Tíminn - 29.10.1961, Blaðsíða 5

T ÍMIN N, sunnudaginn 29. október 1961.
5
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. Rit
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Kristjánsson. Jón Helgason Fulltrúi rit
stjórnar: Tómas Karlsson Auglýsinga-
stjóri: EgiU Bjarnason. — Skrifstofur i
Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305 Aug
lýsingasími: 19523 Afgreiðslusími: 12323,
— Prentsmiðjan Edda h.f. —
Áskriftargjald kr 55.00 á mán innanlands.
í lausasölu kr 3.00 eintakið
I
Lánið fer í viðreisnar-
hækkunina
f vantraustsumræSunum tilgreindi Björn Fr. Björns-
son greinilegt dæmi þess, hvernig „viðreisnin“ hefur
skert framtak hinna mörgu, sem vinna að því að eign-
ast eigið íbúðarhúsnæði. Björn sagði:
„Byggingarkostnaður hóflegs íbúðarhúsnæðis árið
1959 var 350.000, en orðinn kr. 466.000 í september
1961. Hækkun kr. 116.000. Þar af hefur byggingarefni
hækkað um kr. 91.000, eða 74,4% og vinna um kr.
25.000, eða 11%. í dag eru byggingarlánin um kr. 100.
000. Slíkt lán tekið í dag (ef það fæst þá) nægir vart til
að greiða þá hækkun, sem orðið hefur einungis á bygg-
ingarefni. Lánið fer í viðreisnarhækkunina. Ekkert til
greiðslu á öðrum kostnaði. Þetta bendir okkur strax á
þá sjálfsögðu ráðstöfun, að byggingarlánin verði hækk-
u.ð upp í a. m. k. 200.000 kr„ ef nokkurs samræmis á
að gæta miðað við árið !958—59. Auk þessarar alvarlegu
skekkju kemur svo til stórkostlega aukin greiðslubyrði
vegna vaxtahækkunar, hinnar almennu kjaraskerðingar
ásamt lánsfjárhöftum.“ ^
En það er ekki aðeins á sviði byggingarmálanna, sem
„viðreisnin“ hefur þannig lamað framtak manna og
dregið úr framkvæmdum. Slíkt má ekki viðgangast áfram.
Um það fórust Birni svo orð í lok ræðu sinnar:
„í landi mikilla framtíðarmöguleika, þar sem flest er
enn ógert og mætá þarf sífellt vaxandi verkefnum og nú-
tímaviðhorfum, getur og má ekki undanfarin tveggja ára
öfugþróun eiga sér lengur stað,
Þess vegna verður að víkja til hiiðar kyrrstöðuöflum
og afturfararstefnu núverandi stjórnarfl. og hefja sem
fyrst aðra sóknalotu 1 alhliða framfara- og endurreisnar-
starfi, sem hefur að marki hagsmuni og hamingju þjóð-
arinnar.“
Að öðlast kjark
Þráinn Valdimarsson, erindreki Framsóknarflokksins,
sagði nýlega frá athyglisverðu viðtali hér í blaðinu. Þrá-
inn sagði:
„Fyrir nokkru síðan hitti ég mann, sem hefur verið
eindreginn Sjálfstæðismaður um árabil. Hann sagði eitt-
hvað á þessa leið: Ég verð að viðurkenna að vinnubrögð
núverandi ríkisstjórnar hafa sannfært mig um, að for-
ráðamenn stjórnarflokkanna hafa á engan hátt sýnt, að
þeir vilji stjórna landinu með hagsmuni almennings fyrir
augum. Ekkert hefur sannfært mig betur um þetta en
bráðabirgðalögin og gengislækkunin í sumar. Hann sagði
enn fremur: Það er vissulega þungbært, þegar maður
fyrst þarf að fara að viðurkenna það fyrir sjálfum sér,
að hafa haft rangt fyrir sér, þegar rætt var um þessi
stóru og þýðingarmiklu mál, stjórnmálin. — Já, og það
í svona mörg ár. — En þegar maður hefur öðlazt kjark
til þess að viðurkenna þetta fyrir öðrum, hverfa þessi
sárindi og starfsáhuginn í stjórnmálum vaknar á ný.
Ekki til þess að vinna fyrir það, sem reyndist rotið og
svikult, heldur til þess að uppræta það. sem þannig
reyndist. „Leiðin til bættra lífskjara" er að minnka í
næstu kosningum völd og áhrif þeirra, sem nú stjórna.“
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál
Ágreiningur Vesturveldanna j
um meðferð Berlínardeilunnar \
Frakkar og ÞjóSverjar mega ekki hindra samningaumleitanir
DEILAN um Stalinismann í
Moskvu er okkur enn of óljós.
Þetta er líkast því, að sjá ann-
an þátt leynilögreglusjónleiks,
en hafa misst af þeim fyrsta.
Hví skyldi Stalínisminn hafa
orðið svona brennandi mál allt
í einu? Að því má leiða getur,
en ekkeit getum við vitað.
Gæti það stafað af því, að
kuldaleg afstaða Sovét-Kína,
Albaníu og Austur-Þýzkalands
herra Ulbrichts sé ósamræm-
anleg meginhugsjónum Krust-
joffs-Rússlands, en hún er að
koma fram tuttugu ára áætlun-
inni um framkvæmdir innan-
lands?
Sé þetta skýringin, má vel
svo fara, að einn góðan veður-
KENNEDY
dag gerist markverðir atburð-
ir í Austur-Þýzkalandi eins og
t. d. það, að kommúnisti af
sömu gerð og Gomulka hinn
pólski verði látinn leysa Stal-
ínistann Ulbricht af hólmi.
Varla þarf að taka fram, að
við ættum þó ekki að vera of
viss um neitt.
ÁGREININGURINN milli
Vesturveldanna er hvergi
nærri eins mikilvægur fyrir
þau eins og ágreiningurinn
milli Sovét-Kina og Sovét-Rúss-
lands er fyrir kommúnistarík-
in. Sovét-Kína er orðinn mjög
voldugur keppinautur, þegar
það hefur náð framförum í iðn
væðingunni. Fjölmenni þess
er gífurlegt og sameiginleg
landamæri þess með Sovét-
Rússlandi löng og óglögg. Kína
mun því ekki einungis ógna
forustuhlutverki Sovétríkjanna
meðal kommúnistaríkjanna,
heldur einnig vörnum þess á
meginlandi Asíu.
Þetta er miklu djúpstæðari
ágreiningur en innbyrðis-á-
greiningur Vesturveldanna um
Berlínarsamningana. En á-
greiningur er fyrir hendi og
ekki má gera of lítið úr hon-
um. Hann getur grafið um sig
og orðið að hættulegri mein-
semd, ef hann er látinn af-
skiptalaus.
KJARNI hins vestræna ágrein-
ings er þessi: Við erum skuld-
buiyinir gagnvart frelsi Vestur-
Berlínar. frjálsum samgðngum
til borgarinnar og framhald-
andi dvöl vestrænna hersveita
þar. En við erum ekki ófrávíkj
anlega skuldbundnir' tií að á-
byrgjast óbreytt ástand í öllu
Þýzkalandi, eins og Adenauer
hefir slegið föstu í utanríkis-
stefnu sinni. Við erum skuld-
bundnir til þess að viðurkenna
ekki stjórn Austur-Þýzkalands.
Þessi skuldbinding verður j
heiðri höfð, nema Bonri-stjórn-
in líti svo á, að líklegasta leið-
in til sameiningar sé að taka
upp samband við stjórn, sem
tæki við af stjórn Ulbriehts í
Áustur-Þýzkalandi. En þangað
til þetta gerist erum við reiðu-
búnir að athuga og — ef skil- .
málar virðast hagstæðir —
taka upp samkomulagsumleit-
anir á breiðari grundvelli, sem
tryggi frelsi Vestur-Berlínar
með öðru og meiru en ævar-
andi vilja til að hleypa kjarn-
orkustríði af stað.
VEGNA ÞESSA erum við
nefndir friðkaupendur og
franski sendiherrann í Wash-
ington áminnir okkur opinber-
lega um, að við megum ekki
eyðileggja samtök Vesturveld-
anna. Slíkar hótanir heyrast
frá París og Bonn, en þær
benda til þess, að samtök Vest
urveldanna séu mjög veik-
byggð. Raunverulegur tilgang-
ur með þessum hótunum er,
að ná neitunarvaldi gagnvart
öllum samkomulagsumleitun-
um. Hótanirnar eru óskemmti-
legar, og þær munu einnig
reynast árangurslausar og ó-
framkvæmanlegar. Séu Banda-
ríkin ster'kasta aflið í vörnum
Vesturveldanna, þá ber þeim
einnig úrslitaálbyrgðin á því,
hvort ríkja skuli stríð eða frið-
ur.
Reynslan hefir sannað, hve
dýrt getur orðið, að hafna allri
þátttöku í samningatilraunum.
S. 1. sumar tók forseti Banda-
ríkjanna þá örlagaríku ákvörð-
un, að halda fast við grundvall-
arskuldbindingar okkar gagn-
vart Vestur-Berlín, jafnvel þó
að það kostaði stríð, en leita
samkomulags um önnur mál.
Þá neitaði de Gaulle öllum
samningaumleitunum, Skömmu
síðar urðu atburðirniir þrett-
ánda ágúst, þegar mörkum yf-
irráðasvæðanna í borginni var
lokað. Hefðu Vesturveldin
fengið að athuga möguleikana
á samkomulagsumleitunum,
hefði sennilega aldrei komið
til lokunar eins og þeirrar, sem
varð 13. ágúst, a. m. k. ekki
meðan athuganirnar fóru fram.
ADENAUER
Rusk-Gromykó-umræðurnar
fóru fram eftir atburðina 13.
ágúst og þar var fallið frá 31.
des. sem lokafresti til undir-
skriftar sér-friðarsamninga.
Það er ómögulegt- fyrir okkur
að hverfa frá þessum samkomu
lagstilr'aunum. Við komum
vestrænrii samvinnu skammt
ef hver höndin er upp á móti
annarri. Við getum ekki endur
tekið skyssuna frá í sumar. Sú
skyssa leiddi til Iokunarinnar
í Berlín. Sama skyssa nú
mundi leiða til undirskriftar
/
MACMILLAN
DE GAULLE
sér-friðarsamninga Rússa við
Austur-Þjóðverja, og þá vær'i
fyrir höndum það óþrifaverk,
að semja við Ulbricht.
ÞAÐ ERU helber ósannindi, að
samkomulagsvilji okkar stáfi af
veikleika og óákveðni. Hann
stafar af því, aij5 það verður
ljósara og ljósara, að samkomu
lagsumleitanir við Sovét-Rúss-
land eru eina færa leiðin til að
vernda Vestur-Bei'lín, og koma
á skipulegri framvindu mála
um gjörvallt Þýzkaland og ör-
yggi Mið-Evrópu. Markmið
Vesturveldanna nást ekki með
stríði, sem eyddi alla Evrópu.
Þau nást heldur ekki með ógn-
unum eða blekkingum og það
stoðar ekki að narra sjálfan
sig með því, að ef við blekkj-
um nógu glæsilega, þá viti
Krustjoff ekki að við séum að
blekkja og. muni því rétta upp
hendur.