Tíminn - 25.08.1961, Page 11

11
T f.M I N N, föstudaginn 25. ágúst 1961.
Amerísk bók um ísland —
skrifuð á fslandi af amerískri
húsmóSur á íslenzku heimili.
Og þessi bók kemur á amer-
ískan bókamarkað bráðlega.
Konan, sem hefur skrifað
þessa bók, auk þess sem hún
er kona mannsi.ns síns og f jög
urra barna móðir, heitir Amal-
ía Líndal og býr í Kópavogi
með manni sínum, Baldri Lín-
dal efnaverkfrseðingi.
— Hvers vegna skrifaðirðu
þessa bók um ísland?
— Ég er nú búin að vera tólf
ár á íslandi og ekkert gert annað
en að eignast börn, svo að mér datt
í hug að breyta til og skrifa bók.
— Er þetfa bók fyrir túrista?
Atfeins ást og matur
— Hún er fyrir útlendinga og
fjallar um það^ hvernig er að vera
útlendingur á íslandi, en hún birt-
ir auðvitað aðeins mitt sjónarmið.
Hún er ísland eins og ég hef þekkt
það frá árinu 1949 til júlí ’61. Ég
hef sýnt nokkrum bóklna, og sum-
um finnst of mikið sagt í henni,
sem ætti ekki að segja frá. Ég
sýndi tveim karlmönnum hana, og
þeir urðu svolítið reiðir, þegar þeir
lásu um það, hvernig er að vera
karlmaður á íslandi, sem er land
karlmanna. Ef til vill yrðu allir
íslenzkir karlmenn reiðir, ef þeir
læsu bókina.
— Þú sagðir, að ísland væri
karlmannaland?
— Isn’t it? Allt er gert fyrir
karlmennina, og hér leita karl-
menn ekki til kvenna nema vegna
matarins og ástarinnar. Þeir leita
ekki að félagsskiap hjá konum,
heldur hjá hver öðrum. Ef maður
kemur í samkvæmi, standa þeir í
hópum og stinga saman nefjum og
tala um málefni, sem þeir hafa
ákveðið, að séu ekki fyrir kven-
,.fólk. Heima áttum við félaga með-
al karlmannanna, og ég er anzi
hrædd um, að íslenzkir karlmenn
fari mikils á mis við það, að eiga
ekki konur að félögum.
— Varð maðurinn þinn nokkuð
reiður, þegar hann las um íslenzku
kiarlmennina?
— Já, já, hann var einn þeirra
reiðu Hann samþykkir, að ég
hafi rétt til þess að segja það, sem
mér finnst, en það þýðir ekki, að
hann sé' sammála því. — Annars
vil ég ekki tala um einn þátt bók-
arinnar fremur en annan, því að
mig langar ekki til að fólk myndi
sér skoðun á bókinni, áður en það
hefur lesið hana. Flestir, sem hafa
heyrt, að ég væri að skrifa bók,
halda, að bókin sé andstæð íslandi
bara af því að ég er útlendingur.
Fólk verftur aldrei gamalt
í Ameríku
— Hvenær laukstu við bók'ina?
— í apríl, og þá sendi ég hana
til umboðsmanns míns í New Vork.
í maí fékk ég svo að vita, að bókin
yrði gefin út. Bréfið kom á afmæl
isdaginn minn. Útgefandinn hafði
beðið mig um að sjá hana, áður
en ég skrifaði hana. Hann hafði
séð samtal við mig í blaðinu
Christian Science Monitor í fyrra,
þar sem ég lét þess getið, að ég
ætlaði að skrifa bók um ísland, og
þá skrifaði hann mér og bað um
að sjá hana. þegar hún væri til-
búin.
— Hefurðu skrifað fleira en
þessa bók?
— Eg hef skrifað smásögur bæði
um rmerískt og íslenzkt efni, en í
Bandaríkjunum hafa þeir ekki
áhuga á sögum urn íslenzkt efni,
s^n ekki er á neinn hátt tengt
26 þésnnd í sjálf-
boðaliS
NTB—BERLÍN, 23. ágúst. —
Næstum 26 þúsund austur-þýzk
ungmenni í æskulýðsfylkingunni
Freie Deutsche Jugend, hafa gef-
ið sig fram til herþjónustu að
áskorun stjórnarvalda kommún-
ista, og var tilkynnt um þetta af
hálfu flokksins í dag. Blaðið Neues
Deutschland segir Ulbricht hafa
sagt í sambandi við þetta, að söfn
un sjálfboðaliðanna hefð'i verið
•nauðsyn, ekki aðeins vegna ör-
i yggis ríkisins, heldur öllu frem-
ur til þess að undirbúa friðarsátt-
mála á skynsamlegan hátt. Við
höfum nú gert öryggisráðstafanir
en eigum aðalviðfangsefnin eftir,
á Ulbricht að hafa sagt.
SolheimakapeMa
Amalía og Baldur Líndal ásamt strákunum þelrra fjórum.
ÍSLAND — land karlmanna
Ameríku, og nú er langt síðan ég
fór að heiman, og bandarísku sög-
urnar mínar eru ekki lengur tíma-
bærar. Þú sérð, að þetta eru ógur-
leg vandræði!
— Hefur eitthvað verið þýtt eft
ir þig á íslenzku?
— „Þau gömlu“. Sú saga kom
í Samvinnunni ’58. Ég reyndi að
koma henni út í Ameríku, en þeir
sögðu, að Ameríkanar hefðu ekki
| áhuga á gömlu fólki, — fólk verð
ur aldrei gamalt í Ameríku, það
i er alltaf ungt. Þegar það eldist,
segist það vera „getting a long“.
Þessi saga er um gamalt fólk, sem
veit, að það er gamalt og viður-
kennir það, — svoleiðis fólk er
ekki til í Ameríkiu.
— Leizt þér illa á íslendinga,
þegar þú komst?
— Nei, þeir voru rather nice,
en þeir brostu aldrei.
Keep smiling
— Er „keep smiling" heimspeki
bandarísku þjóðarinnar?
— Þegar ég var heima, sögðu
margir „Another day — another
dollar“ . (Með nýjum degi kemur
nýr dollar), en hér á íslandi geta
þeir ekki sagt „keep on smiling“
(Haltu áfram að brosa), því að
þeir byrja aldrei að brosa. Þeir
segja bara í staðinn: „Það er nefni
lega það“. Og þessi talsháttur er
mjög einkennandi fyrir fslendinga.
Hann segir ekkert nema þetta:
Ég heyri þig tala Maður er ná-
kvæmlega jafn nær á eftir.
— Það getur verið óeðlilegt að
brosa. Amerlkanar eru þekktir fyr
ir að brosa óeðlilega.
— Það eru auðvitað _ til tann-
kremsauglýsingar, en íslendingar
brosa svo sjaldan, að maður veit
ekkd, hvort þeim er vel eða illa
við mann. Þegar ég kom hingað
fyrst, sagði ég við Baldur, að ís-
lendingar brostu svona sjaldan,
af því að það væri svo kalt. —
Þeir væru hræddir um, að tenn-
urnar frysu. Nú er það orðið tízka
á íslandi að brosa. Fyrir nokkrum
árum brosti enginn maður á mynd
í blöðunum, og allir voru í fram-
an eins og þeir væru að deyja. Nú
brosa allir á myndum, jafnvel
pólitíkusarnir brosa. Menn eru
meira að segja farnir að skilja, að
það «*r allt í lagi með mann, þótt
hann brosi. En þótt íslendingur
geti hlegið að öðrum,* hlær hannl
ekki að sjálfum sér. Hann tekurj
sjálfan sig hátíðlega.
— Finnst þér íslendingar inni-|
lokaðir?
— Þeir lita út eins og þeir séu
það. Ég held, að fslendingar segi
mjög sjaldan eitthvað af sjálfs-
dáðum við fyrstu kynni, og þegar
þeir koma saman með útlending-
um, finnst þeim útlendingar tala
! of mikið. Þetta er oft erfitt fyrir
I útlendingana, því að þeir íslenzku
jsegja oftast bara já eða nei eða
■ það er nefnilega það. Annars tala
þeir oft um veðrið eða pólitík.
íslenzkir karlmenn
laglegir
— Er algengt, að Ameríkanar’
haldi, að íslendingar séu Eskimó-
ar?
— Það eru margir, sem halda,
að lífið á íslandi sé hálfgert Eski-
móalíf. Maður hefur stundum séð
j teikningar í amerlskum blöðum,
j þar sem Eskimói er að dorga við
, ísvök og myndin á að fyrirstilla
i ísland. En jáað hefur verið mikið
skrifað um fsland á undanförnum
árum og þetta er að breytast. Ann-
ars voru margir kunningjar mínir,
sem skildu ekki, hvers vegna ég
, væri að fara frá landi. sem hefur
allt, til lands, sem lítið hefur. Þeir
skildu ekki, að ísland hefur ýmis-
legt, sem Ameríka hefur ekki.
— Hugsa Ameríkanar meira
um að komast yfir peninga en ís-
lendin^ar?
— Ég veit ekki, hvernig það er
núna í Ameríku, en mér virðist
íslendingar hugsa meira um það
nú en áður. að komast yfir peii-
inga.
— Hefurðu hugsað þér að láta
V'ða bókina?
— Nei, bókin er ekki skrifuð
fyrir íslendinga. Ég hugsa, að þeir
muni ekki skilja hana, nema þeir
hafi dvalizt erlendis og hafi sam-
anburðinn við önnur lönd. Annars
getur verið, að hún komi hér í
bókabúðir á ensku. Ég held, að
þetta sé fyrsta bókin, sem er skrif-
uð af útlendingi, sem er búsettur
á íslandi. Það eru venjulega ferða
menn eða íslendingar sjálfir, sem
skrifa um landið.
— Hvenær kemur bókin út?
— Það stóð til, að hún kæmi út
Að leiðarlokum
í febrúar á næsta ári, ef ég væri
búin að ganga frá henni á tilsett-
um tíma. En ég var tilbúin með
hana það snemma, að ég vona, að
hún komi út fyrir jól.
— Hvernig er að búa í Kópa-
voginum?
Okkur finns*. mjög gott að
búa hér. Börnin eru frjáls, Og það
er fallegt hér. í Reykjavík er eins
og maður sé lokaður inni með
hugsunum sínum.
— Skrifarðu nokkuð um ís-
lenzkt kvenfólk í bókinni?
— Já, já — Útlendingar tala
mikið um, hvað íslenzku stúlkurn-
ar séu fallegar, og þær eru það,
en karlmennirnir eru ekiki síðri.
Mér finnst íslenzkir karlmenn
ekki ólaglegri én þeir amerísku.
Sjáðu manninn minn til dæmis!!
Birgir.
Á sunnudaginn 27. ágúst, verð-
ur messað í Sólheimakapellu í
Mýrdal. Héraðsprófasturinn séra
Gísli Brynjólfsson prédikar. Altar-
isganga verður í guðsþjónustunni.
j Sólheimakapella var vígð 24.
| sept. 1960, en á Ytri-Sólheimum
hafði kirkja staðið um margar ald
I ir, þar til hún var lögð niður árið
1898. Forgöngumenn kapellubygg-
: ingarinnar voru fimm bændur, all
' ir búsettir í hinni fornu Sólheima
sókn. Einn þessara bænda, Sigurð
j ur Högnason í Sólheimakoti, lézt
| fáum dögum fyrir vígslu kapell-
■ unnar, og var útför hans gerð frá
| kapellunni á vígsludegi hennar.
Stjórn Sólheimakapellu hefur
j ákveðið að halda árlega sérstak-
i an messudag í kapellunni. Við
j guðsþjónustuna á sunnudaginn
I verður veit.t viðtöku gjöfum til
kapellunnar, ef einhverjir vildu
j styrkja hana.
f sambandi við þessa guðsþjón
j ustu verður haldinn héraðsfund-
i ur Vestur-Skaftafellsprófastsdæm-
j is. Þar munu flutja ávörp og er-
i indi, auk prófasts, aðrir prestar
j prófastsdæmisin? ’æir sr. Valgeir
! Helgason og Jónas Gíslason.
Enn fremur \; ;ður haldinn aðal-
fundur Kirkjukórasambands Vest-
ur-Skaftafellsprófastsdæmis.
Jónas Gíslason
Ó, hvað ljúft, í leyni
að leika sér að strái
og láta tímann tefjast,
tárið á meðan hlær.
Eg sit við lækinn litla,
um iiðna daga hugsa,
silungs þar ég sótti, —
hann synti mér að hönd.
Við grös og mosagrjótið
eg griðarhjal mun hefja:
þá kemur lambið Ijúfa
og leggst mér fótum að.
Afturkominn til flatlands frá
feiknareyju útnorður hafs,
langar mig að senda heilsan
og bakklæti til þeirra mörgu
vina, sem ég uppgötvaði, að ég
átti án fyrir vitundar, — líka
til ástmeyja aldægrunnar, sem
enn svífa mér í draumi.
Á hljóðum stundum sitjandi
að smáum verkefnum mínum
mun hugur leita og lenda, —
gott var að anda ilmi á mosa-
grund í aldægra birtu og láta
auga leika við sviphreina fjalla-
barða. Gott er, að til eru þrjú
þjóðarbrot á Fróni, — lyndis-
hlýtt fólk, gáfaðir hestar og
lágnættismjúkar sauðkindur
Sérstaklega sendi ég hlýjar
kveðjur aðstoðarmönnum mörg
um, en þó ekki að gleyma götu-
hreinsaranum í Reykjavík.’sem
veigraði sér við að hvevfa af
sýningunni. nema hann fengi
að borga dyraverði þrefalt
gjald í nafni heilagrar þrenn-
ingar.
Að endingu sendi ég út legu-
manni íslenzkra lista Jóhann-
esi Kjarval, hyllingu mín- Úti-
legumaður mun ég si ’lfur
vera
Hamazt höfum vlð .>? giimt
í alda húmi. Nú ætla r-° út i
kokkhús að fá mér islenzkan
kæfubita. á meðar Ag raula
Máríu ljóð og kjarnvði margt
„EKHAM SÁD VIPRA BA
HÚDA VADÁNTI“-
Karl Einarson Dunganon,
c/o: Lykkesholms Alle 7.c.,
I. tv.. Köbenhavn V