Tíminn - 22.08.1961, Blaðsíða 3

T f MI N N, þriðjudaginn 22. ágúst 1961.
3
Sifellt veríð að Ætla a6 taka frum-
styrkja girðingar kvæðið af RÚSSUm
NTB—Berlín 21. ágúst. —
Flesfar deildir austur-þýzka
heimavarnarliðsins, er dregn-
ar voru saman við svæðamörk
in í Berlín, er lokunaraðgerð-
irnar voru hafnar í fyrri viku,
eru nú horfnar, en lögregla
og herlið komið í staðinn. Nú
er fleiri alþýðulögreglumenn
að sjá meðfram markalínunni,
en að. tölu til eru þeir ekki
jafnmargir og heimavarnar-
liðsmennirnir, sem kallaðir
hafa verið af vettvangi.
Orsök þessarar ráðstöfunar
virðist vera sú, að framleiðsluat-
vinnuvegirnir, sem voru í hinum
mestu vandræðum vegna mann-
eklu, máttu alls ekki missa þenn
an vinnukraft, gátu ekki séð á
bak verkamönnunum til landa-
mæravarðstöðu í þessum sveit-
um.
Við svæðamörkin hefur allt
verið með kyrrum kjorum síð-
ustu dægrin. Unnið er að því að
efla girðingarnar, en þrátt fyrir
sífelld mannvirki til þess að koma
í veg fyrir, að fólkið komizt und
an, hefur þó nokkrum Austur-Þjóð
verjum lánast að komast vestur
yfir landamærin, þeirra á meðal
bæjarstjórinn 1 Falkensee, einni
útborg Austur-Berlínar. Austur-
þýzkir stríðsvagnar standa enn
við Brandenborgarhliðið, en í dag
sáust annars engin merki um hern
aðarlegar aðgerðir austan megin
markanna.
Reynt að girða betur
Nokkrir þungir brezkir stríðs-
vagnar af gerðinni Centurion tóku
sér í dag stöðu 500 metra frá
landamærum Austur- og Vestur-
Þýzkalands. Þetta gerðu Bretar á
Spandau-svæðinu í norðvestur-
hluta Berlínar og stóð í sambandi
við það, að 150 meðlimir æsku-
lýðsfylkingar kommúnista í A-
Þýzkalandi hófu undir fánum fé-
lagsskapar sins að setja upp enn
eina gaddavírsgirðinguna bak við
girðingu, sem áður hafði verið sett
upp. Einnig kom flokkur brezkra
fótgönguliða á vettvang. Delacom-
be generalmajór, brezki herstjór-
inn í Berlín, sagðist myndi setja
enn meira lið niður í þennan bæj
arhluta, ef nauðsyn bæri til.
Bera allt á sjálfum sér
í bandaríska hverfinu hafa aust
ur-þýzk yfirvöld tekið af samband
ið milli Zehlendorf-svæðisins á
þessu hernámssvæði og Stein-
stiicken, en það er innilokaður
blettur kílómetra í burtu. Aðeins
fótgangandi fá að fara þama á
milli ,en það þýðir, að íbúarnir í|
Steinstucken verða að bera allarj
nauðþurftir heim til sín á sjálfum i
sér frá V-Berlín. Tómir renna
vagnarnir í neðanjarðarlestum
Vestur-Berlínar. A-Berlín rekur
fyrirtæki þetta, en verkalýðsfélög
í V-Berlín hafa einangrað lestina
og sett varðmenn við afgreiðslur.
Vígorðið í sambandi við þetta er,
að kommúnis.tastjómin skuli ekki
græða eyri á umferðinni í Vestur-
Berlín. Við 45 af 50 stöðvum braut
arinnar eru slíkir verðir. Farþegar
ferðast nú með strætisvögnum,
borgarst.jórnin í V-Berlín hefur út-
vegað. Otto Amdt, yfirmaður aust
ur-þýzku rikisjárnbrautanna á
Beriínarsvæðinu, fullyrti í dag, að
V-Berlínarbúar hefðu eyðilagt 62
vagna í neðanjarðarlestinni í vik-
Nýjar tillögur um Berlín tilbúnar
NTB—Washington 21. ág. og Þýzkalandsvandann. Er
Bandaríkin, Bretland og þetta haft eftir bandarískum
Frakkland eru nú að kalla bú- heimildum í Washington í dag.
in að koma sér saman um á-
kveðnar tillögur til þess að
leggja fyrir Ráðstjórnina sem
samningsgrundvöll um Berlín
Búizt
hvort farið er út í smáatriði í til-
lögum þessum, en stjórnmálamenn
í Washington segja Bandaríkja-
stjórn hafa áhuga fyrir að leggja
fram tillögur, er taki frumkvæðið
úr höndum Krustjoffs. Með slíkri
„aktívri“ pólitík muni vesturveld-
unum takast að ná betri taflstöðu,
er við, að orðsendingar j svo að þau geti ákveðið skiiyrðin
vesturveldanna verð'i afhentar íi fyrir viðræðunum um sjálfsákvörð
Moskvu hið bráðasta, ef til vill | unarrétt til handa hinni þýzku
fyrir vikulokin, og vesturveldin þjóð.
ganga hér lengra en aðeins að lýsa
því yfir, að þau séu reiðubúin til Samningadyr opnar
samninga með friðsemdarlaus.n Vesturveldin munu opna samn-
ingadyrnar enn meira, svo áð von
sé til þess að gagnleg skoðana-
skipti geti átt sér stað milli utan-
unni sem leið, og bæri borgar-
stjórnin í V-Berlín ábyrgð á þessu.
Blöðin í Vestur-Berlín og Vest- vandamalanna í huga.
ur-Þýzkalandi lýsa í leiðurum sín-1
um í dag hinni mestu ánægju með FrumkvæSið af Rússum
heimsókn Lyndon B. Johnson. vara Hin svokallaða Þýzkalandsnefnd, ríkisráðherra Rússa og vesturveld
forseta Bandaríkjanna, um helg- ,sem eru sendiherrar Bretlands, anna, er allsherjarþingið kemur
ina, og þann 1500 manna banda- Frakklands og Þýzkalands í Was-, saman 17. sept. Dean Rusk utan-
ríska liðsauka, sem kom til borg- hington og fulltrúar bandaríska 1 ríkisráðherra sagði í dag, að það
arinnar á sunnudaginn. Adenauer utanríkisráðuneytisins, hélt fund í yrði að semja. Grunntónn orðsend
sendi Kennedy forseta, skeyti, dag til þess að undirbúa endan-
einnig Johnson varaforseta, til legan texta orðsendinganna. Nefnd
þess að þakka heimsóknina, „sem þessi hefur setið á rökstólum dag-
hefur haf.t gífurleg áhrif“, eins og lega undanfarið. Ekki er vitað,
hann komst að orði.
Sjálfur fer Adenauer til Berlín- ' '
inga vesturveldanna mun verða sá,
að þau muni ekki láta ýta sér út
úr Berlín en séu fúsir til samninga
á góðum grundvelli.
ar á morgun. Að lokinni könnunar
ferð meðfram mörkunum og heim
sókn hjá bæjarráði og í flótta-
mannabúðum, mun hann að ljk-
indum snúa aftur til Bonn sam-
dægurs. Edgar Engelhard, aðstoð-
arborgarstjóri í Hamborg, var í
dag snúið aftur með harðri hendi,
er hann vildi fá að aka inn í A-
Berlíri. Er sagtinaðuA^Þióðverjum
hafi ekki litist á hið opi-nbera fána
merki á bifreið hans
í dag kom bandarísk bílalest tii
Berlínar með hvers kyns lifsnauð
synjar, og fóru bílar þessir hina
venjulegu leið frá Helmstedt Var
enginn steinn lagður í götu þeirra
Réttur Túnis að reica
Frakkaher frá Bizerte
NTB—New York 21. ágúst.
Samtals 32 ríki beindu því í
dag til allsherjarþings Sam>-
einuðu þjóðanna að viður-
kenna rétt Túnis til að krefj-
ast þess, að allt franskt her-
lið verði flutt burt úr landinu.
í ályktunartillögu um þetta er
því einnig beint til aðilja deil-
unnar um Bizerte-herstöðina,
að þeir hef ji þegar í stað samn
inga um brottflutning franska
hersins.
í tillögunni er ennfremur lagt
til, að allsherjarþingið staðfesti
ályktun öryggisráðsins um vopna-
hlé og að frönskum og túnísku her
irnir hverfi aftur til þeirra stöðva,
sem þeir voru á hvorir um sig, áð-
ur en bardagar hófust í Bizerte
19. júlí. Undir ályktunartillögu þá,
sem hér hefur nú verið lýst, r'ita
31 Afríku- og Asíuríki að við-
bættri Júgóslavíu.
Allsherjanþing Sameinuðu þjóð-
anna kom saman í dag til auka-
þings til þess að ræða deilu Frakk-
lands og Túnis um Bizerte-herstöð-
ina. v
Frakkar komu ekki til fundar-
ins í dag, enda hafa þeir lýst yfir
því, að þeir hafi þing þetta að
engu. Oft hefur de Gaulle látið
í ljós heldur lítið álit á samtök-
um hinna Sameinuðu þjóða, en
aldrei hefur þó stjórn hans haft
S.Þ. að jafn litlu og nú.
Aukaþing þetta var kallað sam-
an að frumkvæði Asíu- og Afríku-
ríkja. Það hefur aðeins tvisvar
sinnum komið fyrir áður, að auka-
þing allsherjarþings væri kvatt
saman. Allsherjarþingið fjallar nú
um kæru Túnis yfir því, að Frakk-
ar hafi ekki farið áð tilmælum ör-
yggisráðsins um að franskir og
Túnisherir skyldu hverfa til stöðva
sinna, sem voru áður en til átak-
anna kom 19. júlí síðast liðinn.
Hinn írski forseti allsherjarþings-
ins setti þingið í dag. Eftir tillögu
hans endurkjöri þingið fulltrúa-
nefndina frá í fyrra, en í henni
eiga sæti fulltrúar Costa Rica,
Haiti, Marokkó, Nýja-Sjálands,
Filippseyja, Spánar, Ráðstjórnar-
ríkjanna, Arabiska sambandslýð-
veldisins og Bandaríkjanna. Búizt
er við, að aukaþingið standi viku
eða jafnvel 10 daga. De Gaulle for
seti hefur gefið sendinefnd Frakka
hjá Sameinuðu þjóðunum skipun
um að koma hvergi nærri þessu
þingi til þess að iáta í ljós óánægju
Frakka með, að þingið sé að skipta
sér af deilu Frakka og Túnisbúa.
Ekki er nóg með, að sendinefndin
sæki ekki fundi, heldur lætur hún
alls ekkert frá sér fara um deilu-
málið og leiðréttir ekki það, sem
henni þykir á Frakka hallað í mál
flutningi annarra. Slíkt hafa þó
sum ríki gert áður, þótt þau hafi
afrækt þingsetu vegna óánægju.
Fyrsti ræðumaður á þinginu var
Mongi Slim, fulltrúi Túnis, sem
harmaði, að það ríki, sem beinlín-
is lægi undir kæru, væri ekki við
statt. Túnis hefði komið bezt, að
Frakkar hefðu lagt fram öll rök
fyrir afstöðu sinni. Slim rakti sögu
deilumálsins nokkuð. Allt síðan
1956 hefði Túnisstjórn krafizt
brottflutnings hersins frá Bizerte,
þar eð Túnisþjóðin vildi ekki hafa
þennan her í landi sínu. í janúar
1960 hætti Bourguiba forseti við
ráðgerðan ^bardaga um Bizerte
vegna uppreisnar hægrimanna í
Alsír og vildu Túnisar ekki nota
sér, að Frakkar voru í slæmri
klípu annars staðar. Slim nefndi
einnig fund Bourguiba og de
Gaulle í Frakkilandi fyrr á þessu
ári og lagði áherzlu á, að þá hefði
ekkert bent til þeirra aðgerða,
sem fram hefðu komið í Bizerté
nú í júní og júlí. Frakkar hefðu þá
farið að auka hermannvirki sín og
benti því ekkert til, að þeir hygð-
ust draga sig í hlé. Þá hefði risið
ný ólga út af málinu í Túnis.
Slim endurtók kröfu Túnis til
nokkurs hluta Sahara við suður-
mörk ríkisins. Þessi hluti Sahara
sagði hann að heyrði Túnis til.
Sem stæði gerði Túnis enga kröfu
til vesturhluta eyðimerkurinnar.
Það mál yrði útkljáð á friðsamleg-
an hátt við rikisstjórn óháðs Al-
sírs, því að aðeins slík stjórn væri
bær að semja um slíkt mál við
Túnis.
/
'/
/
/
/
/
ekki £
Morgunblaðið játar
Eitt af því, sem sýnir bezt treyst á, að menn haldi
hve gengislækkunin er ósvífin saman Mbl. -
hefndarráðstöfun, sem ekki á En þvi segi ég þetta, að þessi \
efnahagsleg rök í nýju kjara- siðasta niðurstaða Mbl. þýðir,
samningunum, er sú staðreynd, að þeir „létu reikna" að vinnu-
sem ég upplýsti um daginn, að Iaun í frystihúsum væru 50%
5% kauphækkun i frystihúsi af vinnslukostnaðinum, en
svarar sem næst til 1% breyt- ekki af heildarútgjöldunum
ingar a útflutningsverði afurð- eins og þeir höfðu áður full-
anna. Kaupgjald í frystihúsum yrt. En þetta þýðir, að sam-
er sem sé að meðaltali ekki kvæmt útreikningum Mbl. nú
yfir 20% af framleiðsluverði af- eru vinnulaun í frystihúsum
urðanna.
Út af þessu ætlaði Mbl. að
rifna. Mér voru valin hin versrtu
heiti t blaðinu dag eftir dag,
sagður beita hinum verstu
blekkingum og myndir birtar
af sakamanninum til áherzlu
stórg orðunum! Allt mundi
þetta þó bjargast, skildist mönn
um, vegna þess hve Mbl. væri
heiðarlegt og skilmerkilegt.
Höfuðinnleggið í, umræðun-
um var svo, að það sem ég
segði 20% væri 50%, og var
það orðað þannig:
„Staðreyndirnar eru þær
að vinnuaflskostnaður frysti-
húsa er yfirleitt að minnsta
kosti 50% heildarútgjalda hjá
þessum atvinnurekstri."
Það var ekki vandasamt að
fletta ofan af þessari enda-
leysu, þar sem nærri lætur, að
hráefniskostnaður sé um 50%
af heildarútgjöldum húsanna.
Þegar ég hafði upplýst það
eftir óyggjandi heimildum,
gerðist Mbl. mjög flaumósa, og
leitaði nú undankomu úr klíp-
unni. Voru nú góð ráð ekki
aðeins dýr heldur ófáanleg.
Enduðu þessi umbrot þá með
því, að blaðið „lét reikna upp
á nýtt — ekki hvað vinnulaun-
in í húsunum væru mikíll hluti
af hcildarútgjöldum þeirra
(hráefni innifalið), sem þeir
höfðu áður fullyrt að væri 50%
— heidur „létu þeir nú reikna“
hve mikill hluti vinnulauinin
væru af kostnaðinum við fisk-
vinnsluna og slepptu bara hrá-
efniskostnaðinum (fiskverð-
inu).
Og sjá — allt stóð heima —
vinnulaunin reyndust um 50%
sem fyrr! Þessir deyja nú ekki
ráðalausir. Þarna er sem sé
sem næst 25% af heildarút-
gjöldum, því að hráefniskostn-
aðurinn er ekki undir 50% að
mcðaltali.
Eg tel nú raunar auðséð,
að vinnulaunin eru enn ofreikn
uð hjá Mbl., þegar um meðal-
tal er að ræða, _en ekki svo, að
það taki því að hafa það stór-
kostlega á orði í þessu sam-
bandi. Þeir telja þau sem sé
nú um 25% af heildarkostnaði
en ég 20%. Hafa þeir á nokkr-
um dögum leiðrétt sig um helm
ing og má það teljast góður
árangur.
Niðurstaða þessara umræðna
verður þá sú, að miðað við síð-
ustu útrcikninga blasins mundi
5% kauphækkun hjá frystihúsi
svara sem næst til 1%% breyt-
ingar á útflutningsverði frysti-
húsa — en mín niðurstaða, sem
mestu hugarróti olli, var sú,
að 5% kauphækkun svaraði til
1% breytinga á útflutnings-
verði.
Af þessu er Ijóst, að Mbl.
hefði getað sparað sér stóryrð-
in, ef blaðið hefði viljað að
hið rétta kæmi fram. En blekk-
ingar blaðsins og stóryrði stafa
af ótta við sannleikann. Ein-
mitt þetta dæmi um frystihús-
in sýnir, hve ósvífin gengis-
lækkur.in er — að því ó-
gleymdu að lækkun vaxta í
það, sem þeir voru fyrir „við-
reisn" mundi jafngilda a. m. k.
6—7% breytingu á kaupi hjá
frystihúsunum.
Eg veit að mörgum blöskrar
málflutningur Mbl. um frysti-
húsin og gengisbreytinguna. —
En það sorglega er, að þetta er
einkennandi mynd af málflutn-
ingi blaðsins.
Eysteinn Jónsson