Tíminn - 03.10.1961, Blaðsíða 2

I
TÍMXNM^, ÞxjSjudagimi 3. Qktóber 196L
FULL EINING UM HOF-
UÐATRIÐI MÁLSINS
segir ÓtSinn Rögnvaldsson, prentari
Blaðið átti í gær tal við Óð-
inn Rögnvaldsson, prentara,
en hann á sæti í miðstjórn Al-
þýðusambands íslands. Leitaði
blaðið frétta af fundahöldum
alþýðusambandsins nú um
helgina og fer viðtalið við
Óðinn hér á eftir:
Formannaráðstefna ASÍ gerði
eftirfarandi ályktun um vlnnu-
iögg jöflna:
„Vegna þráláts áróðurs at-
vinnurekenda og síendurtekinna
skrifa I biöðum þetrra nú að
undanförnu, áréttar ráðstefnan
fyrri afstöðu, er mótuð var i eln
róma ályktun verkalýðsmálaráð-
stefnunnar í maí 1960 og i álykt-
un seinasta A^þýðusambands-
þings, þar sem iýst var yfir, að
það væri ákvörðun verkalýðs-
hreyfingarinnar að snúast ein-
huga til varnar gegn sérhverrl
tilraun atvinnurekenda til að
ná fram breytingum á vinnu-
löggjöfinni i þá átt að skerða
rétt verkalýðssamtakanna.
Jafnframt vítir ráðstefnan
harðlega, að rikisstjórnin hefur
nú tvfvegis sett bráðabirgðalög
til skerðingar á einum helgasta
rétti verkaiýðssamtakanna, verk-
fallsréttinum."
MaÖur banar konu
(Framhald af 1. síðu).
Börnin
Húbert gat ekki greint frá ein-
stökum atriðum í þessu sambandi,
og er talið óvíst, að hann geti það
nokkurn tíma. Eftir að þetta var
afstaðið, kvaðst hann ekki hafa vit-
að af sér um stund. Ásbjörg lá á
gólfinu, þegar hann raknaði við, og
bar hann hana inn í svefnherberg-
ið og lagði hana í rúmið. Viður-
eignin hafði farið fram í stofunni,
en börn þeirra, tveggja, sex og sjö
ára, voni í svefnherberginu. Hvort
þau heyrðu eða sáu eitthvað af því,
sem fram fór um nóttina, er ekki
vitað.
Eftir hádegi
Húbert taldi, að konan hefði
verið með lífi, þegar hann lagði
hana í rúmið. Eftir hádegið fór
hann að þurrka af henni blóð og
sá þá, að eitthvað alvarlegt hefði
komið fyrir. Hann hringdi þá til
frænku Ásbjargar, sem kom að
vörmu spori. Hringt var á sjúkra-
bifreið, og fór Húbert með líkið á
slysavarðstofuna eins og fyrr segir,
en allt bendir til, að Ásbjörg hafi
verið látin, þegar hann fór að
þurrka af henni blóðsletturnar.
Frænka Ásbjargar tók börnin að
sér.
Manndráp
Fólk í næstu íbúðum mun hafa
heyrt háreysti um nóttina, en
slíkt hafði áður komið fyrir. Það
hefur enn ekki verið yfirheyrt og
ekki er vitað til, að neinn utanað-
komandi hafi reynt að hafa af-
skipti af því, sem gerðist.
Rannsóknarlögreglan athugaði
íbúðina strax'í gær. Þar var ekk-
ert brotið eða úr lagi fært, en blóð-
slettur fundust á gólfi og veggjum
og hár, sem hafði slitnað af höfði
Ásbjargar. Húbert situr nú í -varð-
haldi. Hann verður að sjálfsogðu
úrskurðaður til geðrannsóknar.
Verknaður hans verður sennilega
skoðaður sem manndráp, en ekki
norð.
— Hvernig hafa fundahöldin
gengið, Óðinn?
— Þetta hefur gengið tiltölulega
vel. Formannaráðstefnan hófst kl.
2 á laugardaginn í Alþýðuhúsinu
og sátu hana 120—130 fulltrúar
frá öllum verkalýðsfélögum í land-
inu. Fundi var frestað á laugar-
dagskvöld og hófust þá nefndar-
störf. Fundur settur að nýju á
'sunnudag í Iðnó og ráðstefnunni
lauk þá um kvöldið. Að henni lok-
inni hófst sjómannaráðstefnan og
lauk henni um nóttina. í gær kl.
2 hófst svo fundur fullskipaðrar
sambandsstjórnar ASÍ og lauk hon-
um ekki fyrr en seint í gærkveldi.
Stjórnarfundurinn var haldinn í
hirium nýju húsakynnum ASÍ að
Laugaveg 18.
— Ekki náðist full eining um
ályktun formannaráðstefnunnar •—
eða hvað?
— Full eining ríkti um höfuð-
atriði málsins, þ. e. um hve'rnig
skuli svara hefndarráðstöfunum
ríkisstjórnarinnar gegn verkalýðs-
hreyfingunni. Einróma var sam-
þykktur lokakafli ályktunarinnar
um að samningum verði sagt upp
strax og krafizt eigi lakari kaup-
máttar launa, en hann var í júlí
s. 1. eftir verkfallsbaráttuna og
hina nýju kjarasamninga, — svo
og að beita áhrifum verkalýðssam-
takanna til þess að Alþingi og rík-
isstjórn verði við kröfum um að
tryggja varanleik kjarabótanna.
Ályktunin var borin upp í þrem
ur liðum. Um fyrsta liðinn var
ekki meiningarmunur eða kaflan
um um gengislækkanirnar, en þó
vildu kratar og íhald, að felldar
væru niður tölur um gengislækk
anirnar. Þegar kom að mótmæl-
Bátasamningum
sagt upp strax
Einróma ályktun sjómannaráóstefnu AlþýtSu
sambands Islands
Á sjómannaráðstefnu ASÍ á
Sunnudagskvölcl var eftirfarandi
ályktun samþykkt einróma:
„Sjómannaráðstefna Alþýðusam
bandsins haldin í Reykjavík 1. okt.
1961, telur að segja verði upp
þeim bátakjarasamningum, er
gerðir voru á s.l. vetri, til þess að
samræma enn betur kjörin í heild-
arsamningi en þá tókst, svo og til
þess að knýja fram þá réttmætu
kröfu sjómannasamtakanna, að
þau verði ótvíræður aðili um fisk-
verð ásamt útvegsmönnum, við
fiskkaupmenn.
Til ábendingar telur ráðstefnan
nauðsynlegt, að fá í hlut allra fé-
laganna þau ýmsu aukaatriði sem
ÓDINN RÖGNVALDSSON
unum gegn efnahagsaðgerðum rík-
isstjórnarinnar og gagnrýni
almennt á stjórnina, éÍSa 2. kafla
ályktunarinnar fóru kratar og
íhaldsmenn að ókyrrast ,vildu |
láta fella allan kaflann niður —
sögðu hann málæði eitt.
Umræður urðu ekki miklar um
ályktunina. Eðvarð Sigurðsson
hafði framsögu fyrir uppkasti mið
stjórnar. Jón Sigurðsson vildi láta
fella niður alla gagnrýni á stjórn,
ina, en gagnrýndi stjórnina þó
í ræðu sinni. Virtist hann telja
höfuðorsökina að kjaraskerðing-
unni vera þá ,að verðlag var gef
ið frjálst á nokkrum vöruflokk-
um, enda á maðurinn sæti í verð
lagsnefnd. — 1. kafli ályktunar-
innar var samþykktur meg 57 at-
kvæðum gegn 21; 2. kafli með
58 gegn 20, en 3. kafli einróma.
Þá var einnig gerð á.formanna
ráðstefnunni ályktun um vinnulög
gjöfina og var hún gerð einróma.
í ályktun þessari er ríkisstjómin
vítt harðlega fyrir skerðingu á
verkfallsréttinum og áróðri stjórn
arblaðanna fyrir enn frekari
skerðingu réttar verkalýðsfélag-
anna, svarað með því að árétta
fyrri samþykktir um að snúast ein
huga, og af fullri einurð til varn-
ar, ef verkalýðshreyfingin verður
fyrir slíkum árásum.
— Og hvað um sambandsstjórn [
arfundinn?
— Þetta er fundur fullskipaðrar
sambandsstjórnar, en hann er hald
inn það árið, sem sambandsþing
er ekki. Þar voru tekin fyrir
skýrsla forseta um störf miðstjórn
arinnar frá síðasta Alþýðusam-
bandsþingi og rætt um þau verk
efni sem framundan eru í kjara-
baráttunni. $
ýmis félög náðu, umfram það sem
tókst í heildarsamningunum, svo
sem 200 þúsund króna trygging-
una við dauða eða örorku og á-
byrgðartryggingu, aukagreiðslu til
háseta á landróðrabátum á línu-
veiðum, hækkaða hlutartryggingu,
1% af heildartekjum er renni í
sjóði félaganna, hvers á sínum
stað, og önnur þau atriði sem sam-
komulag verður um að bera fram.
Ráðstefnan telur rétt, að feng-
inni reynslu, og samþykkir að
væntanleg samninganefnd verði
samansett og tilnefnd á sama hátt
og síðast var.
Þá telur ráðstafnan og sjálfsagt
að sjómannasamtökin sem heild
verði aðili um síldarverð á sama
hátt og um fiskverð og nefnd
verði skipuð á sama hátt og báta-
kjarasamninganefndin er undirbúi
og vinni að því máli.“
Forsetinn kominn heim
(Framhald af 1. síðu).
Með járnbraut fóru þau þó yfir
Klettafjöllin, sem þeim voru sér-
staklega sýnd, og var forsetinn
mjög hrifinn af því ferðalagi.
Klettafjöllin væru stórkostleg og
loftslagið þar einkar gott. í því
sambandi minntist forsetinn á, að
á ferðalögum fyndi hann oft, hve
loftslagið væri gott hér heima á
íslandi.
Opinberar heimsóknir sem þessi
standa venjulega aðeins yfir í 3
daga, en þessi stóð yfir í 3 vikur.
Sagði forsetinn, að þegar hann
hefði minnzt á þetta, hefðu menn
svarað því til, að það sýndi aðeins,
að hann væri sjö sinnum velkomn-
ari.
Kaupgjaldssammngum sagt upp
(Framhald af 1. síðu).
II. kafli.
Ráðstefnan mótmælir því harð-
lega, að nokkur gild efnahagsleg
rök liggi til þess að gripið var til
nýrrar gengislækkunar vegna
þeirra sanngjömu og nauðsynlegu
lagfæringa, sem gerðar voru á
kaupi verkamanna. Mun verkalýðs
hreyfingin því líta á hana sem
óréttmæta hemdarráðstöfun og
haga gagnráðstöfunum sínum sam
kvæmt því.
Ráðstefnan telur það órökrétt,
að lækka gengið í slíku árferði
sem nú er. Gengislækkunin er
framkvæmd, þegar sumarsíldveið
, arnar ganga betur en nokkru sinni
s.l. 17 ár og skila þjóðarbúinu
, hundruðum milljóna króna í gjald
I eyristekjur. Hún er gerð, þegar
afli vélbátaflotans er mjög góður
■ —- þegar verð á flestum útflutn-
| ingsafurðum okkar á heimsmark
aðinum fer hækkandi og fram-
leiðsluaukning er fyrirsjáanleg.
Slík þróun á, ef rétt er stjórnað,
að tryggja gengi og gildi krónunn
ar sem gjaldmið’ils — og veita
möguleika til bættra lífskjara í
landinu.
En þá gerðist samt hið gagn-
stæða: Gengið var lækkað og hóf-
samlegum og sanngjörnum kjara-
bótum launþega í frjálsum samn
ingum,' er rænt af þeim lægst laUn
uðu meg hæpnum bráðabirgðalög
um. — Það er sízt of sagt, að
með þessum stjórnaragerðum er
ráðizt á sjálfan starfsgrundvöll
verkalýðssamtakanna.
Ráðstefnan vill með engu móti
viðurkenna að þag sé hlutverk
ríkisstjórnar íslands að ákveða
kaupgjaldið. Þetta er að réttum
lögum og venjum hlutverk verka
lýðssamtakanna og atvinnurek-1
enda, sem jafn rétthárra samnings
aðila.
Þess vegna lýsir ráðstefnan yfir
því, ag hún telur það freklega
misbeitingu ríkisvaldsins gagnvart
verkalýðshreyfingunni, er nýgerð-
um kjarasamningum réttra aðila
er riftað með bráðabirgðalögum
svo sem nú hefur verið gert. I
Skorar ráðstefnan á ríkisstjórn:
ina að hverfa frá slíkri ofríkis-j
stefnu gegn launþegum landsins,1
en standa vig þær margendur-
teknu og hátíðlegu yfirlýsingar
sínar, er hún tók við völdum, að (
hún muni ekki hafa afskipti af
kaupgjaldsmálum, heldur verði at
vinnurekendur á hverjum tíma að
vera ábyrgir fyrir þeim kaupgjalds
skuldbindingum, sem þeir taki á
sig í samningum við verkalýðs-
samtökin.
Ráðstefnan telur fengna af því
fulia reynslu ,að gengislækkun
eykur samdrátt atvinnuveganna
og dregur sízt úr erfiðleikum1
þeirra, a.m.k. er frá líður. Þá er
það einnig skoðun ráðstefnunnar,
að tíðar gengislækkanir rýri traust
og álit þjóðarinnar innávið og út-
ávið. Einnig af þessum ástæðum
fordæmir ráðstefnan seinustu
gengislækkunina.
Þá telur ráðstefnan það andstætt
öllu þingræði, að rikisstjórn, sem
fara skal með framkvæmdavaldið
í umboði Alþingis, skuli milli
þinga hrifsa til sín ótvíræðan rétt
Alþingis til að skrá gengi íslenzku
krónunnar.
Það er bert, að gengisbreyting-
ar geta raskað mjög verulega
tekjuskiptingu þjóðarinnar, sem
Alþingi ákveður í grundvallarat-
riðum með lagasetningu sinni. —
Þessi réttur er því Alþingis, en
eigi ríkisstjórnar. Vill ráðstefnan
mjög eindregið mótmæla því, að
rétturinn til að skrá gengið hefur
þannig verið tekinn af Alþingi
og fenginn Seðlabankanum og rík-
isstjórninni í hendur.
Því fór að vísu fjarri, að kjara-
skerðing tveggja seinustu ára væri
að fulíu bætt með þeirri 10—12%
kauphækkun, sem um samdist áj
síðastliðnu vori milli verkalýðs-
samtakanna og atvinnurekenda. |
Þó telur ráðstefnan, að með tilliti
til þeirrar réttarbóta, sem einnig
fengust fram með samningunum,
verði þetta að teljast viðunandi
lausn eftir atvikum. — Með ákvæð
um samninga um, að kaup skuli
hækka um 4% á miðju næsta ári
var þá lika að því stefnt að dreifa
nauðsynlegri kaupgjaldsbreytingu
á lengri tíma og skapa atvinnu-
lífinu öryggi og frið næsta tveggja
ára tímabil.
Telur ráðstefnan, að með þess
ari lausn mála, hafi verkalý. ;sam ;
tökin í samstarfi við samvinnu-l
hreyfinguna ráðið miklum þjóð-1
félagsvandamálum til lykta á svo
farsællegan hátt, að allir þjóðfé-
lagsaðilar hefðu mátt vel við una.
III. kafli.
En nú hefur en^ á ný verið
ráðizt svo freklega á lífskjör launa
stéttanna, að ekki verður við unað.
Ráðstefnan telur því óhj— -emi
legt að vinna upp aftur þann kaup
mátt launa, sem tókst að ná með
seinustu samningum, enda telur
hún það lágmark þeirra lífskjara,
sem verkafólk geti við unað. Það
er álit ráðstefnunnar að undir
þeim launakjörum geti íslenzkt at
vinnulíf í heild risið af eigin
rammleik.
Ráðstefnan telur því rétt, að
kaungjaldsákvæðum samninga
verði strax sagt upp, og að leitað
verði eftir leiðréttingum á þeim
með það fyrir augum, að kaup-
máttur launanna verði eigi lægri
en hann var 1. júlí s.l. og ákvæði
sett í samningana, er tryggi varan
leik kaupmáttarins. Ef annað dug
ir eigi, telur ráðstefnan óhjá-
kvæmilegt, að afli samtakanna
verði beitt til að knýja fram þessa
leiðréttingu. Svo og ag beita áhrif
um verkalýðssamtakanna til þess
að Alþingi og ríkisstjórn verði við
kröfum félaganna til að tryggja
varanleik kjarabótanna.
Ráðstefnan felur miðstjórn
A.S.f. undirbúning þessarar bar-
áttu í samráði við forystumenn í
verkalýðsfélögunum, sem hún
kveður sér til ráðuneytis."
J