Tíminn - 24.10.1962, Blaðsíða 6

Ingvar Gíslason hefur lagt
fram tillögu til þingsályktun-
ar í sameinuðu þingi um
stofnun fiskiðnskóla- Flutn-
ingsmenn eru þeir Jón Skafta-
son, Geir Gunnarsson og Gísli
Guðmundsson. Tillagan hljóð-
ar svo:
f greinargerð með tillögunni
segir:
Tillaga sama efnis hefur verið
flutt á undanförnum þingum án
þess að ná fram að ganga. Er hún
nú flutt enn einu sinni í þeirri
von, að hún megi hljóta jákvæða
afgreiðslu, því að varla getur ver-
ið ágreiningur um nauðsyn máls-
ins.
Kunnugt er, að fiskimatsmenn
fyrr og síð'ar hafa haft áhuga á
stofnun skóla í sérgrein sini, enda
hefur fiskmatsstjóri, Bergsteinn
Á. Bergsteinsson, ávallt talið það
mikið nauðsynjamál. Þess má enn
fremur geta, að aðalfundur Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna
1960 ályktaði að skora á Alþingi
að samþykkja þessa tillögu, þegar
hún var fyrst til umræðu á Al-
þingi. Má því fullyrða, að þeir,
sem kunnugastir eru þessu máli,
séu þess hvetjandi, að ráðizt verði
í stofnun sérstaks fiski l.iskóla,
enda getur það ekki talizt nein of-
rausn þeirri þjóð, sem byggir af-
komu sína að verulegu leyti á
sjávarafla og nýtingu hans.
Skipulagsbundin fræðsla fyrir
fiskmatsmenn hófst hér á landi
árið 1947 á vegum atvinnumála-
ráðuneytisins, og hefur Bergsteinn
Á. Bergsteinsson frá fyrstu tíð
verið forstöðumaður fiskmats-
rámskeiðanna og hvatamaður
þeirra. Munu yfir 500 manns hafa
notið fræðslu á námskeiðum þess-
um frá upphafi. Hefur kennslan
hæði verið hókleg og verkleg, eftir
eftir því sem kostur hefur verið
á tiltölulega stuttum tíma. Auk
þess hefur fiskmatið beitt sér fyr-
ir svokölluðum „skyndinámskeið-
um“, aðallega úti um land, til
þess að samræma störf matsmanna
og kynna Þeim nýjungar Einshafa
samtök hraðfrystihúsawna, bæði
SH og SÍS, haldið námskeið á eig-
in vegum fyrir starfsmenn sín.
Öll þessi fræðslustarfsemi hefur
orðið til mikils gagns, og ber að
þakka þeim, sem haft hafa for-
göngu um hana.
Námskeið ná of skammt
Námskeiðin ná of skammt. Fisk
iðnaðurinn og fiskmatið þarfnast
sérstaks skóla, og sýnist ekki óeðli
legt, að starfræksla hans sé að
mestu eða ö.lu leyti á vegum rík-
isins. Ekki virðist flutningsmönn-
um þessarar tillögu það endilega
sjálfsagt, að skóli þessi sé deild
í Sjómannaskólanum né heldur að
hann verði staðsettur í Reykja-
vík. Kann að vera, að að'rir stað-
ir séu heppilegri sem skólasetur,
og ber að kanna það ásamt öðrum
þáttum þessa máls.
Sérhæfing
Fiskmats- og fiskiðnskóli mundi
hafa fjölbreytta námsskrá í bók-
legum og verklegum efnum. Um
len.gd námstímans skal ekkert full-
yrt á þessu stigi, en námi mundi
Ingvar Gíslason.
að sjálfsögðu ljúka með prófi,
sem réttlátt væri að gæfi ákveðin
réttindi í sambandi við fiskmats-
störf, verkstjórn, kennslu og leið-
heiningastarfsemi í fiskiðnaði.
Æskilegt væii, að menn gætu sér-
hæft sig á vissum sviðum fiskiðn-
aðar, en skólinn yrði Þó aðallega
að stefna að því að veita almenna
þekkingu.
Ríkisvaldið veiti
kornrækt stuðning
Þeir Ásgeir Bjarnason og
Páll Þorsteinsson hafa enn
lagt fram frumvarp sitt um
kornrækt, og er það sam-
hljóða frumvarpi því, er flutt
var á síðasta þingi. Frumvarp-
ið er svohljóðandi:
1. gr. Búnaðarfélag íslands fer
með stjórn þeirra mála, er lög
Þessi varða, undir yfirstjórn land-
búnaðarráðherra.
2. gr. Aðilum, sem mynda með
sér félagssamtök um að gera kom
rækt að framleiðslugrein, þar sem
bygg, hafrar eða aðrar korntegund
ir eru ræktaðar svo, að þær nái
þroska, skal gefinn kostur á sér-
stökum stuðningi sam.kvæmt lög-
um þessum.
3. gr. Skilyrði fyrir því, að fram
lag sé veitt til kornræktar, eru:
1. Að akurlendið sé þar í sveit sett,
að vænta megi í öllu venjulegu
árferði, að korn náj fullum
þroska:
2. Að aðilar myndi með sér félags-
samtök, kornræktarfélag, er
skuldbindi sig til að rækta um
10 ára tímabil korn á minnst 10
ha lands. Búnaðarsambönd,
ræktunarsambönd eða búnaðar-
félög geta gerzt aðilar að véla-
kaupum og leigt vélarnar korn-
ræktarfélögum.
Nú tekst einstaklingur á hendur
skuldbindingar samkv. 1. mgr.,
og skal þá veita honum sama
stuðning og félagi, enda hlíti
hann sömu skilyrðum og kom-
ræktarfélag.
3. Að hlutaðeigandi félag eða ein-
staklingur ráði yfir landi, sem
sé að minnsta kosti helmingi
stærra en það land, sem samið
er um að rækta korn á, og að
allt landið sé nægilega þurrt og
hæft til kornræktar.
4. Að aðilar skuldbindi sig til að
hlíta reglum þeim, sem settar
verða um vinnslu landsins, á-
burðarnotkun, tegundaval sáð-
korns uppskeru, meðferð alla og
annað til tryggingar því, að
Ásgeir Páll
Bjarnason Þorsteinsson
framleiðslan verði sem bezt vara.
5. Afj aðili geri skýrslur sem fyr-
irskipaðar verða, um allt, er
varðar reksturinn. Einnig geri
hann uppskeruskýrslur og ná-
kvæmt yfirlit um kornræktina
og einstaka þætti hennar, svo
að séð verði, á hvaða tíma hvert
verk er unnið.
6. Ag samningsaðili skili aftur til
þess, er annast framkvæmd laga
þessara, Þeim vélum og tækj-
um, sem stofnstyrkur hefur ver-
ið greiddur á, ef kornrækt fell-
ur niður, og skulu þá dómkvadd
ir menn meta endurgreiðslu.
4. gr. Þeim, sem tekið hafa að
sér samningsbundna kornyrkju,
skulu árlega og í tæka tíð tryggð
kaup á sáðkorni af þeim stofnum,
er bezt hafa reynzt í hérlendum
tilraunum, enda fylgi skilríki frá
seljanda um uppruna sáðkornsins,
og ber hann ábyrgð á gæðum þess,
hreinleika og spírunarhæfni.
Samningsbundnir kornræktar-
aðilar skulu hafa forgangsrétt til
a?s rækta útsæði af völdum stofn-
um, enda hlíti þeir reglum. er um
þá ræktun giida á hverjum tíma.
5. gr. Framlög til eflmgar korn-
ræktar skulu vera sem hér segir:
1. Styrkur til kaupa á kornyrkju
vélum, allt að 50% af kaupverði
þeirra, þar með talinn kostnað-
ur við samsetningu vélanna og
flutningskostnaðar til kaupanda,
enda standi eitt félag eða fleiri
a^ kaupunum. Sama gildir um
einstaklinga, eftir því sem vifj á.
Ræktunarsambönd, búnaðarfélög
eða einstaklingar geta notið
sömu hlunninda, sbr. 2. lið 3.
gr. Heimilt er að veita fraiplag
til kaupa á sáðvélum, sjálfbind-
urum og þreskivélum eða upp-
skeru, og þreskivélasamstæðu
og kornmyllum, enn fremur til
kaupa á þurrktækjum fyrir
þreskt korn.
2. Greiða skal sama framlag úr
ríkissjóði á hvern ha. við frum
vinnslu lands til kornræktar og
greitt er samkvæmt jarðræktar-
lögum vegna nýræktar og síðan
árlega helming þess.
3. Heimilt er afj verja árlega allt
að kr. 10.000.00 til viðurkenn-
ingar Þeim, sem eru til fyrir-
myndar um kornrækt.
6. gr. Á fyrsta ári, eftir að lög þessi
öðlast gildi, skal gefa 5 félögum
bænda eða einstaklingum, sem
vilja taka að sér árlega ræktun
korns á minnst 10 ha. lands yfir
áætlunartímabilið, kost á aðstoð
löggjafar þessarar og síðan 5
félögum eða einstaklingum ár-
lega. Auglýsa skal eftir þátt-
töku fyrir 30. júní árið áður en
ræktun hefst. og samningar
skulu gerðir það tímanlega, að
jarðvinnslu vegna kornræktar
geti verið lokið fyrir 1. október
haustið áður en ræktun hefst.
7. gr. Gefa skal út leiðbeiningar
um undirbúning og framkvæmd
ræktunarinnar og um meðferð upp
skerunnar og sé eintak af þeim af
hent samningsaðila um leið og
samningur er gerður.
8. gr. Stofnframlag til véla-
kaupa, sbr. 5. gr.. má vera allt að
kr. 200.000.00 til hvers samnings-
aðila. Almennt framlag samkvæmt
jarðræktarlögum greiðist ekki á
þá jarðvinnslu. sem samningar
um kornyrkju ná til.
9. gr. Landbúnaðarráðherra gef-
ur út regluger;< um framkvæmd
iaga þessara.
10. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi, og skal endurskoða þau inr
an 10 á.ra frá gildistöku Þeirra.
í greinargerð með því segir:
j
9 smálesta vélbátur
til sölu, byggður 1961, vél 36 ha. Bukh diesel.
Upplýsingar gefur Vilhjálmur Árnason, hæsta-
réttarlögmaður, Iðnaðarbankahúsinu IV. hæð,
Reykjavík, símar 24635 og 16307.
Lesbók Tímans
Vil kaupa Lesbók Tímans. Nr: 1, 4, 7 og 26.
DAGBLAÐIÐ TÍMINN.
Nokkrir ungir menn
geta komizt að í járniðnaði
Verkamannakaup.
VélaverkstæSi Sig. Sveinbjörnssonar h.f.
Flutningsmenn þessa frv. báru
fram á síðasta þhigi frv. til laga
um kornrækt, en það hlaut Þá
ekki samþykki.
Frv. þetta er samhljóða því frv.,
sem flutt var í fyrra.
Sú reynsla, sem fengin er af
kornrækt á Sámsstöðum og víð-
ar, hefur sýnt, að unnt er víða í
sveitum landsins að rækta korn,
svo að það nái fullum þroska, og
að kornrækt geti orðið ein af fram
leiðslugreinum landbúnaðarins.
Árlega eru fluttar inn fóðurvör-
ur fyrir allháar fjárhæðir í erlend
um gjaldeyri. Með aukinni rækt-
un korns mætti draga úr þeim inn
flutningi eða jafnvel fella hann
niður og spara erlendan gjaldeyri
sem því nemur. Það virðist því
sjálfsagt. að ríkisvaldið hvetji
bændur ti) að hefja kornrækt með
því að veita þeim fjárhagslega að-
sto?s til þess.
Þessu frv. hefur áður fylgt all-
ytarleg greinargerð. og vísast til
hennar um nánari skýringar.
, Nýtt
Asgrímskort
Fyrir síðustu jól hóf Ásgríms-
safn útgáfu lislaverkakorta og
var hið fyrsta litmynd gerð eftir
olíumálverki af Heklu, og 5. nóv..
þegar safnið verður tveggja ára.
kemur út annað litprentaða kort-
ið. gert eftir vatnslitamynd. er
r.efnist Haust á Þingvöllum.
Bæði þesst kort eru prentuð
hér á landi, og hefur tekizt ákaf-
lega vel, enua tögð mikil áherzla
á það af sainsins hálfu að vanda
ti! útgáfunnar eins og kostur er
Sala ný.ja kortsins hefst 5. nóv
I Hér i bænurr verður kortið ti)
sölu aðeins t safninu og Baðstofu
Ferðaskrifstofu ríkisins, norð
ar.lands í Blóma og listmunabúð-
inni á Akureyri.
6
T f M I N N, niiðvikudagurinn 24. okt. 1982