Tíminn - 01.09.1961, Blaðsíða 6

6
TÍMINN, föstudaginn 1. september 1961.
Orðið er frjálst
Guðmimdur Ingi Kristjánsson
Undirskriftir og hlutleysi
Nokkrir menn á Vestfjöröum'
hafa undirritað sérprentaða á-
skorun til Vestfirðinga, um að
skrifa u-ndir mótmæli gegn her-
setu á íslandi. Hefur verið rætt
um þetta í blöðum, og fullyrt að
forystumenn stjórnmálaflokka
hafi lagt á ráðin um þessa áskor-
un. En svo er ekki. Mér er ekkert
launungarmál að ég samdi ávarps
orðin og spurði engan að, hvernig
þau skyldu vera. En sjálf mót-
mælin, sem kjósendur undirrita,
eru orðuð af framkvæmdanefnd
Samtaka hernámsandstæðinga.
Þegar ég skrifaði áskorunarorð-
in, var mér efst í huga að segja
það. sem ég tel mestu skipta um
afstöðu til hers og vígbúnaðar.
Ég tel, að herseta á íslandi sé eng
um til gagns. Sá her, sem hér
situr, geti engum vörnum við kom
ið í nútímastyrjöld. Ég hef lesið
í Morgunblaðinu og fleiri blöðum,
að Eisenhower fyrrv. forseti hafi
sagt: „Ég veit engar varnir í kjarn
orkustyrjöld.“ Eisenhower er þaul
reyndur hershöfðingi, og ég hygg
að hann sé einlægur og sannorður.
Nærtækt dæmi fyrir Vestfirð-
inga er herstöð Bandarikjamanna
hjá Að'alvík. Þar var komið upp
miklum mannvirkjum með ærnum
tilkostnaði. En áður en stöðin var
fullgerð, var hún lögð niður og
yfirgefin. Var þá sagt, að hún væri I
úrelt orðin. Slíkar framkvæmdirj
líkjast verkum þeirra manna. sem
ekki vita, hvað þeir eiga að gera.
í ávarpsorðum mínum notaði ég
ekki orðið hlutleysi. Þetta er kall
að lævísi kommúnista. Eg snið-;
gekk orðið hlutleysi af því aðj
merking þess er mjög teygjanleg. j
Mér er sagt, að Svisslendingar
hafi ekki gengið í Sameinuðu þjóðj
irnar vegna þess, að þeir töldu1
það ekki samrýmast hlutleysi sínu.
Ef Sameinuðu þjóðirna^gripu til
hernaðaraðgerða, (eins og þær
hafa stundum gert), væri engin
þjóð innan þeirra vébanda hlut-
laus. Nú er oft í fréttum og fyrir
lestrum talað um hlutlausu þjóð-
irnar innan Sameinuðu þjóðanna,
og er þá jafnan átt við þær þjóðir.
sem hvorki eru í hernaðarbanda-
lögum í aus>ri né vestri.
Aldrei hef ég heyrt annað, en
íslendingar hafi verið hlutlaus
þjóð í styrjöldinni 1939—1945.
Bretar hernámu landið, og við
mótmæltum eins og hlutlausri
þjóð ber að gera. En áður en
Bretar fóru, báðum við aðra þjóð,
Bandaríkjamenn, að hafa hersetu
á íslandi. Allir vissu, að Ba-nda-
ríkin voru vinveitt Bretum
og studd.u við bak þeirra. Síðar
sögðu þau Þjóðverjum stríð á
hendur og urðu beinlínis hemaðar
aðili. En við undum hersetu þeirra
hið bezta og vorum eftir sem áður
hlutlaus þjóð. Og satt er það, að
við vorum hlutlausir í hernaðar-
átökum.
Ég hef heyrt, að í stríðslokin
hafi verið talað um að stofna nýtt
Þjóðabandalag og í því yrðu ein
ungis þær þjóðir, sem hefðu átt
í ófriði gegn Þjóðverjum eða
Japönum. Þá hafi verið farið fram
á, að íslendingar segðu Japönum
stríð á hendur, ef þeir vildu vera
í hinum nýju samtökum. Annars
væru þeir bara „hlutlaus þjóð“.
Við getum verið hlutlausir í
hernaðarátökum, þótt við séum í
Atlantshafsbandalaginu og önnur
bandalagsríki lendi í ófriði.
Reynslan hefur sýnt það, bæði þeg
ar Bretar og Frakkar herjuðu á
Egyptaland og þegar Frakkar berj
ast í Túnis. Við höfum meira að
segja fullan rétt til að víta þessi!
bandalagsríki okkar á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna. Atlantshafs j
bandalagið er frjálslynt gagnvart
aðildarríkjum sínum.
Atlantshafsbandalagið er stofn-
að sem yarnarbandalag gegn Rúss
um og fylgiríkjum þeirra. Á það _
er bent, að allt frá stofnun þess,1
hafi kommúnistar engu vestrænu
ríki náð á sitt vald. Vel má vera,
að það sé vegna Atlantshafsbanda
lagsins. Ég viðurkenni nauðsyn
þess, að til sé öflugt mótváegi gegn
bandalagi kommúnistarikjanna. —
Hitt er þó mest um vert, að mörg
og mikiisvirt ríki ánetjast hvorugu
þessara bandalaga, heldur eru
frjáls og óháð á alþjóðavettvangi.
Þann 16. ágúst s.l birti Tíminn
við'tal við Thor Thors, sendiherra.
Þar segir Thor: „Það mun ráða
miklu um örlög heimsins, hvernig
lönd eins og Indland haga mál-
um sínum í framtíðinni. Einnig
mun Brasilía hafa djúptæk áhrif
á framvinduna í Suður-Amerku og
Mið-Ameríku. Mér þótti mjög fróð-
legt, að eiga langt viðtal við for-
seta Brasilíu, Janios Quadros, er
ég fór þangað í maímánuði. Það
var auðheyrt á máli hans, að hann
vildi miðia málum í átökunum á
alþjóð'avettvangi.“
Þessi orð fela í sér þær vonir
mannkynsins, að utan allra hern-
aðarbandalaga standi nógu mörg
og áhrifamikil ríki til að bera
sáttaorð á milli þjóða, sem halda
uppi mestum vígbúnaði, svo að
þær brjóti odd af oflæti sínu og
eldflaugUm, en gangi til meiri
og betri samvinnu í réttlátu sam-
félagi allra þjóða. Indlandi verð-
ur aldrei fullþökkuð sú afstaða,
sem það hefur tekið í alþjóðamál
um, og það fordæmi, sem það
hefur verið mörgum öðrum ríkj-
um, gö lum og nýjum. Vonir
manna um frið á jörðu horfa fyrst
og fremst til þeirra þjóða, sem nú
eru kallaðar hlutlausar í svo-
nefndu köldu stríði hinna mestu
hervelda.
Þegar Alþýðublað'ið sagði frá
svonef-ndri áskorun til Vestfirð-
inga, var þeirri frásögn gefin yfir
skriftin: „Hermann lánar komm-
um menn.“ f greininni segir, að
25 Framsóknarmenn hafi skrifað
undir áskorunina, og eru það þeir,
sem Hermann á a-ð hafa afhent
kommúnistum að láni. Ég vil nú
biðja Tímann að birta þessa áskor
un, ásamt nöfnum þeirra, er undir
ha-na rituðu:
Áskorun til Vestfirðinga
Við undirritaðir hvetjum alla;
vestfirzka kjósendur til þess að;
skrifa undir mótmæli gegn her-|
setu á íslandi. Við væntum þess, j
að þau mótmæli verði undirrituð
af öllum þeim kjósendum. sem
vilja að erlendur her hverfi sem
fyrst af landi brott og íslendingar
geti í framtíðinni staðið í flokki
þeirra þjóða, sem þera sáttarorð
og friðmæli milli hinna, er auka
vígbúnað og tortryggni.
Ragnar Ásgeirsson læknir, ísa-
firð'i: Séra Sigurður Kristjánsson.
prófastur, fsafirði: Kristján Jóns-
son frá Garðsstöðum; Halldór
Ólafsson, bókavörður, ísafirði;
Baldur Jónsson. forstjóri. ísafirði;
Séra Báldur Vilhelmsson .sóknar-
prestur. Vatnsfirði: Halldór Magn
ússon, oddviti. Súðavík: Hjörtur
Sturlaugsson. bóndi, Fagrahvammi
við ísafjörð; Kristján Jónsson,
skólastjóri, Hnífsdal; Þórður
Hjaltason, sveitarstjóri, Bolungar-
vík; Karvel Pálmason, formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags Bol
ungarvíkur; Óskar Aðalsteinn, rit-
höfundur, Galtarvita; Séra Jóhanri
es Pálmason, sóknarprestur, Súg-
andafirði; Guðsteinn Þengilsson,
læknir, Súgandafirði; Guðmundur
Ingi Kristjánsson, skáld, Kirkju-
bóli, Önundarfirði; Halldór Krist-
jánsson. bóndi. Kirkjubóli, Önund
arfirði;' Jóhannes Kristjánsson,
hreppstjóri, Hjarðardal ytri, Ön-
undarfirði; Gunnlaugur Finnsson,
bóndi, Hvilft, Önundarfirði; Séra
Stefán Eggertsson ,sóknarprestur,
Þingeyri, Dýrafirði; Kristján
Davíðsson, hreppstjóri, Neðri-
Hjarðardal, Dýrafirði; Þorgeir
Jónsson, læknir, Þingeyri, Dýra-
firði; Tómas Jónsson, skólastjóri,
Þingeyri. Dýrafirði: Gísli Vagns-
son, bóndi, Mýrum, Dýrafirði; Jón
Jónsson, hreppstjórþ Bíldudal
Arnarfirði: Jónas Ásmundsson.
oddviti, Bíldudal, Arnarfirði; ÞórÖ
ur Njálsson, hreppstjóri, Auðkúlu
Arnarfirði: Friðrik Jónsson, odd-
viti, Hvestu, Arnarfirði; Elías Mel
sted, hreppstjóri, Neðra-Bæ, Arn'-
arfirði; Albert Guðmundsson, kaup
félagsstjóri, Eyrarhúsum Tálk-na-
firði; Sæmundur J. Kristjánsson,
járnsmiður, Patreksfirði; Bragi
Thoroddsen, vegaverkstjóri, Pat-
reksfirði; Þorvaldur Ó. Thorodd-
sen, hreppstjóri, Patreksfirði;
Guðmundur Jón Hákonarson, kaup
félagsstjóri, Örlygshöfn, Patreks-
firði; Steingrímur Friðlaugsson,
bóndi, Miðhlíð, Barðaströnd; Karl
Sveinsson, oddviti, Hvammi, Barða
strönd.
Ekki er mér kunnugt um stjórn
málaskoðanir allra þessara manna,
en það hef ég fyrir satt, að þeir
séu úr öllum þeim stjórnmála-
flokkum, sem nú eiga sæti á Al-
þingi. Hitt er ég fullviss um, að
enginn þeirra hefur skrifað undir
ávarpið af annarri ástæðu en
þeirri, að það var sannfæring
þeirra, að með því styddu þeir gott
málefni og sæmd og velferð ís-
lendinga. Enginn þessara manna
hefði látið flokksforingja ráðstafa
sér^ til undirskriftar.
Ég er svo lá-nsamur að vera í
stjórnmálaflokki, þar sem frjáls
hugsun er mikils metin. Ég er
frjáls að því að undirrita ávörp
án þess að kynna mér, hvernig
þingmönnum flokksins og mið-
stjórn falla þau í geð. Jafnvel þó
að skoðun mín væri í andstoðu
við samþykkt, gerða á flokksþingi,
væri mér heimilt að reyna að
vinna þeirri skoðun minni fylgi
innan flokksins og hafa með því
áhrif í þá átt að breyta stefnu
hans. Það eru meira að segja
miklar líkur til þess að ég fengi
rúm í blaði flokksins til að gera
grein fyrir skoðun minni. Þetta
tel ég einkenni á sönnu lýðræði.
Þar eru menn frjálsir að því að
hafa sannfæringu, og þar eru
menn aldrei „lánaðir“ til undir-
skrifta.
Guðm. Ingi Kristjánsson.
ÞAKKARAVÖRP
W.VAV.V.%V.,AV.WAV.V.V.,.V/;.V.,.V.,.V.V.W.V.V.W.,.VAV.V.V.,.,.V.,.V.V.,.,1
Fyrsta Mtillersútsalan í 40 ár
Vörurnar eru á gamla veröinu, en ekki 40 ára gamlar.
í SKÓLANN:
Drengjablússur
Verð frá kr. 99,00.
GÓÐ KAUP:
Frakkar, margar gerðir.
Verð frá kr. 495,00.
EINSTÖK KJARAKAUP:
Sportskyrtur
Verð frá kr. 95,00
Nærbolir og nærbuxur.
Verð kr. 25,00.
Útsalan stendur aðeins fáa daga.
L. H. MÚLLER
Austursfræfi 11.
WWWWWAl^^^V^WAVJWWJTWWWJWrtWlWVWAWWW.V.V.V.V
Innilega þakka ég öllum þeim, sem glöddu mig á
sjötugsafmæli mínu, 21. ágúst s. 1. með heimsókn-
um,, gjöfum og heillaskeytum.
Ragnhildur Guðmundsdóttir
Stafafelli.
Hjartanlegar þakkir sendi ég öllum hinum fjöl-
mörgu vinum mínum, sem sýndu mér margvís-
legan heiður á sjötugsafmæli mínu, 29. ágúst s. 1.,
með heimsóknum, fögrum gjöfum, blómum og
heillaskeytum og hlýjum orðum í bundnu og ó-
bundnu máli.
Halldór Sigurðsson
frá Efri-Þverá.
Bróðir minn.
Einar Bergsteinsson,
klæðskeri.
andaðist 28. þ. m. að Sólheimahjáleigu, Mýrdal. Jarðarförin ákveðin
laugardaginn 2. september kl. 1 síðdegis að Hrútafelli. Jarðsett
verður í Stóra Dai.
Uppiýsingar um bílferð austur í síma 14046.
Guðbjörg Bergsteinsdóttir.
Innilégar þakklr fyrir auðsýnda samúð við andlát og jarðarför
konu minnar og móður okkar,
Helgu Friðriksdóttur
Suðurgötu 18, Sauðárkróki.
Finnbogi Þ. Haraldsson
og börn.
Maðurinn minn,
Böðvar Guðjónsson
frá Hnífsdal
andaðist í St.-Jósefsspítala þriðjudaginn 29. ágúst.
Útförin fer fram frá Fossvogskirkju mánudaginn 4. september,
og hefst kl. 1,30.
Blóm vinsamlegast afþökkuð.
Margrét Halldórsdóttir.