Tíminn - 08.12.1961, Blaðsíða 5

TÍMINN, föstudig'-'n 8. 1961.
5
Útgetandl: FRAMSOKNARFLOKKURINN
Framkvæmdast.ió-ri Trtmas Arnason Rit
stjórar Þórarinn Þórarinsson 'áb > Andrés
Kristjánsson lón Helgason Fulltrú) rit
stjórnar Tómas Karlsson Auglýsinga
stjóri Egill Bjarnason Skrifstotui >
Edduhúsinu - Símar 18300- 18305 Aug
lýsingaslmi 19523 Afgreifislusimi 12323
- Prentsm]ð.ian Edda n.t -
Askriftargjaíd kr 55 00 á mán innanlands
I laus3sölu kr 3.00 eintakið
Niðurgreiðslumar
og lágtekjufólkið
í flestum vestrænum lýðræðislöndum er það nú gert
í ríkum mæli að greiða niður með ríkisfé verð á ýmsum
mikilvægustu nauðsynjavörum almennings, einkum þó
landbúnaðarafurðum. Þetta þykir hin mesta kjarabót og
þó einkum fyrir þá, sem hafa lágar tekjur, en hafa fyrir
stórum fjölskyldum að sjá. Jafnframt er þetta styrkur
fyrir framleiðendur viðkomandi vara, þar sem þetta eykur
sölu á þeim.
í Bretlandi, Vestur-Þýzkalandi og Noregi, svo að nokk
ur lönd séu nefnd, hafa slíkar niðurgreiðslur átt sér staö
í ríkum mæli.
Hér á landi hafa slíkar niðurgreiðslur átt sér stað )
vertilegum mæli hin síðari ár. Óhætt er að fullyrða. að
þær hafa verið hin mesta kjarabót, jafnt fyrir bæiarmenn
og bændur. Vegna þeirra hefur láglaunafólk bæjanna
getað keypt meira af mestu nauðsvnjavörunum, eins ug
mjólk, kjöti og kartöflum en ella. Aukin sala bpssara
vara hefur svo verið ávinningur fyrir landbúnaðinn.
Fjár til þessara niðurborgana, heíur verið aflað fyrsl
og fremst með auknum tollum eða sköttum á aðrar vörur.
sem ekki eru jafn bráðnauðsynlegar Hér hefur þvi raun-
verulega verið um tilfærslur að ræða, sem stutt hafa auk
in kaup á þeim vörum, er nauðsynlegastar eru, en þá aft-
ur á móti dregið úr kaupum á öðrum, sem ekki eru jafn
nauðsynlegar.
Þessi tilfærsla gerir það að verkum, að niðurgreiðsi-
urnar eiga að vera vel viðráðanlegar af fjárhagslegum
ástæðum.
ÞaS hefur verið álitið, að þótt ríkisstjórnin gengi
langt í því að skerða kjör þeirra, sem lakast eru settir,
myndi hún þó láta niðurgreiðslurnar haldast. Nú hef-
ur það þó gerzt, að Mbl. hefur verið látið gefa í skyn
að stórlega muni dregið úr þéim. Það er því bersýni-
legt, að stjórnarflokkarnir hafa það nú mjög til athug-
unar að draga verulega úr niðurborgununum.
Ef stjórnarflokkarnir hverfa að því ráði, er það ný
sönnun um þá stefnu þeirra að þrengja að hinum efna-
minni tifhags fyrir þá efnameiri. Jafnframt sýnir það við-
horf til landbúnaðarins. sem engum ætti að geta dulizt.
Bátamíðín
Sjávarútvegsmálaráðherra hefur nú upplýst. að í
nefnd þeirri, sem fjallar um mál togaranna er enginn
fulltrúi, sem beinlínis verður talinn tilnefndur af bátaút-
veginum. Nefnd þessi á þó að fjalla um hvort auka sknli
veiðirétt togaranna á bátamiðunum ''
Hér er ekki rétt á málum haidið Það a að láta ful)
trúa bátaútvegsins fá strax aðstöðu tii þess að fjalla um
þetta mál. í þessum efnum kemui það mjög til greina.
eins og Eysteinn Jónsson hefur lagi til á Alþingi. að full-
trúar frá deildum Fiskifélagsins og fulitniar bínsfio'kk
anna fái að fjalla um málið Þetta var gert 1958. er veiði
réttíndi togaranna voru ákveðin þá.
Það spáir ekki góðu, ef ríkisstjórnin ha'nr sh’kri at
hugun.
Walter Lippmann ri:a»" um al|j|óðamál "
Er hægt aö vinna kalda stríðiö
þoíinmæði og staðfestu?
Hættuleg krafa Goldwaters um „skilyrtlislausa uppgjöf4
FYRIR nokkru síðan flutti
Kennedy ræðu í Seattle. Þar
lýsti hann yfir því, að hann
mundi ekki láta undan Sóvét-
ríkjunum né kaupa frið af
þeim, heldur reyna að semja
við þau.
Þrem dögum síðar itrekaði
Goldwater öldungadeildarþing-
maður meginatriði utanríkis-
stefnu sinnar. Hann fullyrðir,
að við stöndum hallir fyrir
Sóvétríkjunum þar til forsetinn
lýsir yfir því, að markmið hans
sé „sigur“.
Tímaritið Life hefur nýlega
rætt þessa kenningu allítarlega.
Þar segir, „að einungis þolin-
mæði og staðfesta" hafi ekki
getað „hindrað einstefnu kalda
stríðsins“. Og síðan er bætt við.
„að engin vestræn ríkisstjórn
hafi enn gert það að yfirlýstri
stefnu sinni að sigra í kalda
stríðinu og þá um leið að sigr-
ast á kommúnismanum. Og þó
eru Bandaríkin þátttakendur '
kalda striðinu samkvæmt á
kvörðun kommúnista, en —
eins og Douglas MacArthur
hershöfðingi hefur sagt. er
„lífshættulegt að leggja út i
stríð án viljans til að sigra ;
þvi“ I-Ivers vegna hefur ekki
stjórn Bandaríkjanna lýst þvi
ppinbariegftrujyfir sem stefnu
pkkat.uaðYíásr«;t' kalda stríðinu
og birta heiminum þannig
bá sannfæringu okkar, að
kommúnisminníniuni láta und
9ii síga?“
HVAÐ veldur þvi, að rikis-
stjórnir vestrænna landa eru
svo orðvarar sem raun ber
vitni?
Sé kaflinn. sem ég vitnaði
i hér á undan, lesinn af gaum-
gæfni, kemur í ljós, að hann
hefst á háværri kröfu um raun-
verulegan ósigur kommúnism
ans, en endar á þeim hógværu
orðum, að „kommúnisminn
muni láta undan síga“.
Og enginn veit betur en Mac-
Arthur hershöfðingi, — sem
stjórnaði landgöngunni til In
chon og þvingaði Norður-Kóreu
ntenn þar með til að hörfa aft-
ur á 38. breiddarbaug, — að
það er heill heimur milli þess.
að þvinga óvininn til þess að
hörfa, og hins að sigra hann.
Þetta vita rikisstjórnir vest-
rænna landa. Þær hafa gengið
gegnum þessg raun áður, meira
að segja tvisvar. Það er gamalt
merki, sem Goldwater öldunga
deildarþingmaður hefur nú haf-
ið á loft hér í landi. Reynsla
vestrænna þjóða af stefnu hans
nær til beggja heimsstyrjald-
anna. Og það er bilúr reynsla.
Ef Goldwater kynni betur sögu
tuttugustu aldarinnar væri
honum ljóst, að það, sem hann
vill fá Bandaríkin og banda-
menn þeirra til, er að gera skii-
yrðislausa upgjöf andstæðings-
ins enn einu' sinni að mark-
miði sínu.
í FYRRI heimsstjöldinni
vildi Wilson semja frið. Hann
vildi „frið án sigurs". Gold-
waterar samtímans hrópuðu
hann niður og heimurinn hélt
áfram að berjast eitt andstyggi-
legt ár í viðbót, þegar blóminn
af karllegg Frakka, Breta og
Þjóðverja var brytjaður niður
Að lokum vannst fullnaðarsig-
ur á Þjóðverjum, en hann var
hræðilega dýr, og þeini sigri
fylgdu hinir fyrirskipuðu friðar
skilmálar Versala. Adolf Hitler
kom svo f kjölfarið.
Fyrir seinni heimsstyrjöldina
reyndu bandamenn að mæta
afleiðingum af skyssu hinnar
skilyrðislausu uppgjafar með
annarri engu minni skyssu, þ.
e. að reyna að komast hjá ó-
friði með undanláti, en minning
in um blóðbaðið 1917 var ein
mitt orsök þeirrar tilraunar
Þau tvö höfuðsanriindi, sem sið
ari heimsstyrjöldin leiddi í ljós
eru þessi: í fyrsta lagi þýðir
ekki að reyna að kaupa sér frið
af árásaraðila. í öðru lagi er
ekki hægt að öðlast lífvænleg-
an frið með því að heimta skií-
yrðislausa uppgjöf. Stjórnir
vestrænna ríkja, — þar á meðal
stjórn vor — hafa öðlazt þessa
reynslu og lært þessi sannindi.
Vegna þess verja þær Vestur-
Berlín. Þær láta hana ekki af
höndum til þess að kaupa sér
frið. Og það er einmitt vegna
þessarar sörnu reynslu, að þær
krefjast ekki skilyrðislausrar
uppgjafar Sóvétríkjanna, en
undirbúa samninga við þati.
ÞAÐ ER sú trú„ að „þolin
mæðin og staðfestan" hafi eKki
nægt. til að stöðva einstefnu
kalda stríðsins, sem veldur þvi.
að tímaritið Life boðar svo á
kaft stefnu, sem hefur btugðizl
herfilega í tveimur heimsstyrj-
öldum. Ég tel þetta slæma
blaðamennsku og ég neita jafn-
framt einstefnu kalda stríðs-
ins kommúnismanum í hag.
1 meginhluta hins vestræna
heims er einmitt nú á döfinni
öflugri endurreisn en þekkzt
hefur i marga ættliðu. Það sýn-
ir vöntun á innsæi, að láta sem
kalda stríðið vinnist á Kúbu,
í Viet-Nam eða öðrum slíkum
úthjörum átakanna. Kalda stríð
ið snýst um átökin milli Sovét-
ríkjanna og Kina annars vegar
og VesturEvrópu og Norður-
Ameriku hins vegar Við höf-
um fulla ástæðu til að
álíta okkur í sókn í
þeim átökum, en ekki á und-
anhaldi Vöxturinn í iðnaði
Vestur-Evrópu stendur nú fylli-
lega á sporði hinum glæsilega
vexti iðnaðarins í Sóvétríkjun-
urn. I landbúnaði eru yfir-
burðir hins vestræna heims svo
miklir, að jafnvel hið sveltandi
Sóvét-Kína er þegar farið að
þreifa fyrir sér um möguleika
á aðstoð frá Vesturlöndum.
í hæíni og framförum hins
vestræna þjóðfélags er fólginn
möguleikinn til þess, sem við
öll óskum eftir. þ.e. að breyta
þannig, að „kommúnisminn láti
undan síga“, eins og stendur í
Life. En það er ekki hægt að
láta kommúnismann hörfa í
Austur-Evrópu með því að
krefjast skilyrðislausrar upp-
gjafar Sóvétríkjanna Austur-
Evrópa hefur ekki gleymt
þýzku innrásinm, og hún telur
jafnvægi í mætti Vesturveld
anna og Austurveldanna nauð-
synlegt öryggi sínu. Og komm-
únisminn lætur undan síga, ef
við minnkum ófriðarhættuna
milli Austurs og Vesturs um
leið og við styrkjum Atlants-
hafsbandalagið. Yfirfljótanleg
velmegun og frelsi i vestræn-
um löndum mun orka eins og
kynngi magnaður segull á Aust
ur-Evrópu. Rénun ófriðarhætt-
unnar linar; tök Sóvétríkjanna
á fylgiríkjum þeirra.
Það er alveg rétt, að „þolin-
mæðin og staðfestan“ eru ekki
fullnægjandi En án þeirra verð
ur samt sem áður ekki komizt
1 viðbót þarf svo raunhæía
stjórnvizku. senr fær er urn aö
sjá og skynja þá framtíð, sem
unnt er að tryggja sér, og týnir
ekki því niður. sem við lærð-
um af því liðna.
>
>
>
>
>
>
>
(
/
>
>
>
>
>
j
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
(
>
>
>
i
t
>
>
f
r
f
>
>
(
f
(
(
(
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
(
>
>
>
>
>
>
>
V-N..VN..
Frá bókaútgáfunni Hildi
hafa borizf tv<»r ’-ýddar skáld-
sögur og ein þýdH drengjabók.
Önnur skáldsagan nefmst Æsku-
þrá eftir 18 ára danska stúlku, sem
heitir Ulla Dahlerup Þetta er
frumsmíð hennar og vakti tölu-
verða athygli, þegar hún kom út
1 Danmörku, og var jafnvel haft
við orð, að með henni hefðu Danir
eignazt sína Francoise Sagan.
Þetta er ástarsaga og er talin
'iilka reynslu þessarar ungu stúlku
sjálfrar og usn leið hinnar rótlausu
tn tápmiklu æsku nútímans. Sag-
m er sögð af hispursleysi og ein-
tægni, en heilar og ungæðislegar
kenndir ráða ríkjum. Gísli Ólafs-
son hefur þýtt bókina.
*
Skáldsaga eftir 18 áragamla
stúlku í íslenzkri þýðingu
Hin þýdda skáldsagan er eftir
danska skemmtisagnahöfundinn Ib
Henrik Cavling og heitir Karlotta.
Sögur þessa höfundar hafa náð
miklum vinsældum sem framhalds-
sögur vikublaða á Norðurlöndum,
og sumar hafa verið gefnar út hér
á landi Þetta er alllöng skáld-
saga.
Ræningjar á reikistjörnum nefn
ist ævintýralee saga um geimfara
ei'tir Carey Rockwell og er fyrsta
bók í sagnaflokki um geimfarann
Tómas Corbett og vini hans. Þeir
geisast um geiminn á geimfari sínu
Polaris, og láta sig meira að segja
ekki muna um að draga heila
hnetti heim til jarðar og láta
stjörnur breyta braut sinni. Er
sagt. að fleiri sögur af þeim fé-
lögum séu væntanlegar á næst-
unni. Þýðandi er Guðmundur
Karlsson.