Tíminn - 21.12.1962, Page 7

I
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þói’arinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur í Eddu-
húsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur í Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523. Af.
greiðslusími 12323. - Askriftargjald kr 65.00 á mánuði innán.
lands. 1 lausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Sjálfstæðisflokkurinn
viíl aukaaðild
Ef marka má Morgunblaðið, er bersýnilegt, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur ákveðið að beita sér fyrir því,
ao ísland verði aukaaðili að Efnahagsbandalaginu, þótt
ríkisstjórnin telji, að tolla- og ‘viðskiptasamningur við
bandalagið korni ekki síður til greina. Mbl. heldur stöð-
ugt uppi þeim áróðri, að það sé ekki annað en kommún-
ismi og þjónkun við kommúnista að taka tolla- og við-
skiptasamning fram yfir aukaaðild. Af þeim ummælum
Mbl. má bezt marka hver afstaða Sjálfstæðisflokksins
raunverulega er, þótt ríkisstjórnin telji að tvær leiðir
geti komið til greina.
Mbl. reynir mjög að tortryggja Framsóknarflokkinn
fyrir það, að hann tekur tolla- og viðskiptasamning fram
yfir aukaaðild. Það bendir á, að á fyrri stigum málsins
hafi stundum mátt sjá ummæli i Tímanum þess efnis,
að íslendingar ættu að kynna sér aukaaðildina. Það er
þetta, sem hefur líka verið gert. Á þeim upplýsingum,
sem ríkisstjórnin hefur birt um þessi mál — og mörgu
öðru, sem hefur komið fram erlendis, — er sú afstaða
Framsóknarmanna byggð að kjósa tolla- og viðskipta-
samning við EBE, en ekki aukaaðild.
Gylfi Þ. Gíslason gerði þennan mun mjög ljósan, er
honum fórust orð á eftirfarandi hátt, samkvæmt frásögn
Alþýðublaðsins, á Varðbergsfundi fyrir fáum dögum:
„RáSherrann sagði, að með því aS gera aukaaSildar-
samning viS EBE gætu íslendingar komizt inn- fyrir
toilmúr bandalagsins og notið toIIfrelsisins til jafns
viS önnur aðildarríki bandalagsins. En hann sagSi, aS
þaS kostaSi samninga um viðkvæm mál eins og frjáls-
an flutning vinnuafls milli landa og jafnrétti til stofn-
unar atvinnurekstrar."
Sú afstaða Framsóknarmanna að hafna aukaaðildinni
er ekki sízt byggð á þessum upplýsingum Gylfa, að auka-
aðild kosti „samninga um viðkvæm mál eins og frjálsan
flutning vinnuafls milli landa og jafnrétti til stofnunar
atvinnurekstrar“. Framsóknarmenn eru andvígir samn-
ingum við aðrar þjóðir um þessi mál og telja þá hættu-
lega sjálfstæði þjóðarinnar.
En vissulega eru þær upplýsingar Mbl. athyglisverðar,
að það sé kommúnismi að dómi Siálfstæðismanna að
vilja ekki samning um þessi „viðkvæmu mál“ og kjósa
því heldur tolla og viðskiptasamning en aukaaðild.
Flokksþingið
Eins og auglýst var í blaðinu í gær, hefur verið ákveð-
ið, að 13. flokksþing Framsóknarmanna hefjist hinn 7.
marz næstkomandi hér í bænum
Flokksþing Framsóknarmanna eru venjulega haldin
fjórða hvert ár. Seinasta flokksþing var haldið í marz
1959.
Flokksþingin marka stefnu flokksins í öllum megin-
málum og hafa ákvarðanir þeirra oft ráðið úrslitum i
þjóðmálum íslendinga. Það flokksþing. sem nú verður
haldið, kemur saman á miklum örlagatímum og ákvarð-
Fulltrúar á flokksþingið verða komriir aftur samanam
Fulltrúar á flokksþingið verða kosnir eftir sömu regl-
um og gilt hafa og er áríðandi, að hvert einasta félag
Framsóknarmanna í landinu noti réít sinn til að senda
fulltrúa á flokksþingið.
T í M I N N, föstudagurinn 21. des. 1962. —
Hætta Bretar við acS hafa sérstök kjarnorkuvopn ?
ATBURÐIR seinustu daga
hafa leitt það ótvírætt í ljós, að
Frjálslyndi flokkurinn í Bret-
landi hefur haft rétt fyrir sér,
þegar hann hefur beitt sér fyr-
ir því að undanförnu, að Bretar
hættu öllum kjarnorkuvígbún-
aði, en styrktu þeim mun meira
hervarnir sínar á öðrum svið-
um. Flokkurinn hefur talið, að
þjóðir Atlantshafsbandalagsins
ættu að láta Bandaríkjunum
það einum eftir að sjá um
kjarnorkuvopnin, en ættu að
efla aðrar varnir sínar þeim
mun betur. Það væri Bretum
og öðrum Evrópuþjóðum of-
vaxið að hafa sjálfstæðan
kjarnorkuvígbúnað, enda al-
gerlega óþörf eyðsla, þar sem
treysta mætti á Bandaríkin í
þeim efnum. Þetta myndi og
leiða til þess, að aðrar þýðing-
armeiri varnir væru vanræktar.
Þetta sjónarmið Frjálslynda
flokksins hefur verið mjög i
samræmi við það, sem Banda-
ríkjamenn hafa haldið fram
Þeir hafa hvatt hinar banda-
lagsþjóðirnar í Nato til að efla
aðrar varnir sínar en kjarn-
orkuvopnin, því að þar gætu
þær treyst á Bandaríkin.
Báðir aðalflokkarnir j Bret-
landi, íhaldsflokkurinn og
Verkamannaflokkurinn, hafa
hafnað þessari stefnu. Þeir
hafa talið það nauðsynlegt til
að tryggja stöðu Bretlands sem
stórveldis, að það réði yfir
kjarnorkuvopnum. Það var
stjórn Attlees, sem hófst handa
um það, að Bretar framleiddu
kjarnorkuvopn. Eftir að íhalds
menn komu til valda, hafa þ.eir
fylgt þessari stefnu fast eftir.
Hins vegar hefur á síðari ár-
um verið vaxandi ágreiningur
um hana í Verkamannaflokkn-
um og stór minnihluti þar
viljað, að Bretar afsöluðu sér
öllum kjarnorkuvopnum.
BRETUM hefur fyrir all-
löngu tekizt að framleiða kjarn
orkusprengjur, og eiga þeir nú
talsverðar birgðir af þeim. Það
hefur hins vegar komið í ljós,
að til lítils gagns er að eiga
kjarnorkusprengjur, ef ekki
eru til tæki, sem geta varp-
að þeim eða skotið á óvinina.
ef til stríðs kynni að koma.
Bretar eiga nú talsverðan flota
sprengjuflugvéla, er geta flutt
kjarnorkusprengjur inn yfir
hugsanleg óvinaríki og varpað
þeim á stöðvar þar, en þessar
flugvélar eru nú að verða úr-
eltar, því að óvinirnir hafa
stöðugt betri og betri mögu-
leika til að eyðileggja þær áð-
ur en þær komast leiðar sinn-
ár. Þess vegna hafa Bretar á
síðari árum unnið að þvf að
eignast flugskeyti, sem gætu
«leyst flugvélarnar af hólmi.
Fyrir nokkrum árum hófu Bret
ar undirbúning að því að fram-
leiða sérstök flugskeyti, er
skotið væri af landi og gæti
dregið um 2000 mílna vega
lengd. Þetta flugskeyti hlaut
nafnið Blue Streak. Fyrir rúm
um tveimur árum gáfust þeir
Stjórnmálalegir erfiðleikar Macmillans hafa aukizt vegna deilu Banda-
rikjamanna og Breta um Skybolt-flugskeytin. Þeir voru þó ærnir
fyrir vegna samninga Breta vi3 Efnahagsbandalagið.
upp við framleiðslu þess, og
voru þá búnir að eyða í tilraun-
irnar með það stórkostlegum
fjárhæðum. Þá sömdu þeir um
það við Bandaríkin, að þeir
framleiddu fyrir þá svokölluð
Skybolt-skeyti, sem skotið er
frá flugvélum og eiga að draga
um 1.250 mílna vegalengd.
Fyrir fáum dögum tilkynnti
svo Bandaríkjastjórn Bretum,
að hún ætlaði að hætta við
framleiðslu þessa skeytis, þar
sem óvíst væri, hvernig það
myndi reynast og kostnaður-
inn við það yrði líka stórkost-
legur. Bandaríkin myndu hér
eftir leggja áherzlu á að fram-
leiða flugskeyti, sem væri skot-
ið frá kafbátum,og langdræg
flugskeyti, sem væri skotið frá
landstöðvum, Minuteman. Að-
aláherzlan verður lögð á fram-
leiðslu þessa síðarnefnda skeyt
is, og er gert ráð fyrir því, að
innan nokkurra ára leysi það
kafbátaskeytin alveg af hólmi,
ÞAÐ var mikið áfall fyrir
brezku stjórnina, þegar Banda-
ríkja stjórn tilkynnti henni, að
hún væri hætt við framleiðslu
Skybolt-skeytanna. í raun og
veru þýðir þetta að fyrirætlan
ir Breta um sjálfstæðan kjarn-
orkuvígbúnað er úr sögunni
Þeir eiga að vísu sprengjurnar,
en ekki tækin til að flytja þær,
en þau kosta mörgum sinnum
meira en sjálfar sprengjurnar
Bretar hafa sjálfir ekkert fjár-
hagslegt bolmagn til að fram-
leiða flugskeyti. Það virðist nú
helzt koma til mála, að Bretar
kaupi af Bandaríkjamönnum
kafbáta búna flugskeytum, ef
þeir ætla á annað borð að halda
áfram að hafa sjálfstæðan
kjarnorkuvígbúnað.
SKYNSAMLEGASTA álykt-
unin, sem Bretar gætu dregið
af þessu, er að sjálfsögðu sú,
að þeir eigi að hætta við það
sjálfir að hafa sérstakan kjarn
orkuvígbúnað, þvi að hann er
þeim ofvaxinn, en snúa sér
þeim mun meira að eflingu
annarra vopna. Það er hin eðli-
lega verkaskipting í vörnum
vestrænna þjóða, að Bandarík-
in ai^iist kjarnorkuvígbúnað-
inn, en hinar þjóðirnar efli
þeim mun betur aðrar varnir.
Það er óþörf vantrú Evrópu-
þjóðanna að vilja ekki treysta
á Bandaríkin í þessum efnum,
enda allt Nató-samstarfið þýð-
ingarlítið, ef ekki er treyst
á Bandaríkin. sem óneitanlega
eru helzti hornsteinn þess.
Þ.Þ.
Agreiningur Bandaríkjamanna
og Breta um Skyboltskeytin

7