Tíminn - 23.11.1961, Side 7

T í MIN N, fimmtudaginn 23. nóvember 1961.
7
U ndanlátssemin í landhelðismá
GuSmundur í. GuSmunds-
son hafSi í gær framsögu fyrir
þingsályktunartillögu ríkis-
stjórnarinnar um staSfestingu
á samkomulagi viS Sambands-
lýSveldiS Þýzkaland um viSur-
kenningu á 12 mílna fiskveiSi-
lögsögu íslands.
GuÓ'mundur í. sagði, að hér
væri um sams konar samning að
ræða og gerður var við Breta, en
Vestur-Þjóðverjar hefðu svipaða
aðstöðu varðandi togveiðar hér
við land og Bretar. Vestur-Þjóðvðrj
ar neituðu lögmæti útfærslunnar
1958, en í staðinn fyrir að veita
þeim undanþágur nú, fáum við
bæði viðurkenningu á 12 mílun-
um og grunnlínubreytingar.
Dagskrá alþingis
I
Dagskrá efri deildar Alþingis
fimmtodaginn 23. nóv. 1961 kl. 1,30
miðdegis:
1. Parísarsamþykkt um vernd eign-
arréttinda á sviði iðnaðar, frv.
— 2. umr.
2. Dómsmálastörf, lögreglustjórn,
gjaldheimta o. fl., frv. — 2. umr.
3. Jarðgöng á þjóðvegum, frv. —
Frh. 2. umr.
Dagskrá neðri deildar Alþingis
fimmtudaginn 23. nóv. 1961 kl. 1,30
miðdegis:
1. Iðnaðarmálastofnun íslands, frv.
— 3. umr.
Ráðsfafanir vegna ákvörðunar um
nýtt gengi, frv. — 1. umr.
Almanna’tryggingar, frv. — 2.
umr. (Ef leyft verður).
Húsnaeðismálastofnun, frv. — 1.
umr.
2.
3.
Karl Guðjónsson sagði, að það
væri hreint yfirskin, að viðurkenn
ing full fengist á 12 mílunum, held
ur „féllu Þjóðverjar frá mótmæl-
um“ eins og Bretar gerðu í sínum
samningi. Vestur-Þjóðverjar höfðu
viðurkennt í verki fiskveiðilögsög-
una og væri því ekkert unnið með
þessum samningi fyrir íslendinga,
en hins vegar fengju Vestur-Þjóð
verjar mikil hlunnindi samkvæmt
honurti.
Eysteinn Jónsson sagði, að allir
togarar erlendir hefðu farið út úr
landhelginni 1. sept. 1958, er land
helgin var færð út — nema Bret-
ar. Allar þjóðir viðurkenndu því í
verki útfærsluna. Sigur var því
raunverulega unninn, því að óhugs
andi var að einni þjóð yrði stætt
á því, að fiska í landhelginni með
ofbeldi til lengdar, enda voru Bret
ar að gefast upp og allir viður-
kenndu, að við værum búnir að
sigra í málinu. Engin þörf var á
því að gera samninginn við Breta,
hvað þá að afsala hinum einhliða
rétti til frekari útfærslu, sem væri
í raun og veru afsal landsréttinda,
en Jón Sigurðsson hafði ætíð þá
reglu að leiðarljósi, að réttindum
skyldi aldrei afsalað, fremur bíða
með að ná að framfylgja réttinum,
en láta hann af hendi. —
Vestur-Þjóðverjar virtu útfærsl-
una í verki 1958 og eiga þakkir
skilið fyrir það. Er ég var kvadd-
ur á fund utanríkismálanefndar í
haust fyrirvaralaust til afstöðu um
þennan samning, lét ég I ljós pá’
hugsun, að ég væri mótfallinn þess
um samningi, vegna þess, að því
fleiri þjóðum, sem yrði veittur
þessi réttur, því verra, ,
Guðmundur f. sagði, að við hefð
um engum rétti afsalað. Við mynd
um eftir sem áður geta fært . út
landhelgina einhliða, en yrðum,
hins vegar aðeins að tVlkynna það í
þessuin .Uv^imur þ.ióðum áður og
síðan niiyndi í sta'ð ' oíbeldis fást
‘alþjóðaúrskurður- um, málið. !En
ekki mætti gleyma hinum mikla á-
vinning, sem við héfðum haft af
samninguin vegna grunnlínubreyt-
ingánna.' •
. Eystelmi Jónsson sagði, að grunn
líhubfeýtingarnar héfðum við efeki
þurft- að kaúpa . af Bretum með
ei'riu" eða neinu, en- hins vegar
héfðum við afsalað réttindum, því
að. erlendh- áðifar, Bretar og al-
þjóðadómstólinn hefðu úlfærsluna
í hendi sér, o.g gætum við því ekki
fært út einhliða eins og áður. '
Guðmmidur í. Guðmundsson
hafði einnig framsögu fyrir samn-
ingnum, sem gerður var um fisk-
yeiðiréttindi’ Eæreyinga hér við
land, Báðum þessum tillögum var
vísað til utanríkismálanefndar.
verði afturkallað
Þingmenn Alþýðubandalagsins
hafa lagt fram tillögu um aftur-
köllun sjónvarpsleyfis til hersins.
Emil Jónsson svaraði fyrir-
spurn þeirra Björns Jónssonar
og Eysteins Jónssonar um
framkvæmd tillagna í öryrkja-
malum.
Björn Jónsson ságði að forsaga
þessa máls væri áli.t 'milliþinga-.
nefndar, sem skiláð hefði áliti um
þessi mál fyrir rúmú ári siðan.
Meginkjarninn í þeim tillögum
er nefndin gerði, væri, að erfða
fjársjóður yrði 'efldur til að veita
styrki o,g lán til öryrkjahæla. og
stæðustú lájlpkj ara ,i ,§§mþap>di; viþ
kaup á íbúðum, að logfesf væri
3 krónu tollgjald á hvert kíló af
sælgæti, er rynni til Sjálfsbjar.g-
ar, félags lamaðra og fatlaðra og
að gjald það af eldspýtum, sem
rennur til öryrkja, verði hækkað
um 10 aura á eldspýtustokk. Sagði
llla horfir í raforkumály
Norður-Þingeyinga
Björn, að fýrirspyrjendur legðu
éinkum áiherzlu á. sem gleggst-
ar upplýsingar varðandi þessi atr
iði. ,
Emil Jónssón, félagsmálaráðh,,
sagði, að Húsiiæðismálalögin
væru í endurskoðun og mýndi
verða tekið tillit til öryrkja í
þeirri endurskoðun. Ráðhorrann
sagði, að þau væru orðin mörg
þessi kérstöku gjöld á vissum ýör-
urn og ásókn væri sífeltt a'ð auk-
ast írá 'litaiaffélögum um að
hækka og- bæta við þessi gjöld á
vissum vörum, eldspýtum, sælgæti,
sígareltu.nx. gosdrykkjum o-g nú
færu blindir fram á 10 aurá^gf
,kpífipakka,.,Súgi'i: .ráðherrann. .'aú
leika -á að fara inn, á aðrar. braut-
ir í þessuni efnum.
i ,
Eysteinn Jónsson sagðisl hafa
setið í þéirri milliþinganefúd er
heffji haft þessi rriál til athugun-
ar pg væri þvíi.aHkunnugur mðl-
in.ta.' Nefndin lagði áherzlu á. að
koma á starfsskiptingu milli ör-
yrkjaféla^aruia bg sjá svo um. að
aljir ön-rkjar ættu sér einhvern
féjágíífap tíl stuðnings. Enn frem,
ur hefði nefndin sluðlað að því.
að öll* öryrkjafélögin stofnuðu
með. sér samband.
Við kynni sín af þessum málum,
sagðist Eysteinn hafa furðað sig
á því, hve miklu þessi félög hefðu
komið í verk og hve stórkostlega
þau hefðú með starfi sínu létt rík
isvaldmu, þvi að .auðvitað ber því
skylda til að sinna þessum mál-
ufn TilTögur milliþinganefndarinn
ar miðuðu að því, að þetta starf
yrði áfram í hö'ndum félaganna
sjálfra, en jafnframt yrði tryggt
að þau gætu gegnf hlutverki sínu
með þvi að rikisváldið hlypi nokk
uð undir bagga Skoraði Eysteinn
á' n'kisstjórni.na að taka upp þess
ar tinögur eða gBfa þær ráðstaf
anir aðrar er kæmu að; sömu not-
unr. Ráðþerranú'1 liefði talið það
mikinn ókost, að imrhcimt væri
gjaid þar og gjald hér, én þótt
gallar kynnú að fylgja þeirri
tekjuöflun, hefur hún þó tryggt
• öryrjcjafélögunum meira fjármagn
en nökkúr von er tjl að þau myndu
hafa hlotið, ef þeim hefði verið
skammtað fé í fjárlögum.
Björn Jónsson harmaði það, að
ríkisstjórnin skyldi' ekkert1 hafa
aðhafst í þessum níálum enn þá,
þrát.t fyrir hina brýnú þörf.
í gær svaraði Ingólfur Jóns-
son raforkumálaráðherra fyr-
irspurn um hvað liði fram-
kvæmd þingsálýktunar frá 27.
marz í vor um athugun á
hvernig mætti leysa raforku-
mál Norður-Þingéyinga á sem
hagkvæmastan hátt innan
þeirra tímatakmarka, sem 10
ára áætlunin gerði ráð fyrir.
Gísli Guðmundsson hafði orð
fyrir fyrirspyrjendum. Hann sagði
ag skv. 10 ára rafvæðingaráætl-
uninni eins og hún lá fyrir 1957,
átti að leggja orkuveitulínu frá
Laxár virkjun frá Húsavík til Kópa
skers og þaðan til Þórshafnar,
Sléttu og Raufarhafnar. Þingmenn
Norðurlandskjördæmis eystra
fluttu áðurnefnda þingsályktunar-
tillögu á öndverðu þingi árið 1961
og var hún samþykkt 27. marz og
afgreidd til ríkisstjórnarinnar. í
þessari þingsályktun var kveðið á
um ag athugun skyldi fara fram
á þessu ári, en nú væri langt á
nóvember liðið og væri þessi fyrir-
spurn því fram borin til að fá vitn
eskju um, hvað gert hefði verið
eð'a ætti að gera í þessu sambandi.
Gísli minnti á, ag starfandi væri
raforkunefnd Norður-Þingeyinga,
og ættu m.a. sæti í henni oddvitar
hreppanna. Spurði Gísli hvort sam
ráð hefði verið haft við þessa
nefnd.
Ingólfur Jónsson raforkumála-
ráðherra sagð'i, ag enn væri lítið
sem ekkert farið að gera varðandi
framkvæmd þingsályktunarinnar.
Hins vegar væri um málið vitað,
það sem mestu skipti. Las Ingólf-
ur síðan upp bréf frá raforkumála-
stjóra um orkuveitur í Norður-
Þingeyjarsýslu. Mælti raforku-
rnálastjóri gegn því að lögð yrði
veita frá Laxárvirkjun. Slíkt yrði
óhemju dýrt eða um 30 þús. kr.
á hvern íbúa og orkunotkun lítil
á svæðinu og því ekki fjórhags-
grundvöllur fyrir slíkri lagningu.
Taldi hann að bezt myndi ag bæta
úr raforkuþörfinni með dísel-ráf-
stöðvum og litlum einkarafstöðv-
um, er bændur reistu sjálfir.
Ráðherrann tók undir það, sem
raforkumálastjóri sagði um þessi
mál, og taldi of mikig strjálbýli
á þessu svæði til að vit væri í að
leggja orkuveitulínu frá Laxá.
Taídi ráðherrann, að með því að
koma upp dísilrafstöðum og litl-
um vatnsaflsrafstöðvum, þyrfti
raforkan ekki að verða dýrari, en
hún yrði veitt frá Laxá.
Gísli Guðmnndsson sagði að bréf
þaö, sem ráðherrann hefði lesið
frá raforkumálastjóra hefði hann
sent fjárveitinganefnd í vetur áð-
ur en umrædd þingsályktun var
samþykkt og hefði flutningsmönn
um verið efni þess kunnugt. Sagði
Gísli að ekki væri tóm til að ræða
svör ráðherrans nú, en það myndi
gert ýtarlegar síðar. Það kynni ag
vera rétt hjá ráðherránum, a®
dýrt væri’ að veita rafmagni til
byggða Norður-Þingeýinga, en þeg
ar talað væri um að eitthvað vaéri
dýrt, væri yfirleitt eitthvað, haít
til viðmiðunar og taldi Gísli sig
ekki vissan um, að það væri svo,
dýrt miðað við sumar aðrar orku-
veitur, sem framkvæmdar hefðu
verið eða til stæði að framkvæma.
Það væri vissulega dýr veita, sem
kostaði 30 þúsund á heimilismann,
en ekki mætti gleyma, að það
væri Iíka dýrt að reka iieimilisraf
stöðvar. Þá ítrekaði Gísli spum-
ingu sína um, hvort samráð hefði
verið haft við raforkunefnd Norð
ur-Þingeyinga.
Ingólfur Jónsson sagðist ekki
fær um að gera samanþurð á þess^
ari veitu við aðrar veitur á þess-
ari stundu, en taldi ólíklegt að
raforkumálastjóri mælti gegn þess1
ari veitu fremur en öðrum, ef
hann hefði ekkert fvrir sér í mál-
inu. — Sagðist ráðherrann ekki
vita hvort talað hefði verig :við
raforkunefnd N-Þingeyinga, en
taldi víst að raforkumálastjóri
hefði gert það.
Magnús Jónsson sagði að ekki
hvað sízt hefði vakað fyiifr flutn-
ingsmönnum þingsályktunarti.liög-
unnar. að rannsakað væri, hvorl
unnt væri að tengja veitur vi*
þær dísilrafstöðvar, sem þégar!
væru fyrir í kauptúnunum, ef þær
væru auknár. Einnig taldi Magnús
sjálfsagt, að haft yrði samrág við
raforkuriefnd N-Þingeyinga.
feekkir þú umferðar-
siserkm? '
•Með„,tilkoniu. hiniia nýju um-
íerðárlága .frá .1958 og sérstakrar
réglugérðar iun, umferðarmerki í
bæjum ög á. vegiiín úti, hefur ver
ið hafizt handa u.m framleiðslu og
uppsetningu þéssara merkja. >T_
Nokkuð iiefur verið gert af hendi
hins opinberá og anr.arra aðila að
kynna almenningi rrierkingu þeirra
og hafa því SAMl/INNUTRYGG-
INGAR ákveðið ag kanna, iivað
hefur áurinizt í þessu efni og enn
fremur að kynna þau svo sem
kostur er. .
í þeím lilgangi hafa SAM-
VINNUTRYGGINGAR ef-nt til get
raunar, se'm nefncl er „Þekkir þú
umferðarmerkin?“ Tekin hafa ver
ið 12 helztu umferðarmerkin og
eiga þátttakendur í getrauninni að
skrifa merkingu þeirra á sérstök
ey'ðublöð, sem SAMVÍNNU-
TRYGGINGAR hafa láti? útbúa.
Þáttlaka í getrauninni er öllúm'
•heimil bæði ungum og gömlum.
Getraunin birtist* í októberblaði
Samvinnunnar og ’ enn fremur er
hún til sýnis i Malafagluggánum
í Bankastræti þpssa viku'.
Getrauniiini lýkur 15. desembor
n.k, og verðþ véitt 50 verðláu.n|
fyrir rétt svór. Berist fleirj rétt •
svör verður dregið um verðlaunm.!
Eyðublöð eru fhent á skrifstofu !
SAMVINNUTRYGGINGA og hjá j
umboðum.
antekning
I tilefni áf blaðaskrifum um
hegðun tveggja 'g'ésta sl.' fimmtn-
d’agskv'öld, ér HállBjörg Bjarna-
dóttir skemriiti 'gesftim hér að
Hótel Borg, óskar hótelstjórinn
að taka fram -eftirfarandii.
Umrætt kvöld konr það í Ijós,
að meðal hinna tpörgu gesta, sem
hlýddu sér tií ár.ægju á ágætt
skemmtiatriði frú Hallbjargar,
reyndúst vera tveir menn, sem
trufluðu nokkug nieð framíköll-
um. Þetta er -eina kvöldið, sem
slíkt hefur komið fyrir, og brugðu
þjónar við og fjaríægðu þá, sem
fyrir hávaðanum stóðu. Trufiun
af völdum gesta heyrir til algerra
undantekninga, og þegar slíkt
heridir, vet-oiir að fara að öL’u
með gát, til þess að röskun hljót-
ist ekki af. í þessu tilefni var
þeim tilmælum beint til acþla. að
þeir trufluðu ekki. en er sýnt var.
að . þeir óskuðu virkrar þátttöku
í 'skémrritlátriði' kvöi&ris,: 'voru i
þéir fjáidægðir ,'með hægð; Síðan
hefur Hallbjörg skeramt á hverju
kvöldi við. einstaklega góðar und-
irtektir óg prúða framkomu gesla.
Mgð þökk fyrir' birtinguna,
Pjetur Daníelsson.
i----—--------------
!
jAnglýsið í Tiffiámim