Tíminn - 02.06.1962, Blaðsíða 14

Fyrrí h/uti: Undanha/d, e/tir
Arthur Bryant Heimi/dir eru
sem gert er við flugvélavólar og
framkvæmdar hvers konar skoðan
ir og athuganir.
Þaðan ókum við til Heliopolis-
flugvallarins og flugum þaðan til
Abu Suire, en þar eru s'prengju-
flugvéladeildir staðsettar. Borð-
uðum þar morgunverð og ókum
því næst til deildarstöðva 51. her
deildarinnar í Quassassin. Hún
er rétt nýkomin þangað, en var
fyrir skömmú á Chamberley-Alder
shot-Hartley-Wintney-svæðinu.
Dvöldum þar í hálfa aðra klukku
srtund, en ókum svo aftur til baka
og komum heldur seint í hádegis
verðinn.
Að loknum hádegisverði kallaði
forsætisráðherrann mig og Alex
inn á lesstofuna til sín til að
ræða um horfurnar á því að
Rommel gerði áhlaup þann 25.
þ. m.
Þetta mun verða síðasta kvöld-
ið okkar hér. Þessar þrjár síð-
ustu vikur hafa verig mjög við-
burðaríkar . . . og skemmtilegar
. . . en á margan hátt erfiðar og
þá einkum vegna hins stöðuga
sambands við Winston. Og þó
hefði enginn getað verið betri og
skemmtilegri en hann hefur ver-
ið á öllu þessu ferðalagi.
23. ágúst. Cairo. Borðaði morg-
unverð með forsætisráðherranum
og Gort. Því næst langar viðræð-
ur við Platt um hernaðaraðgerð-
ir á Madagaskar og myndun
Austur-Afríkuhers. Fórum síðan
báðir til fundar við forsætisráð-
herrann og ræddum lengi við
hann m. a. um fyrirkomulag her-
stjórnar í Írak-Persíu.
Öllum undirbúningi lokið fyrir
hina leynilegu brottför okkar.
Forsætisráðherrann fer fyrst eins
og hann ætli að heimsækja Casey,
en laumast í þess stað til flug-
vallarins. Cadogan og ég förum
héðan klukkan 5,15 e.m. Eg held,
flugvél sé ætlað að leggja af stað
klukkan 7 e.m. Eg er feginn því,
að við skulum nú vera á förum,
þar eð ég vil sem fyrst taka upp;
þráðinn heima, þar sem svo margt;
þarf að gera.
Engu að síður þykir mér inni-
lega vænt um, að við skyldum
fara í þessa för og þannig koma
mörgu því í framkvæmd, sem ella
hefði ekki verið framkvæman-
legt. Það hefur einnig verið bæ<5i
gagnlegt og gaman að hitta menn,
eins og Stalin og Smuts, þvílík-
ar andstæður! Smuts, eitt mesta
göfugmenni, sem ég hef kynnzt,
skilningsrikur, áhugasamur um
öll mál og gæddur frábærri dóm-
greind. Stalin, hins vegar slægur,
gáfaður og raunsær, sneyddur
mannlegri miskunnsemi og góð-
vild.
Seinna: Klukkan 5,15 fórum
við Cadogan frá sendiráðinu til
flugvallarins. Forsætisráðherrann
var farinn áður. Flugvöllurinn
var í slæmu ástandi, vegna stöð-
ugs sandroks. Lögðum loks af
stað klukkan 7,30 e.m., fjmmtán
mínútum eftir brottför forsætis-
ráðherrans ....
Ástæðan fyrir því, að brottför
okkar var haldið leyndri, var sú
staðreynd, að Þjóðverjar höfðu
nú fengið nánar upplýsingar um
dvöl forsætisráðherrans í Cairo
og vissu, að hann myndi bi’áðlégh
væntanlegur heim aftur. Þeir
vissu líka, að ef hann færi með
flugvél. þá yrði hann að fljúga
yfir landssvæði, sem þýzkur og
ítalskur her hafði á sínu valdi.
Ef þeim bærust nánari upplýsing
ar frá Cairo mátti vel búast við
því, að þeir gerði einhverjar ráð-
stafanir til að hefta för hans.
Með því að leggja af stað kl. 7,30
e.m., yrði þess ekki langt að bíða,
að myrkrið veitti okkur aukið ör-
yggi í skjóli sínu.
Það var mikil raunabót, að hafa
komið Winston í burtu, áður en
sókn Rommels hófst. Eg varpaði
öndinni alls hugar feginn, þegar
ég sá flugvélina hans hefja sig
til flugs . . . “.
Áður en Broooke yfirgaf sendi-
ráðið, settist hann niður og skrif
aði Montgomery kveðjubréf.
„Kæri Monty.
Áður en ég yfirgef Egyptaland,
verð ég að senda þér nokkrar lín
ur til þess að segja þér, hversu
það gleður mig, að áttundi her-
inn skuli vera í þinni umsjá. Eg
hef verið að reyna að bæta úr
einhverju því hér, sem aflaga hef
ur farið, og það veldur mér mik-
illi ánægju, ag vita stjórnartaum-
ana í höndum ykkar. Þú hefur
mörg góð tækifæri hér og ég er
þess fullviss, að þú munir notfæra
þér þau, eins og bezt verður á
kosið. Þú getur treyst því, að ef
það er eitthvað, sem ég get gert
þér til hjálpar, þá mun ég gera
það.
Gættu þess, að vera ekki of harð
ur við sjálfan þig eða erfiða
meira en heilsan þolir. Guð veiti
þér alla þá hjálp, sem þú kannt
að þarfnast. Guð blessi þig og
gefi þér styrk til að gegna hinu
erfiða og áhættusaima hlutverki
þínu í þágu lands þíns og þjóðar
Þinn einlægur.
Brooke“
„24. ágúst. Gibraltar. 13%
klukkustund. 2500 mílur. Ferða-
félagarnir voru: Cadogan. Jacob.
peter Dunphie, (sérlegur aðstoð-
armaður minn), Mr. Kinna (einn
af riturum Winstons) og' flug-
mennirnir okkar. Við stefndum í
72
suðvestur og beygðum svo í vest-
ur og fórum aðeins 200 eða 250
mílur fyrir sunnan Benghazi; það
an beint áfram yfir Suður-Tripoli,
Algier og loks yfir spánska Mar-
occo og inn yfir vestanvert Gi-
braltar-sundið. Þar stefndum við
nokkra stund í norður, en beygð-
um frá austri til þess að nálgast
„Klettinn", eins og við værum
að koma að heiman, í öryggis-
skyni. Mjög lágskýjað, svo að flug
brautin sást ógreinilega. Engu að
síður lenti flugmaðurinn vel og
örugglega klukkan 9,15 e.m.
Af flugvellinum fórum við
beint til landstjórabústaðarins til
þess að fara í bað, raka okkur
og borða morgunverð. Forsætis-
ráðherrann hafði komið í sinni
flugvél ásamt þeim Harriman og
Sir Charles Wilson, réttum fimm
tán mínútum áður. Veðurlýsing-
in frá Englandi er óhagstæð,
þoka og slæmt skyggni. Mögulejk
inn á að halda áfram eftir nokkr
ar klukkustundir og ferðast að
degi til, í stað nætur, er nú til
athugunar ....
Seinna: Klukkan 1 e.m„ rétt
þegar við vorum að setjast að há
degisverðarborði, var okkur til-
kynnt, að London hefði samþykkt
það, að ferðazt væri að degi til
og að við ættum að leggja af
stað klukkan 1,30 e.m. Okkum var
því sannarlega ekki til setu boð-
ið, ef okkur átti að takast að
hafa fataskipti, ganga frá farangr
inum, borða hádegisverð og kom-
ast til flugvallarins á einum þrjá
tíu mínút.um.
London. 8 klukkustundir. 1600
mílur. Klukkan 1,45 vorum við
lagðir af stað og flugum með-
fram strönd Spánar, allt til Traf-
algarhöfðans, en frá því misstum
við landsýn og stefndum til hafs.
Meðan við vorum inni á Biscay-
flóanum, flutti ég mig í sæti ann-
ars flugstjóra og var þar, það sem
eftir var ferðarinnar. Hvergi urö
um við varir við þýzkar flugvélar
og ferðin var hin notalegasta, þar
62
Nú komst allt á annan endann
í Hvammi. Frú Ragnheiður bað
dætur sínar að kveikja á stóra
lampanum í gestastofunni og
vinnukonur að bera þangað glóð-
arker.
Solveig fór með systrunum og
áður en þær höfðu gengið frá
öllu, kom fyrsti gesturinn í stof-
una. Var það vörpulegur maður
nokkuð við aldur, mcð sítt vanga
skegg og kafloðnar brúnir. Sýslu-
mannshjónin komu bæði með
honum, svo allir máttu sjá, að
gesturinn átti mikið undir sér.
— Og hér eru heimasæturnar
í Hvammi, sagði hann og heilsaði
ungmeyjunum. — Ekki áttu þrjár
dætur? sagði hann og sneri sér
að sýslumanni.
— Eg á þessar tvær, sagði
sýslumaður og benti á dætur sín-
ar. En þessi unga mær er sama
sem dótturdóttir fyrirrennara
míns, Sveins sýslumanns í Ási.
— Dóttir Guðrúnar í Ási, sagði
maðurinn, sem virtist öllu kunn-
ugur. — Lofaðu mér að sjá þig,
stúlka mín, sagði hann og þrnif
til Solveigar og sneri henni að
ljósinu. — Eg held þú sért fallegri
en mamma þín og þó var hún
gull, sagði hann enn fremur. Sol-
veig flýtti sér út í skuggann. Hún
var óvön slíkri meðhöndlun sem
þessari og vildi yfirgefa stofuna.
Frú Ragnheiður vék sér þá að
henni, tók innilega í hönd henn-
ar, varð það til þess að unga
stúlkan frestaði flóttanum, enaa
fylltist nú stofan. Tíu manna sveit
dreif að. Allt voru það gjörvilegir
menn, á ýmsum aldri. Fremstur
þeirra allra og sá, sem allt sner-
ist um, var burgeisinn, sem fyrst
ur kom í stofuna.
Er allur mannsöfnuðurinn hafði
heilsað ungu stúlkunum og
öðrum, yfirgaf frú Ragnheiður
stofuna og fylgdu ungmeyjarn-
ar. En hávært samtal og liressi-
legir hlátrar heyrðust á eftir
þeim. Það var því ekki einasta
vörpuleg sveit, sem komin var,
heldur glaðvær sveit og gaman-
söm. Óefað fréttarík sveit og fas
mikil.
Er ungmeyjarnar komu í sitt
herbergi, greip Sólveig vinnu
sína, beygði sig yfir hana og hugs
aði sitt. Hvað kom honum til að
ráðast á hana, sveifla henni í
kring um sig og skoða hana, eins
og sýningargrip? Ekkert þekkti
hún hann. Og ekkert skildi hún í
frú Ragnheiði. Hún, sem hafði
með hæglátri góðvild umgengizt
hana eins og bezta móðir. Nú
hafði hún brugðizt henni. Eina
rétta svarið við móðgun þeirri, er
hún hafði orðið fyrir, var það, að
snarast út, þóttafull og reið. Það
hafði hún ætlað að gera, en frúin
komið í veg fyrir það. Sólveig
gætti þess ekki, er hún gerði
þetta upp við sig, að flótti henn-
ar úr stofunni hefði orðið beint
í fangið á öllum hópnum, sem var
á leið til stofunnar. Þar gat orð-
ið árekstur í myrkrinu. Meira að
segja eftirminnilegur árekstur.
Sólveigu hafði til þessa fundizt
heimilishættir í Hvammi svipmeiri
en hún átti að vcnjast. Var þó Ás
heimilið enn í fremstu röð fyrir-
myndaheimila. Og ekki allfáir
höfðu látið svo ummælt í henn-
ar eyru, að Ásheimilið væri engu
minna heimili nú, en á dögum
Sveins sýslumanns, jafnvel meira
heimili, alþýðlegra og betra. Og
bæri þó meg sér svipmót horfinna
daga, þegar höfðingjar áttu þang
að erindi, ekki síður en almúg-
inn. En Hvammur var virðulegra
heimili. Það hafði Sólveigu fund-
izt og meira menntasetur. Meiri
aðalsblær á öllu. Og átti frú Ragn
heiður ekki minnstan þátt í því.
En þetta kvöld i Hvammi skildi
hún ekki. Ag hjónin i Hvammi
skyldu líða það, að ráðizt væri að
varnarlausri stúlku og gera hana
að umræddum sýningargrip. Og
húsmóðirin sjálf, frú Ragnheiður,
ag taka því með elskulegheitum.
Það g'at.Sólveig okki skilið. Hvað
sem öðru leið, skyld: frú Ragn-
heiður fá að vita það, að hún. Sól
veig í Ási, léti ekki bjóða sér upp
á annað eins í annan tíma. Með-
an Sólveig gerði þann veg upp við
sig reikninginn, héldu hendur
hennar áfram og fallegi verndar-
engillinn, sem hún var að sauma
í, óx hröðum skrefum og breiddi
út frá sér hógláta mildi, sem fór
honum svo vel.
Systurnar höfðu líka sitt að
hugsa, og létu Sólveigu afskipta-
lausa. Signý gekk fyrir spegilinn
og skoðaði sig hátt og lágt. Hún
var hrein og snyrtilega búin eins
og venjulega. Glóbjart hárið vand
lega greitt og fór vel. Hún var
búin fegursta meyjarblóma. Og
bar það með sér að hafa lifað við
allsnægtir og áhyggjuleysi. Hún
hefði kannske ekki verið talin sér
stök fegurðardís. En æskuroðinn
æskugleðin og æskufjörið gáfu
henni sérkennilegan svip, sem dró
að sér. Signý var stúlka, sem gat
valið sér mannsefni. Og mannsefn
ið var valið Það var hvorki hún
né mannsefnið, sem átti frum-
kvæðið ag því vali, heldur feður
þeirra. En svo vel hafði til tek-
izt, að hjónaefniri undu valinu vel,
bæði tvö
Nú var mannsefni Signýjar
komið þangað til næturgistingar
^ BJARNI ÚR FIRÐI:
Stúdentinn
í Hvammi
fyrir það fyrsta. Pilturinn hét Jó-
hann og var einkasonur Sigurðar,
dannebrogmanns, umboðsmanns
konungs- og klaustursjarða í;
þremur sýslum og hreppstjóri að
auki. Það var sami Sigurður, sem
móðgaði Sólveigu. Það var ekki
ag undra þó að Signý gengi fyrir
spegilinn þetta kvöld. Og það
gerði hún svikalaust.
Valgerður, yngri systirin hafði.
tekið langspilið sitt. Hún snart
strenginn og framkallaði hina
blíðustu tóna. Hún var vön að
syngja með hljóðfærinu gleðiljóð.
En nú raulaði hún eitthvað án
orðaskila. Hún ^iorfði hátt og virt
ist hugsi. Helzt leit hún tii systur
sinnar. En svipurinn var óráðinn
og draumkenndur í senn. Valgerð I
ur hafði mikið jarpt hár. Hún |
var lág og þrekin, vel vaxin og
samsvaraði sér vel. Ýmsir töldu
hana andlitsfríðari en systur henn
ar, en varla eins myndarlega, er
á allt var litið. Hún var hæggerð (
og dul í skapi. Hafði það þó til j
að vera fyndin, jafnvel stríðin og
kom það einkum fram við systuri
hennar. Margt eldra fólk sagði, I
að hún væri engu minni kven-
kostur en systirin, þó að hægar(
fari og sýndist fljótt á litið minni
fyrir mann að sjá. Þá var líka bú
ið að hugsa henni fyrir manns-
efni. Var það bróðursonur Sigurð-
ar dannebrogmanns og stjúpson-
ur, nítján ára gamall piltur. Hét
hann Jónas. Það hafði gerzt sama
misserið, meira að segja sama
mánuðinn, ag Sigurður hafði
misst eiginkonu sína og bróður.
Bróðirinr. kom að jarðaför mág
konu sinnar og drukknaði á heim
leiðinni. Þetta var seint á út-
mánuðum. Vorig eftir fór mág-
kona Sigurðar til hans sem ráðs-
kona og giftist honum um haust-
ið. Engin börn áttu þau. Og Jón-
as var einkabarn hennar af fyrra
hjónabandi, tæpra tveggja ára,
er faðir hans drukknaði. Sigurður
hafði heitið konu sinni því, að
hann skyldi reynast stjúpsyninum
eins og eigin barni. Þess vegna
var það, að hann bað fomvin sinn
sýslumanninn í Hvammi, um báð
ar dætur sínar handa piltunum
tveimur. Var þá sonur hans inn-
an við tvítugt, en stjúpsonurinn
á sextánda ári. Gerðist þetta i
fermingarveizlu Valgerðar. Höfðu
þessi fjögur ungmenni sézt
nokkrum sinnum og kynnzt lítils
háttar og farið vel á með þeim.
En ekki höfðu þau tekið þessu
14
TÍMINN, laugardagur 2. júní 1962,