjali þessu, sem er
undirritað af öllum sex s.tjórnar-|
formönnum ílokksins, er skorað
á alla Afríkumenn að halda sig
heima meðan á atkvæðagreiðsl-
unni stendur, leggja niður alla
vinnu og iðka þess í stag bæna-
hald og annað, sem geti orðið til
þess að vinna landinu frelsi á ný.
í skjali þessu er sagt, að hið
nýja stjórnarskrárfrumvarp hafi
veriff kolfellt við óopinbera at-
kvæðagreiðslu meðal svartra
manna í landinu síðast liðinn,
Þann 7. júlí s. I. kom hing-
að til lands hópur ungs fólks
frá Skotlandi á vegum þjóð-
kirkjunnar hér og skozku
kirkjunnar. Síðan hafa þessi
ungmenni aðallega dvalið á
Núpi í Dýrafirði, þar sem þau
hafa unnið af kappi við ýmsar
lagfæringar á húsum staðar-
ins. Nú eru þau komin hingað
tiL Reykjavíkur og dvöl þeirra
í landinu að Ijúka. Var frétta-
mönnum boðið til kaffi-
drykkju með þeim í gær.
sunnudag, og sýndi sú atkvæða-
greiðsla, hver afstaða svartra
manna væri til þessa ófrelsis-
frumvarps.
Þá var og mótmælt hryðjuverk-
um þeim, sem unnin voru í High-
field síðast liðinn mánudag, er
tveir Afríkumenn voru drepnir og
fjórir særðir í skotárás, sem lög-
reglan gerði á svarta menn, sem
voru í mótmæiagöngu.
í dag voru miklar ráðstafanir
gerðar í landinu til þess að koma
í veg fyrir hugsanlegar óeirðir
í sambandi við atkvæðagreiðsl-
una. Fjölmennur lögregluvörður,
ásamt evrópsku heimavarnarliði,
er á verði á öllum helztu vinnu-
stöðvum og gætir svo að segja
hvers fótmáls verkfallsmanna. —
Lögregluyfirvöld hafa lýst því
yfir, að sérhver tilraun til ó-
spekta eða uppreisnar, verði þeg
ar í stað bæld niður með harðri
hendi.
Sovézkir rithöf-
undar á Islandi
Tveir Skotanna voru klæddir þjóðbúningi sínum, köflóttu Skotapilsi, og
sjást þeir hér á myndinni. Skrautlegum skeiðahníf er stunglð niður í sokk
a.m.k. annars þeirra, eins og í slíður. Milli þeirra stendur ein stúlkan, sem
lék á sekkjapípurnar.
Meðal Skbtanna var glatt á
hjalla, þegar við komum á vett-.
vang. Menn höfðu verið að skoða!
si.g um í bænum og verzla og voru!
nú að tínast að með feng sinn.'
Mikið hafði verið keypt, þótt dýrt
væri, og allir voru ánægðir með
sitt. Mest bar á gærum og skinn-
skóm. Einhver hafði fengið sér is-
lenzka prjónahúfu. Var hún sett
upp af ýi'.isum og vakti það mikla
kátínu. !
Leikið á sekkjapípur
Þetta er Bob, fullu nafni Robin Rot- Þar sem sjálfsagt þótti aðp
hnie, sem mesta kátínu vakti, þegar mynda þennan fríða hóp, var hald-j
hann setti upp íslenzku prjónahúf- ið út á götu og hópnum stillt þar
una. I upp. Allt í einu höfðu sekkjapíp-*
urnar verið töfraðar fram. Einn
byrjaði að leika dillandi lag, um
leið og hann stappaði niður fæt-
inum eftir hljóðfallinu. Fólk þyi’pt
ist brátt að úr næstu húsum til
þess að hlýða á þessa nýstárlngu
tóna, og horfði það undrandi á
ihljóöfawið, sem gekk manna á
milli. Virtust stúlkurnar ekki síð-
ur kunna með það að fara en pilt-
arnir, þótt okkur sýndist það allt
annað en auðvelt viðfangs.
Áður en setzt var að kaffinu,
sagði séra Ólafur Skúlason æsku-
lýðsfulltnii þjóðkirkjunnar, okk-
ur deili á hópnum og dvöl hans
hér. Ólafur er hinn innlendi for-
(Framhald á 2. síðu)
Þann 5. þessa mánaðar
komu hingað til lands í boði
félagsins Mál og menning 3
fulltrúar frá Rithöfundasam-
bandi Sovétríkjanna. Allir eru
þeir þekktir rithöfundar í
heimalandi sínu og einn
þeirra, frú Valentína Moro-
sova, hefur talsvert kynnt sér
íslenzkar bókmenntir og þýtt
nokkuð af þeim á rússnesku.
Rithöfundarnir hafa ferðazt
víða um landið og reynt að
kynna sér sem bezt land og
þjóð. Létu þeir vel af dvölinni,
þegar fréttamenn hittu þá að
máli nú eitt kvöldið.
Rithöfundar þessir eru: Frú
Valentína Morosova frá Moskva,
Antanas Venclova frá Vilna í Lit-
háen og Valentín Ovetshkin frá
Kursk.
Frú Morosova er bókmennta-
fræðingur að menntun og þekktur
gagnrýnandi og þýðandi. Er hún
einn helzti þýðandi verka Hall-
dórs Kiljans Laxness á rússnesku.
Meðal þess, sem frúin hefur þýtt,
er Salka Valka, Silfurtunglið, Ung
frúin góða og húsið og fleiri smá-
sögur. Um þessar mundir er hún
að þýða Paradísarheimt, sem
fljótlega mun verða gefin út í
Sovétríkjunum. Einnig hefur frú
Morosova þýtt nokkrar smásögur
eftir Halldór Stefánsson.
Antanas Venclova er rithöfund-
ur og skrifar aðallega skáldsögur,
auk bókmcnntagagnrýni. Bækur
sínar skrifar hann á litháisku, sem
er móðurmál hans, en ýmsar
þeirra hafa verið þýddar á rúss-
nesku.
Venclova er einnig þingmaður í
Æðstaráði Sovétríkjanna. Sagði
hann, að það væri mjög tímafrekt
starf, þar sem hann yrði að hlusta
á allar beiðnir og kvartanir kjós-
enda sinna og sinna þeim eftir
beztu getu. Hins vegar taldi hann
það mjög gagnlegt fyrir sig sem
rithöfund að kynnast þannig fólk
inu, aðstöðu þess, erfiðleikum og
áhugamálum.
Valentín Ovetshkin er einnig rit
höfundur. Skrifar hann aðallega
ýmsa frásöguþætti, smásögur og'
ritgerðir. Auk þess er hann í rit-
stjórn nokkurra tímarita.
Þegar fulltrúarnir voru spurðir
um kjör rússneskra rithöfunda,
sögðu þeir, að þeim væri greidd
ákveðin upphæð fyrir hverja örk
af bókum sínum, þeim er gefnar
væru út. Ein örk er talin vera
40 þúsund stafir eða merki. Laun
þeirra fyrir örkina eru 150—300
irúblur, og fer upphæðin eftir gæð
jum verksins og frægð höfundar-
ins.
í hverju útgáfufyrirtæki starfar
svonefnt listaráð. Ræðir það rit-
verkin og ákveður hve háa upp-
hæð skuli greiða fyrir þau.
Ef verk höfundar eru gefin út
í fleiri úpplögum en einu, fær
hann ekki full laun fyrir þau, en
oftast um 50—60% af upphafleg-
um höfundarlaunum.
íslenzk náttúra þótti þeim held-
ur kaldranaleg og óblíð og menn-
ingarstig þjóðarinnar furðulega
hátt miðað við hana.
Ýmislegt fannst þeim sérkenni-
legt við ísland og var ekki laust
við, að hent væri gaman að sumu.
1T. d. má nefna það, að á nálega
öðrum hverjum bæ, sem þau sáu,
bjó skáld eða hafði búið skáld, og
annars staðar stóðu minnisvarðar
um skáld.
Á sunnudaginn munu þau halda
heimleiðis og báðu þau blöðin að
^flytja þakkir til allra, sem greitt
; hefðu götu þeirra hér og gert
þeim dvölina ánægjulega. Hefðu
!þau gjarnan viljað vera lengur n?
Ikynnast landinu betur.