Tíminn - 20.12.1962, Blaðsíða 11

MADÐAMA ENGEBRETSEN
Þeldctuð þér hana maddömu
Engebretsen?
Ekki það?
Það var nú kella, sem þér hefð-
uð átt að sjá. Hun var líkust Venus
frá Mílé. Hún var stórkostleg í
fegurð sinni.
Ef þér takið venjulega konu, vel
vaxna, og skoðið hana í gegnum
sterkt stækkunargler, þá fáið þér
nokkurn veginn hugmynd um fyrir
ferð maddömu Engebretsen.
Hún var þannig í laginu, að það
var eiginlega ekkert lag á henni.
Maddama Engebretsen átti sæl-
gætisverzlun, og þar seldi hún líka
öl, mjólk, grænsápu og annað góð-
gæti.
Maddama Engebretsen átti líka
mann. Hann hét auðvitað Enge-
bretsen, og hann lifði á því að vera
giftur konunni sinni.
Það voru þeir tímar, að mad-
dama Engebretsen átti aðeins búð-
ina, en ekki Engebretsen.
Þá hét hún jómfrú Simonsen.
Það var einu sinni, þegar hún
sat og studdi stóru rauðu hend-
inni undir stóru rauðu kinnina, að
hún uppgötvaði, að það var ekki
gott fyrir manneskjuna að vera
ein í mjólkursöiubúð, og svo stik-
aói hún yfir götuna.
Þar var Engebretsen í nýlendu-
vöruverzlun.
Hann var lítill og grannur með
sieikt hár og ljóst yfirvaraskegg
og tuggði negulnagla.
Hann elskaði sem sé allt sem
var sterkt. Þess vegna elskaði hann
líka jómfrú Símonsen, en hann
kom sér ekki að því að láta á því
bera.
'Hún''éinblíndi á hann, méðan
hún stóð við.
Hann roðnaði, og vigtaði hálft
pund af rúsínum.
— Engebretsen, sagði hún, —
þér skuluð bara viðurkenna að þér
elskið mig.
— Já, sagði hann, og rétti henni
rúsínupokann með skjálfandi
kendi.
Hún hélt svo fast í höndina á
honum, að hann verkjaði undan.
— Nú ert þú minn, sagði hún,
og teygði sig yfir búðarborðið til
þess að kyssa hann.
í símu andrá kom húsbóndi
■hans inn.
— Hengilmæna, sagði hann, —
sem hefur ekkert annað að gera
er daðra við kvensniftir.
Og svo jós hann sér yfir Enge- I
bretsen. En það var raunar dag- 1
legur viðburður.
— Engin fúkyrði, sagði jómfrú-
in. Nú er liann minn, og nú skal
engri manneskju í öllum heimin-
um leyfast ays fúkyrðast við hann
nema aðeins mér. Komdu, Enge-
bretsen, skipaði hún, — komdu
með mér undir eins. Þú verður.
ekki einni mínútu lengur hjá þess-l
um páfagauk þarna.
Þá stökk Engebretsen yfir búð-
arborðið, og fylgdi á eftir elsk-
unni sinni.
Nokkru seinna fór húsbóndi
hans yfir götuna til þess að sækja
hann.
— Hvað viljið þér? spurði jóm-
fróin, sem var sjálf í búðinni.
— Ég heimta, að hann Enge-
bretsen komi aftur til mín.
— Það er ég, sem ætla að hafa
hann Engebretsen, og enginn ann-
ar. Það eina, sem þér ættuð að
fá, væru nokkur vel útilátin högg.
Svo þreif hún í hrakkadrambið
á nýlenduvörukaupmanninum, dró
hann yfir þvera götuna og stakk
honum á hausinn inn í hans eigin
búð.
— Nú eruð þér þar, sem þér eig-
ið að vera, sagði hún, — og ef
þér hafið eitthvað annað erindi
við mig, þá eruð þér velkominn.
Þér vitið hvar ég á heima.
En kaupmaðurinn kom aldrei
aftur.
Þrem vikum seinna hét jóm-
frúin maddama Engebretsen.
Engebretsen þótti sem sé
vænt um allt, sem var sterkt.
Eitt kvöld kom hann heim feikna
lega glaðtir. Hann tók gólfið í
einu skrefi og ætlaði að flýta 6ér
í fangið á konunni sinni, en hún
vék til hliðar, og hann féll í stað-
inn í faðmlög við mjólkurfötu með
fæturna niður í flöskukörfu.
— Þú ert fullur Engebretsen.
— Já, stundi hann upp og brosti
svo ánægjulega.
— Farðu og legðu þig!
— Eg er þegar lagztur, tautaði
hann, og þrýsti mjólkurfötunni að
brjóstinu á sér.
Maddaman tók hann í fangið
eins og barn, og lagði hann í
rúmið.
Sólin var hátt á himni og mad-
daman í búðinni, þegar Engebret-
sen vaknaði daginn eftir.
— Góðan daginn, mamma, sagði
hann ósköp blíðlega. — Ertu bara
komin á fætur.
— Já, og þar að auki reglulega
í essinu mínu, það geturðu reitt
þig á.
— Mig langar í svolítinn kaffi-
sopa.
sér út í og dró hana upp.
Rennvot og skjálfandi af kulda
og hræðslu fóru þau heim.
Þetta var hlutur sem ekki var
hægt að leyna fyrir mömmu.
Þegar hún heyrði hvað hafði
komið fyrir, hrópaði hún upp með
tárvotum augum: Hugsa sér, ef ég
hefði nú misst yfckur bæði!
Svo kyssti hún þau hvað eftir
annað með mikilli áfergju, og um
kvöldið gaf hún Möllu brjóstsyk-
ur og Engebretsen gaf hún toddý-
glas.
— Að vísu ert þú ónytjungur,
Engebretsen, sagði hún, — og það
er ekkert í þig varið, en samt
mundi ég taka mér mjög nærri ef
ég missti þig.
Svo kyssti hún hann aftur, og
Engebretsen grét af hrifningu og
fannst hann vera ákaflega sæll.
Þegar Malla var komin til vits
og ára, var hún send í kvenna-
skóla, og þar lærði hún ósköpin
öll á yfirborðinu, en ekkert að
gagni. Hún varð auðvitað líka nem
andi frægs nemanda einhvers
frægs slaghörpuleikara, og lærði
að misþyrma slaghörpunni, eins
og hún misþyrmdi öllum vinkon-
um sínum.
Þag var sem sé stolt maddömu
Hngebretsen, að eiiga glæsilega
dóttur. Þess vegna var Malla
líka afar vel uppalin, og auk alls
legur og vildi fylgja henni.
— Góðan daginn, góðan daginn,
ungfrú, hvernig líður yður? spurði
hann, laus við alla feimni.
Hann hafði aldrei talag orð við
hana áður.
— Jú, þakka þér fyrir, stamaði
Amalía út úr sér og roðnaði.
Það var eitthvað svo glæsilega
óskammfeilig yfir piltinum öllum,
að hún varð snortin.
Svo labbaði hann við hliðina á
henni niður götupa og spjallaði
við hana eins og hann hefði þekkt
hana í mörg ár, og ag lokum kom
þeim saman um, ag hún héldi á-
fram skemmtigöngunni, og gengi
einn hring með honum umhverfis
kastalann í stað þess að fara í
spilatímann.
Þar settust þau á bekk, og hann
tjáði henni, að hann hefði hams-
lausa ást á henni, og bað hana um
litlu mjúku höndina hennar og
Hka hjartað.
Amalía sagði auðvitað eins og
allar vel uppaldar stúlkur gera, að
hún yrði ag fá að hugsa sig um,
því þetta kæmi svo óvænt, hún
hefði ekki átt von á þessu o.s.frv.
Pétur stóð skyndilega upp. —
Verið þér sælar ungfrú, og afsakið
ag ég hef tafið yður.
— Hvert ætlið þér að fara?
— Ég ætla að fara í kalt bað,
sagði hann og hló háðslega. —
ars
Hún sneri sér slcyndilega við.
Þama er kaffi handa þér, og þama
sykur og þarna rjómi og þarna
heitar vöfflur. Og svo smell, smell,
smell — og hún rak honum hvern
löðrunginn á fætur öðrum, svo
ekki sá á milli, hvort var rauðara,
vangarnir og eyrun á Engebretsen
eða hendurnar á maddömunni.
— Og nú skaltu bara reyna að
drekka þig fullan aftur, þá skaltu
fá sömu trakteringar.
Upp frá þeim degi kærði Enge-
bretsen sig ekki um neitt sterkt
nema negulnagla og konuna sína.
Ári eftir brúðkaupig eignaðist
maddama Engebretsen íitla dóttur,
og eftir því sem Amalía — eða
Malla, eins og hún var kölluð dag-
lega, stækkaði og þroskaðist, þá
lærðist henni að elska föður sinn,
en óttast móður sína.
Engebretsen fékk þann starfa
ag vera barnfóstra, og í hvert sinn
sem þeirri litlu varð eitthvað á,
var Engebretsen barinn.
Þegar Malla stækkaði, þá voru
þau bæði lamin, hún og Engebret-
sen, ef eitthvað bar út af, og
þetta gerði það að verkum að sam
bandig milli fef.gmanna varð eins
emlægt og rnilli tveggja samsæris-
manna.
— Segðu mömmu það ekki, var
viðkvæðið.
Það voru yndislegustu ævidagar
Engebretsens, þegar honum var
leyft að fara út að ganga meg barn
ið í hallargarðinum, þá keypti
hann kökur fyrir peninga, sem
hann hnuplaði úr skúffunui, og
þau hlupu aftur og fram í gras-
inu og léku síðastaleik, og
skemmtu sér eins og tvö lítil börn.
Og Engebretsen hafði alltaf nál
og enda í vasanum, ef ske kynni
að 'sú litla rifi fötin sín, sem býsna
oft bar við.
Einn góðan veðurdag datt Malla
í tjörnina, og Engebretsen henti
annars, lærði hún að líta niður
á foreldra sína og atvinnu þeirra.
Og Malia óx og varð stór —
þó ekki eins stór og móðirin, og
því stærri og fallegri sem hún
varð, þeim mun fyrirmannlegri
varð hún. Háhæluðu stigvélin henn
ar snertu aldrei skítugt búðar-
gólfið. Hún var til sýnis í glugg-
anum á meðal blómsturpottanna
og saumaði í striga og vissi að
hún var yndisleg.
Á annarri hæð bjó Wengel stór-
kaupmaður. Hann var ekkjumaður
og átti aðeins einn son, Pétur að
nafni, og hafði sá dvalizt eitt ár
í París.
Hann var kominn heim með
flegið hálsmál, skiptingu fyrir
miðju enni og talaði hræðilega
frönsku.
Pétur Wengel var orðinn ákaf-
lega gikkslegur.
Hann var sannfærður um það,
að allar fallegar stúlkur í höfuð-
staðnum hefðu fæðzt í þennan
heim, aðeins vegna hans, og að
hver einasta þeirra mætti vera
mjög upp með sér, ef hann reyndi
að koma sér í mjúkinn hjá henni.
Hann sá Amalíu í glugganum
meðal blómanna, og hún sá hann.
Hann varð ástfangin af henni og
hún af honum.
Hún byrjaði á því að dáðst að
kirsiberjarauðu bindinu hans, og
perlugráu hönzkunum og endaði
með því að dást að piltinum öll-
^ um.
j Hann var nákvæmlega eins og
litskreyttu tízkublöðin í gluggum
j klæðskeranna, og eins og við vit-
i um, þá er kvenfólkið svo hugfang-
ið af tízkublöðum.
Svo byrjaði hann að heilsa
henni, og hún að roðna.
Það var einu sinni. þegar hún
var á leið í spilatíma með nótna-
bókma sína, ag hann kom hlaup-
andi á eftir henni mjög kumpán-
Verið þér sælar ungfrú, og líði
þér vel!
— En bíðið þér svolítið — ég
— ég get ekki neitað, að ég —
— Elskið mig, já, þetta vissi
ég, sagði hann og slöngvaði hand
leggjunum utan um hana og rak
að henni rembingskoss. — Það
þýðir ekki ag vera með nein láta-
læti við mig, stúlka mín. Eg hef
fyrir löngu lesið það út úr augun-
um á þér, að þú ert þálskotin í
mér. Reyndar ert þú ekki sú eina.
— En það sjálfsábt, hrópaði
hún, full aðdáunar.
Þama sátu þau svo og skemmtu
hvort öðru með heimskulegu blaðri
eins og allir elskendur, og sóru
hvort öðru eilífa tryggð eins og
allir elskendur, þangað til að það
var kominn tími til að fara heim.
Þau ætluðu auðvitag ekki að
opinbera fyrst um sinn, en þau
trúðu Engebretsen fyrir leyndar-
máli sínu. Hann átti að'vera eins
konar milligöngumaður meðal elsk
endanna. En það átti að halda
þessu leyndu fyrir stórkaupmann
inum, því að hann myndi að öll-
um líkindum vera á móti þessum
ráðaha.g, og maddama Engebretsen
enn þá meira. af því hún var, eins
og öllum er kunnugt, ákaflega
ströng.
En hún komst fljótt á snoðir
um, að það væri eitthvað á seyði.
— Hvað er hann að rápa hingað
á hverjum de.gi, hann Wengel
yngri? spurði hún.
— Hann er ao kaupa vindla,
stamaði Engebretsen út úr sér.
— Þú hefðir eins getað sagt, að
hann keypti kólerakökur, sagði
maddaman. Þú ætlar þó ekki að
reyna að télja mér trú um, að
nokkur almennilegur maður reyki
vindlana sem við höfum á boð-
stólum?
— Víst kaupir hann vindla.
— Nú lýgurðu, Engebretsen. Það
býr eitthvað undir þessu.
— Býr eitthvag undir, tautaði
Engebretsen, og fór meira og
meira hjá sér og roðnaði eins og
jómfrú á riddaratímunum.
í sama bili kom Pétur Wengel
inn í búðina. Honum hnykkti dá-
lítið við, þegar hann sá maddöm-
una, en áttaði sig fljótt.
— Einn vindil!
— Gjörið þér svo vel, viljið þér
ekki fá eld líka? spurði maddam-
an með djöfullegri alúð.
— Nei, þakka yður fyrir.
— En þér reykið þó vindlana,
sem þér kaupið héma?
— Auðvitað, en ég þori ekki að
kveikja í honum í návist yðar.
— Þér skuluð ekki vera feimnir
við það, sagði hún og hélt eldspýt
unni alveg upp að nefinu á hon-
um, svo allur brennisteinsreykur-
inn fór ofan í hálsinn á honum.
— Það er yndislegt veður, sagði
hann.
— Dásamlegt, svaraði maddam-
an, settist upp á búðarborðið og fór
að tala um allt milli himins og
jarðar.
Pétur Wengel reykti og hóstaði
og óskaði maddömunni upp á Galhö
tindinn eða á einhvern annan stað
jafn hátt uppi.
Engebretsen tuggði negulnagla
í gríð og ergi.
Loksins stóð maddaman upp og
lézt fara að laga til í hillu.
Pétur greip tækifærið og stakk
■miða í lófann á Engebretsen, og
flýtti sér að kveðja.
— Lofaðu mér að sjá bréfið,
gall við í maddömunni.
— Hvaða bréf?
— Stattu nú ekki þama og
Ijúgðu upp í opið geðið á mér,
Engebretsen. Það lyktar af ástar-
bréfum um alla búðina.
Engebretsen varð að láta af
hendi litla Ijósrauða miðann, sem
ilmaði sterkt af pogostemblómi og
ást.
Maddaman las utanáskriftina.
— Datt mér ekki í hug. Hana,
taktu bréfið og fáðu henni Möllu
það, en láttu hana ekki hafa hug-
mynd um, að ég hafi séð það. Ef
þú minnist einu orði á það, þá
— já, þú þekkir mig Engebretsen.
Engebretsen fékk Möllu miðann
og lét ekki á neinu bera. Hann
var líka hálfsmeykur um, að hann
gæti orðið fyrir óþægindum frá
hennar hálfu, af því hann var svo
klaufskur að láta maddömuna sjá,
þegar hann tók við honum.
Amalía reif upp bréfið með
skjálfandi hendi.
Frá rósrauðum pappírnum
teygðu snotrir bókstafir svarta
armana grátbiðjandi til hennar, og
báðu með brennandi orðum, að
hún vildi mæla sér mót við elsk-
huga sinn.
Hann hafði sem sé ekki talað
við hana síðan þau trúlofuðust. Og
nú var hann orðinn leiður á að
kyssa litlu indælu miðana frá
henni og þráði að heyra ástarjátn
inguna af hennar eigin vörum.
Nokkru seinna kom maddaman
inn í stofuna.
— Veiztu hvað, mamma, mér
datt í hug að þú ættir að heim-
sækja hana frú Olsen og drekka
hjá henni kaffisopa.
— Finnst þér það, barnið mitt?
Jú, ég held bara að ég geri það.
Maddaman funsaði sig til og fór,
en hún var ekki fyrr komin út úr
dyrunum, en Pétur Wengel var
setztur við fallega dúkaða borðið,
með Amaliu við hlið sér, og drakk
kaffi úr postulínsbollum og ást
af vörum hennar.
Engebretsen ranglaði út og inn,
og var hamingjusamur, af því að
þau ungu voru hamingjusöm.
u