Tíminn - 27.08.1961, Blaðsíða 8

8
TÍMINN, sunnudaginn 27. ágúst 1961.
Frú H. T. Miller hafði árum sam i
an búið í þægilegri íbúð (tvö her-
bergi og eldunarpláss) í nýtízkulegu
fjölbýlishúsi nálaegt East River. Hún
var ekkja og hr. H. T. Milier hafði
verið Iíftryggður fyrir drjúgan skild-
ing. Hún átti ekki mörg áhugamál
og enga sérstaka vini og fór sjaldan
lcmgra en til kaupmannsins á horn
inu. Aðrir íbúar hússins virtust ekki
veita henni eftiirtekt. Hún klæddist
einföldum fötum, járngrátt hárið
var stuttklippt og vandlega lagt i
liði, snyrtilyf notaði hún ekki, and-
litið var mjög venjulegt og hún var
61 árs að aldri. Hún rasaði aldrei
um ráð fram, gætti reglusemi í öll-
um hlutum, reykti sígarettu stöku
sinnum, matbjó fyrir sjálfa sig og
passaði upp á kanarífuglinn sinn.
En svo hitti hún Miriam. Það var
snjór það kvöld. Frú Miller hafði
þvegið upp eftir kvöldmatinn, sat og
las í síðdegisblaðinu og rakst þá á
auglýsingu um kvikmynd, sem var
verið að sýna í kvikmyndahúsi ná-
grennisins. Henni féll titillinn vel,
svo að hún fór í oturpelsinn sinn,
dró bomsur á fætur sér og lét loga
ljós í gamginum, þegar hún yfirgaf
íbúðina, því að hún var hálf myrk-
faelin.
Píngerður snjórinn sveif hægt til
jarðar. Hún tók ekki eftir nöprum
vindinum frá ánni, fyrr en hún kom
á næsta götuhorn. Frú Miller gekk
hratt og laut höfði án þess að veita
neinu eftirtekt í kringum sig — eins
og moldvarpa, sem grefur sér göng.
. Hún nam staðar við sælgætissölu og j
keypti sér piparmyntustauk.
Það var löng biðröð fyrir framan
kvikimyndahúsið og hún stillti sér
upp aftast. ÞreytuTeg rödd tilkynnti,
að inman skamms mundi næsta sýn j
ing hefjast. Frú Miller rótaði í tösk-
unni sinni og dró fram penimga fyrir
miðanum. Biðröðin þokaðist smám
saman framar, og þegar frú Miller
leit upp eftir dálítinn spöl, tók hún
eftLr lítffli stúlku, sem stóð undir
einni súlunni.
Ald.rei hafði frú Miller séð svo
sitt og merkilegt hár, það var full-j
komlega hvltt eins og hár á litl'eys- ■
ingja. Það var sl'étt og slegið og náði
hennl í mitti. Hún var grönn og mög
ur. Það var einhver ákveðni og fín-.
leiki ,í fasi hennar, þar sem hún stóð
með þumalputtana í vosunum á blóm
lituðum flauelsjakka, sem fór henni
vel.
Frú Miller komst í undarlega gott
skap og þegar litla stúlkan leit upp,
brosti hún til hennar vingjarnlega.
Litla stúlkan gekk að henni og sagði:
„Viljið þér gera mér greiða?" |
„Með ánægju, ef ég get", sagði
frú Miller.
„Ó, það er ósköp auðvel't, mig lang
ar bara að biðja yður að kaupa fyrir
mig einn aðgöngumiða, annars verð
ur mér ekki hleypt inn. Hér éru
peningairnir‘. Og hún rétti frú Miller
kurteislega nokkrar krónur.
Þær urðu samferða inn í forsalinn.
Og sætavísa leiðbeindi þeim inn í
biösal. Enn voru tuttugu mínútur
þangað til næsta sýning hæfist.
„Mér ^nnst ég vera ógnar glæpa-
kvendi", sagði frú Miller glaðlega,
„ég á við, þetta er eiginlega bannað,
ekki satt? Ég vona, ég hafi ekki gert
neitt af mér með þessu. Mamma þín
veit vissulega, hvar þú ert niður
komin, stúlka min? Hún veit það,
ekki satt?"
Litla stúlkan svaraði engu. Hún
hneppti frá sér frakkanum og lagði
hann í skaut sér. Hún var í snotrum,
dimmbláum kjól. Gullfesti bar hún
um hálsinn og fitlaði við hana létt-
um fingrum. Þegr frú Miller virti
hana nánar fyrir sér, sannfærðist
hún um, að hárið væri ekki það
merkilegasta í fari hennar, heldur
voru það augun, rólyndisleg, hnotu-
brún augu, sem voru gersamlega
saklaus og bamsleg og settu mestan
svip á andlitið vegna þess, hvað þau
voru stór.
Frú Miller bauð henni piparmyntu.
„Hvað heitir þú, vinkona?"
„Miriam", svaraði telpan í sjálf-

Truman Capote
i
sögðum tón, eins og frú Miller, .þefði'
getað sagt sér það sjálf.
„Það var skemmtilegt, ég hei(,(.
líka Miriam Og þó er það ekki svo
algengt nafn. Þú ætlar þó ekki að
segja mér, að þú heitir líka Miller
að ættarnafni? ‘
„Einmitt, Miriam!"
„En hvað það var einkennilegt!‘
„Það er nú margt einkennilegt",
sagði Miriam og lét piparmyntuna
leika á tungubroddinum.
Frú Miller roðnaði og mjakaði sér
vandræðalega til í sætinu: „Þú hefur
nokkuð mikinn orðaforða eftir
aldri".
,Hef ég það?“
„Já“, sagði frú Miller og flýtti sér
að víkja talinu að öðru. „Finnst þér
gaman að fara í bíó?“
„Ég velt það nú eiginlega ekki“,
sagði Miriam, „ég hef aldrei reynt
það áður“,
Biðsalurinn varð smám saman full
ur af kvenfólki. Eftir öllum sólar-
merkjum að dæma var sýningunni
að Ijúka frammi. Frú Miller reis á
fætur og stakk töskunni undir hand-
legginn. „Mér er bezt að fara inn
strax til að fá gott sæti", sagði hún,
„það var gaman að hitta þig“.
Miriam rétt kinkaði kolli
Það snjóaði alla þá viku. Bifreiðir
og fótgangandi fóru hljóðlega um
göturnar, það var engu líkara en
líf borgarinnar héldi éfram bak við
l'jósleitt, en þétt tjald í leyni. í kyrrð
inni runnu himinn og jörð saman í
eitt, vindurinn þyrlaði upp snjónum,
frostrósir settust á glugga, það varð
kalt í húsunum, það var engu líkara
en borgin hefði fengið aðkenningu
af lömun.
Ljós varð að loga allan daginn og
dagarnir runnu allir saman í huga
frú Miller. Föstudagur var í engu
frábrugðinn laugardegi og á sunnu-
daginn fór hún til kaupmannsins,
en þá var vitaskuld lokað.
Á kvöldin hrærði hún egg og
drakk tómatsafa. Síðan fór hún f
flónelsnáttkjól og makaði hreinsun-
arkremi framan í sig og háttaði með
.bitqpojcs á iótunum. Hún lá o.g lás
í TIMES, þegar dyrabjöllunni var
h4pgt,j,$trax ylatt henni í hug,. að ,
þetta hlytu að vera mistök og sá,
sem hringdi, mundi snúa strax aftur.
En það var hringt hvað eftir annað
og að lokum varð úr því ein samfelld r
hringing. Hún leit á klukkuna, hún
var rúmlega ellefu, þetta var undar-
legt, hún gekk alltaf til náða klukk
an tíu
Hún reis úr rekkju og gekk ber-
fætt fram í stofuna. „Ég kem, eng-
an æsing!“ Hún hafði sett öryggis-
keðjuna á dyrnar og meðan hún rjál
aði við lásinn, hélt dyrabjallan áfram
að gjalla. „Hættið þessu!“ hrópaði
hún. Svo opnaði hún dyrnar örlítið.
,Hvað í ósköpunum?“
„Halló“, sagði Miriam.
„Ó, nú, halló", sagði frú Miller og
gekk skjálfandi út á dyraganginn,;
„það er litla stúlkan“. I
„Ég hélt þú mundir aldrei opna,
en hélt áfram að bringja, því að ég I
vissi, að þú varst heima. Ertu ekk-
ert glöð að sjá mig?“
Frú Miller vissi ekki, hverju skyldi
svara. Hún sá, að Miriam var enn i
sarna blómlitaða Jakkanum og í
kvöld hafði hún einnig húfu úr sama
efni. Hvíta hárið var í tveimur flétt
um og um þær bundin slaufa. Stór
og hvít slaufa.
„Þú gætir í það minnsta hleypt
mér inn, þegar ég er búin að bíða
svona léngi", sagði Miriam
„Það er svo hræðilega seint“.. j
Miriam leit á hana tómlát. „Hvaða
máli skiptir það. Hleyptu mé<r inn,
það er kalt að standa hér úti og ég
er bara í þunnum silkikjól".
Svo stjakaði hún frú Miller mjúk
lega til hl’iðar og gekk fram hjá
henni inn í íbúðina.
Hún lagði kápuna slna og húfuna!
á stól. Það var rétt, að hún var j
klædd silkikjól. Hvítum silkikjól.
Silki í febrúar.
,Hér er hlýlegt", sagði hún, „mér
finnst gólfteppið ágætt“.
Svo snerti hún á gerviblómi í,
vasa.
„Svikið“. sagði hún með viðbjóði.
„Finnst þér gerviblóm ekki óttaleg?”
Hún settist í sófann og breiddi úr
kjólnum.
„Hvað viltu?" spurði frú Miller.;
„Seztu", svaraði Miriam, „ég verð
taugaóstyrk af að horfa á fólk standa
í fæturna".
Frú Miller lét fallast ofan á skinn
púða. „Hvað viltu?“ endurtók hún.
„Ég býzt ekki við, að þú sért neitt
glöð að sjá mig“.
í annað sinn varð frú Miller svara
fátt, hún fálmaði fyrir sér með hend j
inni.
„Hvernig vissirðu, hvar ég bjó?‘‘|
Miriam hnyklaði brýrnar: „Það er;
ósköp einfalt mál. Hvað hditir þú?
Hvað heiti ég?"
„En ég er ekki í símaskránni".
„Við skulpm tala um eitthvað ann
að“.
Frú Miller sagði: „Móðir þín hlýt-
ur að vera galin að láta telpubarn
eins og þig þvælast um að nætur-
lagi.. í þessum fötum. Hún hlýt
ur að vera galin" . >
Miriam stóð ó fætur, dró tjaldið
ofan af fuglabúrinu og kíkti inn:
„Það eru kanarífuglar, gerir nokkuð
til, þó að ég vekji þá. Mig langar að
heyra þá syngja.
„Láttu Tommy vera. Þú dirfist
ekki að vekja hann“
„Auðvitað", sagði Miriam, „ég skil
bara ekki, hvers vegna ég má ekki
heyra í þeim. Áttu nokkuð að borða?
Ég er að deyja úr hungri. Þótt þú
ættir ekki nema mjólk og marmel-
aði'.
„Heyrðu", sagði frú Miller, „ef ég
smyr nokkrar góðar sneiðar handa
þér, viltu þá vera svo væn og fara
heim. IÍIukkan er ábyggilega yfir
tólf“
„En það snjóar“, sagði Miriam, „og
það er kalt og dimmt".
„Já, en þá hefðirðu alls ekki átt
að korna", sagði frú Miller og tók
sig á til að hafa stjórn á röddinni,
„það er ekki mór að kenna, þótt
snjói. Þú færð ekkert, nema þú lof-
ir að fara strax og þú ert búin að
borða“
Miriam strauk yfir aðra kinnina
á sér með fléttunni. Hún var hugs
andi á svip eins og hún væri að velta
fyrir sér skilmálunum. Hún sneri
sér að fuglabúrinu.
„Ágætt, ég skal lofa að fara".
Hvað er húíÞgömul? Tíu? Ellefu?
Frú Miller stóð í eldhúsinu og opn-
aði dós af jarða.rberjasultu og skar
fjórar brauðsneiðar. Hún hellti í
mjólkurglas og kveikti sér í sigar-
ettu. Og hvernig hefur hún komizt?
Hún var skjálfhent, þegar hún
kveikti í sígarettunni og hafði næst-
um brennt sig í fingurgóamna. Kan-
arífuglinn var farinn að syngja.
Hann söng eins og hann aðeins söng
á morgnana og aldrei aðra tíma sól-
arhrings.
„Miriam", hrópaði hún, „ég sagði
þér, að þú mættir ekki trufla
Tommy".
Engu va.r svarað. Hún hrópaði aft-
ur, hún heyrði aðeins í kanarífuglin-
um. Hún sogaði að sér sígarettureyk
inn og uppgötvaði þá, að hún hafði
: kveikt í röngum enda ...Nú varð
hún að hafa stjórn á sér.
Hún bar matinn inn á bakka og
setti hann á sófaborðið. Það fýrsta,
sem hún rak augun í, var, að fugla-
l búrið var enn hul'ið ábreiðunni. Og
j Tommy söng. Það var furðulegt. Og
það var enginn í stofunni. Frú Mill-
er gekk út á ganginn aftur og inn
' í svefnherbergið, hún stóð kyrr í
dyrunum og greip andann á lofti.
„Hvað ertu að gera?" spurði hún.
„Miriam leit upp og það var ein-
kennilegur glampi í augum hennar.
Hún stóð við skrifborðið með opið
skartgripaskrín fyrir framan sig.
Hún leit lengi í augun á frú Miller
og brosti.
,J>etta er einskis virði", sagði hún,
„en mér finnst þessi kambur nokk-
uð fallegur“.
„Viltu ... viltu gera svo vel að
leggja hann á sinn stað“, sagði f.rú
Miller og fannst hún endilega þyrfti
að styðja sig við eitthvað. Hún hall'-
aðist upp að dyrakarminum, höfuð
hennar var óbærilega þungt og hún
sá eldglæringar.
„Nei, barnið mitt, þetta gaf mér
maðurinn minn“.
„En þetta er fallegt", sagði Miri-
am, „gefðu mér það".
Meðan hún stóð og reyndi að koma
fyrir sig svari, rann það upp fyrir
henni, að hún var alein, hún gat
hvergi vænzt hjálpar.
★ I
Miriam borðaði græðgislega, og
þegar hún hafði hesthúsað brauðið
og svolgrað í sig mjólkina, fór hún
með fingurgómunum um diskinn til
að tína upp molana. Skrautnælan
geislaði í blússunni hennar.
„Þetta var indælt“, sagði hún og
andvarapði, „en nú væri gott að fá
möndluköku eða kirsuber. Þykja þér
ekki góð sætindi?"
Frú Miller sat yzt á stólbrík og
reykti sígarettu. Hárnetið sat skakkt
nokkrar hárl'ufsur hengu yfir ennið.
Hún var vonleysisleg á svip og hafði
rauða bletti í vöngum eins og eftir
högg.
„Þú átt víst ekki kökubita eða
konfekt?"
Frú Miller sló öskuna á teppið.
Hún var hálf reikul, þegar hún
reyndi að líta á Miriam
„Þú lofaðir að fara, þegar þú vær
ir búin að borða", sagði hún.
„Guð minn góður, gerði ég það?“
„Þú lofaðir þvi, ég er þreytt og
mér liður illa“.
„Vertu ekki reið, ég er bara að
stríða", sagði Miriam.
Hún tók upp kápuna sína og setti
upp húfuna fyrir framan spegil. Svo
laut hún þétt niður að frú Miller
og sagði:
„Kysstu mig góða nótt“.
„Ó nei.. helzt ekki"....sagði
frú Miller.
Miriam yppti öxlum og sperrti
brýrnar. — „Eins og þú vilt", sagði
hun Svo gekk hún að sófaborðinu,
greip vasann með gerviblómunum og
bar hann þangað, sem ekkert teppi
huldi gólfið. hreytti honum i gólfið
og mölbraut hann. Glerbrotin fóru
í allar átti og hún traðkaði á rósun-
um Svo gekk hún að dyrunum, en
áður en hún lét þær aftur á eftir
sér, leit hún um öxl til frú Miller og
það var sambland af lævísi og sak
leysi í augum hennar.
, Næsta dag var frú Miller í rúminu
og reis aðeins einu sinni á fætur til
(Framhaia a ta siðuj.