Tíminn - 29.09.1961, Blaðsíða 13

T f MIN N, föstudaginn 29. september 1961.
13
„Eg myndi telja þetta
slæmt ár “
(Framhald af 16. síðu)
ég við, 17—20 tunnur, en það er
erfitt að segja um það strax.
— Hvað eruð þið búnir að slá
korn af miklu svæði?
— Svona 37 hekturum.
— Én hvað var það á stóru1
svæði?
— Við vorum með bygg á 80
hekturum.
— í hvað á að nota þetta bygg?
— Þetta er fóðurkorn handa
hamsnum, og svo má mala það í
blöndu fyrir húsdýr, kýr, svín og
hænsni.
— Ekkert til manneldis? 1
— Það er náttúrlega hægt að
éta það, en það er þungt í bökun
og erfitt að nýta það til manneld-
is. Korn var reyndar notað hér
í gamla daga í bygggrauta, en
það er lítið gert af því að nota
korn ræktað á Norðurlöndum i
mat. Til dæmis er hveiti þar
hvergi nærri eins gott og t. d.
það kanadíska.
— Er hægt að framleiða bygg
á samkeppnisfæru verði við inn-
flutt bygg?
— Ja, ég veit ekki. Innflutt
korn er greitt niður um 18% og
fær þar að auki ívilnanir með
flutningsgjöld. Þar er enn ekki
ákveðið, hvort við verðum að
keppa við niðurgreiðsluna.
—' Skiptir ekki árferðið öllu
máli í sambandi við þessa rækt-
un?
— Jú, vissulega.
— Hvernig myndir þú telja
sumarið í sumar?
— Eg myndi telja þetta slæmt
ár. Meðalhitinn hefur verið þó
nokkuð neðan við meðallag.
— En hvað um þurrkunina?
— Það er mikið atriði að hafa
nógu góða þurrkara. Við getum
þurrkað undan tveimur svona vél(
um í þurrkaranum okkar, gras-
þurrkaranum.
— Hvað heldur þú um ágóð-|
ann af þessari kornrækt?
— Við getum ekki vitað um
hann, fyrr en eftir svona 10 ár.
En við erum sannfærðir um, að
kornræktin getur borgað sig. Við
erum með fullkominn útbúnað og
reynum eftir getu að fullnýta vél-
arnar okkar.
— Hvað kallarðu fullnýtingu
á vél eins og þessari hér?
Að ætla henni eins mikið verk-
efni og hún kemst yfir á upp-
skerutímanum. Það eru að meðal-
tali 10 dagar þurrir í september
og hálfþurrir 10, og það er ekki
hægt að nota vélina, nema það
sé sæmilega þurrt. Því að þá
flækist í henni og hún stíflast.
Sama um rakann
Þegar við vorum að fá þessar
vélar, kom brezkur sérfræðingur
til þess að kenna okkur á hana,
og hann var alveg hissa, hvað hún
þreskti vel, þótt rakamagnið í
bygginu væri meira en talið er
hámark ytra. Þar hafði verið tal
ið, að hún gæti ekki þreskt, ef
rakamagnið væri meira en 25%,
en hér um daginn var rakamagn
ið hjá okkur 52% og vélin skilaði
góðri þreskingu. Þessi Breti
mældi líka, hve mikið af korninu
þreskivélin bryti, því það var ekki
nóg, að þreskivélar skili svo og
svo miklum afköstum, þær verða
líka að skila góðri vinnu, oð hon-
um taldist til, að eitt korn af
hverjum 200 væri brotið, eða hálft
prósent. En hýðið er meira með,
ef kornið er mjög rakt.
— Skemmdist ekki mikið í veðr
inu um daginn?
— Það fauk svona eins og
helmingur úr 25 hektara landi.
— Ertu aðeins með bygg, enga
hafra?
— Jú, ég er með hafra í 4Vz
hektara.
— Eg sá, að þú lætun hálminn,
liggja eftir á akrinum. Hirðið þið|
hann ekki?
— Nei, við plægjum hann bara
niður. Hins vegar reynum við að
hirða hafrahálminn. Hann er betra
fóður. Hálmurinn er svo sem ágætt
fóður, t. d. í hesta.
Ekki þung í vöfum
Næst víkjum við okkur að öku-
manni kornsláttuþreskjarans og
spyrjum hann heiti.
— Eg heiti Gústaf Sigurðsson.
— Hvernig líkar þér að vinna á
þessari vél?
— Ágætlega, alveg prýðilega.
— Er hún ekki þung í vöfum?
— Nei, ekki miðað við stærð.
Hún er miklu þægilegri svona
heldur en ef hún væri aftan í
dráttarvél, t. d. á beygjum.
— Hefurðu unnið hér lengi?
— Eg byrjaði í vor.
— Ertu héðan úr nágrenninu?
— Úr Fljótshlíðinni, já.
— Hvaðan úr Fljótshlíðinni?
— Frá Efri-Þverá.
Þjóíhildarkirkja
Framhald af 9. síðu.
getur hann þess með tilhlökk-
un um leið og blaðamaðurinn
kveður hann, að kannske beri
aftur saman fundum næsta
haust — þegar lokið hefur
verið fullkominni rannsókn á
hinUm nýja fundi í Brattahlíð.
— Þá verður áreiðanlega
margt nýtt komið á daginn,
segir hann brosandi, og um nóg
að tala.
J. H.
Kjarval
Til að örfa bændur
Af akrinum förum við heim að
Hvoli, félagsheimili þeirra Hvol-
hreppinga til þess að ylja okkur
við veitingar. Ekki veitir af, því
að það er hraglanda kalsi. Þar
ræðum við um kornrækt við Helga
Þorsteinsson, framkvæmdastjóra
innflutningsdeildar SÍS, og spyrj-
um hann, hve mikið þessi fram-
leiðsla hér, kannske um 160 lestir
alls, (1600 tunnur), segi í það, sem
hann þarf að nota á ári hverju í
blönduna hjá sér. Helgi hlær við.
— Það er nú lítið, segir hann.
— Við notum á ári hverju um 3
þúsund lestir af byggi í fóðurblönd
una.
(Lauslega reiknað þarf 30 ha
svæði til þess að framleiða þetta
magn, eða akur sem væri 1 km á
breidd og 30 á len^d, svo að það
er óhætt að færa m}ög út kvíarnar
til þess að fullnægja þörfinni hjá
Sambandinu einu).
— Annars fórum við aðallega út
í þetta til þess að örva bændur
til kornræktar. Við keyptum líka
vélina til þess að slá fyrir þá korn
ið, e£ þeir vilja.
— Hvað haldið þið, að væri lág
marksakurstærð hjá einum bónda
til þess að það borgi sig fyrir hann
að rækta korn?
— Nú skaltu spyrja Jóhann.
Framhald af 7. síðu.
Jón Stefánsson, hið klassiska, af-
markaða yfirlit yfir fjöll og slétt-
ur og jökla. Það eru íslenzku ör-
æfin sem hann setur okkur fyrir
sjónir. Maður undrast skynjan
hans af berangri grýttra fjalla-
hlíða. Einn af listsögunnar merku
einstaklingum, Hollendingurinn
Hercules Seghers, var á 17. öld
með Iík viðhorf í sínum djörfu
litaraderingum af klettum og
klungri.
Jóhannes Kjarval hefur komið
auga á hina sérkennilegu fegurð
mosatóar á hraunbrík, Hann sýnir
okkur þetta í nærmynd með
breytileik í efnismeðferð, en jafn-
framt innri styrkleik litarmeð-
ferðar, sem veldur því að mótívið
verður eins konar dæmigerður
vitnisburður fyrir eitthvað það,
sem sérkennir íslenzka náttúru.
Það er hugsanlegt, að í hinum
forna, þjóðlega listiðnaði kunni að
finnast aðdragandi að litasmekk
Kjaivals og hugkvæmni. Og kem-
ur manni þá helzt í hug mynd-
vefnaður og hinn applikeraði alt-
arisdúkur, sem sjá má á Þjóð-
minajsafninu í Reykjavík. En list
hgns er1.á hárri gráðu frumleg og
í sterkum tengslum við landið,
sem ól hann!
Jan Zibrandtsen
komið bezta byggmjöl, tilbúið til
fóðurs. Og nú skulum við lata út-
rætt um kornræktina, þótt hún sé
merkileg, og snúa okkur að gras-
mjölinu, sem er ekki síður merki-
legt.

3 ha lágmark
Við spyrjum Jóhann, og hann
svarar:
— Hér í grendinni, þar sem
stutt er að aka vélinni á staðinnl
og sömuleiðis að koma korninu til
þurrkunar og mölunar, held ég að;
lágmark sé þrír hektar'ar, til þess
að fá sæmilega nýtingu úr því. Og
þá er einnig að hugsa fyrir því, að
hafa reinarnar sem lengstar, svo
sem kílómetra á lengd. Það er
þægilegast. Þetta væri upplögð
byrjun til jarðabóta fyrir bændur,
að rækta korn í flaginu svo sem
fimm ár, og þá er það orðið nægi-
lega slétt og unnið til þess að sá
grasi.
— Fáið þið ríkisstyrk út á þess
ar framkvæmdir?
Jóhann Frankson er fljótur að
svara: — Nei, þvert á móti. Við
fáum ekki einu sinni jarðbótastyrk
fyrir byggið, því að hann er ekki
veittur fyrr en grasi hefur verið
sáð.
Tvisvar í gegn
Að hressingu lokinni förum við
aftur út að Stórólfsvelli og lítum
á vinnslu kornsins þar. Við höfum
áður séð, hvernig það er slegið
og þreskt, en þér sjáum við, hvern
ig það er þurrkað. Af vagninum
er það látið í stóra þró, en úr
henni fer það á færibandi upp í
þurrkarann og gegn um hann út
í skemmu. Það verður að fara
tvisvar í gegn um þurrkarann
núna, þegar það er svona rakt, áð-
ur en það er fullþurrkað. Síðan
verður það malað í kvörninni, sem
grasið er líka malað í, og þá er
I Gras á 140 ha
j — Hvað hefurðu gras á stóru
I svæði? spyrjum við Jóhann.
| — Við erum með gras á 140
hekturufm lands.
— Hvað fáið þið mikið gras af
hektaranum?
— Núna, fyrsta sumarið, fáum
við 1—2 lestir af hektaranum, en
þegar fram í sækir gerum við ráð
fjrir að fá 5—6 lestir.
— Hvað eru margir menn í
vinnu hjá þér?
— Eg hefi svona einn eða tvo
fasta, en svo fáum við menn úr
nágr'enninu, þegar mest er að gera.
Við höfum verið 1— og 12 mest
í sumar.
— Hvað gerið þið hér á vet-
urna? Nú verður þú að geta haldið
mönnum, sem eru orðnir vanir
tækjunum hjá þér.
— Það er nú ekki endanlega á-
kveðið hér, en það er í ráði að
hafa hér fóðurblöndunarstöð, því
það er ekki nema margverknaður
að flytja mjölið fyrst niður á Þor-
lákshöfn og blanda það þar og síð-
an aftur hingað austur.
Það er orðið rokkið, þegar við
leggjum af stað aftur til Reykja-
víkur. En rauðir eldar þurrkar-
ans leiftra út um dyr og gættir,
því það er verið að þurrka korn
á Stórólfsvellí. Kornbingarnir
stækka í skemmunni við hliðina á
þykkum pappírspokum með dökk-
grænu grasmjöli, en líklega verð-
ur það hvorugt lengi að étast upp
hjá búpeningi landsmanna í vetur.
sh.
Fyrir bókamenn
og safnara
Neðantaldar bækur hafa ekki fengizt í bókaverzl-
unum um margra ára skeið, og sumar þeirra al-
gjörlega á þrotum. Nemi pöntun kr. 500,00 eru
bækurnar sendar burðargjaldsfrítt.
Jón Sigurðsson. Hin merka ævisaga Páls Eggerts Óla-
sonar 1.—5. Ób. kr. 200,00.
Menn og menntir, e. Pál Eggert Ólason. 2., 3. og 4.
bindi. Aðeins til ób. í örkum. Ath. að í 4. bindi er hið
merka rithöfundatal. Kr. 180.00.
Bréf Jóns Sigurðssonar. Nýtt safn 334 bls. Ób. kr. 50,00.
Andvari, tímarit Þjóðvinafélagsins 1920—1940 (1925—27,
uppseld). Hvert á kr. 20,00.
Almanök Þjóðvinafélagsins 1920—1940. Hvert ár kr.
20,00.
Rímnasafn 1—2. Átta rímur eftir þjóðkunn rímnaskáld,
m. a. Sigurð Breiðfjörð. 592 bls. Ób. kr. 75.00.
Fernir forníslenzkir rímnaflokkar. Útg. af Finni Jóns-
syni. Ób. kr. 20,00.
fsl. garðyrkjubók. Útg. 1883, með mörgum teikningum.
Aftast er efnisskrá um helztu rit um garðyrkju á 18.
og 19. öld. Kr. 100.00. Ób.
Um framfarir íslands. Verðlaunaritgerð Einars Ásmunds-
sonar i Nesi. Útg. 1871. 82 bls. Ób. kr. 80,00.
Saga alþýðufræðslunnar á íslandi eftir Gunnar M. Magn-
úss. Fróðleg bók með mörgum myndum. 320 bls. Ób.
kr. 50,00.
Um kristnitökuna á íslandi, e. Björn M. Olsen. 108 bls.
Ób. kr. 40,00.
Leiftur. Tímarit um dulskynjanir og þjóðsagnir. Ritstj.
Hermann Jónasson frá Þingeyrum. Ób. 48 bls. Kr 50,00
Dulrúnir. Þjóðsagnir og þjóðleg fræði skráð af Her-
manni Jónassyni. 218 bls. Ób. kr. 50,00.
Fíflar 2. hefti. Sögur og ísl. þjóðsagnir. Winnipeg 1919.
64 bls. Ób. kr. 20,00.
Sex þjóðsögur. Skráðar af Birni R. Stefánssyni. 132 bls.
Ób. kr. 25,00.
Riddarasögur Þrjár gamlar riddarasögur. 230 bls. Ób.
kr. 45.00.
Mágus saga jarls Eða Bragða-Mágusarsaga. Einhver
skemmtilegasta riddarasaga sem til er. 275 bls. Ób. kr.
45,00. (Síðustu eintökin.)
Sagan af Þorgrími konungi og köppum hans. Ób. 24 bls.
Fáséð. Kr. 50.00.
íslenzkir sagnaþættir 3. hefti. Rvík 1910. Ób. 86 bls.
kr. 20,00.
NAFN
ftdýra bóksalan Box 1%. Reykjavík
Allt á sama staö
SENDUM GEGN
KRÖFU
VATNSDÆLUR
VIFTUREIMAR
VATNSKASSAR (jeep)
VATNSHOSUR
Laugavegi 118 — Sími 22240
Egilí Vílhiálmsson h.t.
Laugavegi 118, sími 22240

‘ V.
Tilboð óskast
í vinnuskúr og timburgirðingu við Þjóðleikhúsið.
Upplýsingar á skrifstofu húsameistara ríkisins.
.-S %. • V tv »V«VíV»V «V IV.IV «%